Γιάννης Κορδάτος (2)

Συνέχεια από  Κορδάτος (1) 

Παρακάτω υπάρχει η βιβλιογραφία του Κορδάτου. Κάποια βιβλία του υπάρχουν ακόμη στο εμπόριο, κάποια σε παλαιοβιβλιοπωλεία και κάποια ψηφιοποιημένα στο διαδίκτυο. Αν σας ενδιαφέρουν, μπορείτε να τα αναζητήσετε 
Όμως το πολυσέλιδο βιβλίο του (1015 σελίδες!) ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΒΟΛΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΑΣ , είναι τουλάχιστον για τους Πηλιορείτες και τους Βολιώτες "σημείο αναφοράς". 
Αυτήν τη σπουδαία ιστορική μελέτη πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζουν και να διαβάσουν, όσοι/ες θέλουν να ξέρουν την Τοπική Ιστορία μας.

Εκδόσεις 20ος ΑΙΩΝΑΣ, 1960

 Επίσης Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΘΕΤΤΑΛΟΜΑΓΝΗΣΙΑΣ - Α΄έκδοση & Β΄έκδοση (συμπληρωμένη και διορθωμένη από τον ίδιο το συγγραφέα, σελίδες 165). 

Α΄ έκδοση, 1930

 Β΄έκδοση ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, Αθήνα 1983

Η προτομή του Γιαν. Κορδάτου στον Άγιο Γεώργιο στη Ζαγορά.
Αρχικά είχε τοποθετηθεί στο χώρο έξω από την ιστορική  Βιβλιοθήκη Ζαγοράς.
Την περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών (1967-74)
εξοβελίστηκε σε αποθήκη του σπιτιού του. 
Στα 1974 τοποθετήθηκε ξανά όπου και βρίσκεται, σε πλάτωμα στο σταθμό
κάτω απ' την πλατεία του Αγ. Γεωργίου, παρά τις ανιστόρητες αντιδράσεις πολλών. 

(Περισότερα για την προτομή του, μπορείτε να διαβάσετε στο βιβλίο του Νικ. Διαμαντάκου "Μνημεία και μνήμες από την ιστορία της Ζαγοράς", Βόλος 2014, 
απ' όπου και το αντίγραφο)

Γιάννης Κορδάτος (1)

Το ιστολόγιο αυτό μαζί με τα τοπικά θέματα, έχει σκοπό να αναδείξει και τους σημαντικούς ανθρώπους του τόπου μας, που κατά καιρούς διακρίθηκαν σε διάφορους τομείς. (βιογραφίες-έργο- εργογραφίες)

Ανάμεσα στους πνευματικούς ανθρώπους της Μαγνησίας εξέχουσα θέση κατέχει κι ο Ζαγοριανός  ιστορικός και πολυγραφότατος συγγραφέας, αλλά και δημοσιογράφος Γιάν(ν)ης Κορδάτος. 

Ο Γιάννης Κορδάτος ανάμεσα στους μεγάλους πνευματικούς άντρες 
της περιοχής μας.
(Χαρακτικό του Γουρζή στο Δημαρχείο Βόλου).

Η βιογραφία του Γ.Κορδάτου παρακάτω, είναι από την εισαγωγή στο βιβλίο του «ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΙΑΣ» Γ΄έκδοση, ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, Αθήνα 1974. Είναι γραμμένη από τον Θανάση Χ. Παπαδόπουλο.

 Επειδή είναι αρκετά αναλυτική και περιέχει και την εργογραφία του, την αντέγραψα. 

Το σφάξιμο του νταουλιού

Για το έθιμο του σφαξίματος του νταουλιού στα χωριά του Πηλίου, έχουμε αναφερθεί κι (ΕΔΩ).

Σήμερα θα δούμε, πώς οι παλιοί Βολιώτες απόχτησαν οικόπεδα στην νεοανεγειρόμενη πόλη σε εξευτελιστικές τιμές από τους Ανωβολιώτες, που τα είχαν στην κατοχή τους. Όλα αυτά έγιναν στο τέλος του 19ου αιώνα!

