1940

Στα χωριά του Πηλίου ανέκαθεν υπήρχαν άνθρωποι που είχαν είχαν κάποια παιδεία και "γνώριζαν γράμματα". Παράλληλα είχαν και το χάρισμα του στιχοπλόκου (ριμαδόρου). Παρόλο που δεν ήταν ποιητές, "ποιούσαν" στιχάκια και μάλιστα με μεγάλη μαεστρία. Τέτοιοι υπήρχαν και στο παλιό Καραμπάσι(=Άγιος Βλάσης) με μεγάλη παραγωγή στίχων και ευτράπελων, που οι παλιότεροι ακόμη τα θυμούνται. 

Γνωστοί Καραμπασιώτες στιχοπλόκοι ήταν οι Λαμπογιάννηδες, οι αδελφοί Ρίζου, οι Κουβαράδες κ.ά.. Την ψηλότερη θέση όμως κατείχαν ο Γιάννης Μακρυγιώργος και ο γνωστός ως Καπίνος, Δημήτριος Ακριβογιάννης -στρατιωτικός και πατέρας του γνωστού στο πανελλήνιο από την υπόθεση των αεροπόρων, Νίκου Ακριβογιάννη. (ΕΔΩ) 
Αυτοί συνεργάζονταν κι έγραφαν στίχους για κάθε τι που συνέβαινε στο χωριό, αλλά και στη γύρω περιοχή. 
Ο Καπίνος μάλιστα γράφει για το φίλο του Μακρυγιώργο: 

"…υπήρχανε και προ αυτού οι Λαμπογιάννηδες, και Ρίζοιδες και οι Κουβαράδες,

αλλά μπροστά σ’ αυτόν δεν πιάνουμε παράδες" ! 

Σήμερα τέτοιοι δεν υπάρχουν πια, καθότι οι κλειστές κοινωνίες των χωριών έχουν "ανοιχτεί" προς τις πόλεις και όχι μόνον. Τα χωριά ερήμωσαν και μόνον τα καλοκαίρια σφύζουν από ζωή. Τα καφενεία, όπου άλλοτε ήταν οι χώροι που μεταξύ μεταξύ των αστεϊσμών και της συζήτησης για τοπικά και ντόπια κοινωνικά θέματα δημιουργούνταν και ευτράπελες καταστάσεις, έκλεισαν. 

Οι κοινωνικές εκδηλώσεις και τα πανηγύρια δεν παράγουν καταστάσεις ευνοϊκές στη σάτιρα, αφού πια είναι απλές κοινωνικές εκδηλώσεις!  

Ο Μακρυγιώργος όμως έγραψε και στίχους, όπου περιέγραφε και γεγονότα που συνέβηκαν στην Ελλάδα, στο Βόλο κ.ά. 

Σήμερα ένα ποιηματάκι του για την ημέρα, μαζί με τα ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ στην Πατρίδα! 

Είναι από τη συλλογή που παραχώρησε ευγενικά η Αγιοβλασίτισσα εγγονή του Λίτσα Χ-Μ στο Νίκο Μαστρογιάννη και με μεγάλη χαρά αναρτώ!  

1940

Ο Μουσολίνι προ καιρού πήρε την Αλβανία

με όνειρο προέλασι εις την Μακεδονία.

Αλλά κατατροπώθηκε από τα φανταράκια

στη θάλασσα τον καρτερούν τα ένδοξα ναυτάκια.

Για να τον ρίξουν στο βυθό εκεί για να χορτάση

σε έδαφος ουδέτερο ποτέ δε θα πεινάση.

Δύο Πηλιορείτες νεκροί-ήρωες του 1940

Οι πολεμικές επιχειρήσεις στο αλβανικό μέτωπο ξεκίνησαν με την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου το Φθινόπωρο του 1940 και τελείωσαν στις αρχές της Άνοιξης του '41, με τη συνθηκολόγηση. 

Στις μάχες που έγιναν στα βουνά, χάθηκαν πολεμώντας κάποιες Ελλήνων χιλιάδες πολεμιστών-ηρώων, όπως είδαμε σε προηγούμενη δημοσίευση και για τους Πηλιορείτες. Όλοι οι νεκροί και αγνοούμενοι έχουν καταγραφεί στο «ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΝΕΚΡΟΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ 1940-45», ΑΘΗΝΑ 1990, Γ. Ε. Σ.- έκδοση Δ/ΝΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ.  

Σήμερα θα δούμε δύο δημοσιεύσεις στο βολιώτικοΤΑΧΥΔΡΟΜΟ που αναφέρονται στους νεκρούς λοχίες 1) Νικ. Μαστρογιαννόπουλο απ' τον Άγιο Βλάση και 2) Δημ. Βλαχοκυριαζή από τον Άγιο Λαυρέντη:

Νεκροί & εξαφανισμένοι Πηλιορείτες πολεμιστές του 1940-41

Πηλιορείτες Πολεμιστές του 1940-41 

(Εξαφανισμένοι & νεκροί -Στρατιώτες, Υπαξιωματικοί , Αξιωματικοί)

Μια αντιγραφή των ηρωικών νεκρών που κατάγονται από το Πήλιο σε μια αλφαβητική συγκεντρωτική κατάσταση, για να τους γνωρίσουμε. 

Είναι από το βιβλίο του Γ. Ε. Σ. Δ/ΝΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ - «ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΝΕΚΡΟΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ 1940-45», ΑΘΗΝΑ 1990,  Δ.Ι.Σ.

(Ευχαριστώ πολύ τον Πλατανιδιώτη κ. Παναγιώτη Κωνσταντόπουλο, που μου παραχώρησε τον ογκώδη τόμο, από όπου έγινε η επιλογή των ονομάτων των αγωνιστών πεσόντων συμπατριωτών. Αιώνια η μνήμη τους !)

ΕΞΑΦΑΝΙΣΜΕΝΟΙ

-Βλαχάβας Δημήτριος του Γεωργίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κερασιά το 1915, του 2^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε στην περιοχή της Κλεισούρας στις 22-12-1940.

-Βολιώτης Δημήτριος του Εμμανουήλ, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Προμύρι το 1915, του 5^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα 731 –ΒΔ Κλεισούρας στις 9-3-1941.

-Βούλγαρης Αντώνιος του Δημητρίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μακρυράχη το 1916, του 2^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα 1620 –Τρεμπεσίνα, στενά Κλεισούρας στις 27-1-1941.

