Κατά την ιδίαν πεδινήν οδόν μίαν ώραν προβαίνοντες (απὸ το Βόλο), ερχόμεθα εις τα Λεχώνια. Αυτά κείνται επί μιας με χωράφια, αμπέλους, κήπους νεραντζίων, κίτρων και άλλων διαφόρων οπωρίμων δέντρων φυτευμένης πεδιάδος...

(Νεωτάτη της Θεσσαλίας Χωρογραφία-Ιωάννης Αναστασίου Λεονάρδος, 1836)

Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η ! Μπορείτε να αντιγράφετε κείμενα κ.ά. από το ιστολόγιο. Αυτό, ΔΕΝ αποκλείει αναφορά στην ΠΗΓΗ. - Φωτογραφίες άλλων να μην ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ - Ιδιωτικά αρχεία να ΜΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.

Δευτέρα 30 Μαρτίου 2015

Τα Βάγια στο Τρίκερι

Για τα πηλιορείτικα έθιμα του Λαζάρου και των Βαΐων υπάρχουν (ΕΔΩ) παλιότερες αναρτήσεις. 
Τώρα ευρισκόμενοι στη "Βαϊουβδουμάδα" θα δούμε ένα σχετικό κείμενο του Θανάση Κωστάκη (*) που δημοσιεύτηκε στον επετειακό τόμο του 1961 των ΘΕΣΣΑΛΙΚΩΝ ΧΡΟΝΙΚΩΝ. 
Αναφέρεται στα έθιμα του νοτιότερου χωριού του Πηλίου, του Τρίκερι:

(*) Θανάσης Π. ΚωστάκηςΚατάγεται από την Πέρα-Μέλανα Κυνουρίας της Αρκαδίας. Γεννήθηκε στα 1907. Φιλόλογος στη Μ. Εκπαίδευση (1934-1945) δίδαξε σε διάφορα Γυμνάσια της Αθήνας . Σπουδές έκανε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη Σορβόνη. 
Στα 1950 τοποθετήθηκε συντάκτης του Λεξικού Νέας Ελληνικής  Γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών. Υπήρξε συνεργάτης του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών αφού ασχολήθηκε με την καταγραφή ιστορικών στοιχείων από το Μιστί Καππαδοκίας, καθώς και συγγραφέας πολλών άρθρων. 
Έργο του είναι και η έκδοση του τρίτομου Λεξικού της Τσακώνικης Διαλέκτου, για το οποίο του απονεμήθηκε βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών.

Κυριακή 29 Μαρτίου 2015

Ο Ζωσιμάς ευεργέτης του Βόλου

Για το σπουδαίο Αγιολαυρεντίτη καλόγερο και λόγιο Ζωσιμά Εσφιγμενίτη, υπάρχουν κι άλλες παλιότερες αναρτήσεις. 
Σήμερα θα δούμε τις ευεργεσίες του στο λαό του Βόλου και της περιοχής μας: 
Πριν πεθάνει ο Ζωσιμάς, όπως είδαμε παραπάνω, άφησε την ακίνητη περιουσία του (σπίτι & χώρο βιβλιοθήκης) στο νεοϊδρυμένο τότε Νοσοκομείο του Βόλου. 
Είναι το γνωστό γωνιακό σήμερα οικόπεδο (πάρκιν) στη γωνία Ογλ & 28ης Οκτωβρίου που βέβαια ανήκει στο Αχιλοπούλλειο. 
Αυτό το τονίζει και ο δήμαρχος Παγασών Νικ. Γεωργιάδης στον απολογισμό πεπεραγμένων στη θητεία του 1900-03. 
Αυτή η πράξη επίσης, ήταν η απάντηση του Ζωσιμά σ' όλους εκείνους που τότε τον κατηγορούσαν για τσιγκούνη και φιλοχρήματο! 
Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε και το ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟΝ του, που ήταν η πρώτη ανοιχτή βιβλιοθήκη για όλους όσους ήθελαν να μελετήσουν:

