Μεθώνη και πάλι

Αντιγραφή από το "Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Θεσσαλικών Σπουδών" 

(Αρχαιολογικός Άτλας Θεσσαλίας) και την υποσελίδα "Ν. Μαγνησίας - Μεθώνη"

Παγκυριώτ'κα

Ιούλιος και τα "παγκύρια" στα πηλιορείτικα χωριά -παρ' όλην την κακή συγκυρία- καλά κρατούν. Βλέπετε, η Αγ. Μαρίνα, ο Αϊ-Λιας, η Αγ. Παρασκευή, ο Αγ. Παντελεήμονας πάντα θα γιορτάζονται εν "τυμπάνω και χορώ"!

Βέβαια πολλοί λένε, πως αυτά σήμερα έχουν ευτελιστεί! Τα ίδια ακριβώς έλεγαν και πριν εκατό χρόνια! Ωστόσο:

εφημερίδα ΚΗΡΥΞ, Βόλος, 1912

Παρακάτω υπάρχουν κάποιες "παγκυριώτ'κες" μουσικές επιλογές. 

Οι δύο πρώτες είναι με νταούλια (εκτελέσεις από Πηλιορείτες μουσικούς)  και οι δύο επόμενες "νεωτερικές"! 

Αυτό, γιατί στα πηλιορείτικα πανηγύρια η αρχή γινόταν (από τις αρχές του περασμένου αιώνα) από τα νταούλια που έπαιζαν διάφορους σκοπούς (ΕΔΩ). 

Μετά ακολουθούσε η λαϊκο-δημοτική ορχήστρα που έπαιζε εκτός των δημοτικών, επίσης λαϊκά, αλλά και ευρωπαϊκά κομμάτια.Τέτοιες ορχήστρες υπήρχαν αρκετές: Γ. Ζήση-Γυφτογιώργη, Θεοχ. Παντίδη, Κων. Ζαχαρά, Αχιλ.Χατζηζήση, Οδ. Σίδερη, Θαν. Γκιόλμα, Ορ. Κατσαγεώργη, Φάμπα, Καραδέμητρου κλπ.  Έτσι:  

Το πρώτο η Rosamunte ή Rosamunta (Γερμανική πόλκα) *  ήταν το αρχικό ανάκρουσμα των περισσότερων ορχηστρών -σε κακή εκτέλεση συνήθως! 

Το ίδιο κομμάτι έχει διασκευάσει και ο Γιάννης Μαρκόπουλος στο δίσκο Θεσσαλικός κύκλος (1974) και είναι τρίτο στη σειρά. 

Το δεύτερο είναι η γνωστή -ελληνικότατη- Γιάνκα που χορεύονταν μανιωδώς στις πλατείες τις δεκαετίες 1960 -70!

ΓΑΜΗΛΙΟ (νταούλια)

ΣΑΓΓΑΡΙΟΣ (νταούλια)

ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ (Rosamunde) *

ΓΙΑΝΚΑ    

*  Ευχαριστώ τον αγαπητό κ. Θεόδωρο Γκαβαρδίνα που μου το θύμισε!

Αγριά

Καλοκαίρι και μια "βόλτα" στη δροσερή Αγριά είναι ό,τι χρειάζεται !!! 

(Από τη συλλογή του ΔΗΚΙ)

Ο Αγιολαυρεντίτης Κων-νος Σακελλαρίδης (ΕΔΩ)  συντάκτης και ιδρυτής της εφημερίδας ΘΕΣΣΑΛΙΑ, γράφει για την Αγριά στο φύλλο της 17ης Οκτωβρίου 1881, λίγο πριν την απελευθέρωση του Βόλου. 

Είναι μια "εικόνα" του επινείου, ίσως η παλιότερη ! Από τότε "έτρεξε πολύ νερό στ'αυλάκι" κι όλοι μας γνωρίζουμε την κωμόπολη και την ανάπτυξή της.

                                                Αντιγραφή σε μονοτονικό με διατήρηση της ορθογραφίας)

"Εν Αγριά τη 15 Οκτωβρίου 1881

Το μικρόν τούτο επίνειον των δύω ευάνδρων κωμοπόλεων Αγίου Λαυρεντίου και Δρακείας το κληθέν υπό των κατοίκων των περιχώρων χωρίων Αγριά, ίσως διότι ενταύθα οι αλιείς ήγρευον πλουσίαν άγραν ιχθύων, είναι αξιάγαστον χωρίδιον παρά την ακτήν ομωνύμου, ορμίσκου και ου μακράν της αρχαίας Δημητριάδος κείμενον. Και αληθώς έχει τι διερχόμενός τις ενταύθα  να θαυμάση, αν είναι ερευνητής και φίλος της φύσεως, ήτις απλούται πέριξ περίπου τριάκοντα λιθόκτιστων οικιών. Ενταύθα η χλόη και το άνθος θάλλει πάντοτε, αι δε ελαίαι, οι αμπελώνες και οι εκ παντοειδών καρποφόρων δένδρων κήποι αποπνέουσι γλυκυτάτην ευωδίαν, ενώ η θαλασσία αύρα δροσερά και αθώα ψαύει τους καρπούς των.

Βεβαίως η Αγριά ένεκα των ολίγων πλησίον αύτης κειμένων ελών καθίσταται, μάλιστα το θέρος, νοσώδης τόπος, και ούτε έχει την θέσιν και την θέαν των Λεχωνίων, ολίγον απώτερον ανατολικώς κειμένης κώμης, ούτε την ωραιότητα και την ευρωστίαν των πηλιωτίδων χωρών. Εν τούτοις αν καθυστερή εις ταύτα κατά το θέρος, σήμερον και τον χειμώνα παρουσιάζει πλεονεκτήματα αξιόλογα ούσα και υγιεινό και ευχάριστος εις κατοικίαν, αφού καθ’ όλον τον χειμώνα βλέπει τις ως εν ανοίξει πέριξ του ανθούσαν την χλόην και θάλλον το άνθος. Eίναι αμφίβολον αν το πάλαι κατά την αρχαιότητα ο ορμίσκος ούτος του Παγασητικού κόλπου ήτο εν χρήσει εις τους ναυτιλλομένους και εμπορευομένους και αν υπήρχε πολίχνιον ή κώμη κατοικημένη εκ των της θετταλομαγνηττκής χερσονήσου κατοίκων, διότι ουδέν ίχνος αρχαίων ερειπίων παρατηρήται ενταύθα και τοις πέριξ, καίτοι τινές ισχυρίσθησαν ότι ώδε ακριβώς έκειτο η Νηλία.

Οπωσδήποτε η Αγριά σήμερον δια την θέσιν της πλησίον μίαν και ημίσειαν ώρα του Βώλου κειμένη και κατοικισθείσα εκ των κατοίκων των δύο κωμοπόλεων της Δρακείας και  του Αγίου Λαυρεντίου θέλει καταστή βαθμηδόν πολίχνη αξιόλογος, διότι ενταύθα εφεξής θα αποθηκεύωνται τα των πέριξ κωμοπόλεων προς εμπορίαν προϊόντα, αντί να μεταφέρωνται ως είθισται νυν, εις τας κωμοπόλεις του Πηλίου εκ των τόπων της παραγωγής και είτα πάλιν να επαναφέρωνται ενταύθα εις φόρτωσιν προς μεταβίβασιν εις άλλους λιμένας.

Το εμπόριον των ελαίων και των ελαιών, όπερ εστί  και το κυριώτατον προϊόν των Πηλιωτών εξάγεται συνήθως εκ των μικρών ορμίσκων των παρά την μεσημβρινήν ακτήν του Πηλίου κειμένων, ήτοι της Αγριάς, των Καλονερών, της Αφήσου, του Χόρτου και της Μηλίνας, οι δε κάτοικοι τα επίνεια ταύτα άτινα δεν μετεχειρίσθησαν άλλοτε, ούτε κατώκησαν εν αυτοίς ένεκα του φοβου των πειρατών και των τούρκων, θέλουσι σήμερον μετά την ένωσιν αυτών μετά της Ελλάδος τα χρησιμοποιήσει ως διαρκείς, είτε ως χειμερινάς αυτών κατοικίας κτίζοντες οικίας και αποθήκας. Πλην δε των κυρίων προϊόντων ούτω, ενταύθα εξάγονται και τα ωραία οπωρικά του Πηλίου, ως τα γνωστά ευώδη μήλα, τα ωραία απήδια, τα κεράσια, τα γεώμηλα και πολλά άλλα είδη, εξαιρέσει των οίνων, οίτινες μεταφέρονται εις Βώλον και ανά πασαν την Θεσσαλίαν, υπό το όνομα οίνοι του Αγίου Λαυρεντίου. 
Υπό την έποψιν ταύτην ως επίνειον εμπορικόν εξεταζομένη η Αγριά κατέχει την πρώτην θέσιν μεταξύ των λοιπών επινείων. Διότι ενταύθα μετακομίζονται τα προϊόντα, πλην των της Δρακείας και των του Αγίου Λαυρεντίου, και τα πλείστα του Αγίου Γεωργίου και του Καραμπασίου και άλλων μικρών κωμών. Δι’ ό και η ελληνική Κυβέρνησις οφείλει προς εύκολίαν του εμπορίου τους σταθμούς τούτους να μη θεωρήση ως επουσιώδεις, αλλ’ ως σημεία τα οποία πρέπει να συστηθώσιν τελωνειακοί σταθμοί ανάλογοι προς τας απαιτήσεις του εμπορίου και της εξασφαλίσεως των δημοσίων συμφερόντων. Ευκταίον θα ήτο ενταύθα, εάν προς την τόσον ωραίαν της φύσεως καλλονήν προσετίθετο και η της τέχνης, ήτοι αν οι έχοντες ιδιοκτησίας εις τα πέριξ ολίγα έλη, τα οποία σχεδόν απεξηράνθησαν νυν, υπεχρεούντο υπό της Κυβερνήσεως ίνα ανοίξωσι τάφρους πηρός αποστράγγισιν των λιμναζόντων υδάτων ότε αληθώς ήθελε εκλίπει το νοσώδες κλίμα και θα καθίστατο ο τόπος ούτος ο άριστος προς συνοικισμόν, αφού φύσει κατ’ ουδέν υστερεί.

Οποίαι τω όντι θα καθίσταντο αι ωραίαι του Πήλιου ακταί προ πολλού, εάν η τουρκική εξουσία προυνόει περί αυτών ουχί να εξοδεύση, αλλά να φροντίση να δώσει τας αναγκαίας οδηγίας και διαταγάς και προ πάντων την ασφάλειαν, καθ’ όσον, ως είρηται, είχον την διάθεσιν και την θέλησιν οι κάτοικοι και απόδειξις η οίκοθεν αυτών φροντίς, αλλά δεν ηδύναντο να χωρήσωσι και προσωτέρω αφ’ εαυτών εκτεθειμένοι όντες εις φυσικούς και επίκτητους κινδύνους.

Εφέτος ένεκα της αφορίας του έτους τούτου ενταύθα μόνον οι έμποροι των ελαιών και των γεωμήλων φαίνονται κινούμενοι, πάσα δε άλλη εργασία δεν υπάρχει ως συμβαίνει κατά τα άλλα έτη της ευφορίας. Το επιόν όμως έτος προμηνύεται εύφορον, διότι ως παρατηρεί τις όλα τα είδη των δένδρων είσί εύρωστα και ευθαλή, ο δε καιρός λίαν υποβοηθηκτικός και κατάλληλος εις την ανάπτυξίν των."

Η Κρήνη του Τοπάλειου Σχολείου (2)

Σε μια παλιότερη ανάρτηση μιλήσαμε (ΕΔΩ) για την εικονιζόμενη νεοκλασική κρήνη του Τοπάλειου Σχολείου και το αέτωμα με το όνομα της δωρήτριας Σοφίας Π. Τοπάλη, που είχε αφαιρεθεί(!) 

Η κ. Δ/ντρια του Σχολείου -προς τιμήν της- αποκατέστησε το μνημείο λίγους μήνες μετά τη γνωστοποίηση ! 

Η κρήνη στα 1930

Η κρήνη το χειμώνα του 2014

Η κρήνη σήμερα καλοκαίρι, 16-7- 2015

Θάλασσα και Πήλιο

Ένα όμορφο, επίκαιρο κείμενο του Λαυκιώτη εκπαιδευτικού Δημήτρη Λαμπαδάρη, που δημοσιεύτηκε στο βολιώτικο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ στις 12-7-1961. 

