Φθινόπωρο στα Πάνω Λεχώνια

Εξαιρετική καρτ ποστάλ των Βολιωτών φωτογράφων Ραφανίδη-Ζημέρη με θέμα το Φθινόπωρο στ' Άνω Λεχώνια!!!

[…] Κατὰ την ιδίαν πεδινὴν Οδὸν 1 ώραν προβαίνοντες, ερχόμεθα εις τα  Λ ε χ ώ ν ι α.  Αυτά κείνται επὶ μιας με Χωράφια, Αμπέλους, κήπους νεραντζίων, κίτρων και άλλων διαφόρων οπωρίμων δέντρων φυτευμένης πεδιάδος, την οποίαν ποτίζει ο Άναυρος Ποταμός, και ολίγον κατωτέρω εισρέει εις την Θάλασσαν• περί τον Ποταμόν τούτον εγεωργούσε ποτέ ο Ιάσων, ανατραφείς υπό του Χεiρονος Κενταύρου.Η τοποθεσία αύτη κατοικείται από φιλέργους Έλληνας , και ολίγους Οθωμανούς, ήτις εις την θερμήν καύσιν του Καλοκαιρίου είναι εν νοσηρόν Κατοικητηριον. […]

[Νεωτάτη της Θεσσαλίας Χωρογραφία (Υψηλόχωρος Θεσσαλομαγνησία), Ιωάννου Αμναστασίου Λεονάρδου, Εν Πέστη της Ουγγαρίας 1836]

ΥΓ. Ευχαριστώ πολύ το φίλτατο Αντώνη Ζ. που την ανέβασε στην εξαιρετική σελίδα που επιμελείται: https://www.facebook.com/pg/MagnesiaStoPerasmaTouChronou/photos/

Θάλασσα και Πήλιο

Μυλοπόταμος -Ανατολικό Πήλιο

Θάλασσα και Πήλιο

Φούντωσαν για καλά οι ζέστες. Ο καύσωνας του Ιουλίου με το απίθανο ανέβασμα του υδραργυρικού θερμομέτρου δημιουργεί αναγκαστικά την αναπότρεπτη ανάγκη της δροσιάς. Το σπίτι η ευλογία αυτή υου θεού επιστρατεύεται στις κρίσιμες αυτές στιγμές για την αντιμετώπισι του προβλήματος. Χώνεσαι στα άδυτά του κι ελπίζεις ν’ αναπνεύσης λιγάκι. Δυστυχώς!! Ανίσχυρη καθώς είναι η θαλπωρή της οικιακής στέγης, επικαλείται τη συνδρομή ενός μερικού στρηπτήζ των ενοίκων. Και πάλι όμως ή ζέστη δεν υποφέρεται.

Η γενική ατονία το γνώρισμά της. Ανικανότητα για την κατανάλωσι του απαραιτήτου επιουσίου. Αδυναμία για μια, έστω και σύντομη, έντασι των σωματικών και των πνευματικών δυνάμεων. Ανατολική νωχέλεια στις κινήσεις, γενική βαρυεστημάρα στις εκδηλώσεις. Ολοκληρωμένη δηλαδή υπότασι της δραστηριότητος, που υπακούει μονάχα σ' να φάρμακο. Στη δροσιά.

Γι αυτό και ξεχύνονται καθημερινά όσοι δεν υποφέρουν τη ζέστη- και στο σημείο αυτό υπάρχει γενική η ομοφωνία -στις ακρογιαλιές, για ν’ απολαύσουν το δροσόλουσμα της γαλανής μας θάλασσας.

Μαγεία αυτή την εποχή η γαλανομάτα. Λαχταριστή και ήμερη, σαν την υπάκουη παιχνιδιάρα γάτα, γλείφει νωχελικά την αμμουδιά, Τα κυματάκια της κομματιάζονται αρμονικά σ’ ένα σωρό γλώσσες, γλωσσίτσες, που παιχνιδίζουν με τα βότσαλα της ακτής. Πρόσκλησι σ’ ένα δροσερό λουτρό υποδηλώνει το σιγανό της μουρμούρισμα. Τι κάθεσαι άνθρωπε και ξεροψήνεσαι στη λάβα του καλοκαιριού. Έλα στον κόρφο μου να σου χαρίσω τα ολόδροσα φιλιά μου. Γύρε κοντά μου να σε δροσίσω με την κρουσταλλένια μου άχνα. Σχίσε το κύμα και σμίξε μαζί του σ’ ένα λαχταριστό και μυρωμένο αφρόδροσο…

Αφάνταστα υποχρεωτικό το κάλεσμα. Πειθήνιος υπακούεις για να νοιώσης την ανακούφισι, τη δροσιά. Να ξαναδής τον εαυτό σου.