Παρασκευή 27 Μαρτίου 2015

Φάνις Μιράνας

Φάνις  Ι. Μιράνας
Ανάμεσα στους Βολιώτες λογοτέχνες του μεσοπολέμου συγκαταλέγεται και ο σχετικά άγνωστος Θεοφάνης Ιωάννου Κατσόμαλος, που έγινε περισσότερο γνωστός από την ποίησή του.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Βόλο. Ασχολήθηκε πολύ με τη δημοσιογραφία και περιόδευσε όλη την Ελλάδα ως δημοσιογράφος και ηθοποιός.
Ήταν ανθρωπος ανήσυχος, ενθουσιώδης, δραστήριος  και λάτρης της περιπέτειας. 
Ως συντάκτης  με το ψευδώνυμο Φάνις Μιράνας, έγραφε σε εφημερίδες της Αθήνας , του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης και του Βόλου.  Ταξίδεψε στη Νότιο Αμερική, στη Δυτική Ευρώπη και στην Ιταλία. Μάλιστα για την Αργεντινή επιβιβάστηκε λαθραία από τη Θεσσαλονίκη σε φορτηγό πλοίο. Φτάνοντας τον ανακάλυψαν και τον απέλασαν αμέσως. Έτσι ήρθε αρχικά στην Αμβέρσα και μετά μέσω Παρισιού και Μασσαλίας, στον Πειραιά.
Εκεί και στην Αθήνα έμεινε για λίγους μήνες και μετά αποφάσισε να πάει στο Άγιο Όρος να μονάσει.  Και από εκεί έστελνε ποιήματα στη βολιώτικη ΛΑΪΚΗ ΦΩΝΗ -που από πριν συνεργαζόταν- επηρεασμένα από τη μοναστική του ζωή. 
Με νεωτερικούς(!) στίχους ερμηνεύει
την ασκητική ζωή που μάλλον δεν άντεξε!
Αυτό όμως δεν κράτησε πολύ γιατί ήρθε σε ρήξη με τους άλλους μοναχούς και τον ηγούμενο της Σκήτης και τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει το ράσο και την καλογερική. Οι προστριβές με τους μοναχούς ήταν το αποτέλεσμα ψυχοπάθειας που έπαθε. Τότε στα 1934, κλείστηκε για λίγο σε ψυχιατρείο της Αθήνας. Μετά ξαναγύρισε στο Βόλο. 
Κάποια στιγμή όμως η κατάστασή του επιδεινώθηκε και οι δικοί του τον έβαλαν στο ατμόπλοιο «Λέων» που έκανε τον πλου για Πειραιά, για να πάει ξανά για νοσηλεία. Αυτός όμως ξεφεύγοντας της προσοχής τους, έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε (αυτοκτόνησε).
Ήταν σε ηλικία μόλις 30 ετών και ήταν στις 11 Ιουλίου του 1934. 
Ακόμη ένας ποιητής έφυγε νωρίς!
 
Ασχολήθηκε με το χρονογράφημα, το διήγημα, έχοντας δε και ιδιαίτερη κλίση στην  ποίηση, δημοσίευσε αρκετά ποιήματα,  τα οποία αποκάλυπταν τον νεαρό ποιητή σαν ένα δυνατό ποιητικό ταλέντο. Οι αναλύσεις του στα κείμενα, ήταν επίσης άριστες. Ήταν  παραγωγικότατος και υποστηρικτής ενθουσιώδης κάθε φιλολογικής  προσπάθειας. 

" Έρχεται η άνοιξη και πάλι. 
Στείρα δεν είναι πια η ζωή. Θα μιλήσουνε κρυφά μιαν αυγή τα προφαντά λουλούδια της αμυγδαλιάς, καθώς θα ανοίγουν τα μάτια τους μέσα από την απέραντη λευκότητα που θα τα περιβάλει. 

Θα γελάσουνε οι ήχοι των τραγουδιών που θα σκάσουν μέσα στη θαλπωρή του ατλαζένιου μεσημεριού. 

