Τα δρακιώτικα κάλαντα των Φώτων (Β΄)

Τα «εγκωμιαστικά» στιχάκια (παινέματα) στα δρακιώτικα κάλαντα είναι πολλά και για όλες τις περιπτώσεις. Υπάρχουν δηλαδή για κόρη, παπά, νοικοκύρη, νοικοκυρά, δάσκαλο, χασάπη, κουρέα κλπ.

Παρακάτω έχουμε τα «παινέματα» για το νεαρό γιο της οικογένειας. 
Ακούστε τα!

ΠΑΙΝΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΓΙΟΥ

«Ξεκίνησε ένας νιούτσικος να πάει ν’ αρραβωνιάσει,

παίρνει ασημένιο άλογο σέλα μαλαματένια,

βάζει ασημένια πέταλα καρφιά μαλαματένια.

Διακόσιοι παραστέκονται. Αφέντη καβαλίκα!

Κι ο αφέντης καβαλίκεψε, αστέρι τα’ άλογό του.

Στο δρόμο που επήγαινε στο δρόμο που πηγαίνει,

βρίσκει παιδιά που παίζανε που ρίχναν το λιθάρι.

Ξεπέζεψε κι ο νιούτσικος να ρίξει το λιθάρι.

Κόπηκε η φούντα τέσσερα και το γαϊτάνι πέντε.

Ντελαλαλητάδες έβαλε σ' όλα τα βιλαέτια.

-Ποια είν’ αψιά και γρήγορη να ρίξει το γαϊτάνι*;

Η κόρη που τον αγαπά κι από καρδιά τον θέλει,

Βόηθα, Αη-Γιάννη, βόηθα τον, το νιο που ταγουδάμε, ρ

να ζήσει χρόνους εκατό και να τους δια-να-περάσει

κι απ’ τα διακόσια κι ύστερα ν’ ασπρίσει, να γεράσει.

Όσα πουλιά έχ' η Μπαρμπαριά κι η Πόλη παραθύρια

τόσα πολλά πουκάμισα να ζήσεις να χαλάσεις.

Σένα σε πρέπει, νιούτσικε, στης Πόλης τα μπουγάζια,

να δερμενίζεις** τα φλουριά με τα μαργαριτάρια

κι από το δερμενίσματα κέρνα το παλληκάρια.»

Το τραγούδι λέγεται στα σπίτια που υπάρχει νέος σε ηλικία γάμου. Συγκρίνοντάς το με το προηγούμενο, οι διαφορές είναι εμφανείς: ο στίχος εδώ είναι δεκαπεντασύλλαβος και όλη η φρασεολογία και τα μοτίβα είναι καθαρά λαϊκής έμπνευσης. Το θέμα του νέου ο οποίος βρίσκει στο δρόμο του παιδιά και ρίχνει το λιθάρι το συναντούμε, στη Μαγνησία, εκτός από άλλα χωριά του Πηλίου και στην περιοχή του Αλμυρού.

Ο νέος, πηγαίνοντας για αρραβώνα, ξεπροβοδίζεται από διακόσιους (!) παραστάτες και καβαλικεύει άλογο πλούσια στολισμένο. Το ξεκίνημα ενός νέου ανθρώπου για την σπουδαιότερη στιγμή της ζωής του, το σμίξιμο με την αγαπημένη του, δεν μπορεί παρά να γίνεται με μεγαλοπρέπεια ανάλογη της σημασίας του επικείμενου γεγονότος αλλά και δεν μπορεί επίσης παρά να γίνεται και με την παρότρυνση και βοήθεια των άλλων ανθρώπων, οι οποίοι θέλουν το ζευγάρωμα των δύο νέων για το καλό της κοινότητας αλλά και της πλάσης ολόκληρης.

Ο πλούτος όμως και η ομορφιά του νέου δεν αρκούν. Ο λαός θέλει τον άντρα να είναι και λεβέντης, άξιος, επιτήδειος και δυνατός. Γι αυτό, μόλις βρήκε στο δρόμο άλλους νέους να αγωνίζονται στο λιθάρι (δηλαδή ποιος θα ρίξει πιο μακριά μια πέτρα), αμέσως θέλησε να δείξει και αυτός τις ικανότητές του, αμιλλώμενος τους συνομηλίκους του. Εδώ ακριβώς,

από τη φούγα την πολλή κι απ’ την πολλή τη φόρα

(παραλλαγή του τραγουδιού από την περιοχή Αλμυρού)

χαλάει η πλουμισμένη στολή του κι έτσι βρίσκει την κατάλληλη ευκαιρία να αναζητήσει την άξια και γρήγορη κοπέλα που θα του ξαναπλέξει το γαϊτάνι. Και βέβαια, το γαϊτάνι θα το πλέξει όχι κάποια κοπέλα αδιάφορη, αλλά η κόρη που τον αγαπά και τον έχει στην καρδιά της. Η ομορφιά της στολής του κάθε ανθρώπου δεν είναι λοιπόν Θέμα ατομικό. Ο άνθρωπος μόνος του δεν μπορεί να φτάσει στην ομορφιά και την τελειότητα. Χρειάζεται οπωσδήποτε και κάποιον ακόμη, κάποιον ο οποίος, έχοντας υπερβεί το τείχος του εγωισμού, θα τον αγαπήσει και Θα μοιραστεί την ζωή του μαζί του.

Το τραγούδι συνεχίζεται με πλούσιες ευχές προς τον νέο για μακροημέρευση και πλουτισμό και τελειώνει με ένα έξυπνα διατυπωμένο αίτημα για φιλοδώρημα.

[*] γαϊτάνι: σχοινοειδές μεταξωτό κορδόνι με το οποίο διακοσμούσαν τα ρούχα.

[**] δριμινίζω: κοσκινίζω (δριμόνι: κόσκινο με μεγάλες τρύπες)

-------------------------------------------------------------------------------------

[ Αντιγραφή (μουσική, κείμενο) από το CD «Παραδοσιακή μουσική και τραγούδια» 
Ηχογραφήσεις Αρχείου ραδιοφωνικού Σταθμού Βόλου. 
Παραγωγή ΕΡΑ Βόλου - ΕΚΠΟΛ - 2004 ]