-Γκιοτζέλης Χριστόφορος του Ιωάννη, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Πρόπαν το 1916, του 2^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε στο ύψος της Κλεισούρας στις 22-12-1940

-Ζαρώνης Δημήτριος του Κων-νου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Σταγιάτες το 1912, του 2^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε από το Στρ. Νοσοκομείο Ιωαννίνων το Μάρτιο του 1941.

- Καπραβέλος Αναστάσιος του Αλεξάνδρου, δεκανέας. Γεννήθηκε στο Λαύκο το 1919, του 37^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε στους Τοξότες Ξάνθης στις 8-4-1941.

-Λάμπρου Τηλέμαχος του Νικολάου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στα Κανάλια το 1918, του 2^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε στην περιοχή της Κλεισούρας στις 22-12-1940.

-Μαρέδης Νικόλαος του Ιωάννη, στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μακρινίτσα το 1913, του 2^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα 1200 –Κλεισούρα στις 31-12-1940.

-Μπέτας Ιωάννης του Στεργίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αγ. Παρασκευή Βόλου το 1916, του 2^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα 1150 –Φράταρι στις 23-12-1940.

-Ροδίτης Αναστάσιος του Πέτρου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αγριά το 1916, του ΙΙΙ/2^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε στο Κιάφε Σιούτ –Β. Κλεισούρας στις 23-12-1940.

-Σκούλτσος Δημήτριος  του Ιωάννη, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αργαλαστή το 1915, του 2^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα Τρία Αυγά - Μπεράτι στις 23-1-1941.

- Τράτσας Δημήτριος  του Κων-νου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Πορταριά το 1912, του 2^ου Σ.Π. Εξαφανίστηκε ΒΔ του Σερβάνι- Κλεισούρα στις 23-12-1940.

ΝΕΚΡΟΙ

-Αγγελής Αγγελής του Αναστασίου στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τσαγκαράδα το 1912, του 12^ου  Τ.Π. (Ι πυροολαρχία). Σκοτώθηκε στο αλβανικό Μέτωπο στις 3-3-1941.

-Αγκρής Γεράσιμος του Κων-νου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μακρινίτσα το 1913, της Μηχ. Φάλαγγας. Σκοτώθηκε στο Ελληνικό Κιλκίς στις 8-4-1941.

-Αλεξόπουλος Ιωάννης του Αλεξάνδρου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στα Λεχώνια το 1915, του 2^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο 1263 ύψωμα στις 23-12-1940.

-Αναγνωστέλιας Αριστοτέλης του Δημητρίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αργαλαστή το 1909, του 7^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στην Τρεμπεσίνα την 1-2-1941.

-Αναγνωστόπουλος Απόστολος του Κων-νου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Λαυρέντη το 1906, της 193ης Μονάδας. Σκοτώθηκε στις Μουριές Κιλκίς στις 8-4-1941.

-Αναγνώστου Αναστάσιος του Δήμου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Λαύκο το 1911, του 2^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο Μουτσίν Τρεμπεσίνας στις 3-3-1941.

-Αναστασίου Ιωάννης του Αντωνίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι το 1909, του 2^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο Μάλι Κελκές στις 28-11-1940.

-Βασιλείου Ιωάννης του Δημητρίου, δεκανέας, του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στην Πορταριά το 1916. Πέθανε στο Νοσοκομείο Διακομιδής του ΕΕΣ Άρτας στις 4-2-1941.

-Βασιλικός Παναγιώτης του Βασιλείου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μούρεσι το 1909, του 2^ου Σ.Π. Πέθανε στα Κάτω Βερζέζια στις 15-2-1941.

-Βατσιούρας Χρήστος του Γεωργίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κερασιά το 1915, του 2^ου Σ.Π. Πέθανε από ψύξη στο 1150 ύψωμα, στις 24-12-1940.

-Βέργος Κων-νος του Δανιήλ, στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Κισσό το 1912, του 2^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο ύψωμα 1220 (Α Κλεισούρας) στις 23-12-1940.

-Βέργου Νικόλαος του Αθανασίου, στρατιώτης, του 13^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στις Μηλιές το 1907. Σκοτώθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ (Β Κλεισούρας) στις 10-3-1941.

-Βλαχοκυριαζής Δημήτριος του Κων-νου, λοχίας. Γεννήθηκε στον Άγιο Λαυρέντη το 1909, του Β΄ Συντ. Βαρέος Πυροβολικού. Πέθανε στο 2^ο Στρατ. Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 30-1-1940.

-Βλάχος Κων-νος του Αποστόλου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας το 1914, του 4^ου Σ.Π. Πέθανε στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών στις 20-5-1941.

-Βογιατζής Φίλιππος του Ηλία, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αγριά το 1914, του 2^ου Σ.Π. Πέθανε στον Ευαγγελισμό της Αθήνας στις 4-4-19141.

-Βοϊδανάς Ακρίβος του Γεωργίου, δεκανέας. Γεννήθηκε στα Κανάλια Βόλου το 1912. Σκοτώθηκε στις 28-11-1940 στο ύψωμα Μάλι Κελκές.

-Βολιώτης Αλέξανδρος του Ιωάννη, δεκανέας. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι το 1914, του 2^ου Σ.Π.  Σκοτώθηκε στις 30-12-1940 στο ύψωμα 1263 (Τεπελένι).

-Βουδουνάρας Δημήτριος του Αριστοτέλη,  στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Ν. Παγασές , του 2^ου Σ.Π. Πέθανε από ψύξη στις 16-12-1940, στο ύψωμα 1150 (Κλεισούρα).

-Βουρανζέρης Παναγιώτης- Πανταζής του Γεωργίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Συκή το 1920 του Δ΄ ΣΣ/Δ΄. Τάγματος Πυροβόλων. Πέθανε στο Στρατ. Νοσοκομείο Ελευθερούπολης στις 14-11-1940.

-Γαζής Θωμάς του  Ιωάννη, στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Μηλιές το 1912, του 2^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στις 30-12-1940, στο 1263 ύψωμα (ΝΔ Τεπελενίου).

-Γανωτόπουλος Ευάγγελος του Γεωργίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τσαγκαράδα το 1906, του Γεν. Εμπέδου Πεζικού Λάρισας. Πέθανε στο Στρατ. Νοσοκομείο Λάρισας στις 29-1-1941.

-Γαρέφης Κων-νος του Αποστόλου, δεκανέας. Γεννήθηκε στις Μηλιές το 1912, του 16^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο 1260 ύψωμα (Τρεμπεσίνα) στις 26-1-1941.

