Κατά την ιδίαν πεδινήν οδόν μίαν ώραν προβαίνοντες (απὸ το Βόλο), ερχόμεθα εις τα Λεχώνια. Αυτά κείνται επί μιας με χωράφια, αμπέλους, κήπους νεραντζίων, κίτρων και άλλων διαφόρων οπωρίμων δέντρων φυτευμένης πεδιάδος...

(Νεωτάτη της Θεσσαλίας Χωρογραφία-Ιωάννης Αναστασίου Λεονάρδος, 1836)

Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η ! Μπορείτε να αντιγράφετε κείμενα κ.ά. από το ιστολόγιο. Αυτό, ΔΕΝ αποκλείει αναφορά στην ΠΗΓΗ. - Φωτογραφίες άλλων να μην ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ - Ιδιωτικά αρχεία να ΜΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016

Δάσκαλοι του παλιού καιρού

Γιορτή χθές των Τριών Ιεραρχών, γιορτή της Παιδείας και έχουν ειπωθεί πολλά κοινότοπα. Εμείς  θα ασχοληθούμε με Αϊγιωργίτες δασκάλους που στα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας και του Πηλίου, διδάσκουν στα σχολεία του τότε δήμου Νηλείας, Πήλιο και Βόλο.
Θα δούμε μέσα από καταχωρήσεις των βολιώτικων εφημερίδων (ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 1882 και του ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΥ 1884 -1886) τι «πάθαιναν» οι λειτουργοί της παιδείας μας τότε.
Στην παρακάτω δημοσίευση της εφημερίδας ΕΘΝΙΚΟΝ ΜΕΓΑΛΕΙΟΝ Φεβρ. 1884, στηλιτεύεται η απαράδεκτη κατάσταση των σχολείων και των δύσμοιρων δασκάλων:
Παρόλα τα συμβόλαια που υπέγραφαν μεταξύ των τοπικών επιτροπών σχολείων και που οι μεταξύ τους υποχρεώσεις ήταν καταγραμμένες, φαίνεται πως δεν τηρούνταν- τουλάχιστον στην περίπτωση αυτή.
«Η εφορεία των Σχολών της Δρακείας δυνάμει της επί τούτο ανατεθείσης αυτή υπό της Κοινότητος φροντίδος, διώρισεν αλληλοδιδάσκαλον της κάτω Συνοικίας τον εξ Αγίου Γεωργίου Κωνσταντίνον Αγyελίδην δι’ εν έτος επί ταις ακολούθεις συμφωνίαις:
Α. Ο διδάσκαλος οφείλει να διδάξει τους μαθητάς αόκνως και επιμελώς κατά τους τρόπους της νέας αλληλοδιδακτικής μεθόδου.
Β. Ο ετήσιος μισθός του δημοδιδασκάλου ωρίσθη αμοιβαία συμφωνία εις τέσσαρας χιλιάδας γρόσια, άτενα θέλουσι πληρώνεσθαι τω διδασκάλω εκ των τριών καθολικών εκκλησιών της Κοινότητος εκ των ταμείων αυτών ως εξής δηλ. Οι επίτροποι του Αγίου Νικολάου θέλουσι πληρώσει εκ του ειρημένου ποσού τα 2/5 δύο πέμπτα, ωσαύτως και ο επίτροπος της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου τα 2/5 δύο πέμπτα και 1/5 ο της Αγίας Παρασκευής, η δε πληρωμή της μισθοδοσίας αυτής θέλει γίνεσθαι εις τρεις δόσεις κατά το τέλος εκάστης τετραμηνίας, οι δε μαθηταί θέλουσι προσφέρει τω διδασκάλω τα ειθισμένα σιτιτρέσια.
 Γ. Ο διδάσκαλος υποχρεούται κατά το τέλος του έτους, να κάμη δημοσίας εξετάσεις παρόντων των Εφόρων των Σχολών και των πατέρων των μαθητών.
Δ. Ουδείς δύναται να απευθύνη οιονδήποτε είδος παράπονα προς τον διδάσκαλου, δύναται όμως ν' αποτείνεται πρός την Εφορείαν, ήτις θέλει κάμη τας απαιτουμένας παρατηρήσεις προς τον διδάσκάλου.
Ε. Παύσεις καλοκαιριναί δεν επιτρέπονται, ουδ’ απουσίας του διδασκάλου άνευ γραπτής αδείας της Εφορείας.
ΣΤ. Μαθητήν ταραξiαν και απειθή εις τον διδάσκαλον δύναται να αποβάλη της Σχολής, ειδοποιών συνάμα περί τούτου τον Εφορείαν
Ζ. Οι επίτροποι των τριών εκκλησιών ουδόλως δικαιούνται, να κάμωσιν ένστασιν ή αντίρρησιν τινά προς τον διδάσκαλον ως προς τας εμπροθέσμους πληρωμάς της ως είρηται μισθδοσίας. Συνετάχθη το παρόν διπλούν εις ένδειξιν και ασφάλειαν αμφοτέρων των μερών.
Εν Δρακεία τη α'. 7βρίου 1877.
Ο διδάσκαλος  Κ. Αγγελίδης»
Μάλλον θα πούμε «όχι κάθε πέρσι και καλύτερα»!