Ομαδική η συμπάθεια προς το υγρό στοιχείο τον τελευταίο καιρό. Τόσο που να μην μπορείς να τη δικαιολογήσης. Να οφείλεται τάχα στα προκλητικά του θέλγητρα;  Ή μήπως στην όψιμη ανακάλυψι των θεραπευτικών της προσόντων απ’ την ιατρική επιστήμη , που τ’ ανέσυρε πάμπολλα απ’ τ’ άσωτα βάθη του και τα σκόρπισε αφειδώλευτα στους κάθε λογής πάσχοντας...

Ό,τι κι αν συμβαίνη, γεγονός είναι ότι η θάλασσα έχει την τιμητική της. Στα πέντε δάκτυλα μετριούνται οι λάτρεις του βουνού. Άπειροι οι θιασώται του υγρού κάμπου. Παίρνει φαίνεται την εκδίκησί της η γλυκοκυματούσα. Βάλλει κατά των υψωμάτων. Και βάλλει τόσο εύστοχα. Θα θέλαμε μια εξαίρεσι σήμερα στο πεδίον βολής της. Ένα απυρόβλητο για το Πήλιο, το ξακουσμένο βουνό. Δεν εκπηγάζει από μάς η απάντησι. Η Ιστορία και η παράδοσι προστάζουν. Το καμάρι των βουνών μπορεί ισάξια με τη θάλασσα να χαρίση τη δροσιά, αν όχι περισσότερο. Και τη δροσιά και τη yιατρική. Δεν είναι δική μας η γνώμη. Ούτε πρωτοφανέρωτη δοξασία. Ανατρέχει πίσω 23 αιώνες. Στα 250 περίπου προ Χριστού ο Ηρακλείδης, ο επιλεγόμενος κριτικός στο βιβλίο του «Περιήyησις Ελλάδος» του οποίου διεσώθησαν αποσπάσματα, γράφει για το Πήλιο «Υψηλά εις την κορυφήν του όρους υπάρχει σπήλαιον, το καλούμενον Χειρώνιον και ιερόν του Ακραίου Διός. Εδώ, όταν ανατέλλη ο Σείριος, την εποχήν του μεγαλυτέρου καύσωνος αναβαίνουν οι περισσότερον επιφανείς και περισσότερον γηραλέοι εκ των πολιτών, αφού εκλεγούν ενώπιον του ιερέως ενδεδυμένοι καινουρyή πυκνόμαλλα δέρματα προβάτων, τοιούτον είναι συνήθως το ψύχος επάνω εις το όρος» ...

Πομπή λοιπόν από εκλεκτούς και γεροντοτέρους ανεβαίνει στο βουνό. Και η φορεσιά τους χειμερινή ή μάλλον πολική. Κατακαλόκαιρο και να φοράς το «κώδιον του Διός». Δέρμα δηλαδή προβάτου με μακρυά μαλλιά. Τόσο είναι το ψύχος. Ικετευτική πομπή , υποστηρίζουν  άλλοι, προς τον ακραίον Δία, να ρίξη τις βροχές και τούς κεραυνούς του. Όπως κι αν έχη το πράγμα το θέμα είναι σχετικό με τη δροσιά. Τη δροσιά, που χαρίζει το Πήλιο σ’ όσους το επισκεφθούν. Δεν σταματά όμως μέχρις εδώ ο λαογράφος εκείνος της εποχής, ο Ηρακλείδης. Προχωρεί και στη λαϊκή βοτανική και περιγράφει ένα θεραπευτικό βότανο. «Το βότανο αυτό, λέγει, γνωρίζει εν μόνον γένος της πόλεως Δημητριάδος, το οποίον ισχυρίζεται ότι κατάγεται απ’ τον Χείρωνα. Η παράδοσις, περί αυτού κληροδοτείται από πατρός εις υιόν και ούτω το φάρμακον φυλάσσεται μυστικόν, ώστε κανείς άλλος εκ των πολιτών δεν το γνωρίζει. Εκείνοι όμως που γνωρίζουν τα φάρμακα δεν επιτρέπεται να θεραπεύσουν τον άρρωστον επ’ αμοιβή, αλλ’ οφείλουν να πράττουν τούτο δωρεάν». Δωρεάν λοιπόν και η λαϊκή ιατρική στο Πήλιο με τα ντόπια βότανα. Την προσφέρει η μάνα φύσις με τις ανεξάντλητες δυνατότητες.

