Πρωτομαγιά

Καλό μήνα!!!

Λεχωνίτισσες βγήκαν για το Μάη!!

Δύο λαογραφικές καταγραφές από το Λαυκιώτη εκπ/κό Δημήτρη Λαμπαδάρη για την Πρωτομαγιά στο Πήλιο. 

Είναι αντιγραφή από το βιβλίο του "ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΗΛΙΟΥ", Βόλος 1966 και από τις σελίδες 13-14 & 17. 

1.  ΤΟ ΨΩΜΙ ΤΗΣ Μ. ΠΕΜΠΤΗΣ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

Ο Μάης, με το ξαναγέννημα όλης της Φύσεως, ξυπνάει απ' τη χειμερινή νάρκη και τα φίδια., που αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για τους ίδιους τους χωρικούς και τα ζώα τους. Πολλοί αγρότες και πολλά ζώα βρίσκουν τον θάνατο απ' το θανατηφόρο χτύπημα της δηλητηριώδους οχιάς.

Προληπτικό προφυλακτικό μέσο δεν υπάρχει, για τον αγρότη. Στράφηκαν κι αυτοί, προς την Εκκλησία.

Συνήθως το Πάσχα πέφτει κάθε χρόνο τον Απρίλιο και κοντά στην Πρωτομαγιά. Η Θεία χάρη του Θεανθρώπου, που σταυρώθηκε και αναστήθηκε, μπορεί να μας προφυλάξει με την παντοδυναμία του κι από τα φίδια, σκέφτηκαν. Και ζήτησαν τη βοήθεια του Χριστού με τον άρτο.

Το ψωμί για τις γιορτές του Πάσχα ζυμώνεται συνήθως τον Μεγάλη Πέμπτη. Ένα ειδικά μικρό ψωμάκι, φυλάσσεται για την Πρωτομαγιά.  Πρωί -πρωί και πριν ακόμη λαλήσει ο κούκος θα γευθεί από το ψωμί αυτό όλη η φαμελιά και θα ταϊστούν όλα τα ζώα της αγροτικής οικογενείας. Πιστεύουν δηλαδή ότι το ψωμί της Μ. Πέμπτης έχει τη δύναμη να διώχνει τα φίδια, που αρχίζουν να γίνονται επικίνδυνα με τις ζέστες του Μάη. Έτσι άτρωτοι και πλημμυρισμένοι πίστη ξεκινούν όλοι για τις αγροτικές τους δουλειές.

2.  ΤΟ ΣΚΟΡΔΟ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

Το πουλί που φέρνει τον άνοιξη, με το δισύλλαβο πρωινό του κελάιδισμα, ο κούκος δηλαδή, παίρνει ειδικά την Πρωτομαγιά ανθρώπινη δύναμη. Και τη δύναμή του αυτή την χρησιμοποιεί κατά την αντίληψη του εδώ κόσμου, «επί κακώ». Είναι δυνατόν, δηλαδή το γλυκοχάραμα της Πρωτομαγιάς, μόλις κανείς ακούσει τη φωνή του κούκου να πάθη από πνιγμό λες και η φωνή αυτή έχει κάποια μαγική δύναμη να «κουμπώνη» κατά πως λέγεται με το να σφίγγη το λαιμό.

Για να προλάβεις λοιπόν το κακό αυτό πρέπει το πρωινό της Πρωτομαγιάς και πριν ακόμη ξεκινήσεις για τη δουλειά σου, να δαγκώσεις λίγο σκόρδα. Το σκόρδο προφανώς, εκτός των άλλων θεραπευτικών του ιδιοτήτων, έχει και τη δύναμη ίσως, με την ιδιάζουσα .μυρωδιά τον, να νικάει στην πάλη του με τη φωνή του κούκου, που τρέχει επίμονα να σου σφίξη το λαρύγγι και να σε  «κουμπώσει» κατά την τοπική έκφραση. Έτσι το σκόρδο σε καθιστά άτρωτο άπ' τις φωνητικές επιθέσεις του ανοιξιάτικου πουλιού. 

Το πράγμα όμως δεν σταματάει μέχρις εδώ. Οι χωρικοί μας αποδίδουν στο σκόρδο και μεγάλη επιθετική, θανατηφόρο πολλές φορές δύναμη. Διότι αν έχεις δαγκώσει σκόρδο και ακούσης μετά τον κούκο, αυτός τρέπεται αμέσως εις φυγήν και πολλές φορές πεθαίνει. Το άσχημο είναι ότι δεν καθορίζεται στο λαϊκό μας συνταγολόγιο η ποσότητα του σκόρδου που πρέπει το πρωτομαγιάτικο πρωινό να καταβροχθίσει κανείς, για να είναι πάντα ασφαλής. Παρόμοιες δοξασίες υπάρχουν και για τον βασιλέα της υπομονής το γαϊδούρι. Με μόνη τη διαφορά ότι το αντίδοτο της στεντωρείας φωνής τού συμπαθούς κυρ -Μέντιου, δεν είναι το σκόρδο, αλλά λίγο ψωμί. Καλή φυσικά αντίληψη, γιατί υποχρεώνει τους χωρικούς μας, πριν ξεκινήσουν για τις κοπιαστικές ανοιξιάτικες δουλειές τους, να βάλουν κάτι στο στόμα τους, έφ' όσον η εποχή επιβάλλει εύωχίαν και όχι νηστείαν.

Επιπλέον λαογραφικά στο ΦΙΡΙΚΙ. (ΕΔΩ)