Μάρτιος 1854

Χρόνης Μπασδέκης VS Τούρκων και Άγγλων 

 «Κατά το έτος 1854 εξήλθον με 800 μαχίμους άνδρας προς απελευθέρωσιν των πασχόντων και στεναζόντων συμπολιτών μας […] εις τας μάχας Πλατάνου και Αλμυρού  […] εις τας μάχας  εν Μαλεσιάτικα, αντικρύ του φρουρίου Βώλου […] εις θέσιν Μπαξέδες πλησίον του φρουρίου Βώλου»  (εφημ. ΕΘΝΙΚΟΝ ΜΕΓΑΛΕΙΟΝ, Βώλος 1881) λέει μεταξύ άλλων ο  Χρόνης Μπασδέκης για την «άτυχη» Πηλιορείτικη Επανάσταση της άνοιξης του 1854.(Έχουμε και παλιότερα αναφερθεί ΕΔΩ) 

Όμως είναι σχεδόν άγνωστη η αλληλογραφία του με τον Τούρκο διοικητή του Αλμυρού Χουσεΐν Αγά, αλλά και τον Άγγλο καπετάνιο του ατμοκίνητου πολεμικού Σπιτφάερ. Και βέβαια οι Άγγλοι τότε ήταν σύμμαχοι της Τουρκίας, όπως διαβάζουμε στη «Νεωτάτη Γενική Ιστορία» Δ΄ συμπληρωματικός τόμος – Γεωρ. Κρέμου - Εν Αθήναις 1890 -σελίδες 1126.

«Ο πρέσβυς της 'Αγγλίας διεύθυνε προς τους εν Τουρκία Άγγλους προξένους εγκύκλιον,  ης εκήρυττεν ότι η τε Αγγλία και Γαλλία ήσαν σύμμαχοι της Τουρκίας και ότι ουδεμίαν προστασίαν παρέξουσι τοις εν Τουρκία Έλλησιν και ότι, εάν η Τουρκία κηρύξη πόλεμον τη Ελλάδι, οι εν Τουρκία Έλληνες υποστήσονται πάντα τα δεινά του πολέμου…»

Ας δούμε (σε μονοτονικό) αυτές τις επιστολές δίνοντας προσοχή στις απαντήσεις του πηλιορείτη  οπλαρχηγού Χρ. Μπασδέκη όπως ήταν δημοσιευμένες στην αθηναϊκή εφημερίδα ΑΙΩΝ της 20ης Απριλίου 1854:

Α) Επιστολή του Τούρκου στον Μπασδέκη:

Φίλε Καπετάν Χρόνη Μπασδέκη

Εν Αρμυρώ, τη 8 Μαρτίου 1854

Προ ημερών επληροφορήθημεν θετικώτατα, ότι μερικό στρατιώται και πολίται Έλληνες, εξελθόντες εις το κράτος μας, ήρπαξαν μερικά πρόβατα, τα οποία έως και σήμερον κατακρατείτε. Το κίνημά σας αυτό στοχαζόμεθα, ότι δεν είναι καλόν. Εκτός τούτου μανθάνομεν, ότι αναγανδόν ευγήκες και κατέλαβες το χωρίον Δερμώνα, το οποίον, ως γνωρίζεις, είναι της Τουρκικής επικρατείας. Περί όλων αυτών των ατόπων κινημάτων σας να μας απαντήσητε προς οδηγίαν μας. Σας εσωκλείομεν και γράμμα υπό του Εξοχ. Κομανδάντε του Βασ. Αγγλικού ατμοπλοίου, Σινιόρ Σπρατ, το οποίον, αφ’ ου αναγνώσητε, στείλετε απάντησιν, διότι προσμένει άνθρωπός του εδώ επίτηδες.

Ο φίλος σας 

ΧΟΣΕΪΝ ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΣ

Μουδήρης Αλμυρού

Β) Επιστολή «Εκ του πολεμικού ατμοκινήτου Σπιτφάιερ τη 7 (19) Μαρτίου 1854» στον Μπασδέκη:

Κύριε Καπετάνε!

Επληροφορήθην παρά των Αρχών Αρμυρού, ότι συμμορία ενόπλων, υπό την διοίκησίν Σας, διέβη τα σύνορα, τα χωρίζοντα τας χώρας της Α.Μ. του Βασιλέως της Ελλάδος και τας του Σουλτάνου, κατά την κοιλάδα της Σούρπης• και ότι καθείξατε το χωρίον Δερμώνα, ανήκον εις την επικράτειαν του Σουλτάνου προς τον σκοπόν να εξεγείρετε τους Ραγιάδας ή τους Χριστιανούς υπηκόους του Σουλτάνου. Κατά καθήκον, ως διοικητής του πολεμικού ατμοπλοίου της Α. Βρετ. Μ. Σ π ι τ φ ά ι ε ρ  ειδοποιώ υμάς, ότι η επίθεσις αύτη και η εξακολούθησις των επαναστατικών κινημάτων δύνανται να Σας φέρωσιν εις σύγκρουσιν με τας δυνάμεις της Α. Βρετ. Μ.

Ειμί υμέτερος ταπεινός θεράπων

(Υπογρ.)  ΣΠΡΑΤΓ

Γ) Απαντητική επιστολή του Χρ. Μπασδέκη στον Τούρκο μουδίρη(=κατώτερου αξιωματούχου επαρχιακής διοίκησης) του Αλμυρού:

Φίλε Κύριε Χουσεΐν Αγά

Έλαβον σήμερον την επιστολήν σου και είδον τα εν αυτή γραφόμενά σου. Κακώς, φίλε, σας επληροφόρησαν, ότι μετά τινων Ελλήνων και στρατιωτών της Κυβερνήσεως  της Α.Μ. του Βασιλέως της Ελλάδος εξήλθον εις την γην του Σουλτάνου. Όχι! Δεν έχει ούτω, το οποίον θα εσύμφερεν εις εσέ, αλλ’ έχει ως εξής, το οποίον σοι είναι βαρύ να ακούσης.

 Η από εσάς καταπάτησις των δικαίων μας και των απαραγράπτων δικαιωμάτων μας, η κατατυράννησις τοσούτων εκατομμυρίων αδελφών μας, εβίασαν ημάς τους Θεσσαλούς, Ηπειρώτας, Μακεδόνας, Θράκας κτλ. να εγκαταλείψωμεν και οικογενείας και τα πάντα εις την τύχην, και να δράξωμεν τα όπλα, απόφασιν μέχρις εσχάτης αναπνοής έχοντες να ελευθερώσωμεν τους αδελφούς μας.

Μη νομίζης, φίλε, ότι είναι τα παρελθόντα εκείνα μικρά κινήματα. Όχι! Όχι! Τώρα η Ελληνική σάλπιγξ ηχήσασα από Άρτης έφθασεν μέχρις ημών, και θέλει φθάσει πανταχού της Ελληνικής γης. Δι’ ο ως φίλος σου σου προτρέπω να σκεφθής καλώς, διά να δυνηθής ως εις την εσώκλιστόν μας προκήρυξιν λέγομεν, να χαίρεσε καθ’ όλην την έκτασιν τα δικαιώματα τα οποία χαίρεται πας Έλλην. Ταύτα σοι παραγγέλλω να είπης  εις τους φίλους μου Νουρδίν Μπεήν και Μέτσον.

Ο Οπλαρχηγός

Χρόνης Μπασδέκης

Δ) Τέλος η απαντητική επιστολή του Χρ. Μπασδέκη στον Άγγλο πλοίαρχο είναι η εξής:

Φιλέλλην Κύριε,

Έλαβον σήμερον το παρ’ υμών προς με διευθυνθέν γράμμα Σας, και είδον τα περί εμού γεγραμμένα. Ημείς, Κύριε, ούτε ληστρικώς εξερχόμεθα εις το Τουρκικόν έδαφος, ούτε στρατιώτας της Κυβερνήσεως  της Α.Μ. του Βασιλέως της Ελλάδος μαζή μας φέρομεν• αλλά πράττομεν, ότι έπραξαν οι συνάδελφοι ημών Ηπειρώται: τουτέστι τέκνα γνήσια της δυστυχούς και ταλαιπωρουμένης υπό του φρικτού Τουρκικού ζυγού της Θεσσαλίας, Μακεδονίας κτλ. όντες, και προσκαίρως εν τη ελευθέρα Ελλάδι παροικούντες, και της ελευθερίας το γάλα γευθέντες, δεν ηδυνήθημεν να υποφέρομεν βλέποντες την Πατρίδα ημών δούλην, και μάλιστα εν ω οι αδελφοί ημών Ηπειρώται γιγαντιαίοις βήμασι προβαίνουσιν εις την απελευθέρωσιν της πατρίδος αυτών• αλλ’ έπρεπε και ημείς να λάβωμεν τα όπλα.

Τα δίκαιά μας Κύριε, είναι μεγάλα και τόσον μεγάλα, όσον η δικαιοσύνη του Υψίστου. Αλλά και προώρισθαι, φιλέλλην Κύριε, κατά τον ΙΘ΄αιώνα η άλλοτε πολυπαταγούσα εν τω κόσμω Ελλάς, τινάζουσα τον βαρύν και μισόχριστον ζυγόν του Τουρκικού σκήπτρου, να σηκωθή και να ευεργετήση πάλιν την ανθρωπότητα.

Μάρτυς δε της υπέρ Πατρίδος ημών αποφάσεως έστω υμίν η εσώκλιστος προκήρυξίς μας. Εξ απάντων τούτων πεποίθαμεν, ότι δικαιούμεθα, και επομένως ουδείς άνθρωπος Χριστιανός θέλει κατηγορήση και μεμφθή τας πράξεις ημών, και μάλιστα υμείς οι Άγγλοι, οι τοσαύτας και τηλικαύτας περιποιήσεις και γενναίας συνδρομάς προσφέραντες εις την πρώτην επανάστασίν μας, εξ ου και πεποίθαμεν, ότι και κατά την παρούσαν επανάστασιν, ήτις κινείται μόνον και μόνον από τα δυσφόρητα της τυραννίας δεινά, θέλετε συνδράμει ημάς.

Τοιαύτα, Κύριε, τα κινήματά μου και όχι άλλως, ως εχαρακτήρισαν υμίν αυτά οι εχθροί μας.

Προς πλειοτέραν δε πληροφορίαν σας δύνασθε να πέμψετε πιστούς εδικούς σας, οίτινες ιδίοις όμμασι να ίδωσι και πιστώς πληροφορήσωσιν υμάς.

Μένω δε με το ανήκον σέβας προς την φιλελληνικήν σας Εξοχότητα.

Ο Οπλαρχηγός

Χρόνης Μπασδέκης

Στις 16 Μαΐου η Ελληνική Κυβέρνηση εξαναγκάστηκε (μετά από αποκλεισμό) να υπογράψει συμφωνία και να επιστρέψουν οι επαναστάτες απ’ το τότε «ελληνικό» στα… σπίτια τους!