Τα χωριά του Πηλίου το 1830

Ο περιηγητής  David Urguhart το 1830 για τα χωριά του Πηλίου

“(...) στα βράχια του Πηλίου, τα σκεπασμένα από τις φυλλωσιές, βρίσκονται φωλιασμένα τα 24  χωριά της Μαγνησίας, τα οποία χωρίζονται σε δυο ομάδες: 14 χωριά ονομάζονται βακούφια και 10 χάσια. Η Μακρινίτσα είναι η έδρα του διοικητή και του μποσταντζή από την Κωνσταντινούπολη. Όλα τα γειτονικά χωριά έχουν να που πολλά για το αυταρχικό πνεύμα του. Η άλλη ομάδα των χωριών, τα Χάσια, είναι υπολείμματα των “ζυγοκέφαλων (=Η φορολογική μονάδα στο πρώιμο Βυζάντιο ήταν το ζυγόν ή ζευγάρι για τις αγροτικές εκτάσεις, και η κεφαλή για τους ανθρώπους και τα ζώα. Το άθροισμα των δύο αυτών φόρων λεγόταν ζυγοκέφαλα), που καθιέρωσε ο Ιουστινιανός και διατήρησε η τουρκική διοίκηση. Μολονότι δεν απαρτίζουν ένα σώμα, όπως τα βακούφια, προστατεύονται απ' αυτάκι έχουν αφομοιωθεί από κάθε άποψη. Σε κάθε χωριό οι προεστοί έχουν έναν Τούρκο που ενεργεί ως κλητήρας. Πληρώνουν ανάλογα με το φόρο που τους καταλογίζουν αντί για χαράτσι. Όσον αφορά την πολιτική διοίκηση, νόμος είναι τα έθιμα και δεν απαιτούν τίποτα παραπάνω καθώς οι προεστοί τους θα έπρεπε και συνήθως εκλέγονται ελεύθερα.(...) Δεν υπάρχουν δυσκολίες προερχόμενες από τα η δικαστική διαδικασία μια και οι προεστοί είναι και δικαστές. (...) Η περιοχή της Μαγνησίας σίγουρα δεν έχει συνέλθει από τις καταστροφές που υπέστη πριν επτά χρόνια (=Εξαιτίας της επαναστατικής δραστηριότητας του 1821-2, που επέφερε την εκδίκηση των Οθωμανών)..Υπάρχουν ακόμα ερείπια και ακατοίκητα σπίτια. Πάντως επικρατούσε μια ατμόσφαιρα καλοπέρασης, χαράς και ευκολίας. Τα όμορφα πέτρινα σπίτια φαίνονταν πολύ πλούσια και άνετα σε σύγκριση με τα πλίνθινα της πεδιάδας. Οι κάτοικοι ήταν όλοι καλοντυμένοι και φαίνονταν μια θαυμάσια και υγιής φυλή.

Η Μακρινίτσα έχει μερικές συνοικίες και 1300 σπίτια, ο Βόλος (όχι το κάστρο) στους πρόποδες του λόφου 700 και η Πορταριά, το κυριότερο χωριό των Χασίων, που απέχει 3 μόνο μίλια από τη Μακρινίτσα 600. Τα σπουδαιότερα από τα υπόλοιπα χωριά είναι: η Δράκεια, με 600 σπίτια, ο Άγιος Λαυρέντιος με 400, οι Μηλιές με 300, η Αργαλαστή με 400, η Τσαγκαράδα με 400 και στην άκρη του ακρωτηρίου που περικλείει τον κόλπο, το Τρίκερι με 550 σπίτια. 

Τα σημαντικότερα εξαγόμενα προϊόντα είναι: λάδι, μετάξι, αποξηραμένα φρούτα,  θαυμάσια  κεράσια και εύγευστο μέλι (...) χάρη στο ποικίλο υψόμετρο έχουν φρούτα και λαχανικά πρώιμα και όψιμα περισσότερο από κάθε άλλη περιοχή. Εκτός από τα παραπάνω  προϊόντα εξάγουν  κυρίως μεταποιημένα προϊόντα: κάπες, ζώνες, μεταξωτό κορδόνι, δαντέλες και θαλασσιά βαμβακερά μαντήλια. Τα πιο επιτυχημένα χρώματά τους είναι το μαύρο για τα μάλλινα, τα θαλασσί για τα βαμβακερά και το βυσσινί για τα μεταξωτά. Εξάγουν ετησίως 30.000 οκάδες βαμμένο  και ακατέργαστο  μετάξι και  επίσης παράγουν 500 φορτία μουλαριού 595 κατεργασμένου μεταξιού. 

Νοτιότερα η  Αργαλαστή παράγει βούτυρο και τυρί και εκτρέφει βοοειδή. (...) Στα παράλια του κόλπου υπάρχει αφθονία ψαριών. Το βουνό είναι γεμάτο ελάφια, αγριόγιδες, κυνήγι και αγριοπούλια. Το Τρίκερι φημίζεται για το εμπορικό του δαιμόνιο και στέλνει τους σφουγγαράδες του να βουτήξουν σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο. Στην κατοχή τους βρίσκονται αρκετές σκούνες που φτάνουν ως την Αλεξάνδρεια και την Κωνσταντινούπολη.”

(David Urguhart:Ταξίδι στη Θεσσαλία του 1830, πέμπτο μέρος, μτφρ. Ν. Ντεσλή, Θ. Η., σσ. 252-4)  

Ο περιηγητής David Urguhart (1805-1877)

Το 1827 ο Βρετανός D. Urguhart, ήλθε στην Ελλάδα και έλαβε μέρος στην Επανάσταση των Ελλήνων. Από το 1830 άρχισε τις περιηγήσεις έξω από τα τότε ελληνοτουρκικά σύνορα. Επισκέφθηκε τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τμήματα της Μακεδονίας. Το οδοιπορικό του είναι αρκετά ενδιαφέρον, γιατί γνώριζε την ελληνική γλώσσα, οπότε μπορούσε να συνεννοηθεί με τους ντόπιους, και γιατί γράφει προσωπικά του σχόλια για την κατάσταση που επικρατούσε τότε στις υπόδουλες ελληνικές περιοχές. Αργότερα εντάχθηκε στο διπλωματικό σώμα, υπηρετώντας στην πρεσβεία της Αγγλίας στην Κων/λη και τέλος ασχολήθηκε με την πολιτική (βουλευτής της Βουλής των Κοινοτήτων). Το ταξιδιωτικό του έργο (The spirit of the East ), μεταφράστηκε στα ελληνικά από τη Νίκη Ντεσλή και παρουσιάστηκε, σε έξι μέρη, στο σημαντικότερο ιστορικό περιοδικό της περιφέρειας, το Θεσσαλικό Ημερολόγιο.

Αντιγραφή από:

Η Λάρισα και η θεσσαλική Ιστορία  - τόμος Δ΄– Κων-νος Οικονόμου –Λάρισα 2007