(Αντιγραφή σε μονοτονικό με την ορθογραφία απαράλλακτη)

Καλοκαιρινή ζωή

Θάλασσα και Πήλιο

Φούντωσαν για καλά οι ζέστες. Ο καύσωνας του Ιουλίου με το απίθανο ανέβασμα του υδραργυρικού θερμομέτρου δημιουργεί αναγκαστικά την αναπότρεπτη ανάγκη της δροσιάς. Το σπίτι -η ευλογία αυτή του Θεού- επιστρατεύεται στις κρίσιμες αυτές στιγμές για την αντιμετώπισι του προβλήματος. Χώνεσαι στα αδυτά του κι’ ελπίζεις ν’ αναπνεύσης λιγάκι. Δυστυχώς!! Ανίσχυρη καθώς είναι η θαλπωρή της οικιακής στέγης, επικαλείται τη συνδρομή ενός μερικού στρηπτήζ των ενοίκων. Και πάλι όμως ή ζέστη δεν υποφέρεται.

Η γενική ατονία το γνώρισμά της. Ανικανότητα για την κατανάλωσι του απαραιτήτου επιουσίου. Αδυναμία για μια, έστω και σύντομη, έντασι των σωματικών και των πνευματικών δυνάμεων. Ανατολική νωχέλεια στις κινήσεις, γενική βαρυεστημάρα στις εκδηλώσεις. Ολοκληρωμένη δηλαδή υπότασι της δραστηριότητος, που υπακούει μονάχα σ' ένα φάρμακο. Στη δροσιά.

Γι αυτό και ξεχύνονται καθημερινά όσοι δεν υποφέρουν τη ζέστη- και στο σημείο αυτό υπάρχει γενική η ομοφωνία -στις ακρογιαλιές, για ν’ απολαύσουν το δροσόλουσμα της γαλανής μας θάλασσας.

Μαγεία αυτή την εποχή η γαλανομάτα. Λαχταριστή και ήμερη, σαν την υπάκουη παιχνιδιάρα γάτα, γλείφει νωχελικά την αμμουδιά. Τα κυματάκια της κομματιάζονται αρμονικά σ’ ένα σωρό γλώσσες, γλωσσίτσες, που παιχνιδίζουν με τα βότσαλα της ακτής. Πρόσκλησι σ’ ένα δροσερό λουτρό υποδηλώνει το σιγανό της μουρμούρισμα. Τι κάθεσαι άνθρωπε και ξεροψήνεσαι στη λάβα του καλοκαιριού; Έλα στον κόρφο μου να σου χαρίσω τα ολόδροσα φιλιά μου. Γύρε κοντά μου να σε δροσίσω με την κρουσταλλένια μου άχνα. Σχίσε το κύμα και σμίξε μαζί του σ’ ένα λαχταριστό και μυρωμένο αφρόδροσο…

Αφάνταστα υποχρεωτικό το κάλεσμα. Πειθήνιος υπακούεις για να νοιώσης την ανακούφισι, τη δροσιά. Να ξαναδής τον εαυτό σου.

Ομαδική η συμπάθεια προς το υγρό στοιχείο τον τελευταίο καιρό. Τόσο που να μην μπορείς να τη δικαιολογήσης. Να οφείλεται τάχα στα προκλητικά του θέλγητρα;  Ή μήπως στην όψιμη ανακάλυψι των θεραπευτικών της προσόντων απ’ την ιατρική επιστήμη , που τ’ ανέσυρε πάμπολλα απ’ τ’ άσωτα βάθη του και τα σκόρπισε αφειδώλευτα στους κάθε λογής πάσχοντας...

Ό,τι κι αν συμβαίνη, γεγονός είναι ότι η θάλασσα έχει την τιμητική της. Στα πέντε δάκτυλα μετριούνται οι λάτρεις του βουνού. Άπειροι οι θιασώται του υγρού κάμπου. Παίρνει φαίνεται την εκδίκησί της η γλυκοκυματούσα. Βάλλει κατά των υψωμάτων. Και βάλλει τόσο εύστοχα. Θα θέλαμε μια εξαίρεσι σήμερα στο πεδίον βολής της. Ένα απυρόβλητο για το Πήλιο, το ξακουσμένο βουνό. Δεν εκπηγάζει από μάς η απάντησι. Η Ιστορία και η παράδοσι προστάζουν. Το καμάρι των βουνών μπορεί ισάξια με τη θάλασσα να χαρίση τη δροσιά, αν όχι περισσότερο. Και τη δροσιά και τη γιατρική. Δεν είναι δική μας η γνώμη. Ούτε πρωτοφανέρωτη δοξασία. Ανατρέχει πίσω 23 αιώνες. Στα 250 περίπου προ Χριστού ο Ηρακλείδης, ο επιλεγόμενος κριτικός στο βιβλίο του «Περιήγησις Ελλάδος» του οποίου διεσώθησαν αποσπάσματα, γράφει για το Πήλιο «Υψηλά εις την κορυφήν του όρους υπάρχει σπήλαιον, το καλούμενον Χειρώνιον και ιερόν του Ακραίου Διός. Εδώ, όταν ανατέλλη ο Σείριος, την εποχήν του μεγαλυτέρου καύσωνος αναβαίνουν οι περισσότερον επιφανείς και περισσότερον γηραλέοι εκ των πολιτών, αφού εκλεγούν ενώπιον του ιερέως ενδεδυμένοι καινουρyή πυκνόμαλλα δέρματα προβάτων, τοιούτον είναι συνήθως το ψύχος επάνω εις το όρος» ...

Πομπή λοιπόν από εκλεκτούς και γεροντοτέρους ανεβαίνει στο βουνό. Και η φορεσιά τους χειμερινή ή μάλλον πολική. Κατακαλόκαιρο και να φοράς το «κώδιον του Διός». Δέρμα δηλαδή προβάτου με μακρυά μαλλιά. Τόσο είναι το ψύχος. Ικετευτική πομπή , υποστηρίζουν  άλλοι, προς τον ακραίον Δία, να ρίξη τις βροχές και τούς κεραυνούς του. Όπως κι αν έχη το πράγμα το θέμα είναι σχετικό με τη δροσιά. Τη δροσιά, που χαρίζει το Πήλιο σ’ όσους το επισκεφθούν. Δεν σταματά όμως μέχρις εδώ ο λαογράφος εκείνος της εποχής, ο Ηρακλείδης. Προχωρεί και στη λαϊκή βοτανική και περιγράφει ένα θεραπευτικό βότανο. «Το βότανο αυτό, λέγει, γνωρίζει εν μόνον γένος της πόλεως Δημητριάδος, το οποίον ισχυρίζεται ότι κατάγεται απ’ τον Χείρωνα. Η παράδοσις, περί αυτού κληροδοτείται από πατρός εις υιόν και ούτω το φάρμακον φυλάσσεται μυστικόν, ώστε κανείς άλλος εκ των πολιτών δεν το γνωρίζει. Εκείνοι όμως που γνωρίζουν τα φάρμακα δεν επιτρέπεται να θεραπεύσουν τον άρρωστον επ’ αμοιβή, αλλ’ οφείλουν να πράττουν τούτο δωρεάν». Δωρεάν λοιπόν και η λαϊκή ιατρική στο Πήλιο με τα ντόπια βότανα. Την προσφέρει η μάνα φύσις με τις ανεξάντλητες δυνατότητες.

Αυτά ανιστορεί ο Ηρακλείδης. Και η αλήθεια τους δεν επιδέχεται καμμιά αμφισβήτησι. Δυτικά στο Πλιασίδι έχουν ανασκαφή τα θεμέλια του ναού του Ακραίου Διός, βορεινά δε υπάρχει το άντρο τού Κενταύραυ Χείρωνος.

Αυτό λοιπόν το Πήλιο, που είναι τόσο αγαπητό στη Μυθολογία και που μνημονεύεται από πλήθος συγγραφείς και ποιητάς ζητάει δικαιοσύνη. Τα δασιά του δάση απ’ τις οξυές, οι καστανιές, οι μηλιές, οι κερασιές, οι ελιές και τ’ αμπέλια, οι μυρτιές και οι δάφνες του, οι τερπνότατες κοιλάδες και το δροσερώτατο κλίμα του δικαιωματικά πρέπει να πάρουν και πάλι τη θέσι τους στην καλοκαιρινή ζωή μας, αποτελεί τούτο μια πράξι δικαιοσύνης. Και η δικαιοσύνη επιβραβεύεται πάντα.

                                                                                                      Δ. ΛΑΜΠΑΔΑΡΗΣ

(14-7-2015)

Άνω & Κάτω Λεχώνια 1944 (2)

Εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, Βόλος 14 Ιουλίου 1961 
[συνέχεια από Άνω & Κάτω Λεχώνια 1944 (1)]

[...]  " Το πρωί, της 9ης Ιουλίου 1944,  μετά την φοβερή ολονύκτιο μάχη, κατά την οποίαν εφονεύθησαν αρκετοί Γερμανοί και 'Εασαδίτες, ξέσπασε αγρία η εκδίκησις των καταχτητών εναντίον του αθώου και αμάχου πληθυσμού. Οι Γκεσταπίτες και οι Έλληνες συνεργάτες των γεμάτοι λύσσα συνέλαβον όλους τους άρρενας κατοίκους και τους οδήγησαν εις το κεντρικόν καφενείον των Κάτω Λεχωνίων. Η τύχη των συλληφθέντων ήτο προδιαγεγραμμένη. Εκτέλεσις ή ομηρία, δηλαδή αποστολή εις τα γερμανικά στρατόπεδα της Λαρίσης, του Παύλου Μελά εις Θεσσαλονίκην και κατόπιν του Νταχάου.  Άδικα παρεκάλεσαν, έκλαψαν και ικέτευσαν τους Γερμανούς αι γυναίκες και τα παιδιά των συλληφθέντων, οι οποίοι και χωρίς χρονοτριβή εστάλησαν εις Βόλον. Εξ αυτών μερικοί μόνον αφέθησαν ελεύθεροι ύστερα από λίγες ήμέρες. Οι άλλοι ηκολούθησαν την τραγική μοίρα των και έδοκιμάσθησαν άνευ προηγουμένου. Εν τούτοις διεσώθησαν και επέστρεψαν ης τα σπίτια των μετά το πέρας του πολέμου, εκτός δύο, των Ευσταθίου Κουκουσέλη και Κωνσταντίνου Παπασακελλαρίου, οι οποίοι δεν εγύρισαν και ούτε θα γυρίσουν ποτέ. Αφήκαν τα κόκκαλά των εις την μακρυνή απάνθρωπη Γερμανία, θύματα αθώα εγκληματιών και κακούργων.

Γενικώς οι φονευθέντες κατά την διάρκειαν της Κατοχής κάτοικοι των Κάτω Λεχωνίων είναι οι εξής:

Καραντζίκος Ι., Ζαφειρίου Κων., Μαραϊδώνης Γεώρ., Λυχναράς Β. Χαλκιάς Σωτ., Κούτρας Κων., Σουτραλής Ιω., Σουτραλής Γ., Παρούσης Ζαχ., Στρατής Γεώργ., Στεργίου Σπυρ., Σταγκογιάννης Μιχ., Τοπάλη Λουκία, Τοπάλη Σοφία, Καλαβρού Τριανταφυλλιά, Βογιατζής Σεραφείμ, Ρουπακιός Γ,. Ραφτόπουλος Απ., Τσίποτας Γεώρ., Παπασακελλαρίου Γεώργ., Βλάντζας Γεώργ. (ιατρός). Παπασακελλαρίου Εύστάθ., Ζαφειρίου Μαρία. Βλαχάκης Κων., Τιμογιάννης Κων., Μιχάλης Αναστ., Τζίμας Αναστ., Χατζηνικολάου Κων., Βαρδάκης Απόστ.. Σπύρου Τιμολέων, Τριανταφύλλου Δημ. Ας σημειωθή ότι πλείστοι εκ των ανωτέρω, συλληφθέντες την 1ην Μαΐου Ι944 απηγχονίσθησαν υπό των Γερμανών και των Εασαδιτών εις Ορμάν Μαγούλα.

ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ

Τα Κάτω Λεχώνια εδοκίμασαν πολλά δεινά και από τούς κατ' επανάληψιν επιδραμόντας  Ιταλούς. Συγκεκριμένως τον Φεβρουάριον του 1943 ιταλικόν τμήμα προσεβλήθη υπό των ανταρτών παρά τα Κάτω Λεχώνια. Κατόπιν τούτου οι Ιταλοί επέδραμον εναντίον του χωρίου και ελεηλάτησαν αρκετάς οικίας, αφαιρέσαντες ρουχισμόν, κοσμήματα, τρόφιμα και ζώα. Συνέλαβον δε τρία μέλη της οικογενείας του μεγαλοκτηματίου Χατζηβαγγέλη, τα οποία απέλυσαν κατόπιν πολλών περιπετειών και καταβολής λύτρων. Προηγουμένως οι επιδραμόντες Ιταλοί ελεηλάτησαν αγρίως τας αποθήκας του ανωτέρω κτηματίου.

ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΓΡΙΑΝ

Επιδρομήν ενήργησαν οι Γερμανοί και εναντίον τις Αγριάς κατά τον Μάρτιον του 1944. Προέβησαν εις λεηλασίας αφαιρέσαντες από διαφόρους οικίας πλείστα αντικείμενα άξιας και επυρπόλησαν δύο σπίτια. Συνέλαβον επίσης δύο άτομα τα οποία εφόνευσαν. Το ένα μάλιστα εξ αυτών απηγχόνισαν. Η Αγριά εδέχθη κατ’ επανάληψιν επιδρομάς και των Ιταλών, οι οποίοι προέβησαν εις λεηλασίας εντός της κωμοπόλεως και εξετέλεσαν τον Μάρτιον 1943 έξω της 'Αγριάς έξ νέους εκ Λαύκου, περί τον οποίων έχει ήδη γραφή.

ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ Η ΠΕΡΙΟΧΗ

Γενικώτερον όλα τα από Αγριάς μέχρι Μηλεών, κατά μήκος της δημοσίας οδού χωρία του Πηλίου και συνοικισμοί υπέστησαν πολλά τόσο από τους Γερμανούς και Ιταλούς όσον και από τους Έλληνας συνεργάτας των. Τα Καλά Νερά, Γατζέα κλπ. κατ’ επανάληψιν ελεηλατήθησαν. "

Άνω & Κάτω Λεχώνια 1944 (1)

Σαν σήμερα πριν 71 χρόνια στα Λεχώνια !!

Μια ανασκόπηση των γεγονότων του 1944, από τον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ του Βόλου:

"Τα Κάτω και Άνω Λεχώνια μαρτύρησαν κατά την διάρκειαν της γερμανικής Κατοχής όσον λίγα χωριά του νομού Μαγνησίας. 
Από 1ης Μαΐου 1944  μέχρι τέλους Σεπτεμβρίου του ιδίου χρόνου, δηλαδή επί 5μηνον οι κάτοικοι των Λεχωνίων υπέφεραν αφάνταστα. Συλλήψεις, εκτελέσεις, λεηλασίαι και άλλα, δεινά έπληξαν τους Λεχωνίτες, οι όποιοι έζησαν υπό ένα καθεστώς τρόμου και αγωνίας. Εις τα Κάτω Λεχώνια είχεν εγκατασταθή δύναμις της Γκεστάπο και των ΕΑΣΑΔ*. Ομάδες ανταρτών παρενοχλούσαν συχνά την δύναμι αυτή των Γερμανών και των Ελλήνων συνεργατών των, οι οποίοι ξεσπούσαν κατόπιν εις βάρος των αθώων κατοίκων. Κάθε τόσο εγίνοντο συλλήψεις και δεκάδες άνδρες και γυναίκες ωδηγούντο εις την Κίτρινη Αποθήκη , όπου οι ξυλοδαρμοί και αι εκτελέσεις ήσαν εις ημερήσια διάταξι. 
Το φοβερώτερο μπλόκο, με όλες τις απερίγραπτες συνέπειες έγινε εις τα Κάτω Λεχώνια την 1 Μαϊου 1944. Η Γκεστάπο και οι Εασαδίτες κατά την ημέρα αυτήν είχαν μια μικροσυμπλοκή με τους αντάρτες. Έφθασε αυτό ώστε να υπάρξη αφορμή για λεηλασίες και εγκλήματα. Περισσότερα από διακόσια πενήντα σπίτια απεγυμνώθησαν από τους επιδρομείς. Είδη ρουχισμού, έπιπλα, διαμαντικά και άλλα κοσμήματα, τρόφιμα κλπ. εφορτώθησαν από τους Γερμανούς και τους Εασαδίτες εις τα αυτοκίνητα και μετεφέρθησαν εις τον Βόλον. Κατά την διάρκειαν της λεηλασίας επυρπολήθησαν Κάι δώδεκα σπίτια. Δεκάδες εξ άλλου κάτοικοι, υπερβαίνοντες τους εκατό συνελήφθησαν υπό της Γκεστάπο και των ΕΑΣΑΔ και ωδηγήθησαν εις την Κίτρινη Αποθήκη.

Όπως θα γραφή περαιτέρω η τύχη των ανθρώπων αυτών υπήρξε φοβερή. Δέκα τρεις απηγχονίσθησαν εις το Ορμάν Μαγούλα μαζί με άλλους είκοσι επτά, καταγομένους ως επί το πλείστον από άλλα χωριά τού Πηλίου. Πέντε εξετελέσθησαν επί τόπου, δηλαδή εις τα Λεχώνια και άλλοι μετεφέρθησαν εις Λάρισαν, Θεσσαλονίκην και εκείθεν εις τα στρατόπεδα της Γερμανίας. Είκοσι ημέρες μετά, την 21ην Μαΐου, οι Γερμανοί επέδραμον κατά των Άνω Λεχωνίων. Συνέλαβον πολλούς κατοίκους, επυρπόλησαν δέκα οικίας και κατόπιν εξετέλεσαν παρά το Μαλάκι δέκα τέσσαρα άτομα. Τους υπολοίπους συλληφθέντας πλέον των τριάντα, οι Γερμανοί ώδήγησαν εις την Κίτρινην Αποθήκην. Εξ αυτών δέκα απέστειλαν εις Γερμανίαν και ένα απηγχόνισαν εις Ορμάν Μαγούλαν.

Φοβερά ήσαν τα γεγονότα, τα οποία συνέβησαν εις Κάτω Λεχώνια και τον  Ιούλιον του 1944.  Τα μεσάνυκτα της 8ης προς 9ην  Ιουλίου ομάδες ανταρτών  εισέβαλον εις το χωριό και επετέθησαν εναντίον των δύο κτιρίων, εις τα οποία ήσαν εγκατεστημένοι οι Γκεσταπίτες και οι Εασαδίτες. Η μάχη, η οποία επηκολούθησεν, υπήρξε σκληρά και διήρκεσε μέχρι των πρωινών ωρών. Αιφνιδιασθέντες οι Γερμανοί ήρχισαν να βάλλουν εις την τύχη καταιγιστικώς. Τρομοκρατηθέντες οι κάτοικοι, κλειδωμένοι εις τα σπίτια των, ήκουαν επί τρίωρον την οχλοβοήν της μάχης.

Τελικώς οι αντάρται επέτυχον να πλησιάσουν τα φρούρια των αμυνομένων και με εκρηκτικές ύλες να τινάξουν εις τον αέρα το κτίριο, εις το οποίον έμειναν οι Γερμανοί. Η έκρηξις ήτο πολύ μεγάλη και επτά Γερμανοί ετάφησαν υπό τα ερείπια. Λίγο κατόπιν οι αντάρτες ανετίναξαν και το σπίτι των Εασαδιτών. Αυτοί ήσαν περισσότερο τυχεροί. Από τους δέκα οι επτά ετραυματίσθησαν ελαφρώς και μόνον ένας, πληγείς βαρύτατα, εξέπνευσε μετά παρέλευσιν ολίγης ώρας. Εν τω μεταξύ κατέφθασαν ενισχύσεις των Γερμανών εκ Βόλου και οι αντάρτες ήρχισαν να συμπτύσονται. Όταν η μάχη ετελείωσε είχε ξημερώσει πια για καλά. Είχε έλθει το πρωινό της 9ης Ιουλίου 1944, ένα πρωινό που ποτέ δεν θα λησμονήσουν οι άμοιροι Λεχωνίτες". 
                                                              (ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)

* Στα Λεχώνια δρούσε η ομάδα των ΕΑΣΑΔ που δημιουργήθηκε στο χωριό με την ονομασία "ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΟΜΑΔΑ ΑΝΩ ΛΕΧΩΝΙΩΝ" . 

Απόσπασμα από τα Πρακτικά του δήμου Παγασών (Βόλου)
τομ.28, αρ. απόφ. 118β/6-8-1944 

ΥΓ 1 :  Να και το έγγραφο του ΕΛΑΣ για τις πολεμικές ενέργειες στα Κ. Λεχώνια από (ΕΔΩ):

ΕΛΑΣ

XVIη Ταξιαρχία ΕΚΘΕΣΙΣ

54ον Σ/γμα Πεζικού Γενομένου νυχτερινού Εγχειρήματος εις Κ. ΛΕΧΩΝΙΑ

ΑΡΙΘΜ. - 8 προς 9 Ιουλίου 1944

——————————————————————-

Πληροφορίαι περί του εχθρού

Δύναμις. Εις ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΑ ευρίσκοντο περί τους 85 Γερμανοί και 40 Ραλληκοί

Οπλισμός. Ο φερόμενος ως ατομικός τοιούτος. –

Ήτοι

Οπλ/λα, ημιοπλ/λα, ατομικά τυφέκια, 6 Πυροβόλα, 1 Όλμος και 2 Πολυβόλα.

Διάταξις του εχθρού

1 Πυροβόλο τοποθετημένον Β.Α. της οικίας Νάσου διά να βάλη εναντίον των υψωμάτων ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ και ΑΓ. ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΥ, έτερον Πυροβόλον κάτωθι του ΤΖΑΜΙΟΥ και τούτο με την αυτήν ως άνω αποστολήν, έτερα 3 Πυροβόλα τοποθετημένα εντός του κτήματος ΤΟΠΑΛΗ (ίδε σχεδιάγραμμα) μάλλον τοποθετημένα εκεί προς απόκρυψιν, 1 όλμος όπισθεν της οικίας Νάσου με αποστολή να βάλη εναντίον επισημασμένων στόχων προς ΚΑΡΑΜΠΑΣΙ, 2 Πολ/λα παρά το ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟ ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΩΝ (ίδε σχεδιάγραμμα) θέσις βολής τούτου Ν. Ελαιοτριβείου.

Ο εχθρός παραμένη κατά την νύκταν εις διάφορα οικήματα των Κ. ΛΕΧΩΝΙΩΝ ως κάτωθι.

Επί των οικημάτων Πινδάρου, Γιωργατζή, Καπότου, Σαράφη, Νάσου, Παπαθεοδοσίου, Λυχναρά, Τζαμί και Λαμπαδάρη (ίδε σχεδιάγραμμα). -

Την νύκτα έξωθι των άλλων οικημάτων τοποθετούσιν Σκοπούς. -

Η δύναμις των Ραλλικών παραμένει εις τα οικήματα Μίμη Κυριαζή και Λαμπαδάρη. -

Πρόθεσις και απόφασις Διοικήσεως

Να επιτεθή διά Νυκτερινού Εγχειρήματος επί των ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΩΝ, να εξοντώση ή αιχμαλωτίση τους Γερμανούς και Ράλληδες. Να συγκεντρώση όσο το δυνατόν περισσότερα Λάφυρα Πολεμικού Υλικού και να καταστρέψη δι’ ανατινάξεως ότι δεν δύναται να μεταφέρη. -

Διάταξις Ημετέρων Τμημάτων

Προς τούτο το Σ/γμα διέθεσε 3 Διμοιρίας Εφόδου δυνάμεως 75 ανδρών, το Ουλαμό Υπαξ/κών δυνάμεως 16 ανδρών, 1 Στοιχείο Πολ/λων δυν. 5 ανδρών, 1 Στοιχείον Όλμων δυν. 8 ανδρών και Τμήμα Μηχανικού εξ 8 ανδρών. -

Αποστολαί των Τμημάτων.

- Δύναμις 15 ανδρών με επί κεφαλής Ανθ/γόν και 2 άνδρας του Μηχανικού να καταλάβη θέσεις Δυτ. ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΩΝ και εις απόστασιν περί τα 800 μέτρα από της Δυτ. ΠΑΡΥΦΉΣ ΛΕΧΩΝΙΩΝ προς ΑΓΡΙΑ. -

- Ιππαστί επί της Δημοσίας οδού με εντολήν να απαγορεύση ή να επιβραδύνη ενδεχομένην ενίσχυσιν από ΑΓΡΙΑ προς Κ. ΛΕΧΩΝΙΑ. -

- 3 Διμοιρίες ΕΦΟΔΟΥ να επιτεθούν εναντίον των Κ. ΛΕΧΩΝΙΩΝ με αντικειμενικό σκοπό μια εκάστης και εκάστου κατατετμηθέντος Τμήματος λεπτομερώς διά κάθε Τμήματος καθορισθέντος αντικειμενικού Σκοπού. -

- Έτεραι 2 Ομάδες του Ουλαμού Υπαξ/κών εκ 10 ανδρών εκάστη να επιτεθούν εναντίον των 2 Γερμανικών Φυλακίων (ίδε σχεδιάγραμμα).

- Έτερον έξ 6 ανδρών καταλάβει την τοποθεσίαν ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ με αποστολήν την επιτήρησιν, των οδεύσεων ΚΙΣΣΟΥ – ΑΓ. ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΥ – ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ – ΧΑΝΙΩΝ, το απόσπασμα των 8 ανδρών του Μηχανικού ακολουθήση τας 3 Διμοιρίας Εφόδου ως και την σταθεράν του Τμήματος των 15 ανδρών δι’ ανατινάξεις και καταστροφάς. -

- Στοιχείον Πολ/λου και Στοιχείον Όλμου ετάχθησαν Βορ. ΛΕΧΩΝΙΩΝ και εως απόστασιν 1200 μέτρων διά την υποστήρηξιν των Τμημάτων μετά το πέρας του Εγχειρήματος. -

Τρόπος Ενεργείας

- Τα ως άνω Τμήματα την 8.30 ακριβώς εξεκίνησαν εκ του Καταυλισμού των με δρομολόγια σαφώς καθορισθέντα και αναγνωρισθέντα και οδηγούμενα υπό οδηγών με κατεύθυνσιν προς την Βόρ. Παρυφήν των ΛΕΧΩΝΙΩΝ και εις απόστασι περί τα 800 μέτρα από τους καθορισθέντας αντικειμενικούς Σκοπούς πλην του Τμήματος Πλαγιοφυλακής το οποίον κατευθείαν προχώρησε διά την κατάληψιν της ορισθείσης θέσεως του. -

- Την 11.40 άπαντα τα Τμήματα ευρίσκοντο εις την ως άνω θέσιν, απ`εκεί τα Τμήματα εχωρίσθησαν κατά Μικρά Φαλαγγίδια και πήρε ένα έκαστον τον αντικειμενικόν σκοπόν διά την εκτέλεσιν της αποστολής του. -

- Την 12.30 τα Τμήματα έφθασαν ένα έκαστον έναντι του αντικειμενικού των σκοπού και εις απόστασιν ολίγων βημάτων απ`αυτούς πλην του Τμήματος εξ 8 ανδρών Ανθ/στου Μαλλιόρα το οποίον παρέμεινεν εις απόστασιν πλέον των 500 μέτρων μη εκπληρώσαν την δοθείσα αυτώ αποστολήν. -

- Την 12.45 ακριβώς τα Τμήματα επετέθησαν εναντίον των αντικειμενικών σκοπών με αξοθαύμαστον επιδεξιότητα και θάρρος εξουδετερώσαντες τους πρώτους 3 σκοπούς των δεξιών οικημάτων Πινδάρου, Γιωργατζή , Καπότου, Παπαθεοδοσίου ανατινάξαντες συνάμα και τα 2 πρώτα οικήματα Πινδάρου, Γιωργατζή και Καπότου τριόροφα τοιαύτα όπου παρέμεινον οι πλείστοι των Γερμανών. -

- Την αυτήν ως άνω στιγμήν ανετινάχθησαν τα οικήματα Μίμη Κυριαζή και Λαμπαδάρη όπου παρέμεινον οι πλείστοι των Ραλλικών. – Κατόπιν τα Τμήματα εισωχώρησαν εις το εσωτερικόν της τοποθεσίας και ήρχισαν αι καταστροφαί των λοιπών υλικών. -

- Αποτέλεσμα της ως άνω Τολμηράς Επιθετικής Ενεργείας των Τμημάτων ήτο η εξουδετέρωσις των σκοπών, η ανατίναξις των 4 οικημάτων Πινδάρου Γιωργατζή, Καπότου, Μίμη Κυριαζή και Λαμπαδάρη. -

Απώλειαι του εχθρού

75 περίπου Γερμανοί και 35-40 Ραλλικοί. Ηχρηστεύθησαν 5 Πυροβόλα που υπήρχαν εις κτήμα Τοπάλη. Ωσαύτως επυρπολήθησαν 10 αυτοκίνητα. Την 1.35 περίπου ώραν Τμήματα του εχθρού δυνάμεως 8 αυτοκινήτων μεθ`ενός Τάγκς εξ ΑΓΡΙΑΣ ήρχοντο προς ενίσχυσιν των εις ΛΕΧΩΝΙΑ ευρισκομένων Γερμανών. Φθάσαντες όμως προ της Ημετέρας Σταθεράς Πλαγιοφυλακής το προπορευόμενον Τάγκς διερχόμενον διά του πεδίου ναρκών ανετινάχθη. Την αυτήν τύχην είχεν και 2ον αυτοκίνητον, οι Γερμανοί τότε εξήλθον των αυτικινήτων και ανεπτύχθησαν εις Μάχην προσβληθέντες συνάμα από το Τμήμα της Πλαγιοφυλακής. Η συμπλοκή αυτή διήρκεσε περί την ημίσειαν ώραν όπου κατόπιν του δοθέντος συνθήματος συμπτύξεως των τμημάτων μας συνεπτύχθη τούτο. -

Απώλειαι του εχθρού

Εκ της συμπλοκής ταύτης ήτο η καταστροφή 1 τάγκς και 2 αυτ/των κατ`εξακριβωμένας πληροφορίας νεκροί και τραυματίαι πλέον των 40 ανδρών. -

Εκτός των ανωτέρω καταστροφών που υπέστη ο εχθρός κατεστράφησαν και άπαντα τα πυρομαχικά και όπλα που ευρίσκοντο εντός των πυρποληθέντων και ανατιναχθέντων οικημάτων, όπου τα οικήματα εκαίοντο μέχρι της 8^ης ώρας της 9^ης του Μηνός. -

Απώλειαι Ημετέρων

Τραυματίαι εξ ων οι 2 σοβαρώς. -

Καταναλωθέντα πυρομαχικά

450 φυσίγγια τυφεκίου – 1100 οπλ/λου – 34 χειροβομβίδες επιθετικές Ιταλίας – 18 αμυντικές ΜΙΛΣ και αρκετή ποσότης εκκρηκτικής ύλης. -

Το Τμήμα το ενεργήσαν το Εγχείρημα ενήργησε πολύ καλώς πλην Τμήματος του Ανθ/στου Μαλλιόρα όπου θα του υποβληθή διά τούτο ειδική έκθεσις καθ`όσον εάν και η ενέργεια του Ανθ/στού Μαλλιόρα ήτο η διαταχθείσα να ανετινάσσοντο και τα υπόλοιπα οικήματα και ο εχθρός θα επάθαινεν τελείαν καταστροφήν, ενώ η μη επέμβασις του Ανθ/στού Μαλλιόρα άφησε οικήματα τινα ανενόχλητα και έδρασαν εναντίον των υπολοίπων Τμημάτων και είχομεν 5 τραυματίας. -

Σ.Δ. Σ/τος 17/7/44 Η Διοίκηση

Υ Γ 2: Ο άντρας του ΕΛΑΣ που μετέφερε τα εκρηκτικά, τα τοποθέτησε και ανατίναξε  το κτίριο Καπότου, (βρισκόταν απέναντι από το Σαραφέικο και το Νηπηπιαγωγείο) ήταν ο (συγχωρεμένος σήμερα) ατρόμητος Κατωλεχωνίτης Τάσος Λιαδάκος!
Υ.Γ 3: Για την ίδια μάχη γράφει κι ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ:

Τα 24 μαργαριτάρια του Πηλίου!

Ο   Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς,υφηγητής της Αρχαιολόγίας εν τω Εθνικώ Πανεπιστημίω,  έγραψε στο βιβλίο του ΑΚΤΙΝΕΣ ΕΚ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - Εντυπώσεις ταξειδιώτου, τυπωθέν «Εν Αθήναις», Τυπογραφείο Νικ. Ιγγλέση, 1897 και τούτο το κείμενο που αναφέρεται στα χωριά μας. Απολαύστε το! 

(Τονισμός και γλώσσα παραμένουν όπως στο πρωτότυπο). 

---------------------------------------------------

Τὰ 24 μαργαριτάρια τοῦ Πηλίου. Τὸ ἀριστοκρατικὸν βουνόν.

Τὰ 24 τοῦ Πηλίου εἶναι τὰ 24 μαργαριτάρια του. Ὁλόκληρον ἀδαμαντοκόλλητον περιδέραιον ἐρριμένον ἐπὶ τῆς ράχεως ἑνὸς ὅρους. Εἰς ὀλίγιστα μέρη τοῦ κόσμου θὰ ἀπαντήσητε τοιούτου ἐξόχου φυσικοῦ κάλλους τοποθεσίας ὡς τὰς τῆς Πορταριᾶς, τῆς Ζαγορᾶς, τῆς Μακρυνίτσας, τοῦ Ἀνηλίου, τοῦ Κισσοῦ καὶ ἄλλων. Ἀλλὰ δὲν εἶνε μόνον τὸ φυσικὸν κάλλος. Αἳ πολίχναι ἢ κωμοπόλεις αὖται –διότι κάθε ἄλλο ἢ χωρία δύνανται νὰ ὀνομασθῶσιν κοινωνίαι τοιαύτης ἀναπτύξεως καὶ πολιτισμοῦ – παρέχουσι παντοίας εὐγενεῖς καὶ ὑψηλᾶς ἀπολαύσεις, ὁ δὲ βίος ἐν αὐταῖς εἶναι μᾶλλον καλλιτεχνικὸς καὶ πνευματικὸς ἢ ἀγροτικός.

Ἐκεῖ κατὰ τὰς νύκτας ἀπὸ καταφώτων αἰθουσῶν καὶ πολυτελεστάτων μεγάρων θ’ ἀκούσητε μελωδίας ἐπὶ κλειδοκυμβάλου καὶ σονάτας τοῦ Μέδελσον, ἐνῶ δ’ ἡ σελήνη κατωθεν θὰ σᾶς περιγράφη ἀμυδρῶς ὡς ἐν ὀπτασία τοῦ πόντου τὰς πτυχᾶς καὶ τὸν δίκην γυμνοῦ ὡραίας γυναικὸς ἀφρώδη κόλπον τῶν Παγασῶν, συγρόνως ἀπὸ παραθύρου θὰ συναρπάζη ὑμᾶς ἡ γλυκυτάτη φωνὴ εὐσταλοῦς νεάνιδος ἀδούσης τὴν μαγευτικὴν καὶ ἁρμονικωτάτην λεμβωδίαν τῆς Γκράν-βία…

Οἱ συνοικισμοὶ οὗτοι προήχθησαν ἰδίως ἐπὶ Τουρκοκρατίας, ὄτε φεύγοντες τὰς πεδιάδας καὶ τὰ’ ἀναπεπταμένα μέρη οἱ δυστυχεῖς χριστιανοὶ ἐζήτουν ἄσυλον εἰς τὰς κορυφᾶς τῶν ὀρέων. Τὰ χωρία ταῦτα ἀποτελούσιν τὴν Θεσσαλικὴν Μαγνησίαν (ἐπαρχίας Βόλου καὶ Ἁγιᾶς) ἀπὸ τῆς κοιλάδος τῶν Τεμπῶν μέχρι τοῦ Αἰαντείου ἀκρωτηρίου ἐκτεινομένην. Οἱ Θετταλομάγνητες οἱ ἀπόγονοι τῶν Κενταύρων καὶ Λαπιθῶν εἶνε ἀντάξιοί του προπάτορος αὐτῶν, τοῦ σοφωτάτου Χείρωνος.

Υ. Γ.

Στα 1894 ο ιταλικός μελοδραματικός θίασος «Γκονζάλες» επισκέφτηκε την Aθήνα πηγαίνοντας στην Aλεξάνδρεια και έπαιξε ανάμεσα σε άλλα λυρικά έργα του ρεπερτορίου του και ένα άγνωστο στους Aθηναίους, μέχρι εκείνη τη στιγμή έργο των Federico Chueca (1846-1908) και Joaquín Valverde (1846-1910), την «La Gran Vía». H παράσταση ήταν αποκάλυψη. Oι Aθηναίοι ξαφνιάστηκαν και για ένα διάστημα δεν ήταν βέβαιοι πώς να χαρακτηρίσουν το περίεργο έργο που είδαν μπροστά τους της ελαφρής μουσικής ευ- ρωπαϊκής σκηνής. Η «Γκραν Bία» έδωσε έκφραση στην αίσθηση του καιρού τους, γι’ αυτό και το αναφέρει ο συγγραφέας. 

(Πηγή: H γένεση της αθηναϊκής επιθεώρησης. Το μουσικό θέατρο που κατέκτησε τους Aθηναίους- Θοδ. Xαντζηπανταζής- H KAΘHMEPINH -ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ- KYPIAKH 5-4-1998)

Να και το κομμάτι που αναφέρει ως «μαγευτικήν και αρμονικωτάτην λεμβωδίαν» (Mazurca de los marineritos de La Gran Vía)!