Κατά την ιδίαν πεδινήν οδόν μίαν ώραν προβαίνοντες (απὸ το Βόλο), ερχόμεθα εις τα Λεχώνια. Αυτά κείνται επί μιας με χωράφια, αμπέλους, κήπους νεραντζίων, κίτρων και άλλων διαφόρων οπωρίμων δέντρων φυτευμένης πεδιάδος...

(Νεωτάτη της Θεσσαλίας Χωρογραφία-Ιωάννης Αναστασίου Λεονάρδος, 1836)

Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η ! Μπορείτε να αντιγράφετε κείμενα κ.ά. από το ιστολόγιο. Αυτό, ΔΕΝ αποκλείει αναφορά στην ΠΗΓΗ. - Φωτογραφίες άλλων να μην ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ - Ιδιωτικά αρχεία να ΜΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.

Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2014

Παναγιώτης Πολίτης

Ήταν ένα απ’ τα τέσσερα παιδιά του επίσης καλαματιανού δικηγόρου Γεωργίου Πολίτη, που απεβίωσε τον Αύγουστο του 1894, στο Βόλο. Τα άλλα αδέλφια του ήταν ο πασίγνωστος καθηγητής  Πανεπιστημίου ιδρυτής και θεμελιωτής της Λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης, ο Ιωάννης επίσης δικηγόρος Βόλου και η Ιουλία Καραμπέτσου. Ο ίδιος γεννημένος στην Καλαμάτα στα 1860 (;) ήρθε στη (Θετταλο)Μαγνησία -μη έχοντας ακόμη ολοκληρώσει τις σπουδές του στη Νομική- για να πολεμήσει σαν εθελοντής στην Επανάσταση του 1878, με τη «φάλαγγα» των φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπό τον καθηγητή Νικολαΐδη. Πολέμησε λοιπόν, στις μάχες της Μακρινίτσας και μετά την απελευθέρωση (1881), εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Βόλο ασχολούμενος με τη δικηγορία.
 Ήταν σχετικά από τους πρώτους δικηγόρους του Βόλου και απ’ τους ιδρυτές του Δικηγορικού Συλλόγου, του πρώτου επιστημονικού Συλλόγου που ιδρύθηκε αμέσως μετά την προσάρτηση.
Παράλληλα με την άσκηση της δικηγορίας, έκανε και το συντάκτη -της νεοεκδιδόμενης τότε- ντόπιας εφημερίδας "Φωνή του Λαού" ιδιοκτησίας Αντ. Καραβατσέλου.
 Επίσης έγραψε ένα βιωματικό σπουδαίο βιβλίο για την Επανάσταση του 1878, με τίτλο "Απομνημονεύματα περί της τελευταίας εν Θεσσαλία επαναστάσεως" [Είναι ένα από τα έξι βιωματικά που γράφτηκαν γι' αυτά τα πολεμικά γεγονοτα (ΕΔΩ)].
 Η συγγραφή του αποτελεί πρωτογενή πηγή (αυτόπτης και με συμμετοχή) για τις μάχες του 1878 κι η  αφήγησή του στον Πρόλογο, απηχεί τα εθνικά οράματα των Ελλήνων της εποχής του.
Το 1883-84 ήταν δημοτικός σύμβουλος Παγασών επί δημαρχίας Γεωργ. Καρτάλη. Διετέλεσε πρωτοκολλητής, μέλος επιτροπών Παιδείας, ήταν εισηγητής της ονοματοθεσίας των δρόμων της πόλης κλπ.
ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ, 27-10-1884
Σύμφωνα με τον Γ. Φιλάρετο, επίσης ο Π. Πολίτης ήταν το δεξί χέρι του στην πρώτη προεκλογική καμπάνια του:
Στις βουλευτικές εκλογές του 1890 κατέβηκε ως ανεξάρτητος υποψήφιος και πήρε 10.000(!) ψήφους χωρίς να εκλεγεί.
Υπερασπίστηκε πολλούς βολιώτες σε διάφορες δίκες. Επηρεασμένος απ’ τα κηρύγματα τα Γαλλικής Επαναστάσεως, υποστήριζε με άρθρα του, την κατάργηση της θανατικής ποινής στην ελεύθερη Ελλάδα!
Ήταν ένας ανθρωπιστής με πνεύμα φιλοπρόοδο, ωραία φυσιογνωμία των πρώτων χρόνων του απελευθερωμένου Βόλου. Κατά τον Αλεξ. Φαληρέα (που τον αντιγράφει η Ν. Κολιού) παρουσιάζεται «μελαμψός,  εύρωστος, παχύς, γλυκύς, τριχερός και με μυώνες αθλητού, γενναίος και ριψοκίνδυνος, αληθινός Ηρακλής της Θεσσαλίας. Ακόμη ανεκδοτολόγος, καλοφαγάς και γνώστης όλης της εξέλιξης της γαστρονομικής επιστήμης του Βόλου»! 
ΠΗΓΕΣ:
-ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ κλπ -Π.Πολίτη-1789 
-ΤΥΠΟ-ΦΩΤΟ-ΓΡΑΦΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ- Τόμος Α΄-Νίτσα Κολιού- Αθήνα 1991
-Ο ΒΟΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΗΛΙΟ- Συλλογικό- Βόλος 1959
-ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ
-Σημειώσεις από του 75ου υψώματος:1848-1923 -Γεωργ. Ν. Φιλάρετος- Αθήναι 1924.

Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2014

Κυδώνια

Τα κυδώνια των Λεχωνίων
Ο Ζωσιμάς Εσφιγμενίτης αναφερόμενος στο κτήμα
Παππαδόπουλων
(μετέπειτα Τοπάλη, σήμερα Γαλανού) έγραψε και για τις κυδωνιές.
Η κυδωνιά (κυδωνέα)
Είναι ένα καρποφόρο-οπωροφόρο δέντρο της οικογένειας των μηλοειδών. Το όνομά της στη βοτανολογία είναι για την ήμερη κυδωνιά: Cydonia maliformis και για την άγρια κυδωνιά: Styrax offisinalis. Ποικιλίες κυδωνιάς υπάρχουν αρκετές ανάλογα με το σχήμα και το μέγεθος. Πχ  πιο γνωστές στην Ελλάδα τα μηλοκύδωνα-ψωμοκύδωνα, τα αφράτα, τα μαμούθ κ.ά 
Το μπόι της κυδωνιάς φτάνει ως και έξι μέτρα, αλλά οι αγρότες δεν την αφήνουν κλαδεύοντάς την να ξεπεράσει τα τρία, για να είναι εύκολη η συγκομιδή των καρπών.
Επειδή φύεται γύρω στη Μεσόγειο, αρκετές περιοχές έχουν το όνομα του δέντρου «Κυδωνιές», όπως στην Κρήτη, στη Μ. Ασία, στο Κιλκίς, στα Γρεβενά κ.ά. Στην περιοχή του Πηλίου υπάρχουν οι Κυδωνιές της τοπικής Κοινότητας Μηλίνας - Δημοτικής Ενότητας Σηπιάδας. Ανήκουν στον δήμο Νοτίου Πηλίου.
Το δέντρο παράγει το γνωστό οπωρικό κυδώνι και φύεται πάντα κατά κόρον στα …Λεχώνια. (*)  
Ετικέτα από προϊόν του παλιού συνεταιρισμού ΣΠΟΛΚ (ΕΔΩ)
(Από αρχείο Ν. Μαστρογιάννη)
Μάλιστα τελευταία, υπάρχει και πρόταση να γίνεται στο χωριό κάθε Σεπτέμβρη, εκδήλωση «Γιορτή κυδωνιού» όπως κι αλλού για άλλες ντόπιες παραγωγές! 
Η παραγωγή κυδωνιού της περιοχής Λεχωνίων είναι αρκετά μεγάλη και βασικά σήμερα διοχετεύεται στις αγορές Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
Η αναπαραγωγή των δέντρων κυδωνιάς σήμερα γίνεται στα φυτώρια, ενώ παλιότερα από μοσχεύματα και παραφυάφες που μετά τα εμβολίαζαν μόνοι τους οι αγρότες. Πολλές φορές χρησιμοποιούσαν σαν υποκείμενο ή βλαστάρι για δέντρο αχλαδιάς κυδωνιά, για να φτιάχνει μεγαλύτερους καρπούς ...σαν κυδώνια, όπως έλεγαν.
Ανθισμένες κυδωνιές (Πλατανίδια)
με λευκορόδινα μονήρη πενταπέταλα άνθη
Η καλλιέργεια της κυδωνιάς είναι απαιτητική όπως της μηλιάς και της αχλαδιάς. Όργωμα ή σκάψιμο, κλάδεμα, λίπανση ως την Άνοιξη, πότισμα και ψεκασμοί το Καλοκαίρι και συγκομιδή αρχές Φθινοπώρου, είναι οι βασικές καλλιεργητικές φροντίδες.
Εχθρούς οι κυδωνιές  και τα κυδώνια έχουν το «τρυπάνι» ξυλοφάγο σκουλήκι που κατατρώει τον κορμό, το βακτήριο, τη σήψη, την καρπόκαψα (ο χειρότερος εχθρός του καρπού) το ωίδιο, την ψώρα κ.ά.
εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, Βόλος, 23-6-1933
Τα κυδώνια (γαλλ. coing, pomme de Cydon, αγγλ. quince) 
Η συγκομιδή των κυδωνιών γίνεται στις αρχές του Φθινοπώρου κι όταν ο καρπός αρχίζει να κιτρινίζει. Μετά τη συγκομιδή αποθηκεύεται για μεσομακροπρόθεσμη κατανάλωση σε ψυγεία ή για άμεση σε αποθήκες. Η συσκευασία γίνεται σε τελάρα, αφού πρώτα «τριφτεί» ο καρπός για να φύγει το χνούδι. Σήμερα η δουλειά αυτή γίνεται με μηχανές-βούρτσες. Μετά η παραγωγή προωθείται στη λιανική πώληση.
Κυδώνια με χνούδι (άτριφτα)
Χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική (γλυκό τριφτό, ρετσέλια(=το αρχαίο μελίπηκτον), μπελτές(=πολτός) παστοκύδωνο ή κυδωνόπιτα(γαλλ. gotignac), κομπόστα, λικέρ, ψητά με κονιάκ και ζάχαρη κ.ά.) καθώς και στη μαγειρική (συνοδευτικά κρεατικών, ψητά). 
Επίσης οι θεραπευτικές ιδιότητες των κυδωνιών ήταν γνωστές στην αρχαιότητα. Τα κυδώνια τονώνουν την όρεξη, καταπραΰνουν το ερεθισμένο στομάχι και διευκολύνουν την ηπατική και νεφρική λειτουργία. 
Αφέψημα από βρασμένα φύλλα κυδωνιάς ή κουκούτσια σταματούν αμέσως τη διάρροια -όπως το τσάι λόγω της τανίνης. Το ίδιο αποτέλεσμα έχει και το ζουμί ή το σιρόπι από ψητά ή βρασμένα κυδώνια. Το αφέψημα από κουκούτσια κυδωνιάς είναι επίσης αντιβηχικό, αποχρεμπτικό και μαλακτικό (όπως το σαλέπι), καταπραΰνει τον πονόλαιμο και τη βραχνάδα, αλλά και αποτελεσματικό για τον πονοκέφαλο.

Επίσης παλιότερο «γιατροσόφι»: Μπορούσε κάποιος που τον πονούσε ο λαιμός να μασήσει κουκούτσια και να του περάσει. Γι' αυτό το λόγο κρατούσαν αποθηκευμένα τα κουκούτσια στα σπίτια τους, οι Πηλιορείτες. 

Το λικέρ από κυδώνι είναι κατάλληλο για τη δυσπεψία και την ξινίλα του στομαχιού και βοηθά στην αντιμετώπιση της αιμορραγίας των ούλων.

Και αν σήμερα έχουμε τα ψυγεία για τη συντήρησή τους, παλιότερα τα διατηρούσαν έτσι:
Τέλος, το κυδώνι θεωρείται αφροδισιακό για τις γυναίκες, λόγω της σχέσης του με τη θεά Αφροδίτη. 
Λεξιλόγιο:
-κυδώνιον  μέγα και αξιόλογον ή απατηλόν, δόλιον, λοίδορον και το μήλον.-Κυδωνία δε πόλις Κρήτης και φυτόν (Λεξικό Ησύχιου)
-κυδώνιον είδος οπώρας (Λεξικό Σουίδα)
-κυδωνιάω-ώ=έχω (είμαι φουσκωμένος εις) σχήμα κυδωνιού-κυδώνιος=όμοιος με κυδώνι -κυδωνίτης= οίνος κατασκευασμένος με ή από κυδώνια-κυδωνόμελι= μέλι εσκευασμένον με κυδώνια (Λεξικό Σκαρλάτου)
-μελίμηλον= κυδώνι>λατινικά melimelum>αγγλικά-γαλικά marmelad-e (μαρμελάδα) 

 (*) 1. Γνωστή είναι η φράση του περαστικού απ’ το χωριό αθίγγανου:«Πήγα στα Λι(ε)χώνια κι έφαγα μουσμόρια(=μούσμουλα), κυδώνια κι φούντουσαν τουν κώλο μ’ κι δεν μπουρώ να κέσου»
2. Να και το «ασεβές» στιχάκι:«Ι παπάς απ' τα Λι(ε)χώνια, έχει τ' αρχ@@@@ σαν κυδώνια»!!!!
3. Επίσης το ερωτικό δίστιχο: «Εσύ ‘σαι το κυδώνι κι εγώ η κυδωνιά,
δεν κάνει να παρθούμε, γιατί είμαστε γενιά.»


Υ.Γ. Ενώ είχα ετοιμάσει την ανάρτηση, διάβασα στη ΘΕΣΣΑΛΙΑ της 14ης Σεπτεμβρίου 2014 μια σχετική δημοσίευση του γνωστού βολιώτη & πλατανιδιώτη κ. Κυρ. Νησιώτη. 
Την παραθέτω: 

Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου 2014

Η Αγία Σοφία

Στα Άνω Λεχώνια και στο σημείο όπου ήταν το τζαμί (ΕΔΩ), ακριβώς δίπλα, υπήρχε παλιότερα ένα προσκυνητάρι αφιερωμένο στην Αγία Σοφία και στις τρεις κόρες της Πίστη, Ελπίδα, Αγάπη κι όχι στη Σοφία του Θεού όπως στην Πόλη και στη Θεσσ/νίκη. Εκεί δίπλα σ’ ένα μικρό σπιτάκι, έμενε η προσφυγοπούλα Αμαλία Ιωακείμ Παπά από τη Νικομήδεια, που άναβε μαζί με τις άλλες γειτονοπούλες, το καντηλάκι της.
Σήμερα βέβαια, δεν υπάρχει ίχνος από το τζαμί, το σπίτι και το εικονοστάσι!
Οι μαρτυρίες λένε πως αρχικά υπήρχε ένα προσκυνητάρι με δυο προπαντιώτικες πλάκες για σκεπή και την εικόνα της Αγίας Σοφίας μέσα. Άλλοι λένε πως το εικονοστάσι ήταν μέσα σε κουφάλα δέντρου βελανιδιάς, που παλιά πράγματι υπήρχε στο σημείο. Μια λεχωνίτισσα γερόντισσα η Μαρία Κουτή, είπε πως θυμόταν να βρίσκεται σε κουφάλα λωτομπριάς. 
 Όπως και να έχει, η Λενίτσα Κ. Λυχναρά σύζυγος Σωτήρη Κουτή, είχε βάλει σκοπό της ζωής της να φτιάξει στο ίδιο σημείο -ήταν κι η γειτονιά της- ένα εκκλησάκι. Δεν το κατάφερε όμως ως τα 1999, που άφησε τούτον τον κόσμο! Άφησε "βασαέτ΄" (=υπόσχεση) κι ο γιος της Κώστας -σύμφωνα με τη μαρτυρία του-τις μέρες πριν το μνημόσυνο, είδε σε όνειρο τη μάνα του, που του υπενθύμιζε τη θέλησή της! (Έτσι δε γίνεται, σχεδόν πάντα;) 
Ο ίδιος αρχικά ζήτησε τον ίδιο χώρο από τους σημερινούς ιδιοκτήτες, να στήσει εικονοστάσι, αλλά μετά την άρνησή τους, τοποθέτησε ένα στο σταυροδρόμι σε χώρο παρακείμενο του αρχικού. Εκεί από τότε, υπάρχει το εικονοστάσι και η συνεχής φροντίδα του έχει αφεθεί στην ευλάβεια των κυριών της γειτονιάς!
Λίγα χρόνια αργότερα και τα δυο της παιδιά και κάτω απ' το παλιό "Πρατήριο του Κωστάρα & Γιωργούλη Λυχναρά" έστησαν σε δικό τους χώρο το σημερινό εκκλησιδάκι που σήμερα γιορτάζει! 
Αυτό βρίσκεται πάνω στο δρόμο προς Άγιο Βλάση και πριν το συνοικισμό. Εκεί, με την αρτοκλασία, τα κεράσματα των ιδιοκτητών και με τη συγκέντρωση πολλών ντόπιων γιορτάζονται οι Αγίες Σοφία (μητέρα), Πίστη, Αγάπη και Ελπίδα (κόρες)!

Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2014

Η προσφυγιά στα Λεχώνια

Με αφορμή τις εκδηλώσεις μνήμης 
"Η 14η Σεπτεμβρίου, καθιερώθηκε ως ημέρα Εθνικής Μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μ. Ασίας από το Τουρκικό Κράτος".

Στ’ Άνω Λεχώνια εγκαταστάθηκαν αρκετοί από τους πρόσφυγες που «ξέβρασε το μαύρο κύμα» και βγήκαν στην παραλία του Βόλου. Οι περισσότεροι κατάγονται από την Μ. Ασία (παράλια), απ’ τη Νικομήδεια, κάποιοι απ’ την Πόλη και κάποιοι απ’ τα ενδότερα. Οι ντόπιοι τους υποδέχτηκαν και τους βοήθησαν όπως μπορούσαν. 
Αγιοβλασίτισσες (τότε Καραμπασιώτισσες) συνδράμουν το Άσυλο Βόλου,
που βοηθά τα παιδιά των προσφύγων -1923 
Η Κοινότητα τους παραχώρησε οικόπεδα για την εγκατάστασή τους.(ΕΔΩ)

Τα επόμενα χρόνια, πολλοί/ ές παντρεύτηκαν και έκαναν οικογένειες αμιγείς και μικτές με ντόπιους/ες.
Στο κατατοπιστικότατο βιβλίο του εκπ/κού Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά 
«Μικρασιάτες Πρόσφυγες στη Μαγνησία, Βόλος-Νέα Ιωνία, Πήλιο, Αλμυρός, Βελεστίνο, Σκιάθος-Σκόπελος-Αλόννησος » (Βόλος-έκδοση 2008 ), υπάρχει πλήρης καταγραφή και των εγκατεστημένων προσφύγων στο χωριό μας, από τα αρχεία της πρώην Κοινότητας Άνω Λεχωνίων.
Στα παρακάτω αντίγραφα του βιβλίου μπορεί να μάθει ο κάθε ενδιαφερόμενος/η, ποιοι/ες ήταν οι τότε νέοι/ες αυτοί κάτοικοι των Α. Λεχωνίων. 

Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2014

1885 ...ανευρέθη πλαξ

1885 ...ανευρέθη πλαξ! Τότε. Τώρα;
(Με αφορμή την επικαιρότητα των ανασκαφών στην Αμφίπολη, ο φίλος εκπ/κός-ιστορικός Νικόλας Φ. έκανε στο λογαριασμό του στο fb, την παρακάτω εξαιρετική ανάρτηση-κοινοποίηση που αλίευσε από την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ (ΕΔΩ)
Εκεί μεταξύ άλλων γράφει  ο αρθρογράφος: […] Εν ολίγοις, σε μία χώρα σπαρμένη αρχαία, η αρχαιολογία δεν συμπεριλαμβάνεται στα προβεβλημένα επαγγέλματα, ενώ θα έπρεπε να ήταν το πλέον περιζήτητο...Κατά τ' άλλα, εμείς οι Ελληνες είμαστε περήφανοι για την ιστορία μας, την οποία, όμως, όχι μόνο δεν επιθυμούμε ν' ανακαλύψουμε, αλλά ούτε καν να μάθουμε...[…]
Στα Λεχώνια πάντως (εκτός των λίγων αποκαλύψεων στα Πλατανίδια που πάλι καλύφτηκαν) ανασκαφή στο λόφο Νεβεστίκι δεν έγινε ποτέ! Μήπως είναι καιρός ν’ ασχοληθεί σοβαρά και με την περιοχή μας η Αρχαιολογική; )
Στα Πέρα Λεχώνια (Άνω), είναι γνωστό πως υπήρχε παλιότερη κατοίκηση (αρχαιότητα & μεσαίωνας) στο λόφο Νεβεστίκι και στο Παλιόκαστρο (δες τις σχετικές αναρτήσεις). 
Παρακάτω μια δημοσίευση του 1885 που μας παραπέμπει σε ναό του Αγ. Γεωργίου "ολίγον κάτωθεν του τεμένους", όπου προγενέστερα υπήρχε μάλλον άλλος αρχαίος ναός. Η θέση ταυτίζεται με την περιοχή της σημερινής πλατείας και της παρακείμενης εκκλησίας του Αγ. Αθανασίου. Εκεί βρέθηκε επιτύμβια ανάγλυφη πλάκα. Η ίδια ανακοίνωση υπάρχει και στα 1899 που λέει πως βρέθηκε σε αχούρι προ εξαετίας (!) , όπου και μεταφέρθηκε στο Βόλο στο υπο σύσταση Μουσείο.

Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου 2014

Ένα παλιό παιχνίδι

Ένα παλιό πηλιορείτικο παιχνίδι καθαρά αγορίστικο ήταν τα φυσοκάλαμα
Βέβαια το ίδιο το συναντάμε και σ΄άλλα μέρη της Ελλάδας σαν παιχνίδι, αλλά και σε ...ιθαγενείς Ινδιάνους και της ζούγλας σαν όπλο! 
Επίσης την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης και πριν εφευρεθούν τα ξυπνητήρια, κάποιοι έριχναν με το φυσοκάλαμο φασόλια στα τζάμια των παραθυριών των εργαζόμενων που έμεναν σε ορόφους, για να τους ξυπνήσουν!
Ήταν ένα κομμάτι από καλάμι ντόπιο -κι όχι ινδοκάλαμο-που στο Πήλιο ευδοκιμεί, ειδικά στις παραλίες του Παγασητικού και στις ρεματιές. Κόβαμε, το μακρύτερο κομμάτι που βρίσκαμε. Όσο πιο μακρύ, τόσο μεγαλύτερο το «βεληνεκές» του! Το κόβαμε στους κόμπους και το χρησιμοποιούσαμε σαν προωθητικό σωλήνα. 
Ο σουγιάς τότε, ήταν σχεδόν πάντα στην τσέπη μας κι οι δραστηριότητές μας πάντα στην εξοχή! 
Βάζαμε λοιπον, στο στόμα τα μπούρμπουλα και τα φυσούσαμε με δύναμη στο στόχο. Αυτός συνήθως ήταν κάποιος άλλος συμπαίχτης ή συμμαθητής. Πολλές φορές χρησιμοποιούσαμε ρετάλια από πλαστικούς ηλεκτρολογικούς σωλήνες, από σπίτια που τότε -δεκαετία του '60-έκαναν την πρώτη τους ηλεκτρολογική εγκατάσταση! 
Άλλοτε, για μικρής εμβέλειας φυσοκάλαμα, χρησιμοποιούσαμε για σωλήνες τα στυλό, όταν αυτά έσπαγαν μπροστά, στέλνοντας χάρτινα μπαλάκια στους μπροστινούς συμμαθητές ή και συμμαθήτριες! Όταν δεν είχαμε τίποτα απ' τα παραπάνω στρίβαμε κόλλες τετραδίου και τις κάναμε σωλήνες...  
Η καλύτερη εποχή για παιχνίδι με φυσοκάλαμα, ήταν το φθινόπωρο που υπήρχαν τα «μπούρμπουλα» σε αφθονία!  
Μπούρμπουλα (καρποί) πυράκανθου
Μπούρμπουλα τσιτσιραβιάς
Τα καλύτερα ήταν αυτά της «λωτομπ’ριάς». Τ' άλλα ήταν λύσεις ανάγκης!
Η λωτομουριά (γνωστή στον ελλαδικό χώρο ως μελικουκιά ή γκαβγκιά ή γαψιά  ή κουτουμηλιά –Celtis australis) είναι ένα αγριόδεντρο. Μεγαλώνει σχετικά γρήγορα και το ξύλο του είναι συμπαγές χωρίς ρόζους, σκληρό και λευκό. Το χρησιμοποιούσαν παλιά, για να φτιάχνουν τις ρόδες των χειραμαξών και των κάρων. 
Στις αρχές του φθινόπωρου ωρίμαζαν οι καρποί του. Το χαρακτηριστικό τους είναι πως πρώτα τρώγαμε το νόστιμο ώριμο (τα άγουρα είναι στυφά) εξωτερικό τους και μετά φυσούσαμε το -όμοιο με χοντρό μαύρο πιπέρι- ολοστρόγγυλο κουκούτσι!
Μπούρμπουλα "λωτομ'πριάς"- τα ...καλύτερα!

Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2014

Παρθεναγωγείο Βόλου

Σεπτέμβρης και τα σχολεία σε λίγες μέρες ανοίγουν. 
Μια εγγραφή που μας θυμίζει ένα πρωτοποριακό σχολείο, (Πρότυπο Σχολείο Θηλέων) που παρόλο που πέρασε απ' την πόλη σαν "διάττων αστήρ", φώτισε τον τόπο κι όλη την Ελλάδα!!!  
Για το Παρθεναγωγείο του Βόλου (Ανώτερο Δημοτικό Παρθεναγωγείο, 1908-1911), έχουν γραφτεί και ειπωθεί όλα.
Το παρακάτω όμως περιληπτικό κείμενο από το βιβλίο Ο ΒΟΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΗΛΙΟ τομ. Α΄- Βόλος 1959 (ΕΔΩ),(ευχαριστίες στο συνάδελφο Γιάννη Οργ. που το ανέβασε στο διαδίκτυο)  είναι μια 7σέλιδη κατατοπιστική ευκολοδιάβαστη περίληψη. 
Για αναλυτική-λεπτομερειακή  επιστημονική περιγραφή , υπάρχει το 2τομο έργο του βολιώτη καθηγητή Χαρ. Χαρίτου:   
"Το Παρθεναγωγείο του Βόλου", Α΄& Β΄τόμοι, έκδοση  Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Αθήνα 1989 [υπάρχει ολόκληρο (ΕΔΩ)]

Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2014

Σεπτέμβριος

Καλό μήνα!
1. Μαζί με την αρχή του εκκλησιαστικού έτους που είναι την 1η Σεπτεμβρίου-σήμερα (βλ. Ινδικτιών-Ίνδικτος- ΕΔΩ), έχουμε και την αρχή της νέας σχολικής και ακαδημαϊκής χρονιάς. «Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του» (ΕΔΩ) λοιπόν, χωρίς να θεωρείται(;) το σχολειό κάτεργο!
Καλή σχολική χρονιά σε παιδιά, δασκάλους και γονείς!
Όλα τα αντίγραφα από το εκκλησιαστικό βιβλίο
 "Μηναίον Σεπτεμβρίου"
2. Σήμερα όμως γιορτάζουν και πολλές κυρίες που έχουν τα παρακάτω ονόματα που δεν έχουν μεγάλη συχνότητα. Χρόνια τους Πολλά! 
(Αδαμαντία-ντίνη, Αθηνά, Ακριβή, Αντιγόνη, Αρηβόια, Ασπασία, Αφροδίτη, Διώνη, Δωδώνη, Ελπινίκη, Ερασμία, Ερατώ, Ερμηνεία, Ευτέρπη, Θάλεια, Θεανώ, Θεονόη, Θεονύμφη, Ισμήνη, Καλλιρρόη, Καλλίστη-ιστώ, Κλεονίκη, Κλεοπάτρα-Πάτρα, Κλειώ, Κοραλία-Ραλλού, Μαντώ, Μαργαρίτα, Μαριάνθη, Μελετία, Μελπομένη, Μόσχω, Πανδώρα, Πηνελόπη, Πολύμνια, Πολυνίκη, Πολυτίμη, Σαπφώ, Τερψιχόρη, Τρωάδα, Χάιδω, Χαρίκλεια).