1964- Το δυστύχημα του τρένου Πηλίου

Τα συντρίμμια του συρμού στη βάση της γέφυρας
(Αρχείο Ν. Μαστρογιάννη)

Όταν το τρένο (Μουτζούρη! το λένε τώρα) έπεφτε στο Χαλόρεμα (5τοξη γέφυρα) στα 1964!

[…] Τόση ήτο η σφοδρότης της ανεμοθυέλλης, η οποία έπληξε χθες τας πρωινάς ώρας την περιφέρειάν μας, ώστε να παρασυρθή υπό του ανέμου εις το Πήλιον ολόκληρος αμαξοστοιχία, η οποία κατέπεσεν εις χαράδραν, βάθους 40 μέτρων. Το δυστύχημα έγινε παρά το 16ον χιλιόμετρον της γραμμής Βόλου -Μηλεών και ενώ το τραίνο κατευθυνόμενον εκ Λεχωνίων προς Μηλιές, έφθανε εις την θολωτήν σιδηροδρομικήν γέφυραν του Χαλορέμματος.

Πρέπει να σημειωθή ότι εντός των τελευταίων δεκαετιών διά τρίτην φοράν γίνεται παρόμοιου περίπου δυστύχημα εις την περιοχήν αυτήν, όπου, λόγω της μεγάλης χαράδρας που υπάρχει, η έντασις του ανέμου είναι μεγαλυτέρα εις περιπτώσεις θυέλλης. Εις τον προκειμένην, όμως, περίπτωσιν, ενεποίησεν εντύπωσιν το γεγονός ότι παρεσύρθη εις το βάραθρον, μαζί με τα οχήματα και η ατμομηχανή του συρμού, βάρους 28 τόννων. Το δυστύχημα συνέβη την 9.30΄ πρωινήν και ακριβώς ότε ο σιδηροδρομικός συρμός παρέκαμπτε την στροφήν και εισήρχετο εις την σιδηροδρομικήν γέφυραν. Αιφνιδίως τότε, ήρπασεν ο άνεμος την μηχανήν και τα τρία εκ των τεσσάρων οχημάτων και τα έρριψε εις το βάραθρον. Οι επιβαίνοντες της αμαξοστοιχίας έζησαν εφιαλτικάς στιγμάς, τόσον κατά την εκσφενδόνισίν των εις το βάραθρον, όσον και μετά τον τραυματισμόν των, όταν ανέμενον την παροχήν βοηθείας. Δέον να θεωρηθή ως θαύμα το ότι τελικώς διεσώθησαν οι επιβαίνοντες της αμαξοστοιχίας, δεδομένου ότι τα οχήματα διελύθησαν τελείως και μετετρέπησαν εις σωρούς ξύλων και σιδήρων. Όλοι δε προσεπάθουν να κρατηθούν επί του κρημνού από τα τεμάχια των διαλυθέντων οχημάτων ή από παρακειμένους θάμνους. Συγχρόνως με την βοήν του ακαταπαύστου ανέμου, ηκούοντο εις την χαράδραν αι φωναί και τα βογγητά των τραυματισθέντων. Τελικώς, ο ταχυδρομικός διανομεύς κ. Φώτιος Τσι……., καίτοι σοβαρώς τραυματισμένος εις την κεφαλήν, κατώρθωσε με πολλές προσπαθείας να φθάση εις την οδόν παρά το Μαλάκι και εν συνεχεία δι’ αυτοκινήτου εις Άνω Λεχώνια, όπου ανέφερεν εις το φαρμακείον του κ. Νικ Ζάχου το δυστύχημα. Αμέσως συνεκροτήθη συνεργείον κ του ιατρού κ. Τσακνάκη, του φαρμακοποιού κ. Ζάχου και των κ.κ. Κ. Καψαλά, Ν. Σταμάτη και Γ. Γερογιάννη, δια την περισυλλογήν των τραυματιών. Εν τω μεταξύ, εις τον τόπον του δυστυχήματος, κατέφθασεν έτερον συνεργείον, εκ Γατζέας, το οποίον απετέλουν οι κ.κ. Κ. Κωστόπουλος, σταθμάρχης των ΣΕΚ εις Γατζέαν, Γ. Κουτσίκος, Κων. Καραγιαννόπουλος κ. ά. Συγχρόνως, κατέφθασε δύναμις ανδρών των ΤΕΑ Λεχωνίων υπό τους ανθυπολοχαγούς κ.κ. Γ. Σινιώρην και Ευαγ. Τσεκουρόπουλον. Τα εν λόγω συνεργεία περισυνέλεξαν τους τραυματίας και τους μετέφερον εν συνεχεία εις το γενικόν νοσοκομείον και την κλινικήν Ξηραδάκη.

Εξ αυτών, ετραυματίσθη σοβαρώς ο θερμαστής Δ. Μακ……., ετών 32, ελαφρότερον δε ο μηχανοδηγός Χριστόδουλος Ψα……., ετών 37, Βασ. Για……., ετών 53 (ο συμπαθής εφημεριδοπώλης της γραμμής), Εριέττα Κύ……., ετών 34, Καλλιρόη σύζ. Ευαγγ. Κ……., ετών 5, Κων. Κο……., γεωργός, ετών 58, Φώτιος Τσι……., ταχυδρ. υπάλ., ετών 36. Ο προϊστάμενος της αμαξοστοιχίας κ. Ξηρ……… ουδέν  έπαθε, διότι ευρίσκετο επί του τελευταίου οχήματος το οποίον μόνον απέμεινεν επί των γραμμών και δεν κατέπεσσεν εις την χαράδραν. Επίσης διεσώθη ο κοινοτικός ιατρός  Άνω Γατζέας κ. Ευάγγ. Γου………. . Δέον να σημειωθή ότι εις τον τόπον όπου συνέβη το δυστύχημα, κατέφθασαν αξιωματικοί και άνδρες της χωροφυλακής, επιβαίνοντες αυτοκινήτου αμέσου δράσεως, ολίγον δ’ αργότερον ο μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Δαμασκηνός, ο νομάρχης κ. Παπαδάκος, ο στρατιωτικός δ/τής, συνταγματάρχης κ. Στούμπης και ο αντισυνταγματάρχης κ. Τσιριμώκος.[…]  

(Αντιγραφή σε μονοτονικό από την εφημερίδα ΘΕΣΣΑΛΙΑ, Βόλος Κυριακή 5 Ιανουαρίου 1964) 

Φοιτητές και νεαροί πολεμιστές στις μάχες του 1878

Σαν τούτες τις μέρες πριν 140 χρόνια, έγινε η δεύτερη επαναστατική πράξη στον τόπο μας. (Σε παλιότερες αναρτήσεις έχουμε αναφερθεί αναλυτικά).
Στην τότε Επανάσταση πολλοί νεαροί σπουδαστές πολέμησαν εθελοντικά και έχασαν τη ζωή τους για να λευθερωθεί και η πηλιορείτικη πατρίδα μας. Ας τους θυμηθούμε !

(Δημοσίευση στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ του Βόλου στις 15-2-2017)

http://www.taxydromos.gr/Epistoles/250037-foithtes-kai-nearoi-polemistes-stis-maxes-toy-1878.html

Φοιτητές και νεαροί πολεμιστές στις μάχες του 1878

Του Αριστείδη Παπαδόπουλου

Η μαχόμενη στον απελευθερωτικό αγώνα Ελλάδα, έχει να δείξει πολλές σελίδες συμμετοχής νεαρών αγωνιστών στις εκάστοτε μάχες. (βλ. Ιερός Λόχος - Δραγατσάνι)

Τέτοιοι νεαροί σπουδαστές στα 1878, ξεκίνησαν απ’ το Πανεπιστήμιο της Αθήνας κι ήρθαν στο Πήλιο και τη Θεσσαλία ν’ αγωνιστούν.

Στο Πανεπιστήμιο είχε δημιουργηθεί μετά τον Όθωνα, κάποια οργάνωση των φοιτητών που εξελίχτηκε σε ένοπλη φρουρά της Αθήνας κ.λπ. Κάποια στιγμή διαλύθηκε, αλλά στα 1874 ανασυστάθηκε. Στα 1876 ετοιμάστηκε η «φοιτητική φάλαγξ» για να βοηθήσει στρατιωτικά τους υπόδουλους Έλληνες. Είχε στρατιωτική οργάνωση σε λόχους κ.λπ. με αρχηγό καθηγητή εκλεγμένο.

«Χθες εγένοντο αι εκλογαί των αξιωματικών του β΄ λόχου της Φάλαγγος του Πανεπιστημίου […] Εξελέχθησαν δε λοχαγός μεν ο καθηγητής της χειρουργικής κ. Αρεταίος, επιλαχόντων των κ.κ. Αφεντούλη και Φιλίππου Ιωάννου …» (εφημερίδα Στοά, Αθήναι 12-1-1876)

Σήμερα λένε, πως η τότε φάλαγγα ήταν προάγγελος των τωρινών φοιτητικών οργανώσεων.

Αυτή η φάλαγγα πέρασε στη σκλαβωμένη Θεσσαλία (Αλμυρός-Πήλιο), βοηθώντας τον αγώνα των επαναστατών. Στην τελευταία (πριν την προσάρτηση) εξέγερση του Πηλίου (Ιανουάριος-Μάρτιος 1878) και στις μάχες της Μακρινίτσας, οι εθελοντές-νεαροί μαχητές, έχουν γραφτεί στην Ιστορία του τόπου με ανεξίτηλα γράμματα!

«…τας απωλείας (από τη μάχη στον Πλάτανο Αλμυρού) ανεπλήρωσαν αφικόμενοι περί τους 25 έλληνες φοιτηταί υπό τον καθηγητήν Ν. Νικολαΐδην, αξιωματικόν και μαθηματικόν, διαπρέψαντα και εν τη Κρητική επαναστάσει του 1867» ( Παναγ. Κυριακίδης, ακριβής εξιστόρησις γεγονότων τινών προς συμπλήρωσιν των σελίδων της Θεσσαλικής Επαναστάσεως του έτους 1878 κλπ.- Κέρκυρα 1895)

Ο τότε εθελοντής-αγωνιστής και φοιτητής του πανεπιστημίου Παναγιώτης Γ. Πολίτης (αργότερα δικηγόρος Βόλου, δημοσιογράφος, πολιτευτής, δημ. Σύμβουλος Παγασών και αδελφός του μεγάλου καθηγητή Νικ. Πολίτη) στα «απομνημονεύματα περί της τελευταίας εν Θεσσαλία επαναστάσεως»- Αθήνησιν 1879, αφιερώνει πολλές σελίδες στην «πορεία» των εθελοντών από την Αθήνα ως τον Αλμυρό και το Πήλιο. Επίσης στο τέλος του βιβλίου, δίνει έναν κατάλογο «των εν τω σώματι του Ν. Χ. Νικολαΐδου ανδρών» από τον Ιανουάριο ως τον Μάρτιο του 1878.

Αλλά κι η «υποδοχή» τους από τους ντόπιους ελεύθερους Έλληνες -ειδικά των μεθοριακών τότε περιοχών- δεν ήταν και η καλύτερη! Εξαίρεση αποτέλεσαν οι Πηλιορείτες, που φιλοξένησαν και περιποιήθηκαν τους νεαρούς σπουδαστές-αγωνιστές.

«Εκφράζομεν δημοσία τας ευχαριστήσεις μας εν γένει προς τον ελληνικόν στρατόν, ιδία δε προς τους κ. κ. …. αξιωματικούς του πεζικού, και τους ….. υπαξιωματικούς, διά τας περιποιήσεις, ας επεδαψίλευον εφ’ ημών δεομένων και του ελαχίστου και υποβλεπομένων ως ελεεινών όντων υπό των κατοίκων των ελληνικών πόλεων και χωρίων, ά διερχόμεθα μεταβαίνοντες εις Θεσσαλίαν και επανερχόμενοι.

Οι επανελθόντες εκ Θεσσαλίας φοιτηταί οπλίται υπό τον κ. Ν. Νικολαΐδην». (εφημ. ΕΘΝΙΚΟΝ ΠΝΕΥΜΑ, Αθήναι 30-3-1878).

Είναι ίσως γνωστός ο τραυματισμός κι ο θάνατος του 16χρονου νεαρού αργαλαστιώτη μαθητή, Απόστολου Παπαϊωάννου.

 «Ο εν τη μάχη της Μακρυνίτσης πληγωθείς δεκαεξαετής νέος Απόστολος Παπαϊωάννου, όστις έφθασε μέχρι του τουρκικού πυροβόλου, απεβίωσε την 16 Φεβρουαρiου εν τω νοσοκομείω του Βώλου, εν ω ενοσηλεύετο. Η είδησις του θανάτου του παρήγαγε μεγίστην συγκίνησιν πάσι τοις εν Βώλω χριστιανοίς.

Ο νεκρός τού νεαρού ήρωος είχε κατατεθή εν τω ναώ όπου πλήθος άπειρον δι’ όλης της ημέρας συνέρρεεν όπως ασπασθή και θαυμάση συγχρόνως αυτόν.

Μετά μεσημβρίαν πλεiσται κυρίαι της ανωτέρας τάξεως προσήλθον επί του φερέτρου, η δε δεσποινiς Στυλιανή Αντωνιάδου εν ονόματι αύτών επί της κεφαλής τού νεκρού στέφανον εκ δαφνης φέροντα λευκάς και κυανάς ταινίας μετ’ επιγραφών καταλλήλων.

Την 3 ώραν μ.μ. της επιούσης εψάλη η νεκρώσιμος ακολουθία, ης ην παρήσαν πλήθος λαού αμφοτέρων των φύλων. Λυγμοί ηκούσθησαν πανταχού του ναού, ότε ο ιερεύς έψαλλε το «δεύτε τελευταίον ασπασμόν». Ακολούθως προπορευομένης της μεγάλης σημαiας του ναού και σύμπαντος του κλήρου συνώδευσαν τον νεκρόν άπαντες μέχρι του νεκροταφείου.

Ότε το πλήθος έφθασεν εις το νεκροταφείον κράτος όπλων ηκούσθη εκ του λόφου το Σταυρού• τούτον παρηκολούθησε δεύτερος παρατεταμένος εκ του λόφου Πορταριάς. Καθ’ ην δε στιγμήν ο νεκρός εναπετίθετο εις τον τάφον έτερος κρότος ηκούσθη εκ του λόφου Σαρακηνού. Ήσαν οι συμμαχηταί τού νεκρού αποδίδοντες μακρόθεν τας δικαίας και εμπρεπούσας τιμάς εις ύπαρξιν ευγενή και vεαράv εκουσίως θυσιασθείσαν εις τον βωμόν τής ελευθερίας». (εφημ. ΕΘΝΙΚΟΝ ΠΝΕΥΜΑ, Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 1878).

Απ’ τους πρώτους επίσης νεκρούς εθελοντές φοιτητές, ήταν οι Θ. Χριστόδουλος από το Ξηροχώρι, Δημ. Στρατηγόπουλος από τη Μάνη (Γραμματέας του Λεων. Πλατούτσα), Σ. Οικονομόπουλος και άλλοι. Μεταξύ αυτών «ο Αδαμ. Κυριακόπουλος συγκαταλέγεται τοις ενθουσιώδεις εκείνοις νεανίσκοις […] οίτινες καθαγίασαν δι’ ενδόξου θανάτου και πολυτίμου αίματος τους εις το εφεξής ιστορικούς βράχους της Μακρυνίτσης» ( Παναγ. Κυριακίδης, «ακριβής εξιστόρησις γεγονότων τινών κ.λ.π» - Κέρκυρα 1895.)

«…ενίοτε μετημφιεσμένος εισήρχετο από του επαναστατικού στρατοπέδου εις Βώλον, καταμετρών και κατασκοπεύων την εχθρικήν δύναμιν, πολλάκις δ’ εζήτησε να τω προμηθεύσωσι νηορρήχτην, όπως εν ώρα νυκτός επιβαίνων λέμβου επιχειρήση την καταστροφήν τού εv τοις ύδασι του Βώλου ορμούντος τουρκικού θωρηκτού…» (Σεϊζάνης Μιλτιάδης, Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ και η επανάστασις του 1878 εν Μακεδονία, Ηπείρω και Θεσσαλία, εν Αθήναις 1878)

Ο γνωστός ζαγοριανός Θεόδωρος Αφεντούλης, (καθηγητής Φαρμακολογίας, πρύτανης του Πανεπιστημίου, Δ/ντής του Ζάνειου Νοσοκομείου στον Πειραιά και θερμός υποστηρικτής των επανάστασεων του Πηλίου στα 1854 και 1878) στο μνημόσυνο του Κυριακόπουλου, έβγαλε λόγο λέγοντας:

«…Από τους πρώτους, όπου εσκίρτησαν εις την κραυγήν σου, Ελευθερία, ήταν και ο Διαμαντής τού Κυριακοπούλου, μαθητής 18 χρονών, χλωμός, αδύνατος, σιωπηλός καί θεοφοβούμενος. […] Εμαρτύρησεν ο υιός του θεού διά την αλήθεια, διά την ελευθερία της ψυχής από της πλάνης τού κόσμου τούτου.

Εμαρτύρησε και ο υιός του ανθρώπου διά την ελευθερία της πατρίδος του από τη σκλαβειά. […] Τούτος, ο υιός του ανθρώπου, ήκουσε το κραύγασμα της ελευθερίας, γονάτισε μπροστά στον πατέρα του, και απεκδυθείς πάσαν αδυναμίαν άνθρώπου, είπε χωρίς να δακρύση:

Πατέρα, κλαις; αναχωρώ,

Να μ’ ευχηθής γυρεύω,

-Ένα παιδί σε υστερώ!

Μα δω να ζήσω δεν μπορώ

Τυράννους να δουλεύω.

και τρέξας ο Αδαμάντιος όπου του έγνεφεν η ελευθερία μας εδίδαξεν, ότι αν ήναι σημείον, όπου ο άνθρωπος συμπίπτη με τον θεόν είναι όταν ως ε θ ε λ ο ν τ ή ς σκοτώνεται διά την πατρίδα …» (Σεϊζάνης Μιλτ. Η πολιτική της Ελλάδος κ.λπ).

Κι ένα ελεγείο από την εποχή εκείνη του Γ. Μυλωνά:

«Εις πεσόντα νέον εν τη μάχη της Μακρυνίτσιας του 1878

Μικρό μικρό αγάπησε

τη μούσα και τον Άρη

και τραγουδώντας έπεσε

τ’ άξιο παλληκάρι.

Η μάννα το εγέννησε

σε χώρα σκλαβωμένη

και την πατρίδα τ’ ήθελε

να δη λευτερωμένη.

Πρώτο στη μάχη έτρεξε

και πρώτο στο κανόνι

κι ανδρειωμένο άφοβο

μέσ’ τη φωτιά ζυγώνει.

Και πέφτει δεκοχτώ χρονών

για τη γλυκειά πατρίδα

το μαθητούδι τ’ άξιο

το νιο του Λεωνίδα.

Μόν’ ένα δάκρυ χύσατε

δεν θέλουν αυτοί άλλο

αν ευτυχείς τον θάνατο

βρίσκουν τόσο μεγάλο.

Τα Λεχώνια και οι ναοί τους

Άνω Λεχώνια ~1900 (αρχείο ΔΗΚΙ Βόλου)

Σχέδιο του Αγ. Αθανασίου.
(Ο τρούλος δεν κατασκευάστηκε ποτέ! )

(Ομιλία μου στις 18-1-2018 στην έκθεση παλιών φωτογραφιών στο Πνευματικό Κέντρο του χωριού, που πραγματοποιήθηκε από τον συλλέκτη κ Νικ. Μαστρογιάννη και υπό την αιγίδα της "Μαγνήτων Κιβωτού". )

 Η Ιστορία των Λεχωνίων χάνεται μέσα στους αιώνες… Και αν την χωρίζαμε χρονικά (σύμφωνα με τα αρχαιολογικά και άλλα στοιχεία που υπάρχουν) θα λέγαμε πως ξεκινά στα 1900 π.Χ. με την εποχή του χαλκού, τη μυκηναϊκή εποχή (1600-1100) και την αρχαϊκή (750 π.Χ. έως το 479 π.Χ.) Η δεύτερη ιστορική περίοδος είναι η ρωμαϊκή και η πρωτοχριστιανική του 4-5^ου μ. Χ. αιώνα και η τρίτη του μεσαίωνα, όπου έχουμε την κυριαρχία των Μελισσηνών, Καταλανών και Βενετών με τα κάστρα σε Νεβεστίκι και Παλαιόκαστρο, (Castrum del Castri et del Liconia) και τον εμπορευματικό σταθμό στα Πλατανίδια (Scala di Liconia).  Ακολουθούν, όμως, άλλες δύο περίοδοι. Η πρώτη είναι της Τουρκοκρατίας από το 1665 περίπου που κατοίκησαν οι οθωμανοί κάνοντας τα Λεχώνια τουρκοχώρι, ως την απελευθέρωση-προσάρτηση στα 1881 κι η άλλη της ελευθερίας (των 136 χρόνων) και της μεγάλης προόδου ως σήμερα.

Αυτά όμως τα πολλά ιστορικά, όπως και η ονομασία του χωριού είναι για μια άλλη φορά -συζήτηση.

Σήμερα λόγω της γιορτής του Αγίου και της έκθεσης παλιάς φωτογραφίας, θα καταπιαστούμε με τους ναούς που μέσα στο πέρασμα του χρόνου υπήρχαν και υπάρχουν στο χωριό.

«Πριν οι Τούρκοι κατοικήσωσιν εν τοις Λεχωνίοις, τα Λεχώνια ήκμαζον, καθά τα ερείπια των ναών μαρτυρούσιν» έγραφε ο αγιολαυρεντίτης καλόγερος και λόγιος Ζωσιμάς Εσφιγμενίτης.

Αν δούμε τους ναούς με την ευρύτερη έννοιά τους ως χώρων λατρείας των πιστών των διαφόρων θρησκειών, θα πούμε ότι εκτός των χριστιανικών ναών -που θα παρουσιαστούν αναλυτικά- είχαμε ναούς και βωμούς στις αρχαίες θεότητες -άγνωστο ποιους, αλλά και τρία μουσουλμανικά τζαμιά-μετζίτια στην περιοχή των Λεχωνίων με το ένα να βρίσκεται εδώ παραπάνω, (με κτητόρισσα την αδελφή του Χατζηαχμέταγα Φατιμέ χανούμ)

Και ας πούμε εξαρχής πως θα παρουσιαστούν οι ναοί των Πέρα- Άνω Λεχωνίων, παρόλο που κάποτε οι δύο οικισμοί λογαριάζονταν ως Λεχώνια (τα «Ηλύσια πεδία της Μαγνησίας») και αναφέρονται στα παλιά γραπτά κι οι ναοί των Δώθε- Κάτω Λεχωνίων.

1. Στο λόφο Νεβεστίκι (ή Ανεβεστίκι κατά τους Λεχωνίτες -ανεβαίνω) ήταν το μικρό κάστρο της θεσσαλικής Μεθώνης (κι όχι της αρχαίας Νήλειας αρχικά όπως πιστευόταν).  Το τοπωνύμιο τώρα σύμφωνα με τον Γ. Κορδάτο είναι σλάβικο (nevesta) του 6-7ου μ.Χ. αιώνα και σημαίνει νύφη. Συνεπώς «παρθενώνας», αφού εκεί έκλειναν τις παραστρατημένες κοπέλες ή και νιόπαντρες γυναίκες. Ο καθηγητής Νικ. Βέης και παλιές γραπτές πηγές λένε πως υπήρχε εκεί από τα 1500 ως τα 1700 γυναικείο μοναστήρι του Αγ. Νικολάου, που εγκαταλείφτηκε λόγω των ληστρικών επιθέσεων. Σε δίπτυχα -κατάστιχα της πρόθεσης όπου γράφονται οι δωρητές- (1520-1592) του μοναστηριού του Μεγάλου Μετεώρου (Σωτήρος)  φαίνονται αφιερωτές πολλοί κάτοικοι Λεχωνίων, ιερείς και μοναχές, καθώς και έξι ενορίες. Μαζί κι ένας επίσκοπος-μάλλον Φαναρίου, ο Γεννάδιος με καταγωγή τα Λεχώνια, όπως λέει ο Βασ. Σπανός που ερεύνησε τα δίπτυχα. Στο μετόχι αυτό αναφέρεται κι ο Ζωσιμάς (ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ Ιούνιος 1896) δημοσιεύοντας κώδικα της μονής Δούσικου-Μεγάλων Πυλών με τη διαθήκη της λεχωνίτισσας μοναχής Κυπριανής, που την υπογράφουν και επτά λεχωνίτες ιερείς. Μάλιστα λέει πως στα 1524 κι ο άγιος Βησσαρίωνας, λίγο πριν γίνει επίσκοπος Λαρίσης, «διέτριβεν εις τα μέρη των Λεχωνίων», όπου τον συνάντησε η Κυπριανή και δώρισε το περιβόλι της με τον Αγ. Νικόλαο. Σήμερα στο λόφο υπάρχουν μόνον ελιές και κάποια τμήματα του τείχους.

2. Σημαντικά πρωτοχριστιανικά ευρήματα του 4^ου-5^ου μ.Χ. αι. που δείχνουν την ύπαρξη ναών έχουμε στα Πλατανίδια, όπου επί  Ρωμαϊκής ειρήνης (1^ος-2^ος αι. μ.Χ.) μάλλον μετακόμισε η αρχαία μυκηναϊκή πόλη Μεθώνη. Κι αυτό γιατί στα ρωμαϊκά αυτά χρόνια οι κίνδυνοι των επιδρομών εξέλιπαν. Αυτά τα ευρήματα  βγήκαν στο φως με ανασκαφές στα 1966 και 1985, όμως σήμερα είναι καταχωμένα. Είναι τα μωσαϊκά δάπεδα από τις παλαιοχριστιανικές Βασιλικές Α΄& Β΄ και κάποιοι τάφοι. Η μία Βασιλική είναι βυθισμένη ολόκληρη στη θάλασσα.  Φαίνονται όμως τα ερείπια του τετράκογχου μικρού κοιμητηριακού ναού.

Εκεί στα δυτικά των Πλατανίδιων επίσης υπάρχουν ως σήμερα οι τοποθεσίες «Παναγία Λιβανού & Παναγία Σχοινά». Σύμφωνα πάλι με το Ζωσιμά εκεί «κατά την παραλίαν» υπήρχε η εκκλησία της Παναγίας. Σήμερα υπάρχουν οι ναοί της Παναγίας (Σχοινά) και ανατολικότερα οι σημερινοί Αγ. Θεόδωροι.

