Κατά την ιδίαν πεδινήν οδόν μίαν ώραν προβαίνοντες (απὸ το Βόλο), ερχόμεθα εις τα Λεχώνια. Αυτά κείνται επί μιας με χωράφια, αμπέλους, κήπους νεραντζίων, κίτρων και άλλων διαφόρων οπωρίμων δέντρων φυτευμένης πεδιάδος...

(Νεωτάτη της Θεσσαλίας Χωρογραφία-Ιωάννης Αναστασίου Λεονάρδος, 1836)

Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η ! Μπορείτε να αντιγράφετε κείμενα κ.ά. από το ιστολόγιο. Αυτό, ΔΕΝ αποκλείει αναφορά στην ΠΗΓΗ. - Φωτογραφίες άλλων να μην ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ - Ιδιωτικά αρχεία να ΜΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.

Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2012

Πηλιορείτικα ονόματα


Πηλιορείτικα βαφτιστικά ονόματα
Τα (βαφτιστικά) ονόματα των γυναικών και των αντρών στο Πήλιο, τα απαντούμε με την ίδια σχεδόν συχνότητα που υπάρχουν σ’ όλη την Ελλάδα. Όμως εδώ έχουμε κάποια ονόματα που είναι της περιοχής όπως π.χ. Βλασία, Γαριφαλιά, Κυρατσώ, Πανταζής, Κυριαζής, Λαυρέντης κ.ά. Τα περισσότερα ονόματα παίρνονται από τον άγιο/αγία προστάτη-πολιούχο του κάθε χωριού.
Παρακάτω πίνακας με τα σπάνια αυτά πηλιορείτικα μικρά ονόματα:

ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ:  

·         Αγαθονία, Αγαθονίκη, Αγαθούλα, Αγαπούλα, Αγγελική-Αγγελικώ, Αγλαΐα-Αγλαϊτσα-Αγλάιω, Αθανασία-Θανασιώ, Αθηνά-Αθηνιώ, Αιμιλία-Μιλή-Μιλιώ, Αλεξία, Αλίκη, Αμαλία, Ανθή-ία, Ανθούλα, Αντιγόνη, Αντρονίκη, Αρετή, Αριστέα-Αριστούλα, Άρτεμις-Αρτεμούλα, Αρτεμησία, Αρχοντούλα, Αριάδνη, Αλκμήνη, Ανατολή, Ανδρομάχη-Μάχη, Μαχώ, Μαχάκ', Μαχούλα. Αποστολία-Λίτσα, Ασημίνα-Ασημώ, Ασπασία-Ασπασιώ, Αφροδίτη.
·         Βάια, Βαρβάρα-ή, Βαρσαμή-Βαρσαμάκι-Βαρσαμώ, Βασιλική-Βασιώ-Κούλα, Βικτωρία, Βιολέτα-Διαλετή, Βιργινία, Βλασία
·         Γαλάτεια, Γαριφαλιά-Γαρ'φλιώ- Γαρ'φ'λλάκ', Γιαννούλα, Γιούλα, Γλυκερία, Γραμματή, Γρηγορία.
·         Δημοκρατία, Διασεμή, Διομή-ίτσα Διονίτσα, Δροσούλα, Δωροθέα.
·         Ελεονόρα, Ελλάς, Έλλη, Ελπίδα, Ελπινίκη, Έλσα, Ερασμία, Εύα, Ευγενία-Βγενιώ-Βγενάκι, Ευδοκία,  Ευδοξία, Ευθαλία-Θαλάκι, Ευθυμία-Φθυμί, Ευμορφία-Μορφιά-Μόρφω, Ευπραξία, Ευρυδίκη, Ευρύκλεια, Ευρώπη, Ευσταθία-Σταθούλα-Σταθή, Ευτέρπη, Ευτυχία- Φτυχιώ, Ευφημία
·         Ζωγραφία-Ζωγραφί-Ζωγράφω
·         Ηλέκτρα, Ηλιάνα,
Θεσσαλία-Λία
·         Ιουλία, Ισμήνη, Ιφιγένεια
·         Καλλιόπη-Πόπη-Πιπή,  Καλλιρρόη, Κασσιανή, Κατίνα- Κατίνκου -Κατιρνιώ- Κανιώ- Κάκια, Κερασία- Κερασούλα -Κυρατσάκ'-Τσιόνα, Τσιτσιώ, Κική, Κλεονίκη, Κλεοπάτρα- Πάτρα, Κλημεντίνη,  Κούλα, Κρυσταλλία- Κρυστάλλω, Κυπαρισσία- Παρσιώ, Κυρατσώ- Κυρατσούλα- Τσιτσώ, Κωνσταντία-Κωνσταντινιά.
·         Λαυρεντία-Λαυρεντή, Λεμονιά, Λουκία, Λουκρητία
·         Μαγδαληνή-Μυγδαλιώ-Μαγδάλω, Μακεδονία, Μαλαματένια, Μαλαματή, Μαλάμω-ώ, Μαλαμίτσα, Μάρθα, Μαριάνθη, Μαργίτσα, Μαρίκα, Μαργιώ-Μπουζιώ, Μαριγούλα,, Ματούλα, Μελπομένη-Μέλπω, Μέλλω, Μερόπη, Μηλιά-ιώ, Μηλίτσα, Μίνα, Μορφούλα,-Μόρφω-Ομορφούλα, Μυρσίνη.
·         Ναυσικά, Νεοκλεία, Νικολέτα, Νίκη, Νίνα
·         Ξανθή
·         Όλγα, Ολυμπία
·         Πάτρα-Πατρούλα, Πελαγία-Πελαγιώ, Περσεφόνη, Πηνελόπη, Πιπίτσα, Πολυξένη, Περιστέρα, Πολυάνθη, Πολύμνια, Πραξιθέα-Πραξιθή,
·         Ρηνιώ, Ροδιά-Ροδούλα, Ροδόπη 
·         Σαβή, Σεβαστή, Σεραϊνα-Συρανιώ, Σοφία, Συραγώ, Σύλβα, Σμαράγδα-Σμαραϊδή, Σταθούλα,  Σταματία-Σταματή,  Σταυρούλα, Συνοδή
·         Τερψιθέα-Τερψιθή-Τριψιθέα, Τριανταφυλλιά-Τριανταφλιώ, Τούλα.
·         Φανή, Φιλιώ- Φιλίτσα, Φιλομήλα, Φρειδερίκη, Φρόσω,
·         Χάιδω, Χαρίκλεια-Χαρούλα-Χαρικλή, Χρυσάνθη, Χρυσή-Χρυσούλα.
          Υπατία (Απατία)