Και θα σκύψουν να αφουγκραστούν το σιγό μίλημα και το απαλό γέλιο, τα κλαριά των δένδρων, θα λυγούνε προς τα κάτου όπως να είσανε μεθυσμένα από μπρούσκα πιοτά.
Ένας γέρος με λευκό ρυτιδωμένο πρόσωπο, και με μαύρη περιβολή του παλιού καιρού, θα αργοβαδίζει στο χαμογέλασμα του απομεσήμερου σε ένα μακρινό στρατί, που θα τραβάει προς το βουνό.
Και ένας νεαρός κυρίως θα τον ακολουθεί με τα χέρια πίσω πιασμένα και με τα μάτια στυλωμένα στο κάθε τι που θα πρόκειται να πατήσει. Και ο σεβάσμιος άνθρωπος θα μεταδίδει τη σοφiα του και την πείραν του στο νεαρό βλαστό.
Οι ανοιξιάτικες ημέρες είναι πιο γόνιμες γι' αυτό το πράγμα. 
Κάποια παιδάκια πάλι θα τρέχουν στο φαρδύ, δρόμο της πολιτείας με το πρωτανάσασμα του πορτοκαλένιου δειλινού. Βαρυγκομισμένος ένας εργάτης θα γυρνά σε μια καλύβα. Και ένας άλλος εργάτης, μαυρισμένος από την τριβή , θα τραβά τώρα στο εργοστάσιο.
Ο ουρανός θα στέλνει παντού μεταξένια χαμόγελα. και το βραδάκι το φεγγάρι θα στέλνει φιλιά.
Και η Φύση στους κόλπους της θα κανακεύει την ωραία ζωή- τη ζωή που στείρα δεν θάναι πια…"

Εκτός των δημοσιευθέντων έργων του,  είχε έτοιμο ένα τρίπρακτο κοινωνικό πολεμικό δράμα «Το κτήνος». Επίσης ποιητικές συλλογές τις οποίες τιτλοφορούσε «Προς περισσότερο φως», «Θεσσαλικά αφιερώματα», «Ομιλίες προς τον Θεό και άλλα ποιήματα» καθώς και δύο τόμους διηγημάτων «Μετάσταση» και  «Ιστορίες τον χθεσινού Πηλίου» (ΕΔΩ) που ποτέ δε δημοσιεύτηκαν. 
ΠΗΓΕΣ:
-Πανθεσσαλικό Ημερολογιακό Λεύκωμα-Θωμά Βινικίου-Παπακωνσταντίνου, 1927
-Εφημερίδες
-Θεσσαλικά Χρονικά, τόμος επετειακός, 1961

Τετάρτη 25 Μαρτίου 2015

Επανάστασις της Θετταλομαγνησίας

Ανήμερα της Εθνικής γιορτής θα δούμε -ακόμη- δύο κομμάτια από αντίστοιχες Ιστορίες που έγραψαν ξένοι (Γερμανοί ιστορικοί) και αναφέρονται στα επαναστατικά γεγονότα του 1821 στην περιοχή μας. (*)
Είναι μια προτροπή στους αναγνώστες αυτού του ιστολογίου, να διαβάσουν και να μάθουν τι ακριβώς έγινε εδώ στον τόπο μας τα χρόνια εκείνα. 
Γιατί, συμπατριώτες/ισσες στους πανηγυρικούς λόγους των ημερών ακούμε μόνον για την Αγια-Λαύρα, τον Κολοκοτρώνη κ.ά. και δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτε για μας!

1) Από την ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ (**) του Χέρτσμπεργκ:
(**) Ολόκληρη η ΙΣΤΟΡΙΑ :   -Τόμος Α΄ (ΕΔΩ)          -Τόμος Β΄ (ΕΔΩ)
                                             -Τόμος Γ΄ (ΕΔΩ)         -Τόμος Δ΄ (ΕΔΩ)




O Γουσταύος Φρειδερίκος Χέρτσμπεργκ (Gustav Friedrich Hertzberg) (1826 - 1907) ήταν Γερμανός ιστορικός-καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της πατρίδας του Halle και σπουδαίος Ελληνιστής. 
Ανάμεσα στα πολλά βιβλία και συγγράμματά του, ξεχωρίζει η 
4τομη , που μετέφρασε ο Παύλος Καρολίδης και εκδόθηκε στα 1914. 



