Αγριά

Καλοκαίρι και μια "βόλτα" στη δροσερή Αγριά είναι ό,τι χρειάζεται !!! 

(Από τη συλλογή του ΔΗΚΙ)

Ο Αγιολαυρεντίτης Κων-νος Σακελλαρίδης (ΕΔΩ)  συντάκτης και ιδρυτής της εφημερίδας ΘΕΣΣΑΛΙΑ, γράφει για την Αγριά στο φύλλο της 17ης Οκτωβρίου 1881, λίγο πριν την απελευθέρωση του Βόλου. 

Είναι μια "εικόνα" του επινείου, ίσως η παλιότερη ! Από τότε "έτρεξε πολύ νερό στ'αυλάκι" κι όλοι μας γνωρίζουμε την κωμόπολη και την ανάπτυξή της.

                                                Αντιγραφή σε μονοτονικό με διατήρηση της ορθογραφίας)

"Εν Αγριά τη 15 Οκτωβρίου 1881

Το μικρόν τούτο επίνειον των δύω ευάνδρων κωμοπόλεων Αγίου Λαυρεντίου και Δρακείας το κληθέν υπό των κατοίκων των περιχώρων χωρίων Αγριά, ίσως διότι ενταύθα οι αλιείς ήγρευον πλουσίαν άγραν ιχθύων, είναι αξιάγαστον χωρίδιον παρά την ακτήν ομωνύμου, ορμίσκου και ου μακράν της αρχαίας Δημητριάδος κείμενον. Και αληθώς έχει τι διερχόμενός τις ενταύθα  να θαυμάση, αν είναι ερευνητής και φίλος της φύσεως, ήτις απλούται πέριξ περίπου τριάκοντα λιθόκτιστων οικιών. Ενταύθα η χλόη και το άνθος θάλλει πάντοτε, αι δε ελαίαι, οι αμπελώνες και οι εκ παντοειδών καρποφόρων δένδρων κήποι αποπνέουσι γλυκυτάτην ευωδίαν, ενώ η θαλασσία αύρα δροσερά και αθώα ψαύει τους καρπούς των.

Βεβαίως η Αγριά ένεκα των ολίγων πλησίον αύτης κειμένων ελών καθίσταται, μάλιστα το θέρος, νοσώδης τόπος, και ούτε έχει την θέσιν και την θέαν των Λεχωνίων, ολίγον απώτερον ανατολικώς κειμένης κώμης, ούτε την ωραιότητα και την ευρωστίαν των πηλιωτίδων χωρών. Εν τούτοις αν καθυστερή εις ταύτα κατά το θέρος, σήμερον και τον χειμώνα παρουσιάζει πλεονεκτήματα αξιόλογα ούσα και υγιεινό και ευχάριστος εις κατοικίαν, αφού καθ’ όλον τον χειμώνα βλέπει τις ως εν ανοίξει πέριξ του ανθούσαν την χλόην και θάλλον το άνθος. Eίναι αμφίβολον αν το πάλαι κατά την αρχαιότητα ο ορμίσκος ούτος του Παγασητικού κόλπου ήτο εν χρήσει εις τους ναυτιλλομένους και εμπορευομένους και αν υπήρχε πολίχνιον ή κώμη κατοικημένη εκ των της θετταλομαγνηττκής χερσονήσου κατοίκων, διότι ουδέν ίχνος αρχαίων ερειπίων παρατηρήται ενταύθα και τοις πέριξ, καίτοι τινές ισχυρίσθησαν ότι ώδε ακριβώς έκειτο η Νηλία.

Οπωσδήποτε η Αγριά σήμερον δια την θέσιν της πλησίον μίαν και ημίσειαν ώρα του Βώλου κειμένη και κατοικισθείσα εκ των κατοίκων των δύο κωμοπόλεων της Δρακείας και  του Αγίου Λαυρεντίου θέλει καταστή βαθμηδόν πολίχνη αξιόλογος, διότι ενταύθα εφεξής θα αποθηκεύωνται τα των πέριξ κωμοπόλεων προς εμπορίαν προϊόντα, αντί να μεταφέρωνται ως είθισται νυν, εις τας κωμοπόλεις του Πηλίου εκ των τόπων της παραγωγής και είτα πάλιν να επαναφέρωνται ενταύθα εις φόρτωσιν προς μεταβίβασιν εις άλλους λιμένας.

Το εμπόριον των ελαίων και των ελαιών, όπερ εστί  και το κυριώτατον προϊόν των Πηλιωτών εξάγεται συνήθως εκ των μικρών ορμίσκων των παρά την μεσημβρινήν ακτήν του Πηλίου κειμένων, ήτοι της Αγριάς, των Καλονερών, της Αφήσου, του Χόρτου και της Μηλίνας, οι δε κάτοικοι τα επίνεια ταύτα άτινα δεν μετεχειρίσθησαν άλλοτε, ούτε κατώκησαν εν αυτοίς ένεκα του φοβου των πειρατών και των τούρκων, θέλουσι σήμερον μετά την ένωσιν αυτών μετά της Ελλάδος τα χρησιμοποιήσει ως διαρκείς, είτε ως χειμερινάς αυτών κατοικίας κτίζοντες οικίας και αποθήκας. Πλην δε των κυρίων προϊόντων ούτω, ενταύθα εξάγονται και τα ωραία οπωρικά του Πηλίου, ως τα γνωστά ευώδη μήλα, τα ωραία απήδια, τα κεράσια, τα γεώμηλα και πολλά άλλα είδη, εξαιρέσει των οίνων, οίτινες μεταφέρονται εις Βώλον και ανά πασαν την Θεσσαλίαν, υπό το όνομα οίνοι του Αγίου Λαυρεντίου. 
Υπό την έποψιν ταύτην ως επίνειον εμπορικόν εξεταζομένη η Αγριά κατέχει την πρώτην θέσιν μεταξύ των λοιπών επινείων. Διότι ενταύθα μετακομίζονται τα προϊόντα, πλην των της Δρακείας και των του Αγίου Λαυρεντίου, και τα πλείστα του Αγίου Γεωργίου και του Καραμπασίου και άλλων μικρών κωμών. Δι’ ό και η ελληνική Κυβέρνησις οφείλει προς εύκολίαν του εμπορίου τους σταθμούς τούτους να μη θεωρήση ως επουσιώδεις, αλλ’ ως σημεία τα οποία πρέπει να συστηθώσιν τελωνειακοί σταθμοί ανάλογοι προς τας απαιτήσεις του εμπορίου και της εξασφαλίσεως των δημοσίων συμφερόντων. Ευκταίον θα ήτο ενταύθα, εάν προς την τόσον ωραίαν της φύσεως καλλονήν προσετίθετο και η της τέχνης, ήτοι αν οι έχοντες ιδιοκτησίας εις τα πέριξ ολίγα έλη, τα οποία σχεδόν απεξηράνθησαν νυν, υπεχρεούντο υπό της Κυβερνήσεως ίνα ανοίξωσι τάφρους πηρός αποστράγγισιν των λιμναζόντων υδάτων ότε αληθώς ήθελε εκλίπει το νοσώδες κλίμα και θα καθίστατο ο τόπος ούτος ο άριστος προς συνοικισμόν, αφού φύσει κατ’ ουδέν υστερεί.

Οποίαι τω όντι θα καθίσταντο αι ωραίαι του Πήλιου ακταί προ πολλού, εάν η τουρκική εξουσία προυνόει περί αυτών ουχί να εξοδεύση, αλλά να φροντίση να δώσει τας αναγκαίας οδηγίας και διαταγάς και προ πάντων την ασφάλειαν, καθ’ όσον, ως είρηται, είχον την διάθεσιν και την θέλησιν οι κάτοικοι και απόδειξις η οίκοθεν αυτών φροντίς, αλλά δεν ηδύναντο να χωρήσωσι και προσωτέρω αφ’ εαυτών εκτεθειμένοι όντες εις φυσικούς και επίκτητους κινδύνους.

Εφέτος ένεκα της αφορίας του έτους τούτου ενταύθα μόνον οι έμποροι των ελαιών και των γεωμήλων φαίνονται κινούμενοι, πάσα δε άλλη εργασία δεν υπάρχει ως συμβαίνει κατά τα άλλα έτη της ευφορίας. Το επιόν όμως έτος προμηνύεται εύφορον, διότι ως παρατηρεί τις όλα τα είδη των δένδρων είσί εύρωστα και ευθαλή, ο δε καιρός λίαν υποβοηθηκτικός και κατάλληλος εις την ανάπτυξίν των."