Ο Κων-νος Μουρογιάννης

(αρχείο Νικ. Μαστρογιάννη)

Κωνσταντίνος Μουρογιάννης: Ο ευεργέτης των Άνω Λεχωνίων

Καταγωγή:

Ο Κων-ντίνος Μουρογιάννης γεννήθηκε στο Καραμπάσι (Άγιο Βλάση) στα 1870, από τον Ιωάννη και τη Μαρία κι καταγωγή του ήταν αϊγιωργίτικη.

 Όλη η οικογένεια Μουρογιάννη αρχικά ζούσε στο Καραμπάσι, στο τριώροφο σπίτι δίπλα στο ρεματάκι και στο σπίτι-μαγαζί του Βολιώτη πλάι στην κάτω πλατεία, εκεί που τώρα αρχίζει ο χώρος στάθμευσης. Το σπίτι αυτό αργότερα ερειπώθηκε και γκρεμίστηκε για να γίνουν εκεί  κοινοτικά αποχωρητήρια και χώρος δεσίματος ζώων. 

Οι αδελφοί Μουρογιάννη. Ο Κων-νος αριστερά της φωτογραφίας 
(αρχείο Νίκου Μαστρογιάννη)

Οικογένεια:

Η οικογένεια είχε τέσσερα παιδιά. Δύο αγόρια τον Δημήτριο και τον Κων-ντίνο και δύο κορίτσια την Ανδρομάχη (Μαχώ) και την μικρότερη Ελένη. Ο μεγαλύτερος αδελφός ήταν επιστάτης στα «κτήματα Καρτάλη» στην ευρύτερη περιοχή των Σοφάδων (Γκέρμπεσι), όπου και δολοφονήθηκε στις 4 Αυγούστου 1908, σε συμπλοκή με κάποιον μυλεργάτη Βούλγαρο που τον μαχαίρωσε.[Ο βολιώτης Ιωάννης Αντ. Καρτάλης, κατά την αποχώρηση των Οθωμανών, είχε αγόρασει το τσιφλίκι Γκέρμπεσι (Καρποχώρι Σοφάδων-Καρδίτσας) από τους Τούρκους Γακή Βεή, Χασάν Βεή και τη μητέρα τους Ατικέ Χανούμ]

Μεγαλύτερη αδελφή η Μαχώ, δεν παντρεύτηκε ποτέ, παρά ζούσε απο-κλεισμένη στο σπίτι της με τη μητέρα της και περνούσε ασκητική ζωή σαν «καλογριά».

Η μικρότερη η Ελένη παντρεύτηκε τον βολιώτη (πρόσφυγα από την Καλλίπολη) Θεοδόση Σασσόπουλο, παρά τις αντιρρήσεις του αδελφού της Κώστα. Ο Θεοδόσης δούλευε ως σερβιτόρος στο Ακταίο του Βόλου, όπου και γνωρίστηκαν. Ο γάμος αυτός ήταν βασικά από συμφέρον, αφού ο Θεοδόσης ήταν γνωστός γυναικοκατακτητής , και αρκετά μικρότερος της Ελ. Μουρογιάννη. Παντρεύτηκαν στα 1918 πριν στρατευτεί ο Θεοδόσης κι η Ελένη έμεινε στο πατρικό της όταν στρατεύτηκε ο σύζυγός της. Στα 1924 ο αδελφός της-από ανάγκη- κάνει συνεταίρο το γαμπρό του με ποσοστό 50% στον «Κήπο».

Προσωπικότητα:

Ο Κωνσταντίνος Μουρογιάννης ήταν ο προστάτης της οικογένειας, αφού ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν μικρός και ένας «ρέκτης» της εποχής του. Ο Μουρογιάννης σαν πρώτη και βασική του ασχολία είχε τη γεωργία, αφού ήταν μεγάλος κτηματίας στην εποχή του, καθώς και έμπορος ελιάς και λαδιού στο Βόλο, τη Θεσσαλία και το εξωτερικό. Στα Άνω Λεχώνια επίσης είχε βουστάσιο και γαλακτοπωλείο, καθώς χάνι και παντοπωλείο. Δημιουργικότατος και ευφυής, πρωτοπόρος κι αυτοδημιούργητος. Ήταν αγαπητός άνθρωπος, έκανε ελεημοσύνες και στις συναλλαγές του ήταν επίσης ακέραιος. Ήταν καλόκαρδος κι ευγενικός.

Ο «Κήπος Μουρογιάννη»:

Οραματίστηκε μετά τον ερχομό του σιδηροδρόμου, την κατασκευή και δημιουργία δίπλα στο σταθμό των Άνω Λεχωνίων, του περίφημου «Κήπου», του «Splendid  bar», ενός πασίγνωστου και φημισμένου εξοχικού κέντρου, σ’ όλη την περιοχή και στην Ελλάδα.(βλ. ΕΔΩ)

Από τον «Κήπο Μουρογιάννη» πέρασαν εκτός απ’ τον απλό κόσμο της περιοχής και πάμπολλοι «υψηλοί» επισκέπτες του τόπου, όπως βασιλιάδες, πρωθυπουργοί, υπουργοί κλπ. Χαρακτηριστική ήταν κι η επίσκεψη στον Κήπο της μεγάλης ηθοποιού Μαρίκας Κοτοπούλη, η οποία μάλιστα επισκέφτηκε με την παρέα της -καβάλα σε μουλάρια- το αγροτόσπιτο του Μουρογιάννη στην Ντόβροβα!

Οι χοροί, οι συναυλίες και οι χοροεσπερίδες που διοργανώνονταν  ήταν αμέτρητες και πάντα επικρατούσε το αδιαχώρητο. Στο χώρο του κήπου λειτούργησε και ο κινηματογράφος Splendid. Μαζί με τα «Θεοξένεια» της Πορταριάς, αποτελούσαν τα « κοσμικά στολίδια» του Πηλίου.

Η ασθένειά του:

Στα 1915 αρρώστησε από ληθαργική εγκεφαλίτιδα με επακόλουθο  κάποια νευρασθένεια  και πήγε στη Βιέννη, όπου έμεινε αρκετούς μήνες και με τη βοήθεια του γιατρού Γεωργ. Καραγιαννόπουλου που έκανε εκεί ειδικότητα παιδιατρικής, πήγε σε αρκετούς γιατρούς. Όταν γύρισε, ο γιατρός Ιωαν. Καραγιαννόπουλος, αδελφός του Γεωργίου, ανέλαβε τη θεραπεία του και την παρακολούθηση της υγείας του, που ήταν σε διαρκή βελτίωση. Τότε ήταν που παραιτήθηκε σχεδόν απ’ όλες τις ασχολίες του.

Περιουσία:

Ήταν αρκετά πλούσιος και όλη η περιουσία του όταν πέθανε το 1925, ανερχότανε σε 355.000 δρχ καταθέσεις και ως 2.000.000 δρχ η κτηματική του, παρ’ ότι ξόδεψε αρκετά για την υγεία του.

Ευεργέτης:

Με διαθήκη του, που συνέταξε ο Δημήτριος Πιτσιώρης, συμβολαιογράφος Νηλείας  πριν από το θάνατό του, ο Μουρογιάννης έδωσε όλη την περιουσία του στις τότε Κοινότητες Αγίου Βλασίου και Άνω Λεχωνίων, αλλά την επικαρπία την είχαν οι αδελφές του ως το θάνατό τους, καθότι άτεκνες. Δημιουργήθηκε με το Β.Δ. 417 το «Κληροδότημα Μουρογιάννη»  που όριζε τον τρόπο της λειτουργίας του. Τα έσοδα δίνονταν για προίκιση ενός κοριτσιού κάθε χρόνο και για συντήρηση του υδραγωγείου των Άνω Λεχωνίων.

Μέρος των κτημάτων του έδωσε στην κοινότητα του Αγίου Βλασίου,(Ντόβροβα-που πήρε μετά από εκποίηση ο Δημ. Δημόπουλος-, Μουρτάκια, Λιβανού) όπου δώρισε και το οικόπεδο με τον Κήπο των Λεχωνίων και τα γύρω (μαγαζί, σπίτι -σήμερα ερείπιο, αποθήκες, χάνι-σήμερα μετά από πυρκαγιά και κατεδάφιση είναι ο χώρος του Μουρογιάννειου γηπέδου μπάσκετ) και ένα οικόπεδο στη θέση "Κρεβάτια" καθώς και το πατρικό σπίτι του. 

Στην κοινότητα Άνω Λεχωνίων έδωσε κτήματα (Αρμάγου, Πυργάκι, Λέσχη και Μνήματα Σχολείου) περίπου 30 στρ. Δωρεά χρημάτων έκανε ακόμη και στην κοινότητα της Νιάου για την κατασκευή γέφυρας!

Το άδικο τέλος του:

Ο Κ. Μουρογιάννης δολοφονήθηκε από τους καραμπασιώτες ανιψιούς του, αδελφούς Τουφεξή, με τη συνέργεια κάποιων βολιωτών, στο δωμάτιό του στο σπίτι του στα Λεχώνια, την νύχτα 15-16 Νοεμβρίου 1925 κι ενώ ήταν στο κρεβάτι λόγω της αρρώστιας του. Πυροβολήθηκε με πιστόλι Λεμπέλ, επειδή οι Τουφεξήδες του χρωστούσαν αρκετά χρήματα από ενοίκια και πλαστογράφησαν τις συναλλαγματικές.

Η κηδεία του έγινε στα Α. Λεχώνια κι η ταφή στο Στρόφιλο στο Καραμπάσι.

Η πολύκροτη δίκη:

Οι ανακρίσεις κράτησαν τριάντα μήνες και οι κατηγορούμενοι ήταν τέσσερις, ενώ οι αρχικές υπόνοιες έπεφταν στο γαμπρό του Μουρογιάννη και στον κηπουρό. Όμως από ένα τυχαίο γεγονός που διηγούνται οι παλιότεροι –κάψιμο σακακιού του Τουφεξή από κερί στην κηδεία ή στο μνημόσυνο του Μουρογιάννη- βρέθηκαν οι ύποπτοι.

Η πολυήμερη δίκη –αφού ο Κ. Μουρογιάννης ήταν πασίγνωστος- έγινε στο Κακουργιοδικείο της Λάρισας, αφού είχε πάρει μια αναβολή, μετά τρία χρόνια (23 Οκτ / 1 Νοε 1928) και κράτησε 10 μέρες . Όλες οι βολιώτικες εφημερίδες με καθημερινά πρωτοσέλιδα έγραψαν για την εξέλιξή της και την απόφαση, που ήταν καταδικαστική για τον Κ. Τουφεξή.

Μάρτυρες στη δίκη ήταν από το Καραμπάσι οι: γιατρός Ιωαν. Καραγιαννόπουλος που έκανε τη νεκροψία, Δημ. Δημόπουλος, Γιάν. & Κων. Κουτής, Αντ. Λαχανίκας, Γεωρ. Τσακνάκης, Κων. Μαστρογιάννης, Γεωρ. Κουβαράς, Γεωρ. Παχιός, Δημ. Μακρής, Βλασ. & Κων. Κουτούπης, Ελ. Ζαγοριανού, Βλασ. Στανιός κ.ά. 

Λεχωνίτες ήταν οι: συμβολαιογράφος Δημ. Πιτσιώρης,  Αδάμου ειρηνοδίκης Λεχωνίων, Νικ. Αξεντόπουλος, Σοφ. Σαμουρδάνης, Αναστ. Αλπάκης, Νικ. Αλπάκης, Παπαδημητρίου ή Σαραβάνης, Α. Σπύρου, Πελαγία Σαμουρδάνη, Πηνελ. Αξεντοπούλου  κ.ά. 

Επίσης οι γιατροί: Γεώργ. Καραγιαννόπουλος απ’ τα Λεχώνια,  Κων. Στέλλος απ’ την Αγριά, οι Σαμαράς και Αγησ. Βαρλαμίδης απ’ το Βόλο.

Επίλογος:

Ο Κ. Μουρογιάννης αναφέρεται ως ο μοναδικός ευεργέτης των Άνω Λεχωνίων, αν εξαιρέσουμε την οικογένεια Κοκοσλή, τον Αλεξ. Αθανασάκη, τον Κων. Βαρδάκη, Θωμά Καλούτσα κ.ά. που κατά καιρούς βοήθησαν τα Άνω Λεχώνια.

Εκατό περίπου χρόνια μετά, όλοι οι ντόπιοι γνωρίζουν τον -αναξιοποίητο πια- χώρο του παλιού ξακουστού «Κήπου Μουρογιάννη» που έμεινε στην Ιστορία…

ΠΗΓΕΣ:
-Εφημερίδες
-Περιοδικό Κοινότητας Άνω Λεχωμίων ΛΕΧΩΝΙΑ ΝΕΑ-1986
-Διηγήσεις της μητέρας μου Βασιλικής Παπαδοπούλου το γένος Δημητρ. Παχιού, ανιψιάς του Κ. Μουρογιάννη και διασταύρωση πληροφοριών από το Δημ. Αργυρογιάννη π. Πρόεδρο της Κοινότητας Αγ. Βλασίου.