Είναι γνωστό από τα γραπτά των Δημητριέων (Δανιήλ Φιλιππίδη και Γρηγορίου Κωνσταντά) στην «Νεωτερική Γεωγραφία» τους πως οι κάτοικοι της πόλης διέμεναν -στα γειτονικά σημερινά προάστια- στους πρόποδες του βουνού, δηλαδή στον Άνω Βόλο και στα «Περιβόλια» (Μπαξέδες). Οι Ανωβολιώτες όπως άλλωστε κι όλοι οι Πηλιορείτες δεν είχαν σε υπόληψη τα παραθαλάσσια κτήματα που τα ονόμαζαν «μαμάτσες», «βαρκά» κι «αρμύρες». Αυτά  ήταν γεμάτα βούρλα, αλμυρίκια και ραγάζια(=καλαμιές-ψάθες). Δεν ήταν το χειμώνα εύκολα προσπελάσιμα και το καλοκαίρι γεμάτα ελονοσία! Χώρια που η καλλιέργειά τους ήταν προβληματική. 
Έτσι αυτά τα έδιναν προίκα στους  γαμπρούς τους  που δεν πολυσυμπαθούσαν!

Όταν λοιπόν άρχισαν να βγαίνουν απ’ το Κάστρο οι έμποροι θέλοντας να κάνουν τα «Νέο Μαγαζεία» έψαχναν για οικόπεδα. Τα υπάρχοντα κτήματα που δεν απέδιδαν γεωργικό εισόδημα, πήραν αξία. Έγιναν περιζήτητα και η τιμή του ανέβηκε κατακόρυφα, αφού οι αγοραστές έδιναν περισσότερα χρήματα από την αξία τους ως χωράφια. Οι Ανωβολιώτες άρχισαν να πουλάνε, αφού έπαιρναν υψηλότατο γι’ αυτούς τίμημα. Μαζί με τους πλούσιους εμπορευόμενους Βολιώτες άρχισαν να ζητάνε οικόπεδα και Μακριντζιώτες, Πορταρίτες και άλλοι Πηλιορείτες που έβλεπαν να αναπτύσσεται η πόλη.

Η χαρά των πωλητών ήταν μεγάλη, αφού έπαιρναν πολλά χρήματα για τις «αρμύρες» τους, κομμάτια γης μη αποδοτικά. Αυτό έπρεπε να συνοδευτεί με γλέντι για το «κελεπούρ’»! Κι έτσι γινότανε.

Τότε τα γλέντια στηνόταν για κοινωνικούς λόγους (αρραβώνες, γάμοι, βαφτίσια, γιορτές) και απαραίτητη ήταν η συνοδεία ορχήστρας, των «νταουλιών». Αυτά ήταν ο ζουρνάς και το νταούλι. Στηνόταν όμως και για την περίπτωση της πώλησης.

Φίλοι, συγγενείς και γνωστοί μαζευόντουσαν στο σπίτι  αυτού « απ’ μπαλώθ’κε» και ξόδευε αρκετό μέρος του εισπραχθέντος τιμήματος. 
Το κατηχωρίτικο και πορταρίτικο κρασί έρρεε άφθονο και συμπλήρωνε τον ψημένο τράγο! 
Ο χορός κρατούσε καλά με τουφεκιές και ζητωκραυγές! Ζητωκραυγές στην υγεία των κορόιδων που πλήρωσαν τόσα λεφτά για μια …αγορά άχρηστη! Και η κορύφωση ερχόταν με το «σφάξιμο του νταουλιού», εθίμου όχι αιματηρού, μα θορυβώδικου!

Ο οικοδεσπότης που παρέθετε και το συμπόσιο, έπαιρνε ένα μαχαίρι και έσκιζε το δέρμα-μεμβράνη του νταουλιού πληρώνοντας όσα του έλεγε ο τυμπανάρης-νταουλτζής. Ακουγόταν τότε ο δυνατός ήχος του αέρα που έφευγε και αυτό το γλέντι τελείωνε! 
Σε άλλη αγοραπωλησία πάλι γινόταν το ίδιο. 
Κάθε «ζεύκ’» και ένα νέο σφάξιμο νταουλιού και μάλιστα με συναγωνισμό! 

Εκλογές και κάλπες

εφημερίδα ΣΚΡΙΠ 16-4-1895

Εκλογές, κάλπες κλπ

Πριν την καθιέρωση των ψηφοδελτίων και των σφαιριδίων ήταν η ψήφος στα πολύ παλιά χρόνια με κουκιά. Όσα ήταν τα κουκιά τόσες και οι ψήφοι.