-Γεωργατζής Κων-νος του Αθανασίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κ. Κερασιά (Κανάλια) το 1915, του 5^ου Σ.Π. Πέθανε στο Στρατ. Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 26-3-1941.

-Γεωργίου (Γεωργής) Δημήτριος του Γεωργίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Πουρί το 1907, του ΙΒ’ Ορεινού Χειρουργείου. Αυτοκτόνησε στο χωριό Γκόρτζα στις 29-1-1941.

-Γιάκας Νικόλαος του Ευσταθίου, στρατιώτης του 1^ου Σ. Ιππικού. Γεννήθηκε στην Άλλη Μεριά το 19163 και πέθανε στο 1^ο Στρατ. Νοσοκομείο Λάρισας στις 18-11-1940.

-Γιάννος Αντώνιος του Δημητρίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τσαγκαράδα το 1916, του 52 Σ.Π. Πέθανε στο Σ3 Νοσοκομείο Διακομιδής Ιωαννίνων στις 28-12-1940.

-Γιαννούτσος Ηρακλής του Ευσταθίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Τρίκερι το 1916, του 50^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ (Β. Κλεισούρας) στις 10-3-1941.

-Γιατρογιάννης Νικόλαος του Μιλτιάδη, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Λαύκο το 1911, του 50^ου Σ. Π. Πέθανε σε Νοσοκομείο Στρατοπέδου Αιχμαλώτων στις 31-1-1941. 

-Γκουντέλιας Τρύφων του Ιωάννη, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Άλλη Μεριά το 1915, του 7^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στις 22-1-1941 στο Σπι Καμαράτε (Ν. Μπούμπεσι).

-Γούσιος Γεώργιος του Δημητρίου, ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στον Άγιο Λαυρέντιο το 1914, του 36^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στις 2-2-1941 ΝΑ του Τεμπελενίου, στη μάχη της Πεστάνης.

-Δημητρίου Σωκράτης του Νικολάου, δεκανέας. Γεννήθηκε στα Λεχώνια το 1918, του 2^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στις 30-12-1940 στο ύψωμα 1263 (Μοκρίτσα).

-Ελευθερίου Παναγιώτης του Ελευθερίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε το 1912 στην Τσαγκαράδα, του 2^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στις 23-12-1940 ΒΔ της Σέρβανης.

-Επιφανείου Γεώργιος του Αλεξάνδρου, στρατιώτης. Γεννήθηκε το 1915 στην Αργαλαστή του 2^ου Σ.Π. και πέθανε αιχμάλωτος στο Λοιμοκαθαρτήριο Φιέρι στις 14-1-1941.

-Επιφανείου Ζήσης του Τιμολέοντος, στρατιώτης. Γεννήθηκε το 1917 στη Βυζίτσα και πέθανε στις 18-2-1941 στο Νοσοκομείο Άρτας.

-Ευαγγελινάκης Αγησίλαος του Νικολάου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αργαλαστή του 1917, του 50^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ (Β. Κλεισούρας) στις 9-3-1941.

-Ευαγγελόπουλος Γεώργιος του Ευαγγέλου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι το 1915, της 1^ης Μοίρας Τραυματιοφορέων. Πέθανε στο Β1 Πεδινό Χειρουργείο (Κοσίνα) στις 10-3-1941.

-Ζυγαλάκης Γεώργιος του Σταματίου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στις Μηλιές το 1908 και πέθανε στο ΙΑ Ορεινό Χειρουργείο στις 30-12-1940.

-Καβούρας Ελευθέριος του Ιωάννου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Άλλη Μεριά το 1913, του 5^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στις 10-3-1941 στο ύψωμα 731 (ΒΔ Κλεισούρας).

-Κάγιας Κων-νος του Γεωργίου, έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στην Τσαγκαράδα το 1918, του 192 Μηχ. Συντάγματος της 19^ης Μ.Μ. Σκοτώθηκε στο Δοβά Τεπέ Κρουσίων στις 8-4-1941.

-Καλαφάτης Μιχαήλ του Δημητρίου, στρατιώτης, γεννημένος στις Μηλιές το 1910. Ήταν του 2^ου Σ.Π. και πέθανε στο Σ3 Νοσοκομείο Διακομιδής Ιωαννίνων στις 27-12-1940.

-Καλύβας ή Καλύσας Ιωάννης του Κων-νου, στρατιώτης του 7^ου Σ.Π. Γεννήθηκε το 1916  στην Αγριά και φονεύθηκε στις 22-1-1941 στο Σπι Καμαράτε (Ν. Μπούμπεσι).

-Καπότος Γεώργιος του Βλασίου, δεκανέας, του του Β΄ Συντ. Βαρέος Πυροβολικού. Γεννήθηκε στον Άγιο Βλάση το 1919 και σκοτώθηκε στις 8-1-1941 στην ευρύτερη περιοχή της Κλεισούρας.

-Καραγκούνης Αναστάσιος του Ματθαίου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε το 1912 στον Άνω Βόλο και σκοτώθηκε στις 10-12-1940 στο χωριό Κρέσοβα.

-Κιρκελής Γεώργιος του Δημητρίου, δεκανέας του 5^ου Λόχου Διαβιβάσεων. Γεννήθηκε το 1913 στην Αγριά και σκοτώθηκε στις 3-12-1940 στο Πόγραδετς.

-Κλειτσινάρης Κων-νος του Ευσταθίου. Γεννήθηκε στον Κισσό το 1894. Υπολοχαγός. Σκοτώθηκε στο ύψωμα 1620 –Τρεμπεσίνα, στενά Κλεισούρας στις 26-1-1941

-Κομνός Απόστολος του Βαΐτση, στρατιώτης της VII Ομάδας Αναγνωρίσεως. Γεννήθηκε στην Πορταριά και φονεύθηκε στις 28-12-1940 στο Τρέμπελ (ΒΔ της Μοσχόπολης).

-Κοντογεώργος Ιωάννης του Αποστόλου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι και σκοτώθηκε στο ύψωμα 1150 (Κλεισούρα) στις 29-12-1940.

-Κορδομπής Χαράλαμπος του Νικολάου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Τρίκερι το 1913, του 13^ου Σ.Π. Πέθανε στο 1^ο Στρατ. Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 7-4-1941.

-Κορεμτάς Ευστάθιος του Δημητρίου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο Ροντέν (Β Κλεισούρας) στις 12-1-19141 και ήταν γεννημένος στο Λαύκο το 1915.

-Κρουσταλιάς Απόστολος του Δημητρίου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στις 12-3-1941 στο ύψωμα 731 (ΒΔ Κλεισούρας). Είχε γεννηθεί στην Αργαλαστή το 1914.

-Λαγογιάννης Ιωάννης του Αποστόλου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στα Κάτω Λεχώνια το 1912 και σκοτώθηκε στις 14-3-1941 ΝΔ του χωριού Μετζγκοράνη (Κλεισούρας).

-Λαζόπουλος Δημήτριος του Φιλίππου, στρατιώτης της 541^ης Μονάδας (Ι Μοίρας Τραυματιοφορέων). Γεννήθηκε στα Κάτω Λεχώνια και σκοτώθηκε στις 15-3-1941 στο Ζουρεγκούνι.

-Μακρυγιάννης Παναγιώτης του Ευσταθίου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννημένος στις Μηλιές το 1917, πέθανε στο Σ3 Νοσοκομείο Διακομιδής Ιωαννίνων στις 10-1-1941.

-Μαλακασιώτης Νικόλαος του Βασιλείου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στην Αγία Παρασκευή Βόλου το 1918 και σκοτώθηκε στο ύψωμα 1150 (Κλεισούρα) στις 23-12-1940.

-Μαμούχας Ιωάννης του Κων-νου, έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στην Ξυνόβρυση το 1911, του 14 Τ.Π. Πέθανε στο Ορεινό χειρουργείο Κοσίνας στις 24-12-19140.

-Μανώλης Απόστολος του Αργυρίου, στρατιώτης της II Mοίρας Αυτοκινήτων. Γεννήθηκε στη Ζαγορά και στις 22-3-1941 στο Σ3 Νοσοκομείο Διακομιδής Ιωαννίνων.

-Μαρέδης Νικόλαος του Αγγελή, στρατιώτης του 7^ου Σ.Π. Γεννημένος στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας το 1916, σκοτώθηκε σε αεροπορικό βομβαρδισμό στο Λεσκοβίκι στις 20-4-1941.

-Μάρκου Απόστολος του Ιωάννη, δεκανέας του 2^ου Σ.Π. Ήταν γεννημένος το 1912 στα Κανάλια και σκοτώθηκε στη μάχη Πουρνιά Κόνιτσας στις 8-11-1940.

-Μάρος Νικόλαος του Αγγελή, στρατιώτης, του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στη Μακρινίτσα και πέθανε στο 7^ο Στρατ. Νοσοκομείο Αθηνών στις 19-1-1941.

-Μαστρογιάννης-Μαστρογιαννόπουλος Νικόλαος του Γεωργίου, λοχίας. Γεννήθηκε στον Άγιο Βλάσιο το 1908, του 2^ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο ύψωμα 1150 –Φράταρι στις 29-12-1940.

-Μέμπτσας Ιωάννης του Μιλτιάδου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Φονεύθηκε στις 3-3-1941 στο Μπάλι Τρεμπεσίνας. Είχε γεννηθεί στη Νιάου.

-Μορφούλιας Αλκιβιάδης του Ιωάννη, έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στις Μηλιές. Σκοτώθηκε στο ύψωμα 1620 Μούτσενης-Τρεμπεσίνας, στις 29-1-1941.

-Μουντούρης Κων-νος του Δημητρίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Ανήλιο το 1916 και σκοτώθηκε στις 10-3-1941 στο ύψωμα 717 (ΒΔ Κλεισούρας). Ανήκε στο 5^ο Σ.Π.

-Μπελίτσιος Ιωάννης του Αθανασίου, στρατιώτης του 13^ου Σ.Π. Γεννήθηκε το 1915 στα Κανάλια και πέθανε από τραύματα στη Λάρισα στις 9-3-1941.

-Μπορλώτος Γεώργιος του Δημητρίου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε το 1917 στο Ανήλιο και  σκοτώθηκε στο ύψωμα 1150 (Κλεισούρα Τ.Τ. 152) στις 11-12-1940.

-Μωραγέμος Γεώργιος του Κων-νου, στρατιώτης της Έφιππης Μοίρας Πολυβόλων. Γεννήθηκε στις Πινακάτες το 1914 και σκοτώθηκε στις 19-11-1940 στη μάχη Βασιλικού Πωγωνίου.

-Μώρος Κων-νος του Σπυρίδωνος, στρατιώτης, του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στην Αγριά το 1912 και σκοτώθηκε στην περιοχή Τεμπελενίου στις 12-3-1941.

-Νίτης Παναγιώτης του Νικολάου, στρατιώτης, γεννημένος στον Άγιο Λαυρέντιο το 1919. Ανήκε στο 2^ου Συνταγ. Βαρέος Πυροβολικού και πέθανε στις 23-1-1941 στην Άρτα (Νοσοκομείο Διακομιδής ΕΕΣ).

-Νταβλαμάνος Αθανάσιος του Αλεξάνδρου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στη Μακρινίτσα το 1918 και σκοτώθηκε στο χωριό Αλή Ποστιβάνι στις 16-12-1940.

-Ντελής Στέργιος του Νικολάου, στρατιώτης του 25^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στα Κανάλια το 1919. Πέθανε στο Ορεινό Χειρουργείο (Κοσίνα) στις 16-3-1941.

-Ντόντης Στέφανος του Δημητρίου, στρατιώτης του 5^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στα Κανάλια το 1917 και σκοτώθηκε στις 10-3-1941 στο ύψωμα 731 (ΒΔ Κλεισούρας).

-Οικονομίδης Κων-νος του Νικολάου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στα Κανάλια και πέθανε στο Σταθμό Επιδέσεως 5^ου Σ.Π. (Μαλέσοβα) στις 15-1-1941.

-Πανταζής Ζήσης του Τιμολέοντα, στρατιώτης, του 2^ου Σ.Π. Γεννημένος στον Άγιο Βλάση το 1912, σκοτώθηκε στις 3-3-1941 στο Μουσένι Κλεισουρας.

-Παπαδημητρίου Νικόλαος του Δημητρίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Λαύκο το 1912. Ανήκε στο 2^ο Σ.Π. Πέθανε στις 24-12-1940 από τις κακουχίες στο χωριό Κρέσοβα.

-Παπαθανασίου Αθανάσιος του Νικολάου, στρατιώτης του 1^ου Χειρουργείου ΕΕΣ, Γεννήθηκε στα Κανάλια το 1913 και πέθανε στο Στρατ. Νοσοκομείο Αμφιλοχίας στις 13-3-1941.

-Παπαθανασίου Ιωάννης του Νικολάου, στρατιώτης του 2^ου  Σ.Π. Γεννήθηκε στην Πορταριά το 1916 και πέθανε στις 28-12-1940 στην Άρτα (Νοσοκομείο Διακομιδής ΕΕΣ).

