Κατά την ιδίαν πεδινήν οδόν μίαν ώραν προβαίνοντες (απὸ το Βόλο), ερχόμεθα εις τα Λεχώνια. Αυτά κείνται επί μιας με χωράφια, αμπέλους, κήπους νεραντζίων, κίτρων και άλλων διαφόρων οπωρίμων δέντρων φυτευμένης πεδιάδος...

(Νεωτάτη της Θεσσαλίας Χωρογραφία-Ιωάννης Αναστασίου Λεονάρδος, 1836)

Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η ! Μπορείτε να αντιγράφετε κείμενα κ.ά. από το ιστολόγιο. Αυτό, ΔΕΝ αποκλείει αναφορά στην ΠΗΓΗ. - Φωτογραφίες άλλων να μην ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ - Ιδιωτικά αρχεία να ΜΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.

Τετάρτη 27 Μαΐου 2015

Βερύκοκο τι εστί;

Δεν γνωρίζω από πού προέρχεται η γνωστή φράση «τι εστί βερίκοκο», αλλά ούτε και ο Νικόλαος Πολίτης, πατέρας της Ελληνικής Λαογραφίας,  γνώριζε !
Ωστόσο παρακάτω θα δούμε τι γράφουν για την προέλευση του ονόματος και όχι μόνον, πρώτα ο  σπουδαίος Αγιολαυρεντίτης Ζωσιμάς Εσφιγμενίτης στον ΠΡΟΜΗΘΕΑ του (Ιούνιος 1898, αριθ. 120, σελ. 249):
Η εξαιρετική αυτή φωτογραφία είναι
του καλού φίλου, γιατρού, κ. Θεόδωρου Γκαβαρδίνα.

(Τον ευχαριστώ!)
...και έπειτα ο Μένος Φιλήντας (*) στο «Γλωσσογνωσία και γλωσσογραφία ελληνική», τόμος Α΄, Εκδοτική Εταιρεία ΑΘΗΝΑ, Αθήνα,1924:
Στο Πήλιο και ειδικά στα Λεχώνια, τα «βρίκουκα», είναι ένα φρούτο που πάντα ήταν μέσα στην γκάμα παραγωγής. Μάλιστα ήταν απ' αυτά που ο ΣΠΟΛΚ (ΕΔΩ) χρησιμοποιούσε για την παραγωγή κομπόστας στα 1920!
Από το αρχείο του φίλου και συλλέκτη Λεχωνίτη Νίκου Μαστρογιάννη.
(Ευχαριστώ!)
Στα παλιότερα χρόνια υπήρχαν πολλές ποικιλίες που σήμερα δεν υπάρχουν αφού έχουν αντικατασταθεί με νέες. 
Μια ήταν τα νοστιμότατα και με μεγάλη παραγωγή «πικρά», μικρού μεγέθους με «πικρό» κουκούτσι (πικροπύρηνα). Τότε τρώγανε σαν ξηρό καρπό και το κουκούτσι! Σήμερα, το χρησιμοποιούν για την παρασκευή λικέρ και για σπέρμα αναπαραγωγής.
Υπήρχαν επίσης  οι «πλάκες», βερίκοκα πλακέ και μετρίου μεγέθους. Οι «κουτσ'πές» σαν τις «πλάκες» στρογγυλά, με γλυκό κουκούτσι που τρωγόταν σαν αμύγδαλο. Επίσης μια ποικιλία σχεδόν λευκόσαρκα, ήταν τα «τσαουλιά». Κάποια άλλη ήταν τα «καϊσιά». Γνωστά με λιγότερη εξάπλωση, ήταν και τα «Διαμαντοπούλου». Τέλος γνωστά ήταν και τα «σούμια ή σάμια ή σαμάκια» πολύ νόστιμα με γλυκό σπέρμα.
Τώρα πια, οι ποικιλίες όλες είναι ξενικές (μπεμπέκο, ζερβού κ.ά. που διαλέγετε και ...παίρνετε -ΕΔΩ-)

(*) Ο Μένος Φιλήντας (1870-1934) γεννήθηκε στην Αρτάκη Κυζίκου. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Διδασκαλείο της Θεσσαλονίκης, η οποία ήταν τότε τουρκοκρατούμενη και εργάστηκε ως δάσκαλος σε διάφορες πόλεις της Τουρκίας. Από νωρίς εντάχτηκε στο δημοτικιστικό Αγώνα και το 1901 βραβεύτηκε σε γλωσσικό διαγωνισμό της εφημερίδας Άστυ, προκηρυγμένο από τον Ψυχάρη, με το έργο του Γραμματική της ρωμαίικης γλώσσας, το οποίο τυπώθηκε αργότερα σε δύο τόμους. Διώχτηκε και φυλακίστηκε για τη δράση του. Από το 1913 και ως το τέλος της ζωής του έζησε στην Αθήνα. Συνεργάστηκε με τα περισσότερα αθηναϊκά περιοδικά, καθώς επίσης με έντυπα της Κωνσταντινούπολης, δημοσίευσε και εξέδωσε γλωσσολογικές μελέτες, πεζογραφήματα και την ποιητική συλλογή Οχτάβες. Συνεργάστηκε επίσης στη συγγραφή της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας των εκδόσεων Πυρσός.(Πηγή: ΕΚΕΒΙ)
                                                                                                   (27-5-2015)

1 σχόλιο: