Δυο Πηλιορείτες Άγιοι

      Οι δυο Πηλιορείτες Νεομάρτυρες (άγιος Απόστολος ο Νέος  & άγιος Σταμάτιος) που μαρτύρησαν την ίδια μέρα στις 16 Αυγούστου, θωρούνταν από τους συντοπίτες μας πως ήταν ο ίδιος ο άγιος Απόστολος ο Νέος, από τον Άγιο Λαυρέντη. Όμως ο Νέος αποκεφαλίστηκε το 1686 κι ο άγιος Σταμάτιος, από τον Άγιο Γεώργιο Νηλείας, αποκεφαλίστηκε το 1680.

Ας μάθουμε το βίο τους, μιας και γιορτάζουν τις επόμενες μέρες:

Άγιος Απόστολος ο Νέος 

Ο προστάτης άγιος του Αϊ -Λαυρέντη και των γύρω χωριών.

Πλήθος λαού ανέβαινε στο χωριό (παλιά οδοιπορώντας ή με ζώα) κι ανεβαίνει (σήμερα με αυτοκίνητα και λεωφορεία) για να προσκυνήσει και να γιορτάσει τον Άγιο, που θεωρεί θαυματουργό και είναι προστάτης του, την παραμονή και τη μέρα της γιορτής του, αλλά και της ανακομιδής της κάρας του.

Ο Άγιος Απόστολος ο Νέος, γεννήθηκε στον Άγιο Λαυρέντη το 1667 μ.Χ. Ο πατέρας του ήταν ο Κώστας Σταματίου και η μητέρα του η Μέλλω. Σε ηλικία 15 χρονών έμεινε ορφανός και το 1682 μ.Χ. πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εργαζόταν σε μια ταβέρνα.

Στα τέσσερα χρόνια που ζούσε στην Κωνσταντινούπολη, συνέβη το εξής γεγονός στην πατρίδα του,  τον Άγιο Λαυρέντη: Οι κάτοικοι του χωριού και της περιοχής, επειδή καταπιέζονταν σκληρά από τη βαριά και άδικη φορολογία, αποφάσισαν να διαμαρτυρηθούν στους επιτρόπους του Σουλτάνου, που όριζε τα χωριά. Πράγματι πέτυχαν κάποια μείωση της φορολογίας και επέστρεψαν. Ο Βοεβόδας όμως όχι μόνο δεν αναγνώρισε τα έγγραφα των επιτρόπων και τα απέρριψε ως πλαστά, αλλά έπιασε τους τρεις της επιτροπής κατοίκων, που είχαν πάει στην Κων-πολη, τους έδεσε και τους πήγε ο ίδιος στην Κων-πολη και ενήργησε να φυλακιστούν ως ένοχοι.

Όταν το έμαθαν αυτό οι Αγιολαυρεντίτες, στέλνουν αμέσως στην Κων-πολη μια επιτροπή σκοπεύοντας να απευθυνθούν στην ίδια την βασιλομήτορα για να τους ελευθερώσουν. Δεν γνώριζαν όμως πώς και πού θα έπρεπε να απευθυνθούν, προθυμοποιήθηκε ο Απόστολος να τους βοηθήσει, αφού γνώριζε καλά τα τουρκικά. Ο ίδιος πήρε την αναφορά και την έδωσε σε ανώτατο αξιωματούχο του Σουλτάνου. Εκείνος όμως είχε ήδη δεχθεί τις εισηγήσεις του Βοεβόδα του Πηλίου. Διέταξε αμέσως εξαγριωμένος να συλληφθεί ο Απόστολος και να παραδοθεί στον Βοεβόδα για να τιμωρηθεί για την αυθάδειά του. Ο Βοεβόδας διέταξε να τον δέσουν με αλυσίδες και του ζήτησε χαράτσι τεσσάρων ετών για όσο χρόνο έλειπε από το χωριό του. Ωστόσο, επειδή φοβόταν μήπως προσφύγουν οι υπόλοιποι της επιτροπής στην ίδια τη βασιλομήτορα, σκεφτόταν ν’ απολύσει τελικά τους τέσσερις κρατούμενους. Κάποιος όμως γέρος συμπατριώτης του Αποστόλου, από φθόνο μήπως ένα ασήμαντο και φτωχό παιδί θεωρηθεί ευεργέτης του τόπου του, τον συκοφάντησε ότι αυτός υποκίνησε την όλη υπόθεση και ότι αν τον ελευθέρωνε σίγουρα θα καταμήνυε τον Βοεβόδα στην βασιλομήτορα. Έτσι ο Βοεβόδας διέταξε να τον βασανίσουν σκληρά μέχρι θανάτου.

Ενώ ο άγιος βασανιζόταν άσπλαχνα κάποια μέρα κατάφερε να ελευθερώσει το ένα του πόδι και προσπάθησε αργοπατώντας να δραπετεύσει. Τον αντιλήφθησαν όμως από τον θόρυβο των αλυσίδων και τον συνέλαβαν. Ο Βοεβόδας ήρθε τότε και άρχισε να τον χτυπά με ένα τσεκούρι.

Ο άγιος του λέγει: «τι με χτυπάς τόσο σκληρά; Ή δεν γνωρίζεις ότι είμαι και από σένα και από τους υπηρέτες σου καλύτερος;»  Αυτό θεωρήθηκε ομολογία πίστεως στο Ισλάμ, ότι δήθεν ο Άγιος έλεγε πως είναι καλύτερος μωαμεθανός από αυτούς και αμέσως ο Βοεβόδας διέταξε να του γίνει περιτομή. Ο Άγιος Απόστολος αντιστεκόταν γενναία λέγοντας: «εγώ Χριστιανός είμαι και δεν αρνούμαι την αγία μου πίστη». Τον βασάνισαν τότε και τον έκλεισαν στη φυλακή των κακούργων. Μετά τον οδήγησαν στον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη των μουσουλμάνων και σ’ άλλους αξιωματούχους οι οποίοι άρχισαν με κολακείες και υποσχέσεις για αξιώματα, πλούτη, τιμές την προσπάθεια για εξισλαμισμό. Επειδή ο άγιος έμενε σταθερός στην πίστη του τον οδήγησαν στον βεζύρη. Κι αυτός προσπάθησε με τη σειρά του να εξισλαμίσει τον μάρτυρα με ακόμα μεγαλύτερες υποσχέσεις.

Ο άγιος ούτε καν πρόσεχε τα λόγια τους αλλά τους έλεγε: «Μην αργοπορείτε και χάνετε τον καιρό σας, ό,τι είναι να κάνετε κάντε το γρήγορα. Οποιονδήποτε θάνατο και αν μου δώσετε θα τον δεχθώ προθυμότατα για χάρη του Χριστού μου. Μην αργοπορείτε λοιπόν. Θέλετε να με κάψετε; Να μαζέψω εγώ τα ξύλα και να ετοιμάσω την φωτιά. Θέλετε να με απαγχονίσετε; Να ετοιμάσω με τα ίδια μου τα χέρια τη θηλιά. Θέλετε να με αποκεφαλίσετε; Δώστε μου το ξίφος να το ακονίσω εγώ όσο χρειάζεται». Μη μπορώντας να τον ανεχθούν άλλο διέταξε ο βεζύρης τον αποκεφαλισμό του.

Αφού όλη εκείνη τη νύχτα τον βασάνισαν, πριν ακόμη ξημερώσει τον οδήγησαν στον τόπο της εκτέλεσης. Κάποιους Χριστιανούς που συνάντησαν τους χαιρέτισε ταπεινά και ζήτησε να τον συγχωρήσουν. Εκείνοι κατάλαβαν τον λόγο, ακολούθησαν φοβισμένοι από μακριά και υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες του τέλους του. Στην πύλη του Γενή τζαμιού προς τον Κεράτιο ο Άγιος γονάτισε και περίμενε τον δήμιο. Οι Τούρκοι προσπάθησαν και αυτή την τελευταία στιγμή να κάμψουν το φρόνημά του. Μάταια όμως. Ο δήμιος για να κάνει οδυνηρότερη την εκτέλεση τον χτύπησε τρεις φορές στο λαιμό με το ξίφος και μετά αρπάζοντας με το αιμοβόρο του χέρι τα μαλλιά του αγίου τον αποκεφάλισε.

Ήταν μόνον δεκαεννέα ετών και 16 Αυγούστου 1686.

Ενώ το εκτελεστικό απόσπασμα καθόταν λίγο πιο πέρα από το άγιο λείψανο, ένα αστέρι από τον ουρανό κατέβηκε, στάθηκε πάνω του και σχημάτιζε σταυρό. Συγχρόνως πλήθος ανθρώπων εμφανίστηκε και περικύκλωνε τον μάρτυρα. Νομίζοντας ότι το πλήθος εκείνο είναι Χριστιανοί που ήρθαν να κλέψουν το λείψανο όρμησαν κατά κει αλλά πλησιάζοντας δεν είδαν τίποτα πέρα από το ιερό σώμα του αγίου.