 -Παπαϊωάννου Αντώνιος του Κων-νου, δεκανέας του 2^ου Σ.Π. Γεννημένος στα Κανάλια ο 1911, σκοτώθηκε στις 28-11-1940 στο ύψωμα Μάλι Κελκές.

-Παπαλάνης Βασίλειος του Ιωάννη, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στη Νιάου και φονεύθηκε στο ύψωμα 1150 (Κλεισούρα) στις 23-12-1940.

-Παπάς Γεώργιος του Ιωάννη, λοχίας της ΙΧ Μεραρχίας (Λόχου Χιονοδρόμων). Γεννήθηκε στις Πινακάτες το 1911 και σκοτώθηκε στο βουνό Κάμια στις 4-4-1941.

-Παπουτσής Αντώνιος του Θεμιστοκλή, δεκανέας του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στα Κανάλια το 1913 και πέθανε στο 2^ο Στρατ. Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 12-1-1941.

-Παρλιάρος Γεώργιος του Δημητρίου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στις  Πινακάτες. Πέθανε στο Νοσοκομείο Βόλου στις 22-4-1941.

-Περγάνης Δημήτριος του Ιωάννη, στρατιώτης της 542^ης Μονάδας. Γεννήθηκε στον Άγιο Ονούφριο το 1911 και σκοτώθηκε στο ύψωμα 1220 (Α Κλεισούρας) στις 31-12-1940.

-Περδίκης Νικόλαος του Δημητρίου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννημένος το 1918 στην Τσαγκαράδα, σκοτώθηκε στο ύψωμα 1263 στις 30-12-1940.

-Πινακάς Απόστολος του Πάντου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στον Κισσό το 1915 και σκοτώθηκε στο ύψωμα 1150 (Κλεισούρα) στις 27-12-1940.

-Πλαστάρας Βασίλειος του Ιωάννη, υποδεκανέας του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας το 1912 και φονεύθηκε στο ύψωμα 1620 (βόρειο τμήμα στενωπού Κλεισούρας) στις 26-1-1941.

-Ποδάρας Ιωάννης του Νικολάου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στο Τρίκερι το 1913 και σκοτώθηκε στο ύψωμα 1220 (Α Κλεισούρας) στις 24-12-1940.

-Πολυχρόνης Κων-νος του Γεωργίου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννημένος το 1915 στον Κισσό, σκοτώθηκε στο ύψωμα 1263 στις 30-12-1940.

-Πορλίγκης Ρήγας του Ιωάννη, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Είχε γεννηθεί το 1911 στην Πορταριά. Πέθανε στις 23-12-1940 από τις κακουχίες στο χωριό Κρέσοβα.

-Πραβιώτης Αντώνιος του Θεοδώρου, στρατιώτης του 50^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στη Ζαγορά το 1916. Σκοτώθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ (Β. Κλεισούρας) στις 11-3-1941.

-Ρόκος Ευθύμιος του Κων-νου. Γεννήθηκε στη Ζαγορά το 1891. Συνταγματάρχης του 23^ου Σ.Π. Αυτοκτόνησε στην περιοχή Μπόγιανης (ΒΑ Κορυτσάς) στις 25-12-1940.

-Ρούμπος Κων-νος του Μιλτιάδη, στρατιώτης του Ουλαμού Μηχανημάτων 1420. Γεννήθηκε στα Κανάλια το 1911 και πέθανε επίσης στα Κανάλια στις 19-6-1941.

-Σακέλλης Δημήτριος του Γεωργίου. Λοχαγός του Φρουραρχείου Βόλου. Γεννήθηκε στην Τσαγκαράδα το 1894. Πέθανε στο Νοσοκομείο Βόλου στις 12-1-1941.

-Σαρακατσάνος Αλέξανδρος του Νικολάου, στρατιώτης του Β΄ Συνταγ. Ιππικού. Γεννήθηκε στη Μακρινίτσα το 1917 και πέθανε στο Σ1 Πεδινό Χειρουργείο στις 11-3-1941.

-Σιμώνης Νικόλαος του Αθανασίου, στρατιώτης του 13ου Σ.Π. Γεννήθηκε στο Λαύκο το 1913 και πέθανε στις 25-3-1941 στο ΧΙ β΄ Ορεινό Χειρουργείο.

-Σουφλάρης Αναστάσιος του Κων-νου, στρατιώτης του Έμπεδου Πεζικού Λάρισας. Γεννήθηκε στην Πορταριά το 1909 και πέθανε στο 2^ο Στρατ. Νοσοκομείο Λάρισας στις 30-11-1940.

-Σταθακόπουλος Κων-νος του Δημητρίου, στρατιώτης του 52^ου Σ.Π. Γεννήθηκε το 1912 στον Κισσό και σκοτώθηκε στις 13-12-1940 στο ύψωμα της Κρέσοβας Κλεισούρας.

-Σταθόπουλος Αλέξανδρος του Λάζαρου, στρατιώτης, γεννημένος το 1919 στον Άγιο Ονούφριο.  Σκοτώθηκε κοντά στο χωριό Ογκρένη (ΤΤ 900) στις 28-11-1940.

 -Στάμου Ελευθέριος του Δημητρίου, στρατιώτης του ΧVI Όρχου Πυροβολικού. Γεννήθηκε το 1912 στη Ζαγορά και σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα στο δρόμο Καλαμπάκας-Μετσόβου στις 28-4-1941.

-Στεργιόπουλος Σπυρίδων του Ευαγγέλου, στρατιώτης του 5^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στο Ξουρίχτι το 1917 και σκοτώθηκε στις 9-3-1941 στο ύψωμα 731 (ΒΔ Κλεισούρας).

-Στίκας Νικόλαος του Μιχαήλ, λοχίας του 50^ου Σ.Π. Γεννημένος στην Άλλη Μεριά, σκοτώθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ (Β. Κλεισούρας) στις 16-3-1941.

-Στούρνας Ιωάννης του Δήμου, στρατιώτης του 1^ου  Όρχου Πυροβολικού Βόλου. Γεννήθηκε στην Κερασιά το 1916 και σκοτώθηκε στις 6-11-1940 σε αεροπορικό βομβαρδισμό στο Βόλο.

-Σφύρας Ιωάννης του Νικολάου, στρατιώτης του 66^ου Σ.Π. Γεννημένος στην Αγριά το 1914, σκοτώθηκε στο Σέλιανι (Ντομπρούσια) στις 10-3-1941.

-Σωτήρης Κυριάκος του Γεωργίου, λοχίας του 5^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι το 1915 και φονεύθηκε στις 12-3-1941 στο ύψωμα 731 (ΒΔ Κλεισούρας).

-Τζίκας Γεώργιος του Ιωάννη, λοχίας του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στο Λαύκο το 1914. Σκοτώθηκε στην περιοχή Ροντέν (Β Κλεισούρας) στις 12-1-1941.

-Τζίκας Ιωάννης του Ιωάννη, δεκανέας του 5^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στο Λαύκο το 1916 και πέθανε στο 2^ο Στρατ. Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 18-3-1941.

-Τζουβάρας Γεώργιος του Αποστόλου, στρατιώτης του 13^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στις Πινακάτες το 1913 και σκοτώθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ (Β. Κλεισούρας ΤΤ 235) στις 15-3-1941.

-Τραγουδάρας Νικόλαος του Κων-νου, στρατιώτης του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στο Κεραμίδι το 1912 και σκοτώθηκε στο ύψωμα 1620 (βόρειο τμήμα στενωπού Κλεισούρας) στις 26-1-1941.

-Τριανταφύλλου Δημήτριος του Γεωργίου, λοχίας του 2^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στην Πορταριά το 1914 και φονεύθηκε στην περιοχή Ροντέν (Β Κλεισούρας) στις 12-1-1941.

-Τσακαλέας Αντώνιος του Μιλτιάδου, στρατιώτης της ΙΙ Τοπογραφικής Μοίρας (προεπιστρατευμένη). Γεννήθηκε στα Κανάλια το 1918 και σκοτώθηκε κοντά στο χωριό Περίβλεπτο Παρανεστίου Δράμας, στις 31-8-1940.

-Τσελβέρης Βασίλειος του Σπύρου, στρατιώτης του 67ου Σ.Π. Γεννήθηκε στις Μηλιές το 1909 και σκοτώθηκε στο Πόγραδετς στις 14-12-1940.

-Τσίτρας Δημήτριος του Εμμανουήλ, στρατιώτης γεννημένος στην Ξυνόβρυση το 1908. Πέθανε στο Β΄ Πεδινό Χειρουργείο (Κοσίνα) στις 18-3-1941. Ανήκε στο 4^ο Σ.Π.

-Τσουκαλάς Γεώργιος του Νικολάου, στρατιώτης. Γεννήθηκε το 1906 στη Μακρινίτσα. Ανήκε στη Διλοχία Γενικού Έμπεδου Βόλου και πέθανε στις 26-2-1941 στο Δημοτικό Παράρτημα του Στρατ. Νοσοκομείου Βόλου.  

-Φιλίππου Λάζαρος του Φιλίππου, στρατιώτης του αποσπάσματος Φριζή-Γιδά. Γεννήθηκε στη Νιάου το 1913 και σκοτώθηκε στο Βρυσοχώρι ιαίνων στις 9-11-1940.

-Χαϊδευτόπουλος Κων-νος του Γεώργιου, στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αργαλαστή το 1916. Ανήκε στο 2^ο Σ.Π. Πέθανε στο Ιβ Ορεινό Χειρουργείο στις 31-12-1940.

-Χαλευτήρας Γραμμένος του Περικλή, στρατιώτης του 5^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στην Αργαλαστή το 1915 και φονεύθηκε στις 12-3-1941 στο ύψωμα 731 (ΒΔ Κλεισούρας).

-Χαλμπές Γεώργιος του Αντωνίου, στρατιώτης του 5^ου Σ.Π. Γεννημένος το 1916 στα Κανάλια, πέθανε στο Α΄ Στρατ. Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 15-4-1941.

-Ψαθόπουλος Κων-νος του Νικολάου. Λοχαγός του 33^ου Σ.Π. Γεννήθηκε στον Κισσό το 1890. Σκοτώθηκε στις 16-1-1941 στο Ροντέν (Β Κλεισούρας).

Μεταξύ κατακτητών & ανταρτών

Οκτώβρης μήνας και η εθνική γιορτή πλησιάζει! Από σήμερα θα υπάρξουν κάποιες αναρτήσεις σχετικές με τον τότε εθνικό αγώνα και κάποιους ανθρώπους που πήραν μέρος σ' αυτόν.
Η ιστορία έχει γραφτεί από τους πρωταγωνιστές που την έζησαν. Έτσι έγινε και με τον Μητροπολίτη Δημητριάδος Ιωακείμ (Αλεξόπουλο) που αράδιασε στο χαρτί τις εμπειρίες του από τις δύσκολες στιγμές της Κατοχής στη Μητρόπολή μας. 
Έγραψε το βιβλίο "ΜΕΤΑΞΥ ΚΑΤΑΚΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΑΡΤΩΝ" και το αφιερώνει "ως άνθη στους τάφους" όλων όσων χάθηκαν (από διάφορους λόγους) την περίοδο της Κατοχής στη Μητρόπολη Δημητριάδος.

Η προτομή του "άγιου δεσπότη", μπροστά
στην εκκλησία του Αγίου Βασιλείου στο Βόλο.
(Διαβάστε για τον Ιωακείμ περισσότερα ΕΔΩ 
στη διατριβή του κ. Δ. Τσιλιβίδη)

Το παρακάτω βιβλίο του μπορεί να περιέχει υποκειμενικές κρίσεις, δεν παύει όμως να είναι ένα ντοκουμέντο για τη δύσκολη και μαύρη περίοδο που πέρασε ο τόπος μας.
Διαβάστε και κατεβάστε:
https://drive.google.com/file/d/0B5FKg4DxBveHY2paUzF5c2R3emc/view?usp=sharing

Επίσης κι εδώ διαβάστε και ξεφυλλίστε:

http://data.axmag.com/data/201506/20150615/U134322_F342062/index.html  

Γιατροσόφια (2)

Συνέχεια από Γιατροσόφια (1)
Εκτός των βοτάνων που χρησιμοποιούνταν για φάρμακα, οι παλιότερες γενιές Πηλιορειτών εφάρμοζαν και άλλες «συνταγές -γιατροσόφια» για κάθε περίπτωση και περίσταση που χρειαζόταν ίαση. 

Μερικά γιατροσόφια σήμερα όταν τα ακούμε μας φαίνονται περίεργα ή και αηδιαστικά. Ωστόσο τότε αυτή ήταν η γνώση, τα εμβόλια δεν υπήρχαν, αυτά είχαν μ’ αυτά πορεύονταν!

Ας δούμε κάποια:

1.  Το πεντάνευρο (=πλαντάγινον, αρνόγλωσσο) που χρησιμοποιούσαν αντί για γάζα στις πληγές.

2.  Για κομπρέσες στα πρηξίματα είχαν τα φύλλα της λαχανίδας.

3.  Για την πυώδη αμυγδαλίτιδα είχαν το πάτημα των αμυγδαλών με το δάκτυλο που ήταν βουτηγμένο σε καθαρή στάχτη από το τζάκι. Επώδυνη η κίνηση, αλλά πολύ αποτελεσματική!

4.   Όταν κάποιος είχε πονόλαιμο του έδιναν να πιει ούρα μικρού παιδιού! 

5.  Τους μαγουλάδες(=παρωτίτιδα) τους άλειφαν με «κατράν’» δηλ. κατράμι(=πίσσα κέδρου) για να πέσει το πρήξιμο. 

6.  Στο πρήξιμο του δοντιού χρησιμοποιούσαν εξωτερικά στο μάγουλο, χάρτινο «μπλαθρί» (=έμπλαστρο) αλειμμένο με μίγμα από «κουπαν’μένου» θυμίαμα, τσίπουρο και κρόκο αυγού. Ήταν το γνωστό «λιβαχουχάρτ’».  

7.  Για τον ίδιο λόγο (πρήξιμο δοντιού), αλλά και για κοιλόπονο χρησιμοποιούσαν το γνωστό «τσιπρουμπάλουμα» δηλ. πανί ποτισμένο σε πρώτο τσίπουρο(=πρωτοράκι, οινό-πνευμα).

8.    Όταν κάποιον/α τον «τσιμπούσι(ε) φίδ’» υπήρχαν διάφοροι τρόποι να βγει το δηλητήριο και να γλιτώσει ο/η δαγκωμένος/η. Ο Μηλιώτης καθηγητής Ρήγας Καμηλάρις, είχε πάρει άδεια από το δεσπότη Γερμανό να μελετήσει τα ξωκλήσια του Πηλίου. Εκεί στις καταγραφές του βρήκε σε κάποιο Μηναίο και το παρακάτω , που δημοσίευσε η δασκάλα κόρη του, Μυρτώ Παπαζήση, στα ΘΕΣΣΑΛΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ το 1934. Είναι πολύ ενδιαφέρον αν σκεφτεί κάποιος τι «σοφίζονταν» οι άνθρωποι για να «γλιτώσουν» από τα δύσκολα της ζωής... 

9.   Για το κρυολόγημα είχαν το επίθεμα «σταχτοπίνακου» από άπλυτα μαλλιά προβάτου (γεμάτα «σαργιά»(= αρχ. οίσιπος, λίγδα) πασπαλισμένα στάχτη και βρεγμένα με ούρα παιδιού!

10.  Τον καφέ -όταν υπήρχε(;)- τον χρησιμοποιούσαν σαν επίθεμα αιμοστατικό- αντισηπτικό σε πληγές ή σαν ρόφημα σε οινοφλυγία(=μεθύσι).
11.  Επίσης όταν κάποιος άντρας ήταν πολύ μεθυσμένος, τοποθετούσαν πάνω στα γεννητικά του όργανα «στουμπ'σμένα κρομμύδια» και έτσι ξεμεθούσε. 
12.  Για να ξεμεθύσει μεθυσμένος, έβαζαν στο στόμα του «κουτσουλιά από κότα». Επόμενο ήταν να κάνει εμετό! 
13.  Ένα ακόμη γιατροσόφι ήταν το «σιδέρωμα». Έπαιρναν ένα πέταλο από γάιδαρο που έπρεπε να έχει πέντε τρύπες , το ζέσταιναν στη φωτιά και το ακουμπούσαν ελαφρά πάνω στο «απαλό» του κρανίου του βρέφους, για να σκληρύνει σύντομα!

14.  Τέλος (γιατί τα γιατροσόφια δεν έχουν τελειωμό), ας δούμε και μια συνταγή για τις γυναίκες που δεν τεκνοποιούσαν: Παίρνανε ζεστό νερό με ζάχαρη(θερμοζάχαρη) και το πίνανε για 40 μέρες. Αμέσως ρουφούσαν ένα αυγό μελάτο και αντί για αλάτι βάζανε θειάφι. Το ανακατεύανε και το πίνανε, περιμένοντας να φτιάξουν παιδιά!
Τέλος, ας δούμε ένα άρθρο από το ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ, Αλεξάνδρεια  1919 που αναφέρεται σε ...ευρωπαϊκά γιατροσόφια!! 

Γιατροσόφια (1)

Μαντζούνια* και βοτανοθεραπείες ** 

Τα γιατροσόφια ή «ιατροσόφια», είναι τα πρακτικά φάρμακα που χρησιμοποιούσαν παλιότερα οι άνθρωποι για την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας. Ακόμη και στη σημερινή εποχή χρησιμοποιούνται απλά γιατροσόφια που μαθαίνουμε την παρασκευή τους απ’ τους παλιότερους και είναι γραμμένα σε παλιά βιβλία:

Τα γιατροσόφια βασίζονταν στα φαρμακευτικά φυτά, αλλά και σ' άλλα υλικά.
Σε πολλά μέρη της Ελλάδας αποτελούν μέρος της λαογραφικής τους παράδοσης. Ειδικά  στο Πήλιο, όπου κατά τη μυθολογία έζησε ο Κένταυρος Χείρωνας, που δίδαξε πολλούς στη βοτανική και στις θεραπείες, τα φαρμακευτικά βότανα και τα «φάρμακα» από αυτά, ήταν γνωστά από την αρχαιότητα.

Οι βοτανοθεραπείες και τα μαντζούνια ήταν για τους Πηλιορείτες κομμάτι της ζωής τους και κάποιοι ήξεραν να παρασκευάζουν πολλά απ’ αυτά.

Σύμφωνα με τον  πολυγραφότατο Διονύσιο Πύρρο το Θετταλό (Καστανιά Τρικάλων 1777- Αθήνα 1853) που ήταν ιερομόναχος και γιατρός, τα «γιατροσόφια» δηλαδή η πρακτική φαρμακοποιία, πρέπει να γίνεται σωστά:

Ωστόσο και τα τότε φάρμακα δεν ήταν και τόσο ακίνδυνα, όπως επίσης και η αλόγιστη κατανάλωση των βοτάνων.

Τα γιατροσόφια ήταν χωρισμένα σε κατηγορίες, ανάλογα με το είδος τους . Έτσι έχουμε: 
α)  Αφέψημα από διάφορα φυτά μετά το βράσιμό τους, που βοηθούσε αρκετά  στην
αντιμετώπιση πολλών ασθενειών και ήταν η πιο απλή παρασκευή.
β)  Εκχυλίσματα βοτάνων δηλ. φάρμακα που έχουν βάση το νερό π.χ. καμφορόνερο,
αρωματικό νερό του δυόσμου.
γ)  Οινόπνευμα με εκχυλίσματα διάφορων φυτών π.χ. αψιθιάς, ραβέντι, βαλεριάνας.
δ)  Κατάπλασμα από διάφορα φυτά και σπόρους όπως π.χ. σινάπι, μελισσόχορτο, κέδρο.

 ε)  Έμπλαστρα από κερί, χρυσοπράσινα σκαθάρια κ.ά.

στ)  Κολλύριο με ψιμύθιο(=στουπέτσι).

ζ)  Ματζούνια (γλυκίσματα) με διάφορα βότανα και υλικά. 

η)  Χυλό-πολτό π.χ. από αμύγδαλα, κίτρα, ζοχάρια, αραβικό κόμι.

θ)  Έλαια αρωματικά με νεράντζια, κίτρα, δυόσμο, κανέλα κ.ά.

ι)   Ξίδι με λεμόνια, αλλά και με ποτάσα.

ια) Αλοιφές από διάφορα φυτά (δάφνη, δεντρολίβανο, λεβάντα κ.ά) με λίπος χοιρινό και αρνιού. 

Στο Πήλιο οι «ειδικοί», δηλαδή αυτοί που γνώριζαν και ξεχώριζαν τα ακίνδυνα και ωφέλιμα βότανα από τα επικίνδυνα και δηλητηριώδη, τα μάζευαν ανάλογα με την εποχή και την ανάγκη χρήσης. Μια λάθος συνταγή ή δόση είχε δυσάρεστες συνέπειες.

Έτσι χρησιμοποιούσαν για «αφέψημα» τα βότανα:

τη μέντα,  τη μολόχα, το σαμπούκου(=αφρουφοξυλιά,ακτέα), την (α)λισφακιά

(=φασκόμηλο), το φλαμούρι(=τήλιο), το χαμομήλι.

Για δυναμωτικό χρησιμοποιούσαν αφέψημα βαλεριάνας που έριχναν σε παλιό κρασί.  Για την ιλαρά(=βέμπελη) είχαν το κρεμέζι(=αγριοσταφίδα), για τον πονόματο τα στουμπισμένο γουμαράγκαθο(=γαϊδουράγκαθο, ονόπορδον το ακάνθιον). 

Είχαν επίσης σε μικρή δόση για τον πονόδοντο (σταγόνες πάνω στο χαλασμένο δόντι), για τις νευρασθένειες και την επιληψία τη σκάρφη(=ελλέβορος ο κυκλόφυλλος- δηλητηριώδες φυτό). «Ούτος ελλεβόρου δείται»(=είναι για δέσιμο, είναι για τα σίδερα..) λέγανε σκωπτικά οι αρχαίοιπου έτσι εκφράζονταν ειρωνικά για τους ανισόρροπους!

Την πουρναρόριζα την χρησιμοποιούσαν για τα στηθικά νοσήματα και τον χυλό από επίσης στουμπισμένες τσουκνίδες έβαζαν επίθεμα στους πρησμένους αδένες. Τα χόρτα ζοχάρια(=ζοχιοί) εκτός από τη χρήση του νερού μετά το βράσιμό τους που ήταν για στομαχικά, το κατάπλασμα βοηθούσε στην θεραπεία πληγών. 

Χρησιμοποιούσαν για «αφέψημα» τα βότανα: τη μέντα, τη μολόχα, το σαμπούκου(=αφρουφοξυλιά, ακτέα), την (α)λισφακιά(=φασκόμηλο), το φλαμούρι(=τήλιο), το χαμομήλι.

φλαμούρι-τήλιο

Για τα τσιμπήματα των σκορπιών είχαν το σκορπίδι(=ασπλήνιο). Μάλιστα το ονόμασαν έτσι επειδή «σκορπάει» και τις πέτρες των νεφρών! Το κάτω μέρος του φύλλου του το χρησιμοποιούσαν σε επίδεση πληγών.

Επίσης για τα τσιμπήματα από σφήκες και μέλισσες, αλλά και σαν εντομοαπωθητικό είχαν το μελισσοχόρτι ή μελισσοβότανο(=βάλσαμο λεμονιού). Το θερμασόχορτο (=κενταύριο) ήταν για τους πόνους του στομαχιού και των νεφρών, καθώς και αντιπυρετικό για τη θερμασιά(=ελώδης πυρετός).

Η λαδανιά (=λάβδανο,αλάδανος –κίστος ο κρητικός) ήταν για τις ασθένειες του ουροποιητικού. Μαζί και τα γνωστά θυμάρι και ρίγανη ήταν καταπραϋντικά για τον κοιλόπονο.
Ένα πολύ γνωστό φυτό η πικραγγουριά, ήταν κατά της δυσκοιλιότητας, στον ίκτερο, κατά της ιγμορίτιδας και αλλού. Μάλιστα τη δεκαετία του 1950, πιστεύοντας στη γραφή του Ιπποκράτη πως θεραπεύει τον καρκίνο του εντέρου, πολλοί καρκινοπαθείς έφευγαν από τα νοσοκομεία και χρησιμοποιούσαν το φυτό. Επειδή όμως είναι ισχυρό δηλητήριο, αρκετοί πέθαναν! 

πικραγγουριά ή ελατήριο

Από τα μαύρα μούρα έφτιαχναν το πιο γνωστό μαντζούνι που ήταν ιδανικό για τον πονόστομο.

*Πρακτικά φάρμακα, συνήθως σε μορφή πολτού. [macun(τουρκ)=θεραπευτικό παρασκεύασμα. «Έκλειγμα» αρχ. ρ. εκλείχω= γλείφω ή βυζαίνω κάποιο γιατρικό).]
** Αφορμή για αυτή τη δημοσίευση μου έδωσε ο φίλος Αντώνης Ζ. (Η Μαγνησία Στο Πέρασμα Του Χρόνου) με μια ανάρτησή του σχετική με τα άγρια χόρτα (λάχανα τα λέμε στο Πήλιο).

Σημείωση: Οι φωτογραφίες όλων των φυτών υπάρχουν στο διαδίκτυο 

(Έχει και συνέχεια)