Παναγία Γορίτσα

Ναός Παναγίας Γορίτσας
(Η φωτογραφία του φίλου Θανάση Γέρμανου)

Κάθε Παρασκευή του Πάσχα είναι η γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής και γιορτάζει το ναΐδριο του λόφου της Γορίτσας. 
Εκεί γιορτάζεται και το «θαύμα» της πλήρωσης των αρχαίων δεξαμενών με νερό που διαρκεί ένα εικοσιτετράωρο και που οι πιστοί συρρέουν να γεμίσουν τα γνωστά κανατάκια! 

Βέβαια και σ' όλο το Πήλιο στα διάφορα ξωκλήσια του, όπου συνήθως υπάρχουν πηγές ή πηγάδια τελείται αυτή την ημέρα λειτουργία και γίνονται πανηγυράκια. 

Ο αρχαιολόγος Νικόλαος Γιαννόπουλος στη βολιώτικη εφημερίδα ΛΑΪΚΗ ΦΩΝΗ, 25-4-1931 γράφει για το αγίασμα της Γορίτσας:

«Η θρησκευτική πανήγυρις της Γορίτσης συντελείται από πολλών ετών. Ήδη από των χρόνων της Τουρκοκρατίας είνε γνωστή. Από πότε όμως κυριολεκτικως ήρχισε να τελείται η πανήγυρις αύτη επί της κορυφής του λόφου της Γορίτσης και εν τω μέσω της αρχαίας ακροπόλεως αρχαίας πόλεως δεν είνε γνωστόν. Ίσως από των Bυζαντινών χρόνων. Ίσως να έδωκεν  αφορμήν εις τούτο, το αγίασμα το αναβλΰζον την Παρασκευήν της Διακαινησιμου μετά το Πάσχα.

Είνε γνωστά εν Κων/πόλει διάφορα αγιάσματα αναβλύζοντα ή πηγαία Μεσαιωνικά και περί αυτών έγραψαν  εν τη «Νεολόγου Κων/πόλεως Εβδομαδιαία Επιθεωρήσει  1892-1893 διάφοροι λόγιοι.

Εις την κατηγορίαν ταύτην των Αγιασμάτων είνε και η πανήγυρις της Γορίτσης επί τη εορτή της Ζωοδόχου Πηγής εις ανάμνησιν και κατ' αντιγραφήν του Αγιάσματος Μπαλουκλί εν Κων/πόλει» […] 

Για το λόφο, το Ναό, την πανήγυρη και το Αγίασμα γράφουν αρκετοί λόγιοι. 

Μεταξύ των παρακάτω είναι κι ο Γάλλος περιηγητής Alfred Mesieres που λέει ακριβώς:« (Στη μεγάλη τετράγωνη δεξαμενή) διακρίνεται ένας  κακοχτισμένος  κυκλικός περίβολος. Εδώ γίνεται κάθε χρόνο ένα θαύμα περίφημο  στην περιοχή. Μέσα στο καλοκαίρι, όταν οι δεξαμενές είναι άδειες, μια καθορισμένη μέρα το πλήθος  ανεβαίνει στην ακρόπολη και οι Έλληνες ιερείς του δείχνουν τον κυκλικό περίβολο γεμάτο νερό με την ειδική χάρη του Κυρίου. Το «θαύμα» διαρκεί 24 ώρες κατά τις  οποίες οι πιστοί δεν σταματούν να ανεβαίνουν στο βουνό. Μετά από αυτό το εικοσιτετράωρο το νερό εξαφανίζεται».

Κι ο Mezίeres, ερμηνεύοντας το «θαύμα» εξηγεί στη συνέχεια πως το «αγίασμα», χύνεται, προφανώς με τη μεσολάβηση όχι του Αγίου Πνεύματος αλλά των ιερέων τον ναού, στη μεγάλη δεξαμενή από τις δυο μικρότερες και φιαλόσχημεs που βρίσκονταν κι αυτές δίπλα στο μικρό τότε ναό της Παναγίας  (σήμερα. (βρίσκονται στο εσωτερικό της νεότερης και μεγαλύτερης εκκλησιάς της «Ζωοδόχου  Πηγής») και επικοινωνούν με τη μεγάλη δεξαμενή με υπόγειους αγωγούς...»  

Οι Δημητριείς Δανιήλ Φιλιππίδης & Γρηγόριος Κωνσταντάς στη "ΜΕΡΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ" γράφουν:

Να τι γράφει κι ο συκιώτης δάσκαλος Νικόλαος Ρηματισίδης:

Μετά ο Ιωάννης Αναστασίου Λεονάρδος από τα Αμπελάκια της Λάρισας:

Ο μηλιώτης δάσκαλος Νικολαος Μάγνης που αντιγράφει τον Κωνσταντά, επίσης κάνει αναφορά:

Ο Νικ. Γεωργιάδης στο βιβλίο του Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ γράφει στα 1880 για την πανήγυρη :

Τέλος, ο Ζωσιμάς Εσφιγμενίτης στο τρίτο και τελευταίο Ημερολόγιον Η ΦΗΜΗ (1888) γράφει πολλά, αντικρούοντας το «θαύμα». Επίσης στον ΠΡΟΜΗΘΕΑ του στα 1893 επανέρχεται δριμύτερος!  
Στο παρακάτω απόκομμα στη ΦΗΜΗ του 1887 κάνει απλή αναφορά.  

Υ.Γ.  Για το Αγίασμα και τις αναφορές του Ζωσιμά, αλλά και άλλων "επικριτών", θα αναφερθούμε άλλη φορά)

Πηγές:

-Εφημερίδες

-Βιβλία

-Ημερολόγιο Η ΦΗΜΗ, 1888

-Τα Παλιόκαστρα του Πηλίου, Κ. Λιάπης, Βόλος 2010