Οι σχετικές φράσεις ήταν:

1. «Δε βγαίνουν τα κουκιά» θα πει πως δεν εκλέγεται κάποιος ή είναι λίγοι οι ψήφοι.

2. «Ψήφισα μονοκούκι», όταν κάποιος ψήφιζε μόνο έναν υποψήφιο ή κόμμα, ενώ είχε δικαίωμα περισσότερων.

Από τις εθνικές εκλογές της 14ης-17ης Μαΐου 1865 και ως τις βουλευτικές εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920, οι Έλληνες ψηφοφόροι δεν είχαν ψηφοδέλτια για να ψηφίσουν, παρότι αυτά είχαν καθιερωθεί νωρίτερα. 

Χρησιμοποιούσαν «σφαιρίδια»  (μικρές μολυβένιες σφαίρες, μεγάλα σκάγια) που έριχναν στην κάθε κάλπη που ήταν χωρισμένη στα δύο.  Οι κάλπες ήταν τόσες, όσοι και οι υποψήφιοι.  Έτσι «ο ψηφοφόρος ελάμβανε εν σφαιρίδιον και εισήγε την χείραν εις τον σωλήνα». Ο Ελ. Βενιζέλος θέλησε στα 1911 να καταργήσει το «απαίσιον σφαιρίδιον, το αναχρονιστικόν κουκί…». Βρήκε εμπόδιο την αγραμματοσύνη-αναλφαβητισμό- των ψηφοφόρων σε πολύ μεγάλο ποσοστό! Από τον τρόπο αυτό της ψηφοφορίας βγήκαν οι φράσεις που κάποιες φορές ακούγονται ως σήμερα:

     1. «Θα το φάει το μαύρο» ή «Έφαγε μαύρο» ή «τον μαύρισα» .  Όταν ο ψηφοφόρος είχε την πρόθεση για αρνητική ψήφο ή έριχνε. Τότε το σφαιρίδιο-μπίλια έπεφτε στη μαύρη-αριστερή μεριά του ΟΧΙ της κάλπης.

     2. «Το έριξα δαγκωτό». Όταν οι φα­νατικοί αντίπαλοι του υποψηφίου ή του κόμματός του, δάγκωναν το σφαιρίδιο και σημαδεμένο να φαίνεται, το έριχναν μέσα, για να  φανεί στο μέτρημα. Το ίδιο συνέβαινε και με τους φανατικούς οπαδούς.

     4. Όταν ο ψηφοφόρος ψήφιζε θετικά «άσπριζε» τον υποψήφιο, ρίχνοντας το σφαιρίδιο στη δεξιά-λευκή θέση, στο ΝΑΙ. Το «όλα δεξιά» φαινομενικά δεν έχει καμία σχέση, αλλά ταιριάζει στην άσπρη πλευρά της  κάλπης!  

     5. Ο «κουμπάρος» ήταν ο αντιπρόσωπος του υποψήφιου βουλευτή και βρισκόταν πάνω στην «ψηφοδόχο», ελέγχοντας την κατάσταση. Οι πολλές κουμπαριές των πολιτικών είχαν κι αυτό το σκοπό!

     Ο βολιώτης Θεμιστοκλής Καρτάλης, στο ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΘΥΜΗΣΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΥ, γράφει: 

* Οι εκλογές του 1915 έγιναν χωρίς τη συμμετοχή των Βενιζελικών
 στις 6 Δεκεμβρίου με την κυβέρνηση Σκουλούδη. 
Τις εκλογές κέρδισε ο Ελ. Βενιζέλος.
** Οι Φιλελεύθεροι τότε είχαν σύμβολο την «ΑΓΚΥΡΑ».

6. Τέλος, «Καλό βόλι» ήταν η ευχή για εύστοχη βολή στη μάχη, των αγωνιστών της Επανάστασης ή και ευχή για τον τιμημένο θάνατό τους. Αυτή μετά πέρασε στις εκλογές για εύστοχη πολιτική επιλογή στις ψηφοφορίες με τα σφαιρίδια, αλλά κι ως σήμερα.

«Καλό βόλι» λοιπόν, σ' όλες/ους μας!

Παλιότερα εκλογικά

Εκλογών συνέχεια από καιρούς παλιότερους... με διαδηλώσεις και χτύπημα τενεκέ !

(Αντιγραφή από το βιβλίο ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΘΥΜΗΣΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΑΣ του Θεμιστοκλή Αριστ. Καρτάλη)

Το Κορδόνι (Δηλιγιάννης) σκίτσο
ΡΩΜΗΟΣ 22-4-1895

Ο Δηλιγιάννης στο Βόλο

Συνεχίζοντας μαζί με τις περιοδείες των αρχηγών ...σε προεκλογικό κλίμα!

Ένα εξαιρετικό προεκλογικό ποίημα του Γεωργίου Σουρή που δημοσιεύτηκε στο ΡΩΜΗΟ στις 4-2-1895 και αναφέρεται στην περιοδεία του Θεοδ. Δηλιγιάννη (Κορδονάρχη) στο Βόλο (και στην υπόλοιπη Θεσσαλία που εδώ αποκόπτεται).
Πολιτικά πρόσωπα που αναφέρονται εκτός του Κ. Τοπάλη (ΕΔΩ), στο ποίημα:

Γεώργιος Καρτάλης. Ο πρώτος αιρετός Δήμαρχος Παγασών- Βόλου (1883-1891).

Ιωάννης Αργύρης (Χατζηαργύρης). Δήμαρχος Παγασών (1895-1899)

Νικόλαος Γεωργιάδης. Δήμαρχος Παγασών (1899-1907)

Ιωάννης Βασαρδάνης. (1824-1904). Κτηματίας, έμπορος, λόγιος και εκπαιδευτικός. Μακρινιτσιώτης. Δημοτικός Σύμβουλος Βόλου 1882-1883.

Αργύριος Κανταρτζής. Πορταρίτης, βουλευτής. (ΕΔΩ)

Δημήτριος Ι. Πιτσιώρης.  Καταγόταν Άγιο Λαυρέντη και ήταν  νομικός. Χρημάτισε δικαστής στο Ναύπλιο και στα Τρίκαλα. Στα 1922 ήρθε στα Άνω Λεχώνια και ασχολήθηκε με το επάγγελμα του συμβολαιογράφου. Στα 1895 ήταν υποψήφιος με το Ραλλικό κόμμα. Ήταν ο πατέρας του Γεωργίου, γιατρού χειρουργού στο Νοσοκομείο Βόλου και κλινικάρχη, καθώς και αδελφός της Ελπίδας, συζ. του γεωπόνου Νικ. Μαντζώρου. Ήταν επίσης ο παππούς του Δημ. Πιτσιώρη πρώην βουλευτή, υπουργού και δημάρχου Βόλου. 

Γεώργιος Λαναράς. Δικηγόρος Βόλου. Δημαγωγός και λαϊκιστής, χωρίς ιδιαίτερα προσόντα. Μπήκε ανάμεσα στο Καρταλικό και Τοπαλικό κόμμα και τάραξε τα νερά στα κομματικά «τσελιγκάτα» με το σύνθημα «Λανάρρρρ»! Οι υποστηρικτές του έλεγαν:

«Ψηφίσατε το Λαναρά

που δεν έχει τον παρά.

Την ισότη θε να φέρει

εις του Βόλου μας τα μέρη»

Νικόλαος Σακελλαρίδης. Βολιώτης υποψήφιος βουλευτής.

Αλέξανδρος Κασσαβέτης. Ζαγοριανός, τότε υποψήφιος κεντρώος κι αργότερα για αρκετές θητείες βενιζελικός βουλευτής.

Νικόλαος Σταμούλης. Αργαλαστιώτης κομματάρχης, υποψήφιος βουλευτής και κοινοτάρχης. Γι’ αυτόν και τον Νικόλαο Παρρησιάδη, επίσης Αργαλαστιώτη, υπήρχε και το παρακάτω ειρωνικό δίστιχο:

«Ο Νικολός κι ο Νικολής

τα δύο τέρατα της γης».

Σαπουντζή Χαρίκλεια (χήρα). Ήταν κόρη του Δημ. Τοπάλη και αδελφή του βουλευτή Κωστή. Παντρεύτηκε στα 15 της τον πάμπλουτο τραπεζίτη & έμπορο Ιωάννη και χήρεψε νωρίς. Απόκτησε παιδιά τους Δημήτριο και Σπυρίδωνα. Στο σπίτι της κατέλυσε ο αρχηγός (του τότε Εθνικού κόμματος).

Υποψήφιοι όλων των κομμάτων στις εκλογές της 16ης Απριλίου 1895 στην περιοχή μας, ήταν οι παρακάτω:

Ν. Αξελός-του ραλλικού κόμματος, Χρ. Βαρλαμίδης-του δηλιγιαννικού κόμματος, Ν. Γεωργιάδης-του ραλλικού κόμματος, Ι. Γιαννακόπουλος-του δηλιγιαννικού κόμματος , Αρ. Κανταρτζής, Αντ. Καρτάλης-του ραλλικού κόμματος, Γ. Λαναράς-ανεξάρτητος, Αλκ. Παπαγεωργόπουλος-ανεξάρτητος, Ν. Παπαϊωάννου, Δ. Πιτσιώρης-του ραλλικού κόμματος, Π. Πολίτης, Ν. Σακελλαρίδης, Ν. Σταματιάδης, Απ. Σφέτσος-του ραλλικού κόμματος, Ν. Σχινάς, Κ. Τοπάλης- του δηλιγιαννικού κόμματος , Κ. Τσακατούρης-του ραλλικού κόμματος, Γ. Φιλάρετος- ανεξάρτητος.
Τότε εκλέχτηκαν όλοι του Δηλιγιαννικού κόμματος, αφού ο μεταρρυθμιστής Τρικούπης έπαθε πανωλεθρία. Μόνον ο Φιλάρετος ήταν ανεξάρτητος. 
Αυτοί ήταν:  Κωστής Τοπάλης, Νικόλαος Σχινάς, Γεώργιος Φιλάρετος, Νικόλαος Σταματιάδης και Ιωάννης Γιαννακόπουλος. 

ΠΗΓΕΣ:
-ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ, Β.Γιασιράνη-Κυρίτση, Βόλος 1996

-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΒΟΛΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΑΣ, Γ. Κορδάτος , Αθήνα 1960
-Εφημερίδα ΡΩΜΗΟΣ (1895) -

-Εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΕΞΩ ΕΛΛΗΝΩΝ (1895) 

Η εκκλησία του Αγ. Αθανασίου

Παραμονή σήμερα του Αγίου Αθανασίου και το χωριό αύριο γιορτάζει τον άγιό του. 

Χρόνια Πολλά! 

Ο Αϊ-Θανάσης από τη νότια πλευρά.
(Φωτογραφία του Ηλία Σακελλάρη)

Γιορτή Αγ. Αθανασίου δεκαετία του '60.
 Μαζί με τους λεχωνίτες πανηγυριστές ο δεσπότης Δαμασκηνός στο κέντρο,
αριστερά ο π. Θεοφάνης και δεξιά του ο Γ. Βαΐτσης , ο Νίκ. Γούλιας-επίτροποι. 
Ο Θαν. Κόκκινος, πρόεδρος, πρώτος πίσω αριστερά.
Δίπλα του με το καπέλο ο Γρηγ. Τουφεξής- ψάλτης. 

       Βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του χωριού, ανάμεσα στην πλατεία και στο σχολείο.

Ο περίβολός του εφάπτεται με τον επαρχιακό δρόμο Βόλου-Αγίου Βλασίου- Πινακατών. Θεμελιώθηκε πάνω σε οικοδόμημα ρωμαϊκών λουτρών, που υπήρχαν στο σημείο και ήταν από ασβεστοκονίαμα, από το δεσπότη Γερμανό στις 13/31 Ιανουαρίου 1924.  Ο νέος ναός αντικατέστησε ως ενοριακό, τον ναό των Αγίων Αναργύρων. 

Αρχικά λειτουργούσε σε παράπηγμα. Κτίστηκε με χρήματα που προήλθαν από γενναίες συνδρομές Λεχωνιτών και εράνους στο Βόλο και τη γύρω περιοχή. Κτίστες ήταν  οι αδελφοί Καλλικάντζαρου και άλλοι ντόπιοι καθώς και γυροχωριανοί οικοδόμοι. Μια μαρτυρία λέει πως έχει εντοιχιστεί αρχαία μαρμάρινη πλάκα από τα λουτρά, με την επιγραφή αφιερωμένη  «ΤΗ ΥΓΙΕΙΑΙ», όμως γυρισμένη προς τα μέσα!

Εγκαινιάστηκε πάλι από το Γερμανό, στις 21 Μαΐου 1931.

Είναι χτισμένος  σε ρυθμό σταυροειδούς βασιλικής χωρίς τρούλο, με ντόπια πέτρα συνδυασμένη με κεραμικά στοιχεία.

 Έχει καμπαναριό και ρολόι από τούβλα στις άκρες της δυτική πλευράς. Αυτά χτίστηκαν διαδοχικά πάλι από τους ίδιους μαστόρους. Στην είσοδό του, υπάρχει στεγασμένος πρόναος που προστέθηκε αργότερα. Στην μια άκρη του πρόναου υπάρχει το εκκλησιαστικό γραφείο, μεταγενέστερη κι αυτό προσθήκη.

Η αυλή είναι πλακοστρωμένη με πλάκες Καναλίων και Πρόπαν και φυτεμένη από παλιά με διάφορα ευσκιόφυλλα δέντρα.

Την δυτική πλευρά καλύπτει η είσοδος και η παλιά κατοικία του ιερέα. Στη βορινή υπάρχει το Ηρώο των πεσόντων συγχωριανών. Στη νότια μεριά υπάρχει πετρόχτιστη βρύση, οικίσκος με το σύστημα κεντρικής θέρμανσης, καθώς και μικρός κήπος. Στην ανατολική, χτίστηκε πρόσφατα νέο κτίριο που προορίζεται για πνευματικό κέντρο.

Εσωτερικά έχει τέμπλο χτιστό με πολλές εικόνες αναγεννησιακού ύφους του αϊγιωργίτη ζωγράφου Ιωάννη Πούλακα. Έχει αγιογραφηθεί αρχικά τη δεκαετία του ’70 το Ιερό, από τη μηλιώτισσα ζωγράφο Ελένη Καραγιάννη και ο υπόλοιπος Ναός πρόσφατα, από το βολιώτη αγιογράφο Κων-νο Σπανοδήμο.

Στο Ναό υπηρέτησαν παλιότερα ως εφημέριοι πρώτος ο παπα-Κονόμος (Ιωάννης Ζαχαρογιάννης) και ο παπα-Θεοφάνης (Τσιλιώνης), καθώς και πολλοί ντόπιοι ψάλτες.

Σήμερα στο ναό υπηρετούν ο πρωτοπρεσβύτερος Δημ. Παγκουρέλιας και οι ψάλτες Γεώρ. Ασημώρης και Γεώρ. Σακελλάρης, όλοι τους Πανωλεχωνίτες.

Γιορτάζει πάντα στις 18 Ιανουαρίου και πλήθος κόσμου συρρέει στη γιορτή.

Παλιότερα γιόρταζε ο ναός και στις 2 Μαΐου, ημέρα ανακομιδής λειψάνων του Αγίου. Τότε συνδυαζόταν και με το λαϊκό πανηγύρι στη διπλανή πλατεία.

Τέλος, στο ναό σήμερα γίνονται επίσης κατηχητικό για παιδιά και κυρίες.

Ο Αϊ-Θανάσης από τη ΝΔ πλευρά με το ρολόι.
(Φωτογραφία του Ηλία Σακελλάρη)

Τοπαλέικα ...παραπολιτικά!

Πριν από 120 χρόνια!  Κωστής Τοπάλης...(*)

Πρωτοσέλιδη καταχώρηση της βολιώτικης εφημερίδας
ΝΕΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ, της 18ης Μαρτίου 1895. 
(Πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα ...ρυθμίσει τα οικονομικά της χώρας !!)

1.  Η πρώτη εκλογή του Κωστή Τοπάλη

Σ’ αυτόν (1894-5), αλλά και σ' άλλους προεκλογικούς αγώνες το Πήλιο ήταν χωρισμένο σε δύο πολιτικές παρατάξεις. Αυτή του Τοπάλη (συντηρητική) και η άλλη του Καρτάλη (φιλελεύθερη). Τότε ο προεκλογικός αγώνας ήταν σφοδρός. 
Οι εφημερίδες -όπως πάντα- υποστήριζαν η κάθε μια την παράταξή της. Και τα στιχάκια στήνονταν και λέγονταν ή τραγουδιούνταν από τους οπαδούς. 
Παρακάτω στίχοι αφιερωμένοι στον «μικρό» Κ. Τοπάλη, που τότε για πρώτη φορά πολιτευόταν:

«Τοπάλη μη πηνεύεσαι πως έχεις συ το χρήμα,

 έχω κι εγώ την ψήφο μου σου τρίβω την κασίδα.

- - - -

Είσαι συ μικρός ακόμα για να σχηματίσεις κόμμα!

- - - -

Τον Κοκουσλή το θείο σου μοιάζεις παλληκαρά μου

για τούτο και τα μαύρα σου θα είναι η χαρά μου.

 - - - -

Ήτανε πρώτα μία μόδα κι άλλη τώρα που θα βγει

για να φάει πολλά μαύρα ο ανιψιός του Κοκουσλή!»

Η βολιώτικη εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΕΞΩ ΕΛΛΗΝΩΝ, 25-5-1895 ,γράφει για τα παραπάνω άσματα: «… γίνεται δήλον ότι ο κ. Τοπάλης ουδεμίαν χαίρει πολιτικήν επιρροήν εν τω μεγάλω δήμω (Νηλείας) ένεκεν της του θείου του συμπεριφοράς προς τους κατοίκους, ούς πολυειδώς και πολυτρόπως καταπιέζει…»

2. Ο ερωτικός Κωστής!

Οι ερωτικές περιπέτειες «του εκ Μακρινίτσης και Λεχωνίων καταγομένου βουλευτού» !!  

Γνωστός έμεινε πρώτα, ο ξεμυαλισμός του με την κόρη του Κιαμήλ μπέη, του Τούρκου πρόξενου στο Βόλο «για κάμποσα χρόνια και το μπλέξιμό του στα ερωτικά της δίχτυα…» όπως λέει ο Γ. Κορδάτος.

Η δεύτερη επίσης αρκετά γνωστή περιπέτειά του, ήταν η τρυφερή σχέση του με τη γυναίκα του ποιητή και πεζογράφου Γεωρ. Δροσίνη! 
Η «αρσακειάς» Μαίρη Δροσίνη ήταν κόρη του πλούσιου ζαγοριανού βαμβακέμπορου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και πολιτευτή Δημητρίου Κασσαβέτη. Ο πατέρας της ήταν γιος του Αλέξανδρου (με καταγωγή από την Ήπειρο) και αδελφός του προέδρου των Επαναστατών το 1878, Ιερώνυμου. Πήρε γυναίκα του την πανέμορφη Αγγελική και έκανε  πέντε παιδιά. Τη Μαίρη, την Ελένη, τον Κων-νο, τον Τζον γεωπόνο-μεγαλοκτηματία και τον Αλέξανδρο δικηγόρο-βουλευτή.
Οι Κασσαβέτηδες έλεγαν, πως όλες οι κοπέλες της οικογένειάς τους πάντα ξεχώριζαν για την ομορφιά τους!

«Επίγαν στο αγαπημένο τους ψάρεμα με τον βασιλέα των ψαράδων.
Ο Γεώργιος Δροσίνης, Ν. Χριστόπουλος, Κωστής Τοπάλης το 1906» (31Χ10εκ.).
[ Γρηγόρης Καρταπάνης: Πίνακες με αλιευτικά θέματα του Ν. Χριστόπουλου,
(Μέρος Β’), ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, Βόλος 11 Μαΐου 2015 ].

Ο Κωστής ήταν φίλος του Δροσίνη και έκαναν και παρέα. Ο Δροσίνης ήταν Δ/ντής της εφημ. ΕΣΤΙΑ  κι ο Κωστής συνιδρυτής της με τον Άδωνι Κύρου. Επίσης μαζί πήγαιναν και για ψάρεμα τη μεγάλη αγάπη του λογοτέχνη (βλ. «Το ψάρευμα» το 1908) στο Χορευτό και στον Παγασητικό. Τότε ήταν που ο Τοπάλης γοητεύτηκε από την ομορφιά της Μαίρης και συνδέθηκε μακροχρόνια μαζί της. Ήταν βέβαια κι ο ίδιος συμπαθέστατη φυσιογνωμία, ευγενής και πάντα κομψός.

Στη Βουλή είχε το προσωνύμιο  «το φιγουρίνι».
Αυτή τότε(;) ήταν σε διάσταση και μετά χώρισε χωρίς διαζύγιο το Δροσίνη, που είχε γνωρίσει στην Αθήνα περίπου στα 1886 και παντρεύτηκαν στα 1891. Η οικογένεια Τοπάλη πάντως την είχε δεχτεί με συμπάθεια κι αγάπη στους κόλπους της.  Αργότερα με τα τρία της παιδιά (Μπέμπα, Κων/νο και Αγγελική) έφυγε στη Λωζάνη της Ελβετίας.

Ο Κορδάτος -κρίνοντας τον πολιτικό- συμπερασματικά λέει: «…οι ερωτικές του ασχολίες τον αποτραβούσαν από τους πολιτικούς αγώνες και μόνο στις παραμονές των εκλογών θυμότανε πως ήταν πολιτικός αρχηγός με ορισμένες υποχρεώσεις…»

Κωστής Δ. Τοπάλης

(*) Ο Κωστής Δημητρίου Τοπάλης (1868-1915) ήταν ανιψιός από την αδελφή των Κοκοσλήδων, Αριστέα. (Δεν είχε καμιά σχέση με τον Κων-νο Τοπάλη γιο του Παναγή -Ρουμάνου,(ΕΔΩ) αν και κάποιο μέλος της μεγάλης οικογένειας Κοκοσλή παντρεύτηκε με συγγενή του Παν. Τοπάλη) ). 
Σε τοπικό επίπεδο ο Νικολάος Κοκοσλής ήταν αρχηγός του κόμματος του Νοικοκυρισμού, εκπροσωπώντας την πλούσια άρχουσα -κοτσαμπασίδικη- τάξη, τα «τζάκια».

Στις εκλογές του 1895 κατέβηκε υποψήφιος του Δηλιγιαννικού κόμματος (Κορδονιού). Αυτός πήρε «προίκα» την εκλογική πελατεία του λεχωνίτη θείου του, μαζί με τον αδελφό του δήμαρχο Παγασών(Βόλου)  Αλέξανδρο που κι αυτός διαδέχτηκε σε τοπικό επίπεδο τον Κοκοσλή. Ο Κωστής Τοπάλης βέβαια εκλέχτηκε τότε βουλευτής, όπως και στα 1899, 1902 και 1906.

 Παρ’ όλες τις αρχικές αντιδράσεις λόγω της «οικογενειοκρατίας», ο Κ. Τοπάλης υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους πολιτικούς και υπουργούς του τόπου. Ήταν αρκετά μορφωμένος με σπουδές στη Νομική Αθηνών και στο εξωτερικό Γερμανία και Γαλλία. Υπήρξε επίσης διανοούμενος, συγγραφέας, αρθρογράφος-δημοσιογράφος και ρήτορας. 
Στα 1893-4 μαζί με τον Γ. Δροσίνη, Άδωνι Κύρου κ.ά. ήταν συνιδρυτής της εφημερίδας ΕΣΤΙΑ. 

Στα 1907 έγραψε πολλά άρθρα για τα θεσσαλικά τσιφλίκια, χωρίς να τα βάζει με τους γαιοκτήμονες, υποστηρίζοντας ωστόσο και τους κολίγους. Η οικογένειά του άλλωστε, κατείχε το τσιφλίκι του Μουσαλάρ (Συκεών) της Καρδίτσας!
Πολλές φορές στη διάρκεια της πολιτικής του ζωής, υποστήριξε τοπικά ζητήματα, όπως η συγκοινωνία του Πηλίου, πέραν του τρένου Βόλου-Μηλεών, η κατάσταση στην περιοχή των συνθηκών των άμαχων στα 1897 κ.ά.

Υπήρξε δημοτικιστής και από τους ιδρυτές του Εκπ/κού Ομίλου. 
Τέλος ήταν μάρτυρας υπεράσπισης του Δελμούζου στη δίκη των Αθεϊκών, στο Ναύπλιο.

ΠΗΓΕΣ:
-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΒΟΛΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΑΣ, Γ. Κορδάτος , Αθήνα 1960
-Εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΕΞΩ ΕΛΛΗΝΩΝ (Μάιος 1895)
-ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ- ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ, Γ. Σούρλας, Αθήνα 2007
-Ο ΒΟΛΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΙΧΛΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ, Ελ. Τριάντου, Βόλος 1994
-Μνημεία και μνήμες από την ιστορία της Ζαγοράς, ΠΥΡΓΟΙ - ΒΡΥΣΕΣ - ΗΡΩΑ -    ΠΡΟΤΟΜΕΣ, Νίκος Διαμαντάκος, 2014