Οι ληστές στο Πήλιο

Η ληστεία στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και μετά στον ελλαδικό χώρο, ήταν ένα γεγονός που απασχόλησε όλες τις εξουσίες διαχρονικά. Στην περιοχή μας υπήρξε η ληστεία όχι όμως σε μεγάλο βαθμό, όπως των άλλων περιοχών (Ήπειρος, ορεινή Θεσσαλία, Στερεά). Ειδικά στη Θετταλομανησία(Πήλιο-Αγιά), ληστρικές επιθέσεις έχουμε στο ανατολικό Πήλιο (Ζαγορά-Χορευτό), Νότιο (Νεοχώρι -Συκή-Αργαλαστή), Δυτικό (Καραμπάσι-Αϊ-Λαυρέντης), Κεντροδυτικό (Άνω Βόλος- Πορταριά- Μακρινίτσα) και αυτά πριν -από το 1757- και μετά την απελευθέρωση στα 1881. Ήταν ό φόβος και ο τρόμος των χωριών και οι κάτοικοι με τους χωροφύλακες και αγροφύλακες-ανάλογα με την εποχή-, τους αντιμετώπιζαν δραστικά με τα όπλα. Πριν τα 1881 οι ληστές ήταν Αβανιτόβλαχοι και Τουρκαλβανοί.

Πολλοί από τους ληστές βγήκαν στο κλαρί μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια. Αργότερα στρατιωτικοί και οπλοφόροι που δεν δέχτηκαν τον Όθωνα, ούτε και το νόμο, έγιναν παράνομοι. Η περιοχή πάνω απ’ τον Αλμυρό, που ήταν και στη συνοριακή γραμμή, τουρκοκρατούμενη, δέχτηκε πολλούς ληστές. Κάποιοι απ’ αυτούς πέρασαν αργότερα και στις τάξεις των επαναστατών στην επανάσταση του 1878, στη Μαγνησία (Τζαμάλας, Ρίζος κλπ).  

Ο βουλευτής Γεώργιος Φιλάρετος στο βιβλίο του «ΕΥΘΥΝΑΙ» 1893, γράφει για τη ληστεία:

Οι ληστές στο νότιο Πήλιο ήταν οι Χρόνης, Τσέλιος, Μακρής, Καραπιπέρης, Βενετάς, Τσόγκανος, Μπίλιος,Τσουλής, Καλτσάς κ.ά. με βασικό ορμητήριο κάποιων, τη Σκιάθο. Αυτοί έκαναν καταστροφές στα χωριά Νεοχώρι, Συκή, Λαύκο κι Αργαλαστή.

Υπήρχαν βεβαίως και ληστοπειρατές με ορμητήριο τον Κίσσαβο, όπως ο καπετάν Σταμάτης.

Ο Γ. Κορδάτος (Ιστορία της επαρχίας Βόλου και Αγιάς, σελ. 568-576) αναλυτικά γράφει τα παρακάτω: Λέει πως η πρώτη γραπτή μαρτυρία ληστρικής επίθεσης έγινε στα 1757 στον Άνω Βόλο. Ονομαστός ληστής ήταν ο τουρκαλβανός  Ντελή Αχμέτης. Στα 1773 μπήκαν και σε Πορταριά, Μακρινίτσα με δυσάρεστες συνέπειες για τους κατοίκους. Στα 1837 έγινε επίθεση στην Τσαγκαράδα. Το 1878 ο Γιάννης Πάλλας μπήκε στο Χορευτό.

 Στο δυτικό Πήλιο ληστές ήταν ο κατηχωρίτης Ι. Τσάμης και οι καραμπασιώτες αδελφοί Ρίζου ή Τσάμη. Στα 1898, στον Άγιο Λαυρέντη έγινε συμπλοκή και σκοτώθηκε ο Βασ. Καλτσάς ή Κατσάνης.

Ο Άθως Τριγκώνης στα «ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ» σελ. 85-87 γράφει για τους ληστές και την παράδοση του Ι. Τσάμη. Παρακάτω απόκομμα (το ίδιο κείμενο του βιβλίου) από τη ΛΑΪΚΗ ΦΩΝΗ της 4-11-1933, όπου ο Τριγκώνης δημοσιεύει τα Βολιώτικα Χρονικά: