Τσαγκαράδα

Η Τσαγκαράδα *

έχει υπέρ τους 2500 κατοίκους, ων οι πλείστοι μετέρχονται τον έμπορον εν Αιγύπτω, αναχωρούντες το φθινόπωρον και επιστρέφοντες, πάντοτε σχεδόν πλήρεις χρημάτων, κατά τας παραμονάς του Πάσχα.

Κείται επί της ανατολικής πλευράς του ενδόξου Πηλίου, της γενετείρας των παλαιών Κενταύρων, απέχει  δε ημίσειαν ώραν από της θαλάσσης και οκτώ από του Βόλου. Η επί του Πηλίου συγκοινωνία γίνεται δι’ ημιόνων. Εκτός των ευπόρων όμως υπάρχουσι και ναυτικοί πολλοί, μεταφέροντες διά των πλοίων αυτών εις τε τους διαφόρους του Κράτους λιμένας και εις το εξωτερικόν τα κυριώτερα του τόπου προϊόντα, μήλα και κάστανα.

Η Τσαγκαράδα εχτίσθη προ οχτακοσίων ετών, φαίνεται δε ότι οι πρώτοι αυτής κάτοικοι, ως και το όνομα δηλοί (1), κατώκησαν υπό σκηνάς. Σώζονται δε και αρκετά ερείπια πύργων και φρουρίων Ενετικής κατασκευής από τις εποχής της Ενετοκρατίας, προ πάντων δε πλησίον της παραλίας, ην αποτελούσι κατά το πλείστον μεγαλοπρεπέστατοι και συνάμα τρομακτικοί εις την θέαν απορρώγες βράχοι. Και η θέσις, και το όνομα αυτής, Καραβοστασιά ή Καραβοτσακσιά, επιβεβαιούσι το υπό του Ηροδότου αναφερόμενον, ότι ενταύθα κατεστράφη εν τη αρχαιότητι ο στόλος του Πέρσου σατράπου (2).

Οσάκις ατενίζω τους  σκιερούς αυτούς βράχους, αγόμενος υπό της φαντασίας, εις χρόνους δόξης οιχομένους, νομίζω ότι η σημερινή αγριότης των διατηρείται έτι από της ημέρας, καθ’ ην το πρώτον αμέριμνοι και ταπεινοί ίσως είδον την αυθάδειαν των βαρβάρων, ελαύνουσαν εν πομπη προς υποδούλωσιν της φίλης πατρίδος. Από της ημέρας, καθ’ ην αφήσαντες τα μετά της αύρας και των κυμάτων παίγνιά των, εξηγέρθησαν άγριοι και φοβεροί, ίνα κατασυντρίψωσι και ταπεινώσωσι προ εαυτών τον τολμητίαν Ξέρξην!

----------------------------------------------------------------

(1)  Τ σ α γ κ α ρ ά δ α ή Τ σ α γ κ α ρ ά δ ε ς παράγεται πιθανώτατα εκ της λέξεως τ σ α γ κ α ρ ι α, άλλως  τ σ α ν τ  ί ρ ι α, όπερ κατά την διάλεκτον των κατά τα μέρη ταύτα περιφερομένων πλανοδίων Γύφτων ή Αθιγγάνων και των επί τέσσαρας αιώνας αρξάντων Μωαμεθανών σημαίναι σ κ η ν ά ς. Τσαγκαράδαι άλλως υπάρχουσι πολλαί εν ταις Κυκλαάσι νήσοις και εν Θράκη.

(2)  Άλλοι την θέσιν ταύτην ορίζουσιν έτι βορειότερον, πλησίον του Κεραμιδίου, Κασθαναίας το πάλαι. Αλλά νομίζω ότι ο στόλος του Ξέρξου ήτο αρκετά μέγας ώστε, συντελέσαντος και του σφοδρού βορειοανατολικού ανέμου, να διασκορπισθή καθ’ άπασαν την ανατολικήν παραλίαν του Πηλίου, μέχρι της Σηπιάδος άκρας.Επομένως το όνομα Κ α ρ α β ο σ τ α σ ι ά  ή  Κ α ρ α β ο τ σ α κ σ ι ά  δεν είνε άσχετον προς το γεγονός τούτο. Όλως απίθανος δε μοι φαίνεται η γνώμη ότι και ενταύθα εννοείται δια της λέξεως αυτής ο ναύσταθμος, ως αναφέρει ο ετυμολογος (πρβ. και Λεξικόν της καθ’ ημάς Ελληνικής Διαλέκτου υπό Στ. Βυζαντίου. 1874) δια το ήκιστα κατάλληλον της θέσεως.

* Ο Γεώργιος Αδρακτάς- που έγραψε το κείμενο στο περιοδικό ΕΒΔΟΜΑΣ τχ 13 /31-3-1890, γεννήθηκε στην Τσαγκαράδα το 1870 και πέθανε το 1962. Παραδοσιακός πεζογράφος και λόγιος. Έγραψε ηθογραφικά διηγήματα εμπνευσμένα από τη θεσσαλική και πηλιορείτικη ζωή που έζησε,  χρησιμοποιώντας το τοπικό μας γλωσσικό ιδίωμα.