Αυτά ανιστορεί ο Ηρακλείδης. Και η αλήθεια τους δεν επιδέχεται καμμιά αμφισβήτησι. Δυτικά στο Πλιασίδι έχουν ανασκαφή τα θεμέλια του ναού του Ακραίου Διός, βορεινά δε υπάρχει το άντρο τού Κενταύρου Χείρωνος.

Αυτό λοιπόν το Πήλιο, που είναι τόσο αγαπητό στη Μυθολογία και που μνημονεύεται από πλήθος συγγραφείς και ποιητάς ζητάει δικαιοσύνη. Τα δασιά του δάση απ’ τις οξυές, οι καστανιές, οι μηλιές, οι κερασιές, οι ελιές και τ’ αμπέλια, οι μυρτιές και οι δάφνες του, οι τερπνότατες κοιλάδες και το δροσερώτατο κλίμα του δικαιωματικά πρέπει να πάρουν και πάλι τη θέσι τους στην καλοκαιρινή ζωή μας, αποτελεί τούτο μια πράξι δικαιοσύνης. Και η δικαιοσύνη επιβραβεύεται πάντα.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΜΠΑΔΑΡΗΣ

(ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, Βόλος 24 Ιουλίου 1961)

Καλοκαίρι! Καλό μήνα!

Καλό καλοκαίρι!  Καλό μήνα σε όλους/ες

...με έναν αξιόλογο πινακα του Πολ. Λεμπέση (*) από τα Άνω Λεχώνια και το γνωστό μας πύργο Σουλεϊμάν-Καραγιαννόπουλου (ΕΔΩ) .

Είναι ζωγραφισμένος από τη δυτική και νότια πλευρά του στα 1890 και παρουσίαζει αυτήν την καλοκαιρινή πανέμορφη εικόνα!

"Πύργος στο Πήλιο"

Λεμπέσης Πολυχρόνης (1848 - 1913)

Λάδι σε μουσαμά , 62 x 40 εκ.

Συλλογή Ιδρύματος Ευρ. Κουτλίδη-
Εθνική Πινακοθήκη

«Στους ανοιχτόχρωμους τόνους της ώχρας και του καφέ ή του έντονου κίτρινου, προσπάθησε να συλλάβει με μοναδικό ίσως τρόπο τη μονοχρωμία του μοναδικού ελληνικού τοπίου όπως συμβαίνει στον Πύργο από το Πήλιο, αλλά συγχρόνως και τη φωτεινότητα της ζεστής καλοκαιρινής ημέρας που ενοποιεί τους χρωματικούς τόνους» 

(σελ. 109, Εθνική Πινακοθήκη – 100 Χρόνια.-2001- Μουσείο Αλεξ. Σούτσου και Ιδρ. Ευριπίδη Κουτλίδη)

(*) Για τον Πολυχρόνη Λεμπέση διαβάστε (ΕΔΩ) και δείτε πίνακές του (ΕΔΩ). 

Οι εποχές -Άνοιξη

Εαρινή ισημερία - Άνοιξη!!!

