Η οικογένεια Τοπάλη - Σοφία

Σοφία Τοπάλη
(Αρχείο Νικ. Μαστρογιάννη)

Εθνική επέτειος!  

Η στερνή πριν την αγχόνη κουβέντα-απάντηση για τη δράση της, στους  δημίους της Ελλάδας στα 1940-44, της Σοφίας Τοπάλη:

Είναι η συμπύκνωση των θυσιών του ελληνικού λαού και συγχρόνως η μελλοντική παρακαταθήκη. Ας τιμήσουμε σήμερα την συμπατριώτισσα ηρωίδα! 

------------------------------------------------------------------------------------------------------

 Η Σοφία Π. Τοπάλη

Επιζωγραφισμένη, φωτογραφία του φωτογράφου Ζημέρη,
 από τον άλλο βολιώτη επίσης φωτογράφο Στουρνάρα 
( αντιγραφή από βιβλίο-λεύκωμα Στουρνάρα
 "Αναδρομή στα περασμένα - Φλόγες στη Μαγνησία")

Ήταν το δεύτερο παιδί του Παναγή (ΕΔΩ) και της Λουκίας. Γεννήθηκε στα 1906 στο Βόλο και πήρε το όνομα της γιαγιάς της από τον πατέρα της. 
 Σαν γόνος εύπορης οικογένειας (ΕΔΩ) μεγάλωσε στην Ελβετία και στην Ελλάδα. Πήγε στα καλύτερα σχολεία και κάποια στιγμή μετά τους τραγικούς θανάτους του αδελφού και του πατέρα της, εγκαταστάθηκε μόνιμα στα Λεχώνια.

 Έμεινε μαζί με τη μητέρα της στο αρχοντικό τους, το γνωστό «Τοπαλέϊκο» που περιστοιχιζόταν από το τεράστιο κτήμα. Η περιουσία των δυο γυναικών ήταν πολύ μεγάλη, όπως πολύ μεγάλη  ήταν και η αγάπη τους στο συνάνθρωπο, αλλά και σ’ όλα τα πλάσματα του Θεού.  

Η Σοφία, Σοφίκα, για τους φίλους της, ήταν η «αστή» που βρισκόταν πάντα κοντά στους συντοπίτες, καλύπτοντας πολλές φορές την ανάγκη τους. Η αγάπη, η προσφορά, ο αλτρουισμός  κι η αλληλεγγύη για τον άνθρωπο, ήταν ο σκοπός της ζωής της. Γι’ αυτό κι ήταν αγαπητή παντού κι απ’ όλους.

Η ίδια ήταν ορειβάτισσα και μέλος του Ορειβατικού Βόλου από το 1934. Χωρίς να έχει την αναρριχητική δεινότητα  του αδελφού της, έκανε συχνές ορειβατικές εξορμήσεις στα ελληνικά βουνά και ειδικά στο Πήλιο, όπου μελέτησε αρκετά τη χλωρίδα του.

Έφερνε φιλοξενώντας τους, στο σπίτι της στα Λεχώνια ξένους κι Έλληνες βοτανολόγους και μαζί μελετούσαν τα πηλιορείτικα βότανα. Έκανε ανακοινώσεις των καταγραφών και μελετών της συχνά σε ευρωπαϊκούς κύκλους με τα ίδια ενδιαφέροντα. Πριν τον πόλεμο έγραψε στα γαλλικά, ένα βιβλίο με τη συνεργασία του ελβετού καθηγητή Custave Beauverd και με θέμα τη βουνίσια ελληνική χλωρίδα.

Οι δραστηριότητές της ήταν  πολύπλευρες . Φρόντιζε και ενδιαφερόταν για το Δημοτικό Σχολείο που ίδρυσε –στη μνήμη του αδελφού της- ο πατέρας της, δίνοντας χρήματα για τις ανάγκες του ή οργανώνοντας χορούς για ενίσχυσή του. Όμως το μεικτό λεχωνίτικο Σχολείο ήταν πρότυπο για την εποχή του με καινοτόμες δραστηριότητες, για τις οποίες η ίδια είχε την πρωτοβουλία. Όπως πχ η πώληση των παραγόμενων ειδών από το σχολικό κήπο, η προμήθεια οργάνων φυσικής κ.ά.

Μια άλλη ενέργειά της, ήταν κι η ίδρυση του «Συλλόγου Προστασίας Ζώων» στο Βόλο. Μαζί με άλλους Βολιώτες και Θεσσαλούς οργάνωσαν φιλοζωική ομάδα στα ευρωπαϊκά πρότυπα.

 Η ίδια έγραφε και σχετικά  άρθρα για την αγάπη προς τα ζώα, στις τοπικές εφημερίδες, όπως το παρακάτω: 

Ακόμη στο Βόλο έξω απ’ τα παλιά ψαράδικα, με δαπάνη της φτιάχτηκε μια κρήνη για το πότισμα των ζώων:

Όταν ήρθε ο πόλεμος κι η Κατοχή, η Σοφία οργάνωσε στο σπίτι της στα Λεχώνια συσσίτια για τα φτωχά παιδιά. Και δεν υπήρχε έρανος που να μην έδινε! Από την στιγμή που οργανώθηκε η Αντίσταση, πάλι έδινε τρόφιμα κι άλλα αναγκαία στους αντάρτες, όταν της τα ζητούσαν. Η αξιοπρέπεια κι η ελευθερία που ήταν  ιδανικά της, οδηγούσαν και τα βήματά της! Αυτές οι ανθρωπιστικές ενέργειες που ήταν η για χρόνια συνέχεια των δραστηριοτήτων της, καθόλου δεν άρεσαν στους ντόπιους συνεργάτες των Γερμανών και στους ίδιους τους καταχτητές. Και  μια μέρα πιάσανε με πονηριά τη Σοφία και τη μητέρα της Λουκία.

Η τραγική συνέχεια αυτής της σύλληψης και το θλιβερό τέλος τους περιγράφονται κι απ’ το δεσπότη Δημητριάδος Ιωακείμ στο βιβλίο του "Μεταξύ κατακτητών και ανταρτών":   

"Αι κρεμασθείσαι εις την μωρέαν" κι όχι "εκ του πλατάνου"!
Επιζωγραφισμένη επίσης από το φωτογράφο Στουρνάρα,
φωτογραφία του φωτογράφου Ζημέρη)
(Αντιγραφή από το δίτομο έργο του Ν. Στουρνάρα
 "Αναδρομή στα περασμένα -Φλόγες στη Μαγνησία")

Σχόλιο του μητροπολίτη Ιωακείμ στη φωτογραφία 
του απαγχονισμού στο βιβλίο του

Για τις γυναίκες Τοπάλη διαβάστε κι (ΕΔΩ)