Ράσοβα

 Το Μοναστήρι της Ράσοβας 

Ανάμεσα στη Ζαγορά και το Πουρί υπάρχει το ερημωμένο μοναστήρι της Παναγίας Ράσοβας με καλλιτεχνικές τοιχογραφίες και τέμπλο. Χτίστηκε τον 13ο αιώνα. 

Ο καθηγητής Βαγγέλης Σκουβαράς που υπηρετούσε στη Ζαγορά το επισκέφτηκε κι έγραψε το παρακάτω κείμενο (μέρος του εδώ) με τίτλο «Η αποθέωση του γλεντιού» μεταφέροντάς μας τη σχέση ειδωλολατρικής και χριστιανικής θρησκείας στο θέμα του γλεντιού. Μας μεταφέρει μια γιορταστική εικόνα-τοιχογραφία όπου «εισχωρεί στον ορθόδοξο ναό το εύθυμο κοσμικό πνεύμα». 
Πάντως είχαμε ξαναδεί (ΕΔΩ) και στον Αϊ-Νικόλα του Χορευτού παρόμοια εικόνα...  

[…]  Μιάμισυ ώρα περίπου έξω από το πηλιορείτικο τούτο κεφαλοχώρι, βρίσκεται κρυμμένο και πνιγμένο από τον κατακλυσμό της τριγυρινής χλωρίδας ένα παλιό μοναστηράκι, η Παναγιά Ράσοβα. Χτίστηκε -καθώς λένε- τον ΙΔ΄  αιώνα. Οι τοίχοι της μισής εκκλησιάς είναι στολισμένοι με τοιχογραφίες εξαίρετης βυζαντινής τέχνης, που αφανίζονται και ξεθωριάζουν απ’ τη διάβρωση του καιρού, την ανθρώπινη εγκατάλειψη και την αφροντισιά των αρμόδιων. Όλες οι ζωγραφικές παραστάσεις είναι παρμένες απ’ τον αγιογραφικό κύκλο της ορθόδοξης εικονογραφίας. Στη δυτική όμως βάση του ενός από τους δυο τρούλλους, βλέπει ο προσκυνητής ένα βαθύτατο. πρωτόφαντο και ξαφνιαστικό ρήγμα. Όχι ρήγμα οικοδομικό· αγιογραφικό ρήγμα.

Ο λαϊκός τεχνίτης που αγιογράφησε την εκκλησιά, ανάμεσα στις άλλες φιγούρες και συνθέσεις με καθαρά θρησκευτικό περιεχόμενο, έβαλε και μια πέρα για πέρα άσχετη με το δόγμα, εχτρική κι αντίμαχή του θάλεγα. Ζωγράφισε ένα λαϊκό γλέντι, το πανηγύρι ίσως της Ράσοβας που γινόταν κάθε χρόνο εκεί.

Κοράσια βεργολυγερά και παλληκάρια γεροδεμένα χερoπιασμένα σ’ ένα κυκλικό χορό, μ’ ιλαρή θωριά και βλέμμα, προσφέρουν λατρεία αμίμητα ειδυλλιακή στη λεβεντιά και τη νιότη. Παρέκει ο λυράρης γονατισμένος πάνω στο χλόινο ταπέτο, ρυθμίζει τις βηματιές και το κυμοσάλεμα του χορού με τις παθιάρικες δοξαριές του. Στη μέση ένας μποϊλής πηλιορείτης, βροντοχτυπάει με πρωτόγονο ορμέμφυτο το τύμπανο.  Στην άκρη - άκρη ένας ιερωμένος -παπάς ή καλόγερος - ενθουσιασμένος απ’ τη γιορταστική ατμόσφαιρα, κεντρίζει και παροτρύνει τους ξεφαντωτές με τεντωμένο χέρι. […]

(ΑΠΟ ΤΟ ΛΕΙΜΩΝΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ-Πηλιορείτικα Α΄, Βαγγ. Σκουβαρά, 1981, σελ. 57-8. Αντιγραφή σε μονοτονικό)