(Λαϊκός ζωγράφος Παγώνης - Τοιχογραφία, Άγιος Δημήτριος Νεοχωρίου)

Η σύνθεση με τις τέσσερις εποχές βρίσκεται στην οροφή του νότιου κλίτους της εκκλησίας. Είναι πέντε κύκλοι μέσα σε ορθογώνιο παραλληλόγραμμο. Τα κενά μεταξύ τους είναι χρωματισμένα με γλυκό χοντροκόκκινο χρώμα, πάνω στο όποιο σχεδιάζονται μερικά διακοσμητικά σε ύφος λαϊκού μπαρόκ. Ο κεντρικός κύκλος, που είναι πολύ μεγαλύτερος από τούς γωνιακούς, απασχολεί χαμηλό φουρνικό. Παριστάνεται ο «Παλαιός των ημερών», που περιβάλλεται από πολύχρωμη ζώνη, το ουράνιο τόξο. Κυκλική επιγραφή μάς δίνει το μέτρο των γραμματικών γνώσεων τον Παγώνη: «THC ΘΕ ΟC ΜΑΙ ΓΑC ΩCΟ ΘΕ ΟC Υ ΜΩΝ CΙ Ω ΘΕΩC ΗΜΩΝ Ο ΠΙΩΝ ΘΑ ΜΑ CΙΑ ΜΟ ΝΟC» (Τίς Θεός μέγας ώς o Θεός ήμών; Σύ o Θεός ήμών o ποιών θαυμάσια μόνος). […]

Στη νοτιοανατολική γωνιά είναι η Άνοιξη, που σημειώνεται με το αρχικό Ε (΄Εαρ).

Μια νεαρή κοπέλα, που δείχνει την πρόθεση τον ζωγράφου να την ζωγραφίσει όμορφη, γέρνει συγκινημένη το κεφάλι. Στα χέρια της κρατάει κλαδί. Το ωχροκόκκινο φόρεμά της πτυχώνεται πάνω στο νεανικό κορμί. Στο βάθος, πάνω σε δυο δέντρα, κάθονται πουλάκια. Ανθισμένα κλαδιά σε διακοσμητική διάταξη ποικίλλουν το φόντο. […]
                      (Κίτσος Μακρής-επίτοιχο ημερολόγιο Εθνικής Τράπεζας- 1973) 

Σεπτέμβριος

Καλό μήνα!

1. Μαζί με την αρχή του εκκλησιαστικού έτους που είναι την 1η Σεπτεμβρίου-σήμερα (βλ. Ινδικτιών-Ίνδικτος- ΕΔΩ), έχουμε και την αρχή της νέας σχολικής και ακαδημαϊκής χρονιάς. «Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του» (ΕΔΩ) λοιπόν, χωρίς να θεωρείται(;) το σχολειό κάτεργο!

Καλή σχολική χρονιά σε παιδιά, δασκάλους και γονείς!

Όλα τα αντίγραφα από το εκκλησιαστικό βιβλίο
 "Μηναίον Σεπτεμβρίου"

2. Σήμερα όμως γιορτάζουν και πολλές κυρίες που έχουν τα παρακάτω ονόματα που δεν έχουν μεγάλη συχνότητα. Χρόνια τους Πολλά! 

(Αδαμαντία-ντίνη, Αθηνά, Ακριβή, Αντιγόνη, Αρηβόια, Ασπασία, Αφροδίτη, Διώνη, Δωδώνη, Ελπινίκη, Ερασμία, Ερατώ, Ερμηνεία, Ευτέρπη, Θάλεια, Θεανώ, Θεονόη, Θεονύμφη, Ισμήνη, Καλλιρρόη, Καλλίστη-ιστώ, Κλεονίκη, Κλεοπάτρα-Πάτρα, Κλειώ, Κοραλία-Ραλλού, Μαντώ, Μαργαρίτα, Μαριάνθη, Μελετία, Μελπομένη, Μόσχω, Πανδώρα, Πηνελόπη, Πολύμνια, Πολυνίκη, Πολυτίμη, Σαπφώ, Τερψιχόρη, Τρωάδα, Χάιδω, Χαρίκλεια).

Η ακτή Πλατανίδια

Μπήκαμε-τουλάχιστον ημερολογιακά- στο καλοκαίρι! 

Η λεχωνίτικη πλαζ των Πλατανιδίων (ΕΔΩ) περιμένει στα καταγάλανα νερά της τους χωριανούς κι όχι μόνον για να την απολαύσουν! 

(Χτεσινές δροσερές, σχεδόν ηλιόλουστες φωτογραφίες!) 

Το Θέρος

Θερινό ηλιοστάσιο 21 Ιουνίου: Ο ήλιος στον Καρκίνο. 

Θέρος - ζωγράφος Παγώνης:

Αντίγραφο-απόσπασμα από το βιβλίο του Κ. Μακρή
 "ΒΗΜΑΤΑ"
 και το κεφάλαιο " ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΠΟΧΕΣ".

Επίσης για το  ηλιοστάσιο κ.ά  (ΕΔΩ) στο γνωστό ιστολόγιο ΦΙΡΙΚΙ 

"Άνοιξη στο Πήλιο"

Ο Στρατής Μυριβήλης σε μια από τις επισκέψεις του σε Βόλο και Πήλιο πέρασε κι απ' τα Λεχώνια. Σταμάτησε και φιλοξενήθηκε στην οικογένεια Σαράφη στα Κάτω Λεχώνια, που είχε τρεις κόρες νεαρές-νεράιδες τότε.(Η ίδια οικογένεια είναι ευεργέτιδα των Κάτω Λεχωνίων με την δωρεά οικοπέδου του Νηπιαγωγείου, λεωφορείου μεταφοράς μαθητών κ,ά.) 

Εμπνευσμένος από τη φύση της περιοχής, αλλά και την ομορφιά, έγραψε το παρακάτω απολαυστικό κείμενο με τις εντυπώσεις του, που υπάρχει στο βιβλίο

 "Απ' την Ελλάδα" - Εκδόσεις Εστίας, 1982 -Σελίδες 227-233

Οι αδελφές Σαράφη με την Σοφία Τοπάλη και τη Ρίτα Καβούρα.

Η Φρούτα Σαράφη 

Η Κατίνα Σαράφη

Και πάλι η ...Φρούτα Σαράφη

Εποχή και Μήνες

Καλό Μήνα! 

"Μετόπωρον" (Φθινόπωρο-μετά τις οπώρες)
Λαϊκός ζωγράφος Παγώνης
Τοιχογραφία, Άγιος Δημήτριος Νεοχωρίου

Πριτς Μαρτάκη μ’

Κάποτε, έλεγαν οι παλιοί, ήταν μια φτωχιά γρια που είχε τρεις προβατίνες. Επειδή έκανε πολύ κρύο και γεννήσανε και οι προβατίνες, προσπαθούσε η γρια να ζεσταθεί και να ζεστάνει και τ’ αρνάκια της. Ο Μάρτης, ως «γδάρτ’ς κι παλουκουκάφτ’ς» έκανε παλιόκαιρο με παγωνιές και κρύα. Τελικά η γρια τα κατάφερε και ξεχειμώνιασε καίγοντας όλα τα ξύλα της. Από εκεί βγήκε η φράση: «Πριτς Μαρτάκη μ’, τα ξιχ’μώνιασα τ’ αρνάκια μ’».

Τα έθιμα του Μάρτη:

1. Τα παιδιά έδεναν στον καρπό ή στο δάκτυλο του χεριού τους, τη γνωστή σ’ όλην την Ελλάδα, ασπροκόκκινη στριφτή κλωστή, το «Μάρτ’». Τον είχαν φορεμένο για σαράντα μέρες. Μετά τον έβγαζαν και τον κρεμούσαν σε τριανταφυλλιά για να γίνουν  τα τριαντάφυλλα και να μην μαυρίσουν, όπως και τα πρόσωπα των παιδιών απ’ τον ανοιξιάτικο ήλιο.
2. Δεν έκοβαν ξύλα γιατί θα τα «φάει του σαράκι».
3. Δεν έφτιαχναν πίτες από κολοκύθα.
4. Δεν άφηναν τις κολοκύθες μέσα στο σπίτι, γιατί φοβούνταν πως θα πάθαιναν «θερμασιά».
5. Μαζεύανε τα «φουκαλίδια» και τα σκορπίζανε σε κάποιο σταυροδρόμι.

Όλα γύρω χιονισμένα...

Εικόνες από τα κατάλευκα και πάντα όμορφα 

Άνω Λεχώνια. Καλό μήνα!

Άγιος Αθανάσιος

Λόφος Νεβεστίκι

Περιοχή Αγίων Αναργύρων

Χειμών και χιών...

Εφημερίδα ΘΕΣΣΑΛΙΑ 11 Ιανουαρίου 1934

Το χάνι Ζήση