Επειδή ξημέρωνε και άρχισε η κίνηση, φοβήθηκαν οι εκτελεστές μήπως αντιληφθούν οι Χριστιανοί τι συνέβαινε και ζητήσουν να πάρουν τον άγιο να τον θάψουν και να τον τιμούν. Έριξαν αμέσως το σώμα στη θάλασσα, το δε κεφάλι του το πήγαν στον βεζύρη σαν απόδειξη της εκτέλεσης. Το άγιο λείψανο αντί να βυθισθεί βγήκε πλέοντας από τον Κεράτιο αλλά μένει άγνωστο πού. Την αγία κάρα ζήτησαν μέσω του Πατριαρχείου οι Χριστιανοί που είχε συναντήσει ο άγιος στο δρόμο, για να την θάψουν δήθεν. Την έβαλαν σε αργυρή θήκη και την κατέθεσαν στον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου στα Ταταύλα.

Αργότερα ο Δοσίθεος Σελευκείας, συμπατριώτης του μάρτυρα, την έστειλε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, στο σπίτι του, που είχε ανοικοδομηθεί σε ναό, μετά από θαυμαστή προτροπή του ίδιου του Αγίου.

Ο παλιός ναός του Αγ. Αποστόλου στο Βόλο, πριν γκρεμιστεί. 

Ο Δοσίθεος ήταν τιτουλάριος επίσκοπος. Γνώριζε για το μαρτύριο του Νέου, καθότι συντοπίτης του. Όταν πληροφορήθηκε πως η αγία κάρα φυλαγόταν στο ναό του Αγ. Δημητρίου στα Ταταύλα, φρόντισε να μεταφερθεί στη γενέτειρά του με τον συγγενή του Σταμούλη Κέκια το 1800. Όταν έφτασε στο χωριό, τοποθετήθηκε αρχικά στο ναό του Αγ. Αθανασίου στο σταθμό, μέχρι το 1805 που έγινε ο πρώτος ναός, στη θέση που βρισκόταν το πατρικό σπίτι του Αγίου.

Ο  ναός του Αγίου σήμερα

Η Ανακομιδή της Κάρας

Η Ανακομιδή της ιερής Κάρας του Αγ. Νεομάρτυρα Αποστόλου του Νέου από την Κωνσταντινούπολη στον Άγιο Λαυρέντιο Πηλίου έγινε το 1796, εκατό δέκα χρόνια μετά τον αποκεφαλισμό του. Γιορτάζεται στις 3 Νοεμβρίου.

Η κάρα του Αγίου 

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.

Θεῖον βλάστημα τῆς Θεσσαλίας, νέον καύχημα τῆς Ἐκκλησίας, ἀνεδείχθης Νεομάρτυς Ἀπόστολε, ὑπὲρ Χριστοῦ γὰρ ἀθλήσας στερρότατα, τῆς εὐσέβειας τὴν δόξαν ἐτράνωσας. Αλλά πρέσβευε Κυρίω τῷ Σὲ δοξάσαντι, δωρήσασθαι ἤμιν τὸ μέγα ἔλεος.

 Ο Άγιος νεομάρτυρας Σταμάτιος

Ο νεομάρτυρας Σταμάτιος, καταγόταν από τον Αϊ-Γιώργη Νηλείας κι από την οικογένεια Σταματόπουλου.Ερείπια του πατρικού του σπιτιού και μια κρήνη που ονομάζεται «βρύση του Αϊ-Σταμάτη» η "βρύση τ' Σταματόπουλου". σώζονται μέχρι σήμερα στον Αϊ  Γιώργη.

Κάποτε ο αγάς της περιοχής για να συγκεντρώσει το χαράτσι, ήταν πολύ καταπιεστικός στο μάζεμα του φόρου, [στο όνομα της Βαλιδέ χανούμ Κιοσσέμ (=βασιλομήτορα) που είχε δοθεί η Μαγνησία] καταδυνάστευε και αδικούσε τους Χριστιανούς. Απελπισμένοι οι κάτοικοι αποφάσισαν να στείλουν μια αντιπροσωπεία στην Κωνσταντινούπολη, στην Υψηλή Πύλη, μήπως και βρουν το δίκιο τους.

Αρχηγός της αντιπροσωπίας ήταν ο Σταμάτιος σε ηλικία σαράντα ετών περίπου. Παρουσιάστηκαν λοιπόν στον βεζίρη και άρχισαν να του παραπονιούνται για τις αδικίες του αγά.

Ο βεζίρης – που ήταν φίλος με τον φοροεισπράκτορα- διέταξε να τους πετάξουν έξω σπρώχνοντάς τους και χτυπώντας τους. Ορισμένοι από την αντιπροσωπεία, μεταξύ αυτών και ο άγιος, διαμαρτύρονταν έντονα και φώναζαν για την αδικία που γινόταν.

Τότε κάποιοι Τούρκοι αξιωματούχοι, φίλοι του αγά, τον ξεχώρισαν -επειδή ο Σταμάτιος φώναζε περισσότερο από τους άλλους- και τον πήγαν στον βεζίρη ψευδομαρτυρώντας και συκοφαντώντας τον ότι είχε γίνει μουσουλμάνος και τώρα εμφανίζεται σαν χριστιανός. Ο άγιος φυσικά αρνήθηκε εντονότατα μπροστά στον βεζίρη την κατηγορία. Εκείνος όμως τον έστειλε στον αρμόδιο γι’ αυτές τις υποθέσεις κριτή, όπου ανακρινόμενος ο άγιος και πάλι αρνήθηκε την κατηγορία λέγοντας πως πρόκειται για συκοφαντία. Ο δικαστής τότε του λέει: «Κι αν δεν έγινες, γίνε τώρα». Ο άγιος Σταμάτιος με δυνατή φωνή του απάντησε: «Δε γίνεται να γίνω τόσο ανόητος και ν’ αρνηθώ τον Χριστό μου! Καλύτερα να πεθάνω και να είμαι με τον μαζί Του, παρά να ζω σ’ αυτόν τον κόσμο με μύριες απολαύσεις και δόξες».

Ο δικαστής βλέποντας τη σταθερότητα του μάρτυρα τον έστειλε στον πίσω βεζίρη, ο οποίος προσπάθησε με πολλούς τρόπους, κολακείες, υποσχέσεις, τιμές και αξιώματα να τον μεταπείσει. Μέχρι και υπασπιστή του υποσχέθηκε να τον κάνει. Ο Σταμάτιος  για δεύτερη φορά με δυνατή φωνή σταθερά ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό λέγοντας: «Εγώ πλούτο και δόξα και τιμή έχω τον Χριστό μου, που μου έχει κατοικία στους ουρανούς, δόξα και ζωή αιώνια. Οι δικές σου τιμές και δόξες είναι φθαρτές και μάταιες και γρήγορα χάνονται μαζί με εκείνους που τις επιδιώκουν».
Ο βεζίρης διέταξε να φυλακιστεί και να βασανιστεί. Μετά από κάποιες ημέρες διέταξε να τον φέρουν πάλι μπροστά του, όπου ξανά προσπάθησε με θέλγητρα και φόβητρα να τον μεταπείσει. Ο μάρτυς για τελευταία φορά του απάντησε: «Ακόμα και με μύριους θανάτους να με καταδικάσεις, εγώ τον Χριστό μου δεν τον αρνούμαι. Είμαι έτοιμος να βασανίζομαι για το όνομά Του σε όλη μου τη ζωή».Τότε ο βεζίρης οργισμένος τον παρέδωσε στον έπαρχο να τον θανατώσει. Τον αποκεφάλισαν στις 16 Αυγούστου 1680 μ.Χ. ημέρα Δευτέρα, μπροστά στο βασιλικό παλάτι, στην Αγία Σοφία, όπως μας πληροφορεί ο αυτόπτης μάρτυρας Ιωάννης Καρυοφύλλης, ο οποίος έγραψε το μαρτύριο του, που σώζεται σε χειρόγραφο του Πατριαρχείου Αλεξάνδρειας.

           Η μνήμη του τιμάται σύμφωνα με παλιούς Συναξαριστές, την 16η Αυγούστου και σύμφωνα με νεότερη απόφαση της Ι. Μ. Δημητριάδας, την πρώτη Κυριακή μετά την 16η Αυγούστου, για να μη συμπίπτει με την γιορτή του Αγ. Αποστόλου του Νέου. Την ημέρα του εορτασμού, μεταφέρεται, εν πομπή, στον πανηγυρίζοντα ναό το τμήμα του λειψάνου του.

Παρεκκλήσιά του υπάρχουν στο ναό Αγ. Γεωργίου Νηλείας, στη μονή Ταξιαρχών Πηλίου -όπου και φυλάσσεται το τεμάχιο του λειψάνου του και στο ναό της Παναγίας στους Βροντάδες Χίου.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ΄ 

Ὁ μάρτυς Σταμάτιος ἐν τῆ ἀθλήσει αὐτοῦ, ἡμᾶς συνεκάλεσε μέλψαι την μνήμην αὐτοῦ, την θείαν ἐν ἄσμασιν, οὗτος γάρ ὁ γενναῖος, τοῦ Σωτῆρος ὁπλίτης, ἤσχυνε τούς τῆς Ἄγαρ ἀσεβεῖς ἀποτόμως, διό καί διά ξίφους ἀπήλειφε.

ΠΗΓΕΣ:  http://imd.gr/site/articles/0/0/66

                http://imd.gr/site/articles/0/0/65

                http://www.saint.gr/796/saint.aspx

                http://anazhthseis-elena.blogspot.gr/2008/08/blog-post_18.html