Βώλος-Πήλιον

Ο δρόμος «Βόλου και δυτικών χωριών του Πηλίου» στη Γορίτσα:

Ποιος ήταν ο παλιότερος δρόμος που συνέδεε το Βόλο με τα χωριά της δυτικής (μέσα στον Παγασητικό) πλευράς του Πηλίου; 
Σίγουρα δεν είναι ο σημερινός διαπλατυνθείς παραθαλάσσιος δρόμος  δίπλα στις γραμμές του τρένου, ούτε και το μονοπάτι από πάνω που διακρίνεται στις παλιές καρτ ποστάλ. 

Ας δούμε όμως πρώτα το απόσπασμα από το κείμενο του βιβλίου του Νικ. Παπαχατζή «Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ από άποψη ιστορική και αρχαιολογική» Βόλος 1954.

 Εκεί στη σελ. 56 (που αναφέρεται στη Γορίτσα) λέει για τον αρχαίο δρόμο:

[…] Ο δρόμος που έφερνε σε επαφή τις πολίχνες της Μαγνησίας με την πρωτεύουσα (τη Δημητριάδα) και με την άλλη Ελλάδα περνούσε από το διάσελο τούτο, για την οχύρωση του οποίου ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξαν οι ηγεμόνες της Μακεδονίας. Ο παλιός αυτός δρόμος, ο οποίος εξακολουθεί να είναι ο μοναδικός  ως το τέλος του περασμένου αιώνα, οπότε ανοίχτηκε ο σημερινός παραθαλάσσιος απ’ όπου περνάει η σιδηροδρομική γραμμή Βόλου-Μηλεών, διακρίνεται και σήμερα λιθόστρωτος ν’ ανεβαίνει από το εργοστάσιο τσιμέντων σε θλαστή γραμμή ως το διάσελο, να μπαίνει μέσα στο τείχος απ’ τα ανατολικά και να βγαίνει από την πύλη μεταξύ της ακρόπολης και του υψώματος 150μ. (βλ. εικ. 12) Έτσι ο δρόμος βρίσκουνταν υπό τον έλεγχο της μακεδονικής φρουράς που μόνιμα έμενε στο μεγάλο οχυρωματικό έργο στο διάσελο.[…]

Έχουμε όμως κι άλλες αναφορές για την αρχαία αυτή οδό. Η πρώτη είναι του Νικ. Γεωργιάδη στο βιβλίο του «ΘΕΣΣΑΛΙΑ» 1880, σελ. 187:

[…] προς το βόρειον αυτής μέρος (σ.σ. της Γορίτσας) παρατηρείται η κρηπίς αρχαίας πύλης και ωραίον λιθόστρατον αρχαίας οδού·[…]

Η άλλη είναι του Νικ. Μάγνη στο βιβλίο του «Περιήγησις ή τοπογραφία της Θεσσαλίας κλπ», Εν Αθήναις 1860, σελ. 40. 

Εκεί διαβάζουμε:  

[…] Εκ της ακροπόλεως οδεύοντες […] Διακρίνονται δε καλώς δύο πυλώνες. Ο είς είναι από το μέρος της Νηλίας (Αγριάς), και φαίνεται εισέτι καλώς η οδός η άγουσα εις αυτήν οδός και η ετέρα από το άλλο μέρος εξ ης εξεπορεύοντο εις τας Αφέτας (Κάστρον του Γώλου) […]

Όμως η πιο λεπτομερής αναφορά, γίνεται από το Ζωσιμά Εσφιγμενίτη στο Ημερολόγιον Η ΦΗΜΗ του 1887, σελ. 119. Εκεί γράφει ακριβώς:

[…] αφού κατηργήθη η του Σέσκουλου αγορά ήρχοντο εκόντες άκοντες ενταύθα (σ.σ. στο Βόλο) οι από του Πηλίου και των άλλων μερών της Θεσσαλίας προς ληψοδοσίαν, τότε και η εν Πορταρία αγορά εμεγάλωσε διότι διά τον φόβον των τούρκων δεν πολυήρχοντο οι άνθρωποι ενταύθα, επομένως και διά την δυσκολίαν της οδού,  διότι η εις τους πρόποδας  της Γορίτσης δεν υπήρχεν οδός, γενομένη τω 1789 υπό γαιοκτήμονος οθωμανού επονομαζομένου Σαΐταγα, όστις κατώκει εν τοις Λεχωνίοις· η πρώτη οδός ήτο υπεράνω της Γορίτσης και παρά τω χωρίω της «Άλλης Μεριάς» · ως εκ τούτου πολλά χωρία του Πηλίου εδυσκολεύοντο να έλθωσιν ενταύθα· […]