3. Ας ανεβούμε όμως πάλι στα Λεχώνια: Απέναντι απ’ το Νεβεστίκι, στη λεχωνίτικη πλαγιά που λέγεται Πλάκες ή Παλιόπυργος προς το Παλιόκαστρο, όπου σήμερα σώζεται ένα κομμάτι από ενετικό καστρόπυργο, υπήρχε το κάστρο των Λεχωνίων. Εκεί ψηλά υπάρχουν ακόμη , από τα υστεροβυζαντινά χρόνια, ερείπια μικρής βυζαντινής εκκλησίας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, γνωστής στους Παλιοκαστρινούς ως Παναγίας. Αργότερα όταν ξαναχτίστηκε από ξερολιθιά  αφιερώθηκε στη Ζωοδόχο Πηγή.  Σήμερα δεν υπάρχει τίποτα, παρά διάσπαρτα ερείπια. Γι’ αυτήν κάνουν λόγο ο γάλλος περιηγητής Mezieres, ο  γερμανός αρχαιολόγος Stahlin (Στάλεν), ο Ζωσιμάς, ο Βαγγ. Σκουβαράς, ο Κ. Λιάπης. στη μελέτη του «Τα Λεχώνια και το Παλιόκαστρό τους»- Θεσσαλικά Χρονικά τομ. 39^ος & Ανάτυπο 2001.Τώρα περιέχεται στο βιβλίο «Τα παλιόκαστρα του Πηλίου 2010».

4. Εδώ μέσα στο χωριό υπήρχε βυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου. Η θέση του ήταν μάλλον εδώ πάνω απ’ την πλατεία και παρακάτω από το τζαμί. Αυτό στεκόταν ως το σεισμό του 1955 στο οικόπεδο απέναντι από το αρχοντικό Νικολαΐδη-Κασσιόπουλου.  Η εφημερίδα ΘΕΣΣΑΛΙΑ αναφέρει πως υπήρχαν ερείπια  ναού που καταστράφηκε στην τουρκοκρατία. Εκεί βρέθηκε και μια αρχαία ανάγλυφη πλάκα με επιγραφή και παράσταση, καθώς και κομμάτια από σπασμένο κίονα.  Ο καλόγερος Ζωσιμάς  γράφει πως υπήρχε ο ναός πριν έρθουν οι Τούρκοι. Ο ΚΗΡΥΞ του Βόλου αναφέρει πως ήταν ναός των Αγ. Κων-νου & Ελένης. Μάλλον έκανε λάθος.

5. Στο χώρο εκεί κάτω απ’ το τζαμί ήταν για πολλά πολλά χρόνια ένα εικονοστάσι μέσα σε κουφάλα δέντρου βελανιδιάς, που παλιά πράγματι υπήρχε στο σημείο. Ήταν η γνωστή «ακοίμητη κανδήλα» που άναβαν τα χρόνια της τουρκοκρατίας πάντα οι χριστιανοί Λεχωνίτες, στη θύμηση πως στο σημείο υπήρχε ναός. Εκεί σ’ ένα μικρό σπιτάκι, έμενε αργότερα κι η προσφυγοπούλα Αμαλία (Ιωακείμ Παπά) από τη Νικομήδεια, που συνέχισε να ανάβει μαζί με άλλες Λεχωνίτισσες το καντήλι. Αυτό έκαιγε ως τότε που διατηρήθηκε η παράδοση. Ο Ζωσιμάς κι οι μαρτυρίες λένε, πως εκεί υπήρχε παλιά ναός της Αγίας Σοφίας, όπου και το τότε απλό προσκυνητάρι. Απ’ αυτές τις μαρτυρίες κι εκπληρώνοντας επιθυμία της μητέρας τους, οι αδελφοί Κουτή έφτιαξαν εκεί παραπάνω προσκυνητάρι, αλλά και στο χώρο τους το σημερινό ομώνυμο εκκλησάκι.

6. Κάτω από τη δημοσιά κι ανατολικά του πύργου Ολύμπιου, υπάρχει ένα απλό μικρό εκκλησιδάκι, σαν μεγάλο προσκυνητάρι,  του Αγίου Αντωνίου.  Αυτό βρίσκεται σ’ ένα κομμάτι γης, των αρχικών Ελλήνων ιδιοκτητών Αποστολάκη και Νικολάκη Χριστοδούλου σύμφωνα με τα συμβόλαια κτήσης. (Ο Αποστολάκης Κ’στόδουλος ήταν αγοραστής των κτημάτων του Τούρκων Καραπιπέρηδων). Εκεί  αναφέρεται πως το μικρό αυτό κομμάτι γης, ανάμεσα στα άλλα οικοδομήσιμα, θα είναι «χώρος κοινής λατρείας». Στο σημείο αυτό σύμφωνα με τις παλιές διηγήσεις υπήρχε νεκροταφείο. Το πιθανότερο είναι, να ήταν μουσουλμανικό, αφού η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, βρισκόταν ψηλά στο λόφο κι απέναντι απ’ τη ρεματιά ήταν το παλιό κοιμητήριο.

Χτίστηκε από τον  Νικ. Πολύζο στα 1956. Αυτός, μαζί μ’ άλλους αγόρασαν μικρότερα οικόπεδα απ’ αυτό του Χριστόδουλου και χτίσανε τα σπίτια τους. Εκεί, ακριβώς σ’ έναν ανωβολιό βρέθηκε αυτή η απλή εικόνα του Αγίου Αντωνίου. Κι όπως παντού στους τόπους εύρεσης των εικόνων, χτιζότανε ναοί και ναΐδρια, το ίδιο κι εδώ έγινε, στην ίδια θέση.

7. Ένας άλλος ναΐσκος που αναφέρει και πάλι ο Ζωσιμάς ως κατωλεχωνίτικο όμως ξωκλήσι, είναι ο γνωστός Αγ. Παντελεήμονας. Βρίσκεται στην ομώνυμη αγροτική τοποθεσία δυτικά του Νεβεστίκι. Ήταν ο παλιότερος ναΐσκος  του χωριού. Τη δεκαετία του '70 χτίστηκε νέος στη θέση του παλιού που κατεδαφίστηκε από τους σεισμούς.

8. Οι Άγ. Ανάργυροι χτίστηκαν στα 1865 από τους πλούσιους αδελφούς Κοκοσλή στο χώρο τους. Να τι αναφέρει ο Ζωσιμάς στο Ημερολόγιο Η ΦΗΜΗ (του 1887): « …η ανατολική συνοικία δεν έχει ενοριακόν ναόν, μόνον δε ιδιόκτητον τον των Αγίων Αναργύρων παρά τω μεταξουργείω ιδρυθέντα επί τούτω, όπως εκκλησιάζωνται οι εργαζόμενοι εις το μεταξουργείον κι οι πέριξ αυτού …» Ο ναός είχε οριστεί ως ενορία των Άνω Λεχωνίων, με διάταγμα του 1912.  Τότε ήταν βασιλική, στο γνωστό πηλιορείτικο ύφος, με γυναικωνίτη (όπου ήταν και το οστεοφυλάκιο) και κελί στον εξωτερικό χώρο που κατοικούταν από τον ιερέα και αργότερα από κάποια γυναίκα-καλογριά. Γνωστός τελευταίος ιερέας που υπηρέτησε στο ναό ήταν ο παπα-Διανέλλος Χ’’Καψαλάς απ’ τον Αϊ- Βλάση.

Ο ναός αυτός ερειπώθηκε απ’ το σεισμό του 1955 και στον ίδιο χώρο, χτίστηκε νέος με δαπάνη των κατοίκων και άλλων πιστών, δέκα χρόνια μετά.

Ο σημερινός ναός είναι ρυθμού βυζαντινού (σταυροειδής) με τρούλο. Στις τέσσερις εσοχές του ισοσκελούς σταυρού, υπάρχουν ισάριθμα χτιστά στέγαστρα με καθιστικά. Στο δυτικό άκρο της αυλής υπάρχει το καμπαναριό και απ’ όλο το μήκος της βόρειας πλευράς περνά ο μεγάλος τσιμενταύλακας που μεταφέρει το νερό της άρδευσης του ρέματος Κουφάλα στα Λεχώνια. Παλιά όταν λειτουργούσαν ο μύλος, ο ΣΠΟΛΚ και το εργοστάσιο του Δημόπουλου, τροφοδοτούσε με νερό τον υδρόμυλο, τις μηχανές παραγωγής ηλεκτρισμού και την παραγωγή πάγου. Στην δυτική άκρη του περίβολου του ναΐσκου βρίσκεται κι ο τάφος της οικογένειας Κοκοσλή.

Παλιός ναός Αγ. Αναργύρων

Οι «Άγ’ Ανάργυρ’» στον ομώνυμο λόφο είναι σημείο αναφοράς των Άνω Λεχωνίων, αφού βρίσκεται «εις τας υπωρείας του όρους επί θέσεως απόπτου (=που φαίνεται από μακριά) και καταρρύτου», όπως λέει στα 1880 και ο Νικ. Γεωργιάδης.  

Οι πιστοί συρρέουν την παραμονή και ανήμερα της 1ης Ιουλίου και την ίδια ημέρα γινόταν και γίνεται το μεγάλο λαϊκό πανηγύρι του χωριού.

Γιατί όμως οι παλιοί Λεχωνίτες διάλεξαν τότε αυτούς τους Αγίους για προστάτες του χωριού τους;

Είναι γνωστό πως ο πάντα παραγωγικότατος μικρόκαμπος των Λεχωνίων ήταν γεμάτος έλη και οι κάτοικοι οθωμανοί και χριστιανοί, μαστίζονταν από ελώδεις πυρετούς. (Όλα βέβαια αυτά υπήρχαν πριν την αποξήρανση και την εφεύρεση του κινίνου, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.)

Έτσι οι κάτοικοι «άφησαν-εμπιστεύτηκαν» την υγεία τους στους Αγίους Αναργύρους, που τους όρισαν προστάτες τους και φύλακές της!

Γιόρταζαν λοιπόν, προσευχόμενοι πρώτα την 1η Ιουλίου, παρακαλώντας να μην τους «πιάσει» η ελονοσία (αφού η έξαρση ήταν το καλοκαίρι) και ξαναγιόρταζαν την 1η Νοεμβρίου πάλι προσευχόμενοι ευχαριστώντας τους Αγίους που τους προστάτεψαν και δεν ασθένησαν!

Σχέδιο κάτοψης του Αγ. Αθανασίου

9.  Ο Άγιος Αθανάσιος, η σημερινή ενορία μας, ιδρύθηκε στα 1919-20 αφού το χωριό μεγάλωσε προς τα κάτω και το Μεταξουργείο ήταν στα τελευταία του.  

Λίγο μετά ζητήθηκε από την κοινότητα Αγ. Γεωργίου του πρώην Δήμου Νηλείας που ανήκε και το χωριό, οικόπεδο για να χτιστεί ενοριακός ναός.  Αυτό παραχωρήθηκε με ΦΕΚ στα 1921. 

Εκεί στα 1912 στήθηκε κι ο πρώτος ναός-παράπηγμα σε χώρο που διαμορφώθηκε από τους κατοίκους. Ήταν περίπου στο σημείο που είναι αυτή τη στιγμή το Πνευματικό κέντρο. Αυτός υπήρχε για πολλά χρόνια ως τα 1930, που λειτούργησε ο σημερινός -τότε ημιτελής- ναός.

Βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του χωριού δίπλα στην πλατεία, σε κομμάτι ενάμισι στρεμ. που υπήρχε από την τουρκοκρατία και ήταν τμήμα τού μεγάλου οικόπεδου από το τζαμί και τα «Κυπαρίσσια» -λόγω των μεγάλων κυπαρισσιών που υπήρχαν- ως το σχολείο και την πλατεία. Θεμελιώθηκε πάνω σε οικοδόμημα ρωμαϊκών λουτρών, που υπήρχαν στο σημείο και ήταν από ασβεστοκονίαμα, από το Μητροπολίτη Γερμανό Μαυρομάτη στις 13/31 Ιανουαρίου 1924.  

Ο νέος ναός αντικατέστησε ως ενοριακός, τον ναό των Αγίων Αναργύρων. Κτίστηκε με χρήματα που προήλθαν από γενναίες συνδρομές Λεχωνιτών και εράνους στο Βόλο και τη γύρω περιοχή, σε σχέδια του βολιώτη αρχιτέκτονα Μήτσου Κασσιόπουλου, εγγονού της Μαριγώς Κοκοσλή. Κτίστες ήταν  οι αδελφοί Καλλικάντζαρου και άλλοι ντόπιοι καθώς και γυροχωριανοί οικοδόμοι. 

Μια μαρτυρία του παλιού λεχωνίτη γραμματέα Νικ. Ραφτόπουλου που δημοσιεύει ο αρχαιολόγος Νικ. Γιαννόπουλος, λέει πως έχει εντοιχιστεί αρχαία μαρμάρινη πλάκα από τα λουτρά, με την επιγραφή αφιερωμένη  «ΤΗ ΥΓΙΕΙΑΙ», όμως γυρισμένη προς τα μέσα!

Είναι χτισμένος  σε ρυθμό σταυροειδούς βασιλικής χωρίς τρούλο, με ντόπια πέτρα παρμένη κυρίως από παλιά οικοδομήματα και το Νεβεστίκι, συνδυασμένη με κεραμικά στοιχεία. Το αρχικό σχέδιο ήταν να γίνει με τρούλο, αλλά όπως συνέβη κι αλλού, άλλαξαν τα σχέδια λόγω οικονομίας!

Ο Ιερός ναός εγκαινιάστηκε πάλι από τον μητροπολίτη Γερμανό, στις 21 Μαΐου 1931.  

Έχει καμπαναριό και ρολόι από τούβλα στις άκρες της δυτικής πλευράς. Αυτά χτίστηκαν διαδοχικά σε διαφορετικές περιόδους. Στην είσοδο, υπάρχει στεγασμένος πρόναος που προστέθηκε αργότερα. Στον αύλειο χώρο και στη  βορινή πλευρά υπάρχει το Ηρώο των πεσόντων συγχωριανών. Εκεί πριν στηθεί αυτό υπήρχε δεξαμενή νερού, όπου και έριχναν το σταυρό τα Φώτα. Την δυτική πλευρά καλύπτει η είσοδος και η παλιά κατοικία του ιερέα. Στη νότια μεριά υπάρχει πετρόχτιστη κρήνη, οικίσκος με το σύστημα κεντρικής θέρμανσης, καθώς και μικρός κήπος. Στην ανατολική, χτίστηκε πρόσφατα τούτο το κτίριο.

Εσωτερικά έχει τέμπλο χτιστό με πολλές εικόνες αναγεννησιακού ύφους του σπουδαίου αϊγιωργίτη ζωγράφου και αγιογράφου Γιάννη Πούλακα.  Επίσης βρίσκονται και κάποιες εικόνες του δρακιώτη λαϊκού ζωγράφου Παγώνη, κατάλοιπα των παλιών Αγ. Αναργύρων. 

Ο ναός είναι αγιογραφημένος. Αρχικά μέρος του Ιερού τη δεκαετία του ’70, ιστορήθηκε από τη μηλιώτισσα ζωγράφο Ελένη Καραγιάννη και τον αδελφό της και ο υπόλοιπος Ναός πρόσφατα, από το βολιώτη αγιογράφο Κων-νο Σπανοδήμο.

Ιωάννης Ζαχαρογιάννης
Παπα-Κονόμος

Στο Ναό υπηρέτησαν παλιότερα ως εφημέριοι πρώτος ο με καραμπασιώτικη καταγωγή Ιωάννης Ζαχαρογιάννης γνωστός ως παπα-Κονόμος για σαράντα χρόνια (από το 1918 έως το 1957)  και από το 1957 έως το 1981 ο παπα-Θεοφάνης Τσιλιώνης από το  Καπά Καρδίτσας,  καθώς και πολλοί ντόπιοι και σπουδαίοι ψάλτες,  όπως ο κατωλεχωνίτης Αλκιβιάδης Μιχάλης, οι πανωλεχωνίτες  Θόδωρος Ζουμπούλης, Γρηγόρης Τουφεξής, Νικ. Καλλικάτζαρος, οι καραμπασιώτες  Κων-νος Κουτούμπας,  Ανέστης Μαλέτος, Δημ. Σαμαράς, ο αγιολαυρεντίτης Λαυρ.  Τσιακατήρης κ.ά.  

Ιεροψάλτες

Σήμερα στο ναό υπηρετούν ο πρωτοπρεσβύτερος Δημ. Παγκουρέλιας και οι ψάλτες Γεώρ. Ασημώρης και Γεώρ. Σακελλάρης, όλοι τους Πανωλεχωνίτες. Πανηγυρίζει πάντα στις 18 Ιανουαρίου και πλήθος κόσμου συρρέει στη θρησκευτική καθαρά γιορτή. Παλιότερα γιόρταζε ο ναός και στις 2 Μαΐου, ημέρα ανακομιδής λειψάνων του Αγίου. Τότε συνδυαζόταν και με 3ήμερο λαϊκό πανηγύρι στη διπλανή πλατεία, αλλά και με την Πρωτομαγιά, αφού τα Λεχώνια ήταν τόπος αναψυχής και εκδρομής. ( Ήταν «Η Κηφισιά του Βόλου»)!

Εδώ ίσως κάποιος αναρωτηθεί γιατί η ενορία του χωριού  αφιερώθηκε στον Άγιο Αθανάσιο, ενώ λογικά θα έπρεπε να είναι ο Αϊ-Γιώργης όπως παλιά. Είναι άγνωστο. Επιτρέψτε μου όμως να υποθέσω, πως επειδή ενορία του Αϊ-Γιώργη υπήρχε στα Κάτω Λεχώνια από τα 1910, καθώς και στην Αγριά και πάνω στο χωριό Άγιος Γεώργιος, θα ήταν υπερβολή ή πλεονασμός. Οπότε θα προτάθηκε ο Αγ. Αθανάσιος και υιοθετήθηκε, αφού άλλη πηλιορείτικη ενορία στο όνομα Αγ. Αθανασίου ήταν στο Ανήλιο!  

Κάποτε, ρώτησαν έναν ασκητή τι κάνει εκεί στην ερημιά. Αυτός απάντησε πως φυλάει τον τόπο! Ας φυλάξουμε κι εμείς κρατώντας ζωντανό αυτόν τον τόπο, όπως έκαναν οι προπάτορές μας μέσα στη μακραίωνη διαδρομή του. Βεβαίως μαζί με την ευχή να μας προστατεύει ο Άγιος Αθανάσιος και όλοι οι άγιοι που ανέκαθεν τιμούσαν οι Λεχωνίτες, αφιερώνοντάς τους ναούς.

Σας Ευχαριστώ που μ’ ακούσατε!   Μαζί ευχαριστώ την κ. δ/ντρια του σχολείου μας & τα παιδιά  του Εθελοντικού Συλλόγου για την παραχώρηση τεχνικών μέσων. 

---------------------------------------------------------------------

Υ.Γ. 1:

Για όσους δεν γνωρίζουν καλά την περιοχή, μπορούν να δουν το χάρτη των Άνω Λεχωνίων με τα σημεία ενδιαφέροντος:

https://www.google.com/maps/d/viewer?mid=1OziyZMSNKQJJwPKPf0XAt7D3DKE&ll=39.328264238711014%2C23.057365721842984&z=16

------------------------

Υ.Γ. 2:  Κι επειδή ιστορική αναφορά δεν γίνεται χωρίς ΠΗΓΕΣ, όσες χρησιμοποίησα τις παραθέτω: 

·        «Από το λειμώνα της παράδοσης: Πηλιορείτικα Β΄»-Βαγγέλης Σκουβαράς- Εκδ. «Αστήρ», Αθήνα 1983.

·        «ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΒΟΛΟΥ-ΠΗΛΙΟΥ-ΑΛΜΥΡΟΥ», 1911.

·        «ΕΠΟΡΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΒΟΛΟΥ-ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ», 1918.

·        «Η Βυζαντινή Δημητριάδα 330-1204» - Απόστ. Παπαθανασίου-Βόλος, ΟΜΗΡΟΣ, 1995.

·        «Ημερολόγιον Η ΦΗΜΗ», Ζωσιμά Εσφιγμενίτη, ΕΤΟΣ 2^ον 1887.

·        «ΘΕΣΣΑΛΙΑ» -Νικόλαος Γεωργιάδης - Αθήναι 1880.

·        «Ιστορία της Επαρχίας Βόλου και Αγιάς» –Γιαν. Κορδάτος- 20^ος ΑΙΩΝΑΣ- Αθήνα 1960.

·         «ΜΑΓΝΗΣΙΑ» έκδοση ΝΑΜ – ΕΚΠΟΛ, Τεύχ. 1, Βόλος, Νοέμβριος 2003.

·        «Ξωκλήσια του δυτικού Πηλίου»- Λύκειο Αγριάς , Περιβαλλοντική ομάδα– Αγριά 2001.

·        «Ο Βόλος και η περιοχή του στην ιστορική τους διαδρομή» – ΕΘΕ & ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΥΠΠΟ -Βόλος 2004 (Δίγλωσσο).

·        «Οδοιπορικό στο δυτικό Πήλιο»,  Λύκειο Αγριάς –Αγριά 2002.

·        «Τα Λεχώνια και το Παλιόκαστρό τους» - Κ. Λιάπης -Ανάτυπο 39^ος τόμος Θεσσαλικά Χρονικά -Λάρισα 2001.

·        «Το χρονικό του Αγίου Λαυρεντίου, 14ος–19ος αι.», Απόστ. Παπαθανασίου, Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 2006.

·        Εφημερίδα Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ, Βόλος, διάφορες ημερομηνίες.

·        Εφημερίδα ΚΗΡΥΞ Βόλου, 1912.

·        Εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, Βόλος, διάφορες ημερομηνίες.

·        Εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ, Βόλος, 1901.

·       Περιοδικό «ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ»,  Παλαιοχριστιανικά μνημεία Θεσσαλίας, , Ασπασία Ντίνα, Μάρτιος 1990.

·        Περιοδικό «ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ», Ζωσιμά Εσφιγμενίτη, Ιούνιος 1896.

·        Προφορικές διηγήσεις-Πληροφορίες.

·        Υ.Γ.  Κι επειδή ιστορική αναφορά δεν γίνεται χωρίς ΠΗΓΕΣ, όσες χρησιμοποίησα τις παραθέτω:

·        ΦΕΚ.

·        Φωτογραφικό υλικό.

Έκθεση ντοκουμέντων και παλιάς φωτογραφίας

«Τα Λεχώνια στο πέρασμα των χρόνων» – Έκθεση ντοκουμέντων και παλιάς φωτογραφίας.

(Αντιγραφή από την ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας ΘΕΣΣΑΛΙΑ, Βόλος 12-1-2018)

Από τα Άνω Λεχώνια ξεκινάει τη φετινή χρονιά ο νέος κύκλος εκδηλώσεων και δράσεων της «Μαγνήτων Κιβωτού, για τη διάσωση του Πολιτιστικού Αποθέματος», που διοργανώνει έκθεση ντοκουμέντων και παλιάς φωτογραφίας με θέμα «Τα Λεχώνια στο πέρασμα των χρόνων», από την συλλογή του Νίκου Μαστρογιάννη.
Διπλός ο συμβολισμός, τόσο σε ότι αφορά την επιλογή του τόπου, αλλά και τον χαρακτήρα και το περιεχόμενο της εκδήλωσης.

Η επιλογή των Λεχωνίων θέλει να σηματοδοτήσει την πρόθεση του φορέα να πραγματοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερες εκδηλώσεις στην περιφέρεια και η έκθεση ντοκουμέντων και φωτογραφιών παλαιότερων εποχών να καταδείξει την προσπάθεια που θα γίνει και φέτος για την ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος της Μαγνησίας.

Την Πέμπτη 18 Ιανουαρίου, στις 6.00 το βράδυ στο Πνευματικό Κέντρο του Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου, στα πάνω Λεχώνια, ο Μητροπολίτης Δημητριάδος & Αλμυρού κ. Ιγνάτιος και πρόεδρος της «Μαγνήτων Κιβωτού» θα εγκαινιάσει την έκθεση, που θα διαρκέσει μέχρι την Κυριακή 21 Ιανουαρίου. Η εκδήλωση θα ξεκινήσει με ομιλία του κ. Άρη Παπαδόπουλου ο οποίος θα αναπτύξει το θέμα «Τα Λεχώνια και οι Ναοί τους», ενώ στη συνέχεια θα παρουσιάσει την Συλλογή του ο ίδιος ο Συλλέκτης, Νίκος Μαστρογιάννης.

Η έκθεση αποτελείται από 460 φωτογραφίες, αρκετά ντοκουμέντα και πειστήρια, και είναι κατανεμημένη στις παρακάτω ενότητες:1. Ιστορία. Αρχαία Μεθώνη (λόφος Νεβεστίκι). Παλαιοχριστιανικές Εκκλησίες στα Πλατανίδια και Βυζαντινό Παλιόκαστρο.

2. Εγκαίνια γραμμής ΒΟΛΟΥ – ΛΕΧΩΝΙΩΝ, στις 11 Οκτωβρίου του 1895, και ο ρόλος που έπαιξε στη ζωή του χωριού το τραίνο.
3. Μεταξουργεία ΚΟΚΩΣΛΗ και ΚΟΥΤΟΥΠΗ
4. Συνεταιρισμός Παραγωγών (ΣΠΟΛΚ) 1917, με κονσερβοποίηση προϊόντων.
5. ΕΚΚΛΗΣΙΑ. Οι λειτουργοί (Ιερείς, ψαλτάδες), οι υπηρετούντες αυτή (Εκκλησιαστικοί Επίτροποι, νεωκόροι), Μυστήρια (Γάμοι , Βαφτίσεις), θρησκευτικές εξορμήσεις και προσκυνήματα στην ευρύτερη περιοχή.
6. Εκπαίδευση. Δημοτικό Σχολείο, εξέλιξη των παιδιών.
7. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ. Εμπορικά καταστήματα, παντοπωλεία, φούρνοι, ταβέρνες.
Όλο αυτό το φωτογραφικό υλικό, συμπληρώνεται και από πολλά έντυπα ντοκουμέντα όπως:
• Φ.Ε.Κ. 1892. Ίδρυση Δημοτικού Σχολείου.
• Φ.Ε.Κ. 1917. Έγκριση του καταστατικού του Συλλόγου Παραγωγών (ΣΠΟΛΚ).
• Πρωτότυπες ετικέτες προϊόντων κονσερβοποίησης.
• Εντυπώσεις της Καλιρρόης Παρρέν (Εφημερίδα των κυριών), από την επίσκεψή της στο Δημοτικό Σχολείο, το 1895.

΄Εκθεση παλιάς φωτογραφίας

Με την ευκαιρία του εορτασμού του Αγ. Αθανασίου στις 18-1-2018, θα πραγματοποιηθεί 4ήμερη έκθεση παλιάς λεχωνίτικης φωτογραφίας του φιλίστορα και συλλέκτη Νικ. Μαστρογιάννη στην αίθουσα του νεόδμητου Πνευματικού Κέντρου του Ναού, με θέμα: 
"Τα Άνω Λεχώνια στο πέρασμα του χρόνου".
Τελεί υπό την αιγίδα της Μαγνήτων Κιβωτού και του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου και θα εγκαινιαστεί από το Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο.
Μαζί θα πραγματοποιηθεί και ομιλία με θέμα: "Τα Λεχώνια και οι ναοί τους"
Δείτε την πρόσκληση: