Συμόγιορτα

Με τη χθεσινή γιορτή του αγίου Τρύφωνα (ΕΔΩ), προστάτη των τρυφερών (λαχανικών), των γεωργών και των καλλιεργειών τους, άρχιζε η τριήμερη μικρή γιορταστική περίοδος γνωστή ως «Συμόγιορτα», με κέντρο τη γιορτή της Υπαπαντής.

Τώρα, θα αναφερθούμε στην Υπαπαντή και τον άγιο Συμεών, που θα γιορτάζει αύριο δίνοντας και το όνομά το στο τριήμερο.

Σήμερα 2 του Φλεβάρη, είναι η ανάμνηση της υποδοχής -Υπαπαντής-του Χριστού στα Ιεροσόλυμα και στο Ναό από τον γέροντα προφήτη και δίκαιο Συμεών, σαράντα μέρες από τη Γέννησή του και τριάντα τρεις από την Περιτομή. Είναι μία από τις σταθερές δεσποτικές γιορτές.

Είναι επίσης γνωστή η ευχή που λέγεται στο τέλος των ακολουθιών στις εκκλησίες, και είναι ευαγγελική ρήση. 

Την είπε ο Συμεών υποδεχόμενος στα χέρια του το νήπιο Χριστό: «Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα κατά το ρήμα σου εν ειρήνη, ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν σου, ό ητοίμασας κατά το πρόσωπον πάντων των λαών, φως εις αποκάλυψιν εθνών και δόξαν λαού σου Ισραήλ».

Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος πάντα, όταν «σαραντίζουν» όλες οι λεχώνες φέρνουν τα μωρά τους στους ναούς, όπου οι ιερείς ευλογούν αυτά και τις μητέρες δίνοντάς τους την ευχή. Ως την ημέρα της ευλογίας οι νέες μάνες θεωρούνται «ακάθαρτες, οπότε η ευχή που «παίρνουν» από τον ιερέα είναι ευχή «καθαρμού» που αναφέρεται στην υποδοχή του Χριστού από τον Συμεών και πρέρχεται από την αρχαιότητα. 
Αυτό το γεγονός ήταν, που παλιότερα κρατούσε για σαράντα ημέρες τις λεχώνες μέσα στο σπίτι τους!

Στο Ευχολόγιο της εκκλησίας μας, υπάρχουν εκτενείς ευχές. Εδώ, κάποια τμήματα που αναφέρονται στη μητέρα και το βρέφος, όταν «σαραντίζει»:

Στην Κρήτη την ημέρα αυτή οι μυλωνάδες είχαν αργία τη «Μυλιαργούσα». Στην Καλαμάτα βέβαια, είναι πολιούχος της πόλης.

Την αργία των τριών ημερών κρατούσαν όλοι οι αγρότες για να μην «ρίξει χαλάζι» και καταστρέψει τις καλλιέργειες. Επίσης με τις αλλαγές του καιρού έκαναν προβλέψεις που έχουν μείνει σαν παροιμίες:

-Του Αϊ-Τρυφώνη μην δουλέψεις και τα χέρια σου κλαδέψεις.

-Η κυρά η Παπαντή μαζώνει τ'ς γιορτές μες στου σακκί..

-Καλοκαιριά της Υπαπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας.

-Ότι ημέρα κάμει της Παπαντής, θα την κάνει σαράντα μέρες.

-Υπαπαντή καλοβρεγμένη, η κοφίνα γεμισμένη.

-Παπαντούλα βροχερή και τ’ αλώνια σαν σωροί.

-Παπαντούλα χιονισμένη, και τ’ αμπάρια γιομισμένα.

Ο Άγιος Συμεών ο Θεοδόχος, γιορτάζει την 3^η μέρα του Φλεβάρη την επόμενη της γιορτής. Αυτό γιατί είναι το κύριο πρόσωπο που πήρε μέρος στο θρησκευτικό γεγονός της Υπαπαντής (=υποδοχής, προϋπάντησης). Πάντα γίνεται αυτό στις γιορτές (βλ. 26/12 της Παναγίας, 7/1 του Προδρόμου κλπ).

Ο λαός μας ονομάζει τον άγιο  Συμεών, Συμιό ή Σημιό. Ήταν (όπως και στον άγιο Τρύφωνα >τρυφερά) παρετυμολογική σημασία του ονόματος Συμεών >Συμιός > Σημιός >σημειώνω, σημείο,σημάδι >σημείωμα! Είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει συχνά στις λαϊκές δοξασίες πχ Άγιος Ονούφριος >Αϊ-Ρούφης, Άγιος Ισίδωρος >Αϊ-Σίδερος κ.ά.

Πίστευαν λοιπόν και στο Πήλιο, πως είναι ο άγιος που «σημαδεύει» τα παιδιά όντας στην κοιλιά της μητέρας τους, αν οι ίδιες και η οικογένειά τους δεν τον τιμούσαν! Έτσι οι έγκυες τιμούσαν ή φοβόντουσαν τον άγιο και δεν εργάζονταν ανήμερα της γιορτής του, μη και «σημειώσει-σημαδέψει» τα έμβρυα.

Την ίδια μέρα απέφευγαν να τις ακουμπήσει κάποιος στην κοιλιά, για τον ίδιο λόγο. Σε άλλα μέρη της Ελλάδας  φορούσαν τη μέρα αυτή το εμπρός πίσω των φορεμάτων τους οπότε αν  κάποιος τις ακούμπαγε, να «σημειωνόταν» το παιδί στην πλάτη του κι όχι μπροστά!

Το «Νυν απολύεις τον δούλον σου» που είπε ο γερο-Συμεών, έχει μείνει επίσης σαν φράση και λέγεται από κάποιον που νομίζει πως μπορεί πια να πεθάνει ήσυχος γιατί εκπληρώθηκε η επιθυμία του ή ότι τελείωσε  κάτι ευχάριστα.