ΑΝΤΡΙΚΑ:
- Αγαμέμνων, Άγγελος-Αγγελής, Αλέξανδρος, Αναγνώστης, Ανάργυρος- Αργύρης, Ανέστης,   Αποστόλης, Αριστείδης-Άρης, Αριστόδημος, Αριστοτέλης-Τέλης, Αχιλλέας, Αχίλλειος.
-  Βάιος, Βλάσιος,
-  Γαβριήλ, Γεράσιμος, Γ(Δ)ιακουμής, Γιαννούλης, Γρ(λ)ηγόρης,
-   Δαμιανός, Δημιόνης, Διαμαντής, Διανέλος, Δήμος, Δημοσθένης,
-  Εμμανουήλ, Ευθύμιος, Επαμεινώνδας, Ευριπίδης, Ευστράτιος-Στράτος,
-   Ζαφείρης, Ζήσης-Ζήνων-Ζήνος-Ζήσιμος,
-   Ηλίας-Λιας, Ηρακλής,
-   Θεμιστοκλής-Θέμης, Θεοδόσιος, Θεόφιλος, Θεοχάρης, Θωμάς,
-   Ιάσων, Ιδομενέας
-   Κανέλος, Κλεάνθης, Κλεόβουλος, Κοσμάς, Κυριαζής, Κουστής-Κουστάκ΄ς
-   Λάζαρος, Λάμπρος, Λαυρέντης, Λεωνίδας.
-   Μαργαρίτης, Μιλτιάδης,
-   Ναούμ, Νικηφόρος,
-   Οδυσσέας, Ορέστης, 
-   Πανταζής, Παντελεήμων-Παντελής, Πάρης, Παρίσης, Περικλής, Πίνδαρος, Πολυχρόνης, Πολύζος,
-   Ρήγας, Ρίζος,
-   Σαράντης, Σοφοκλής, Σταμάτης, Σταμούλης, Σταύρος, Στέργιος, Στέφανος, Σωκράτης,
-   Ταξιάρχης, Τιμολέων-Τιμολής, Τριαντάφυλλος, Τρύφωνας-Τρυφώνης 
-  Φιλήμονας, Φίλιππος, Φρίξος
  -  Χαράλαμπος, Χαρίλαος, Χριστόδουλος. Χρυσόστομος

ΥΓ:  Την άνοιξη του 2015 κυκλοφόρησε το εξαιρετικό βιβλίο-έρευνα του Κώστα Λιάπη "Πηλιορείτικα και βολιώτικα ανθρωπωνύμια", Βόλος, Μάρτιος 2015, σελ. 272. Αναζητήστε το και διαβάστε το! 

5 σχόλια:

  1. To "Αρτεμις" συναντάται στο Πήλιο και το Βόλο με πολύ μεγαλυτερη συχνότητα από την υπόλοιπη Ελλάδα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Είναι λογικό, αφού στα αρχαία χρόνια στην περιοχή υπήρχαν ναοί αφιερωμένοι στη θεά Άρτεμη. Στην αρχαία Δημητριάδα π.χ. υπήρχε λατρευτικός ναός της "Ιωλκίας Αρτέμιδος" στο δυτικό μέρος της αγοράς.Στην Αγριά προς Σουτραλί, επίσης υπήρχε ναός της "Αγραίας Αρτέμιδος" προστάτιδας και των αγρών. (Τα ονόματα τότε τα έπαιρναν οι άνθρωποι από τους θεούς/ές,τους ημίθεους,τους ήρωες, τους ηγεμόνες κλπ. Σήμερα αντίστοιχα κρατάμε αρκετά αρχαία ελληνικά ονόματα που πέρασαν στο χριστιανισμό, όπως και εβραϊκά κ.ά. μαζί)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Σωστά, αλλά όμως υποδεικνύει ότι υπάρχει σχετικά λίγη μετακίνηση κατοίκων για ένα φοβερά μακρύ χρονικό διάστημα. Επίσης και το όνομα Κερασία (η αλλιως Τσιτσώ - όπως λεγόταν η μακαρίτισσα η γιαγιά μου).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Βέβαια, το Πήλιο και ο Βόλος δεν είχε μετανάστευση μεγάλου πληθυσμού. Βασικό ρόλο έπαιξε η σχετικά καλή οικονομική κατάσταση της τελευταίας περιόδου υποδούλωσης στους Οθωμανούς και λίγο αργότερα. Στο μεσοπόλεμο αρκετοί πήγαν στην Αμερική (ΗΠΑ & Αργεντινή),αλλά οι περισσότεροι γύρισαν πίσω. (Θα θυμίσω το δίστιχο που έλεγαν οι Έλληνες παλιότεροι μετανάστες της Αργεντινής στους νιοφερμένους: "Εδώ δεν είν' Αμερική, μα είναι Αργεντίνα, κι όποιος δεν πιάσει το τσαπί, πεθαίν' από την πείνα")

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αστό'ησα((=ξέχασα) να συμπληρώσω πως μετακινήσεις πληθυσμού από αλλού στην περιοχή παλιά δεν είχαμε. Εξαιρέσεις αποτελούν οι πρόσφυγες αρχικά από Αν. Ρωμυλία στην Αγχίαλο, μετά από τη Μικρασία στο Βόλο αρκετοί, στα Ά. Λεχώνια και Αγριά, λίγοι. Νωρίτερα έχουμε κάποια εγκατάσταση ελάχιστων Κρητών χωροφυλάκων και μετακίνηση αργότερα (1930-1980) από τη Δυτική Θεσσαλία προς ανεύρεση εργασίας στα εργοστάσια του Βόλου. Ακόμη κάποιοι γάμοι με γυναίκες κυρίως προερχόμενες από την ορεινή Θεσσαλία. Έτσι "βαστήξαμε" τα βαφτιστικά ονόματα σχεδόν αναλλοίωτα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή