Πήλιο: «Το παραμυθένιο βουνό»

Ένα πανέμορφο κείμενο του γνωστού πηλιορείτη λογοτέχνη Σταύρου Βασαρδάνη, αντιγραφή (σε μονοτονικό) από την περιοδική έκδοση (που έβγαινε από το Καλλιτεχνικό και Πνευματικό Εντευκτήριο) «κείμενα του βόλου», τχ.1, 1976, σελ.65-66. 

ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΕΝΙΟ ΒΟΥΝΟ

Το Πήλιο δημιουργήθηκε από εγκατακρημνίσεις της τριτογενούς εποχής, τη γεωλογική περίοδο της ορογεννέσεως, και κλείνει την εύφορη πεδιάδα τής Θεσσαλίας από το Ανατολικό Αιγαίο. Υψόμετρο 1612 μέτρα. Στα μυθικά χρόνια κατοικούσαν το Πήλιο θεοί, Κένταυροι, ήρωες και Νηρηίδες.

 Ήτανε το βουνό των Κενταύρων. Στα ιστορικά το κατοικούσε η φυλή των Μαγνήτων που έλαβε μέρος στον Τρωικό πόλεμο με σαράντα καράβια και βασιλιά τον Πρόθοο. Στην Βυζαντινήν εποχή ήρθανε καλόγεροι και χτίσαν μοναστήρια και δεν πολεμούσαν, μόνο δοξολογούσαν όρθρο και εσπερινό τον Κύριο, για την τόση ομορφιά που είχε σκορπίσει με απλοχεριά στο βουνό.

Σήμερα κατοικείται από είκοσι τέσσερα χωριά, το ένα πιο ωραίο απ’ το άλλο. Έχει να οδικό κύκλωμα που περνάει μέσα από τοπία παραμυθένιας ομορφιάς, μήκους 160 χιλιομέτρων και πολλά ξενοδοχεία, σε μαγευτικές τοποθεσίες. Ο Τουρισμός εισέβαλλε με ορμή στο παραμυθένιο βουνό. Έγινε «τουριστικόν όρος».

Το Πήλιον πλημμυρίζει το καλοκαίρι από μωβ ορτανσίες... Η ζωή των ανθρώπων στα χωριά είναι πολύ απλή. Καλλιεργούν την άνοιξη τους κήπους με το τσαπί και ακούν τ’ αηδόνια που κελαϊδούν, χιλιάδες, μέσ’ στις ρεματιές. Το φθινόπωρο μαζεύουν τα κάστανα και τα μήλα τούς... Τον χειμώνα κάθονται στο τζάκι, πίνουν το μαύρο κρασί του τόπου «φράουλα» και κάνουν παιδιά. Οι αρχαίοι Μάγνητες που κατοικούσαν το Πήλιο στην Ομηρική εποχή ζούσαν την ίδια ζωή.

Το φθινόπωρο έρχονται στο Πήλιο οι έμποροι... Είναι σοβαροί και ακατάδεχτοι και ντυμένοι με καινούργια ρούχα. Αγοράζουν τα μήλα και τα κάστανα συγκαταβατικά... μια δραχμή το κιλό! Γι’ αυτό οι άνθρωποι στο Πήλιο είναι πολύ φτωχοί και θυμώνουν εύκολα. Θάβουν τους νεκρούς- σε μαγευτικές τοποθεσίες κοντά σε εκκλησάκια, εν τόπω χλοερώ, όπου πραγματικά οι ψυχές αναπαύονται και όπου τ’ αηδόνια κελαϊδούν χιλιάδες μέσ’ στις ρεματιές. Εκεί, δεν υπάρχει πόνος ουδέ στεναγμός, καθώς υπήρχε στην επίγεια ζωή τους.

Το Πήλιο έχει πολλές εκκλησιές με ωραία χρυσοποίκιλτα σκαλιστά τέμπλα μεταβυζαντινής εποχής και τοιχογραφίες, αληθινά αριστουργήματα λαϊκής τέχνης. Τις έχτισαν οι άρχοντες του Πηλίου στα παληά καλά χρόνια, για να μπορούν οι ευσεβείς χωρικοί να δοξάζουν τον Κύριο για τα ελέη του, καθώς ταιριάζει σε ανθρώπους θεοσεβούμενους. Οι χωρικοί είναι ευσεβείς και το ξέρουν πολύ καλά πώς τα χείλη των ασεβών μένουν πάντοτε άλαλα.

Το Πήλιο όταν το περνάς με αυτοκίνητο, άνοιξη ή καλοκαίρι, είναι ένας μικρός παράδεισος. Οι ντόπιοι βέβαια που μένουν μονίμως στο Πήλιο, δεν πολυχαίρονται τις παραδεισιακές ομορφιές του.

Οι μόνιμοι κάτοικοι ενός παραδείσου, ακόμη και του αληθινού -οι άγγελοι- είναι σχεδόν βέβαιον, πως δεν θα περιέγραφαν με τον ενθουσιασμό των νεοφερμένων «ενάρετων» νεκρών, τον Παράδεισό τους.

Οι τουρίστες όμως απολαμβάνουν τον επίγειο αυτό παράδεισο με όλη την ψυχή τους. Το μυστικό άλλωστε για ν’ απολαύσης τέλεια την Ομορφιά είναι να μη μείνης μονίμως κοντά της.

Στο Πήλιο ημπορείς να ιδής πολύ Θεόφιλο, τον ξακουστό αυτόν λαϊκό ζωγράφο, που έχει γεμίσει τους τοίχους των καφενείων, των φούρνων και των αρχοντικών τού Πηλίου με τις ζωγραφιές του. Ο Θεόφιλος ήταν κι αυτός πειναλέος, ζωγράφιζε αντί πινακίου φασουλάδας. Κι όταν ζωγράφιζε τους ξακουστούς «Ήρωές» του, δεν ήτανε πάντα σίγουρος σε ποιον ήρωα θα κατέληγε. Σ’ εκείνους που τον ρωτούσαν «ποιον ήρωα ζωγραφίζεις τώρα, Θεόφιλε» απαντούσε αγέρωχα: «Ακόμα δεν ξέρω. Το μουστάκ' θα το δείξη!». Εννοώντας πως από το σχήμα τού μουστακιού θα ώνομαζε τον ήρωά του!

Ο Θεόφιλος πέθανε φτωχός  Σήμερα πίνακές του βρίσκονται στο Λούβρο, και θεωρείται μεγάλος ζωγράφος. Τον ανακάλυψε κάποιος διάσημος ξένος κριτικός  όταν είχε πια πεθάνει  από πείνα!

Αν είσαι μεγαλοφυΐα και επιθυμείς να αναγνωρισθής, είναι ανάγκη να πεθάνης το ταχύτερον. Ζωντανόν, κανείς δεν πρόκειται να σε άναγνωρίση.

Ένας «μεγάλος» ζωντανός είναι πολύ πιο επικίνδυνος από έναν «μεγάλον» πεθαμένον. Οι κριτικοί το ξέρουν αυτό καλά.

Το Πήλιο είναι ένα βουνό με παραμυθένια ομορφιά. Γι’ αυτό στα μυθικά χρόνια το κατοικούσαν Νεράιδες, Θεοί και Κένταυροι. Σήμερα το κατοικούν απλοί άνθρωποι που είναι φτωχοί και θυμώνουν εύκολα. Καλλιεργούν τους κήπους την άνοιξη και ακούν τ’ αηδόνια της ρεματιάς. Το χειμώνα κάθονται στο τζάκι, πίνουν μαύρο κρασί «φράουλα» και κάνουν παιδιά. Τους νεκρούς τους βάζουν σε μαγευτικές τοποθεσίες…  Κοντά σε εκκλησάκια όπου δεν υπάρχει πόνος ουδέ στεναγμός.

Το καλοκαίρι, το Πήλιο πλημμυρίζει από μωβ ορτανσίες και χιλιάδες τουρίστες.

                                                                              (κείμενα του βόλου, τχ. 1, 1976)