2. Από την ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ  (***)  του Γερβίνου:
(***) Ολόκληρη η ΙΣΤΟΡΙΑ : Τόμος Α΄ (ΕΔΩ)   &   Τόμος Β΄ (ΕΔΩ)  


Γ. Γ. Γερβίνος (Gervinus, Georg Gottfried, Darmstadt 20-5-1805 /Χαϊδελβέργη 18-4-1871) Καθηγητής ιστορίας και Λογοτεχνίας στη Χαϊδελβέργη στα 1834,. από τους μεγαλύτερους ιστορικούς της Ευρώπης. Έγραψε πάμπολλα ιστορικά βιβλία με σπουδαιότερα τα «Ιστορία του ΙΘ΄αιώνος», «Ιστορία της ποιητικής φιλολογίας των Γερμανών», «Αρχαί της ιστορίας» κ.ά
Έγραψε και την «Ιστορία της Επαναστάσεως και Αναγεννήσεως της Ελλάδος». Η μετάφραση από το πρωτότυπο έγινε στα γαλλικά αρχικά από τους M.F.Missen και  Λεωνίδα Σγούτα «Insurrection et regeneration de la Grece»- 1863. Στα ελληνικά μεταφράστηκε επίσης δε 2 τόμους, από τον Ιωάν. Περβανόγλου, Αθήνα, Tυπογραφείο Χ. Ν. Φιλαδελφέως,1864-1865.


(*) Χθες είδαμε και το κομμάτι από την Ιστορία του George Finlay. Τα κείμενα μεταξύ τους δεν έχουν μεγάλες διαφορές. 

Τρίτη 24 Μαρτίου 2015

Η Επανάσταση στο Πήλιο κατά George Finlay

(History of the Greek Revolution - George Finlay-1861)
(Αγγλική έκδοση Τόμος Α'-  History of the Greek revolution, Volume 1 By George Finlay )
(Αγγλική έκδοση Τόμος Β'- History of the Greek revolution, Volume 2 By George Finlay )
"Η ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως" του Βρετανου φιλέλληνα και ιστορικού Γεωργίου Φίνλεϋ. 
Είναι μετάφραση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στα 1907-08. Έκδοση (δίτομη) της Βουλής των Ελλήνων 2008. [Υπάρχει και άλλη δίτομη μετάφραση του Τάσου Βουρνά (σχόλια-επιμέλεια) και με πρόλογο του Γιάνη Κορδάτου-ΚΟΣΜΟΣ 1954]
Το παρακάτω απόκομμα αναφέρεται στην πηλιορείτικη Επανάσταση του 1821 και το τέλος της. 
Είναι στη γνωστή παπαδιαμαντική γλώσσα και περιέχει ιστορικές "αλήθειες" που συνήθως τις αποσιωπούμε.

Δευτέρα 23 Μαρτίου 2015

Άνθιμος Γαζής

Με την ευκαιρία της Εθνικής Γιορτής που έρχεται, ένα κείμενο για το "δικό" μας πρωτεργάτη της Επανάστασης.
Κείμενο εξαιρετικό, του Γιάννη Μουγογιάννη για το Μηλιώτη λόγιο και αγωνιστή Άνθιμο Γαζή. Είναι αντιγραφή από τα "ΜΑΓΝΗΣΙΑΚΑ", περιοδική έκδοση της Νομαρχίας Μαγνησίας, Βόλος 1971 (*)

(*) Οι φωτογραφίες είναι του αγαπητού γιατρού κ. Θόδωρου Γκαβαρδίνα.

Σάββατο 21 Μαρτίου 2015

Οι εποχές -Άνοιξη

Εαρινή ισημερία - Άνοιξη!!!

(Λαϊκός ζωγράφος Παγώνης - Τοιχογραφία, Άγιος Δημήτριος Νεοχωρίου)
Η σύνθεση με τις τέσσερις εποχές βρίσκεται στην οροφή του νότιου κλίτους της εκκλησίας. Είναι πέντε κύκλοι μέσα σε ορθογώνιο παραλληλόγραμμο. Τα κενά μεταξύ τους είναι χρωματισμένα με γλυκό χοντροκόκκινο χρώμα, πάνω στο όποιο σχεδιάζονται μερικά διακοσμητικά σε ύφος λαϊκού μπαρόκ. Ο κεντρικός κύκλος, που είναι πολύ μεγαλύτερος από τούς γωνιακούς, απασχολεί χαμηλό φουρνικό. Παριστάνεται ο «Παλαιός των ημερών», που περιβάλλεται από πολύχρωμη ζώνη, το ουράνιο τόξο. Κυκλική επιγραφή μάς δίνει το μέτρο των γραμματικών γνώσεων τον Παγώνη: «THC ΘΕ ΟC ΜΑΙ ΓΑC ΩCΟ ΘΕ ΟC Υ ΜΩΝ CΙ Ω ΘΕΩC ΗΜΩΝ Ο ΠΙΩΝ ΘΑ ΜΑ CΙΑ ΜΟ ΝΟC» (Τίς Θεός μέγας ώς o Θεός ήμών; Σύ o Θεός ήμών o ποιών θαυμάσια μόνος). […]
Στη νοτιοανατολική γωνιά είναι η Άνοιξη, που σημειώνεται με το αρχικό Ε (΄Εαρ).
Μια νεαρή κοπέλα, που δείχνει την πρόθεση τον ζωγράφου να την ζωγραφίσει όμορφη, γέρνει συγκινημένη το κεφάλι. Στα χέρια της κρατάει κλαδί. Το ωχροκόκκινο φόρεμά της πτυχώνεται πάνω στο νεανικό κορμί. Στο βάθος, πάνω σε δυο δέντρα, κάθονται πουλάκια. Ανθισμένα κλαδιά σε διακοσμητική διάταξη ποικίλλουν το φόντο. […]
                      (Κίτσος Μακρής-επίτοιχο ημερολόγιο Εθνικής Τράπεζας- 1973

Τρίτη 17 Μαρτίου 2015

Κάρολος Ογλ (4)

(Σαν σήμερα στις 17 Μαρτίου 1878 έγιναν οι τελευταίες μάχες στη Μακρινίτσα.)
Το μνημείο (κενοτάφιο) του Ογλ στη Μακρινίτσα -Μπράνη. 
Το 1931 άρχισαν οι εργασίες αντιστήριξης με τον τοίχο πίσω. 
Την επόμενη χρονια έγινε μνημόσυνο και αποκάλυψη του μνημείου.
(φωτογραφία του Θανάση Γέρμανου)
Τελειώνοντας με τις δημοσιεύσεις για το φιλλέληνα Ογλ, παραθέτω και κάποιες άλλες πληροφορίες:

1. Ο καθηγητής, ερευνητής, συγγραφέας και βιβλιοθηκάριος της μηλιώτικης βιβλιοθήκης επίσης μηλιώτης Ρήγας Καμηλάρις γράφει για τον Ογλ και τις προτροπές του! 
ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, Βόλος 31-10-1935
2. Ανάμεσα στα στεφάνια που στάλθηκαν ήταν και κατοίκων της Βουλγαρινής, της πορταριάς και της Δράκιας:
3. Η οικογένεια του Ογλ έστειλε πολλά ευχαριστήρια τηλεγραφήματα μετά την κηδεία του, σε διάφορους ανθρώπους που φρόντισαν το νεκρό, αλλά και στάθηκαν κοντά στην τραγική ιστορία:
4. Πάλι ο Ρ. Καμηλάρις αναφέρει και μια δωρεά στη μνήμη του Ογλ από την οικογένειά του στη βιβλιοθήκη των Μηλεών:
5.  Ο Ογλ ήταν μεταξύ των άλλων και ελεήμονας. Προσπάθησε να βοηθήσει κάποιους πεινώντες στην Πορταριά: 
6. Στη Μακρινίτσα στα 1931 επί Προεδρείας Δ. Τσιμπούκη, δημιουργήθηκαν ερανικές επιτροπές σε Βόλο και Αθήνα για την δαπάνη ανάγερσης της προτομής του Ογλ. 
7.  Ο τάφος του Ογλ ήταν στο Α΄ Νεκροταφείο της Αθήνας δίπλα από σπουδαίους Έλληνες, όπως ο Κανάρης. 
Σήμερα ο τάφος δεν υπάρχει, επειδή θεωρήθηκε «άγνωστος ο ένοικος» οπότε και γκρεμίστηκε. Μάλλον με τα μάρμαρα -όπως και άλλων τάφων- θα στρώθηκε η πλατεία Συντάγματος! 
8.  Τέλος η πίστη του φιλέλληνα πως έπρεπε οι επαναστάτες και οι Έλληνες να στηριχτούν στις δικές τους δυνάμεις. (Αυτό είναι πίστη όλων των Ελλήνων, αλλά πάντα περιμένουμε και κάποιος να μας ...σώσει !)
"ΕΦΗΜΕΡΙΣ" Αθήνα 21-3-1878

(*) «Αχλαδιές» λεγόταν η περιοχή πάνω από τη «Μασώνικη εκκλησιά» σύμφωνα με τον Ρ.Καμηλάρι. Η πόλη του Βόλου τότε εκετεινόταν με «εσπαρμένας οικίας» ως την Εκκλησία αυτή. Η Ανάληψη τότε ήταν νεκροταφείο.
(**) «ήσχαλλεν=αγανακτούσε, λυπόταν, θύμωνε -από το ρ. ασχάλλω»


ΠΗΓΕΣ:
- «Η Πολιτική της Ελλάδος και η Επανάστασις του 1878 εν Μακεδονία, Ηπείρω και    Θεσσαλία» -Μιλτ. Σεϊζάνη- ΑΘΗΝΑΙ 1879
- «Ιστορία της Επαρχίας Βόλου και Αγιάς»- Γιάν. Κορδάτου- Αθήνα 1960 
- Εφημερίδες (ΕΦΗΜΕΡΙΣ, ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, ΕΘΝΙΚΟΝ ΠΝΕΥΜΑ, ΛΑΪΚΗ ΦΩΝΗ,)
-«ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ» - Γ. Σούρλας -Αθήνα 2007
- Αγιώτικα Νέα  http://agiotika.blogspot.gr/2013/04/10.html
- ΝΕΩΤΕΡΗ ΕΛΛ. ΙΣΤΟΡΙΑ -Ιστολόγιο του Παντελή Αθανασιάδη 
 http://sitalkisking.blogspot.gr/2011/10/blog-post_19.html

Κυριακή 15 Μαρτίου 2015

Κάρολος Ογλ (3)

Συνεχίζοντας την παρουσίαση του φιλέλληνα Καρ. Ογλ, θα αναφερθούμε στην ανεύρεση της ακέφαλης σορού του δημοσιογράφου, στην επιτροπή διερεύνησης των αιτίων θανάτου, στη μεταφορά του σώματος στην Αθήνα, στα της κηδείας του που έγινε πάνδημη και στην ταφή. 
Είναι αποκόμματα των εφημερίδων που αποδίδουν ακριβώς τα γεγονότα.

(Συνεχίζεται)

Παρασκευή 13 Μαρτίου 2015

Κάρολος Ογλ (2)

Η οδός Ογλ του Βόλου, είναι αφιερωμένη στον φιλέλληνα Άγγλο δημοσιογράφο που δολοφονήθηκε τις μέρες των μαχών της Μακρινίτσας, από τους Τούρκους του Αμούς αγά. 
Ας δούμε τι λέει στη συνέχεια για τον Ογλ η εφημεριδα ΣΦΑΙΡΑ του Πειραιά :
ΘΕΣΣΑΛΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ -1931
(Συνεχίζεται)