Οι δάσκαλοι που αναφέρονται είναι:
1.  Παναγιώτης-Πατάκης Βογιατζής (; -1900)
Παν. Βογιατζής 
 (αντιγραφή από "Ο μεγάλος Αϊ-Γιώργης του Πηλίου" - Κ. Λιάπη)
Αϊγιωργίτης δάσκαλος που υπηρέτησε στο χωριό του πριν τα 1881, αλλά και στη Δράκια και στο Βόλο που μετατέθηκε στα 1895 ως δ/ντής του Β΄Δημοτικού. Σπουδαίος δάσκαλος βοήθησε στην καταγραφή λαογραφικού υλικού και δημοτικών τραγουδιών του Αϊ-Γιώργη μετά την έκκληση του τότε Γεν. Δ/ντού Σχολείων και πατέρα της Λαογραφίας Νικολάου Πολίτη. Ήταν ο πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος του Δημοδιδασκαλικού Συλλόγου Θεσσαλίας στα 1895.
Ο Βογιατζής είχε σπουδαία πατριωτική δράση αφού συμμετείχε στη δημιουργία των επαναστατικών ομάδων Πηλίου «Σταυραδέλφια» λίγο πριν την εξέγερση του 1878.
 Ήταν παντρεμένος με την Αγλαΐα Ιωάν. Ζήση και είχε τέσσερα κορίτσια. Πέθανε από καρκίνο του στομαχιού την 1-1-1900 σε ηλικία περίπου 60 ετών.  
2. Κων-νος Αγγελίδης (1836-1910)
Κ. Αγγελίδης 
 (αντιγραφή από "Ο μεγάλος Αϊ-Γιώργης του Πηλίου" - Κ. Λιάπη)
Αϊγιωργίτης επίσης ο δάσκαλος Αγγελίδης που έδρασε στη τουρκοκρατία στα σχολεία αρρένων Νεοχωρίου, Τσαγκαράδας, Λαύκου, Μούρεσι, Δράκιας, αλλά και μετά στο σχολείο του χωριού του ως τα 1893. Αργότερα υπηρέτησε στα σχολεία 3ο -4ο Δημ. Βόλου και στη Μακρινίτσα ως το 1902 που συνταξιοδοτήθηκε.
Καλός εκπ/κός με αξιόλογη μόρφωση. Ήταν παντρεμένος και είχε τρία κορίτσια και ένα αγόρι. 

ΠΗΓΕΣ:
 Ο «μεγάλος» Αϊ-Γιώργης του Πηλίου - Κ. Λιάπης -Κοινότητα Αγ. Γεωργίου Νηλείας, Βόλος 1994 
Αγριά-Δράκια, παράλληλοι βίοι δυο πηλιορείτικων χωριών- Αναστάσιος Ι.    Τζαμτζής - ΑΓΡΙΑ 2005
- Εφημερίδες
Ιστορία της Επαρχίας Βόλου και Αγιάς –Γιαν Κορδάτος- 20ος ΑΙΩΝΑΣ- Αθήνα 1960

Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2016

Μαλαβέτας

 Όλοι μας θα έχουμε δει στο στάδιο (ΕΑΚ Βόλου) σε πανό ή σε σύνθημα στους τοίχους της πόλης την παραπάνω λέξη. Την χρησιμοποιεί ως όνομά της μια από τις ομάδες των φιλάλθων του Ολυμπιακού Βόλου, η «Malavetas Olympiakos Volou Antifa Ultras».  
Μοιάζει εκ πρώτης όψεως με ξενική. Όμως είναι ένα επώνυμο, της βολιώτικης οικογένειας Μαλαβέτα, που τα δύο απ’ τα αγόρια της ήταν σπουδαίοι ποδοσφαιριστές του ιστορικού Ολυμπιακού Βόλου.
 Ήταν η οικογένεια που όλα τα παιδιά της «θυσιάστηκαν» με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο βωμό της λευτεριάς την περίοδο της Κατοχής και μετά.
Ας τους γνωρίσουμε:
Η οικογένεια Μαλαβέτα
Η οικογένεια του Ανδρέα Μαλαβέτα ζούσε στο διώροφο σπίτι στην Περαιβού με Πολυμέρη με τα τέσσερα αγόρια και την κόρη τους. Ο πατέρας ήταν λεμβούχος της μεγάλης βάρκας «ΑΒΕΡΩΦ» που έκανε και δρομολόγια στο λιμάνι του Βόλου. 
Η οικογένεια αυτή ξεκληρίστηκε στην Κατοχή και μετά, χάνοντας και τα πέντε παιδιά της!
Μεγαλύτερος αδελφός ήταν ο Μενέλαος (1907-1943) που εργαζόταν στο συγκρότημα Κ. Σινέλη, στα ψάρια, αλλά είχε ανοίξει και ιχθυοπωλείο.

Την Κυριακή της Αποκριάς του ‘43, πήγε στο γήπεδο για να δει τον Ολυμπιακό και έκτοτε εξαφανίστηκε. Οι φήμες έλεγαν πως τον έπιασαν οι αντάρτες και τον εκτέλεσαν, γιατί δεν ήταν ευχαριστημένοι από τη στάση του!  Όμως άλλες μαρτυρίες λένε πως σκοτώθηκε στο βουνό ως αντάρτης.
Η κόρη Παναγιώτα –το δεύτερο παιδί- στην Κατοχή βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη, όπου και πιάστηκε και μαζί με άλλους μεταφέρθηκε στη Γερμανία για καταναγκαστική εργασία σε εργοστάσιο ραπτικής. Εκεί χάθηκαν και τα ίχνη της!
Ο Δημήτριος Μαλαβέτας
Το τρίτο παιδί της οικογένειας ήταν ο Δημήτριος (1914-1944) που εργαζόταν μαζί με τον πατέρα του στη βάρκα τους. Ήταν αθλητής της ιστιοπλοΐας και είχε πάρει και μετάλλιο!  Πιάστηκε αρκετές φορές για την αντιστασιακή του δράση, αλλά αφηνόταν ελεύθερος. Τελευταία φορά που πιάστηκε ήταν από τους Γερμανούς. Αφού οδηγήθηκε στις φυλακές Αλεξάνδρας και μετά στην Κίτρινη Αποθήκη, βασανίστηκε και τέλος εκτελέστηκε το Σεπτέμβριο του ’44 στα 30 του χρόνια, χωρίς να παραδοθεί η σορός του στους οικείους του! 
Ο Νικόλαος Μαλαβέτας και ο θάνατός του στις 22 Μαΐου 1944
Ο Νίκος Μαλαβέτας
Μετά τους πρώτους θανάτους με απαγχονισμό τριών  ατόμων  (Νικόλαος Τζιόβινος -44χρονος υποδηματοποιός,  Χρήστος Δεσποτόπουλος -27χρονος ζαχαροπλάστης & Ελευθέριος Μπαλτσαβιάς -σερβιτόρος) την ημέρα του Αγ. Κων-νου  σε ισάριθμα δέντρα της Πλατείας Ελευθερίας στο Βόλο, οι Γερμανοί και οι Εασαδίτες συνεργάτες τους, κρέμασαν και τον 28χρονο πολύ γνωστό και  πολύ καλό τότε ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Βόλου το Νικόλαο Μαλαβέτα (1915-1943). Τον έστειλαν στην αγχόνη κρεμώντας τον σε δέντρο της ίδιας Πλατείας. Έπαιζε ακραίος μέσος- δεξιά κι ήταν γνωστός ως Νικολάρας!   
 Ο Νικόλαος (1915-1943) ήταν το τέταρτο παιδί κατά σειρά.
Τον έπιασαν οι Ιταλοί την προηγούμενη μέρα, που γιόρταζε η νιόπαντρη γυναίκα του. Πήγε ως την κοντινή ταβέρνα του Τσουράπα και εκεί συνελήφθη. Μέσα στο 12ωρο τον οδήγησαν στην πλατεία Ελευθερίας και πήγαν να τον κρεμάσουν, χωρίς βέβαια να έχει καταδικαστεί από κάποιο δικαστήριο σε θάνατο! Συνέβηκε όμως τότε κάτι αναπάντεχο: Η αγχόνη, παρόλη την προσπάθεια των εγκληματιών, έσπασε τρεις συνεχόμενες φορές. Κι ενώ οι διεθνείς κανονισμοί λέγανε πως μετά τρεις προσπάθειες απελευθερώνεται ο μελλοθάνατος δίνοντάς του χάρη, ένας Ιταλός αξιωματικός τον πυροβόλησε στο κεφάλι και τον άφησε νεκρό. Έμεινε εκεί κάποιες ώρες γυμνός, μέχρι που τον πήρε η οικογένειά του για την ταφή.
Η εκτέλεση αυτή έκανε μεγάλη εντύπωση και γέμισε θλίψη τους Βολιώτες κι όχι μόνον, γιατί ο Νίκος ήταν αναγνωρισμένη ποδοσφαιρική φίρμα και γνωστός στην πόλη και γύρω, αλλά και για τον τρόπο εκτέλεσής του.
Τελευταίο αρσενικό της οικογένειας ήταν ο Πέτρος Μαλαβέτας ή Μανιατάκης. Ιχθυοπώλης στο επάγγελμα με δικό του μαγαζί στα παλιά ψαράδικα. Παίχτης κι αυτός του Ολυμπιακού Βόλου που έπαιζε στη θέση του κεντρικού επιθετικού. Ήταν πολύ ψηλός και δύσκολο για τους αντιπάλους του να τον μαρκάρουν. 
Στην Κατοχή ήταν αντιστασιακός κι αργότερα μαχητής του ΔΣΕ.  
Πιάστηκε από την Ασφάλεια Βόλου στις 3 Ιουλίου1949 και μετά από Στρατοδικείο, οδηγήθηκε στις φυλακές Αλεξάνδρας κι εκτελέστηκε στις 5 Αυγούστου 1949 μαζί με άλλους/ες τριάντα, στο Καζανάκι. Τότε ήταν 31 ετών παντρεμένος με την Καλυψώ και πατέρας ενός παιδιού δυόμισι ετών, που μετά την εκτέλεση πήρε το όνομά του.  
ΠΗΓΕΣ: 
- Εφημερίδα Βόλου ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, 29-4-1961
«Όταν τους ίδωμεν όλους υπό το πέλμα μας...όταν τους πατήσωμεν όλους τελειωτικώς, θα ησυχάσωμεν...» Θανάσης Κ. ΒογιατζήςΕπικοινωνία, Βόλος 2008.
- Εφημερίδες Βόλου ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ & ΛΑΪΚΗ ΦΩΝΗ.

Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2016

Φιλόπτωχος Αδελφότης Βόλου

«Η πόλη κρίνεται στα δύσκολα, και όχι στις "δόξες" του παρελθόντος...» έγραψε ο καλός φίλος Αντώνης Ζ. [ΕΔΩ] στο χρονολόγιο  της σελίδας (Η ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ) που επιμελείται [ΕΔΩ] αναφερόμενος στα τεκταινόμενα στο Ορφανοτροφείο Βόλου.  (Η σελίδα του Ιδρύματος  [ΕΔΩ]).
Μπορεί κάποιος να διαφωνήσει;
Η Φιλαρμονική του Ορφανοτροφείου -από το αρχείο του Αντώνη Ζ. 
(Στο κείμενο υπάρχει αναφορά στην μπάντα.)
Η αφορμή λοιπόν δόθηκε ώστε να συνεχιστεί σήμερα με μιαν ακόμη ανάρτηση η ιστορία της «ΦΙΛΟΠΤΩΧΟΥ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ ΒΟΛΟΥ» μέσα από το «Ημερολόγιό» της του 1899. (Στην προηγούμενη υπήρχε αναφορά στον ευεργέτη του Ορφανοτροφείου Αθ. Μυλωνόπουλο)  

Πέμπτη 21 Ιανουαρίου 2016

Αθανάσιος Μυλωνόπουλος

Ο άγνωστος ευεργέτης του Ορφανοτροφείου Βόλου
Τούτες τις μέρες έχει έλθει στο προσκήνιο το Ορφανοτροφείο του Βόλου (Φιλόπτωχος Αδελφότης Βόλου) με τα όποια προβλήματά του. Κάποιοι λένε διάφορα, κάνουν διάφορα, κάποιοι δείχνουν ενδιαφέρον(;) και οι υπόλοιποι συμπολίτες παρακολουθούν από τον ηλεκτρονικό τύπο και τις εφημερίδες εμβρόντητοι τα τεκταινόμενα σ’ αυτό το ίδρυμα που διαχρονικά έχει προσφέρει πολλά στα ορφανά του τόπου κι όχι μόνον.
Σήμερα θα παρουσιάσουμε έναν σπουδαίο δωρητή-ευεργέτη του Ιδρύματος που στην αυλή του υπάρχει η προτομή του.
Είναι ο Αθανάσιος Μυλωνόπουλος.
Κι αυτό για να γνωρίσουμε τον φιλάνθρωπο συμπατριώτη και ίσως μας «παραδειγματίσει» -ειδικά τώρα- ο βίος του!
Ο Αθανάσιος Μυλωνόπουλος γεννήθηκε στα 1856 στο Πουρί του Πηλίου. Σε ηλικία 12 ετών έφυγε από το χωριό του και πήγε στην Αίγυπτο κοντά σε άλλους συμπατριώτες του. Εκεί δουλεύοντας, έμεινε τρία χρόνια κι επέστρεψε για λόγους υγείας μετά από την προτροπή των γιατρών του. Ερχόμενος πίσω εγκαταστάθηκε στον Πειραιά, όπου και εργάστηκε για μια οκταετία. Ως τότε ασχολείται με το γενικό εμπόριο που κι αργότερα συνεχίζει.
Μετά πήγε στην Αγιά όπου για δώδεκα χρόνια επιστατούσε στην καλλιέργεια των κτημάτων του. Κάποια στιγμή έρχεται στο Βόλο και εργάζεται ως συνεργάτης της Τράπεζας Κοσμαδόπουλου ως τα 1911. Αποχωρώντας από την Τράπεζα ασχολήθηκε μόνος του με χρηματιστηριακές επιχειρήσεις. Έμενε στην οδό Κενταύρων 73 (Κ. Καρτάλη).
Απέκτησε από την πολύχρονη δουλειά του αρκετή περιουσία, που μεγάλο μέρος της άφησε με διαθήκη του στους συγγενείς του (αδελφό, αδελφή και ανηψιό περίπου 1.200.000 δρχ) και 2.000 λίρες στη σύζυγό του Βιολέτα Πολυμέρου του Γεωργίου (1862-1954) με καταγωγή επίσης από το Πουρί. 
Κάποια στιγμή του Αύγουστο του 1930, πήγε σε γάμο μιας ορφανής (τότε ήταν συνηθισμένο το Ίδρυμα να παντρεύει τις κοπέλες του αποκαθιστώντας τες) και γνωρίζοντας από κοντά και τα άλλα παιδιά του ορφανοτροφείου, συγκινήθηκε κι αποφάσισε να δώσει κάποιο χρηματικό ποσό σαν βοήθεια και για προίκα των κοριτσιών. Αυτό όμως το ποσό ήταν αρκετά μεγάλο! Δώρισε σε τρεις ισόποσες δόσεις το ποσόν των 6.000 λιρών. Πρώτα έδωσε από 2.000 τον Οκτώβριο και το Δεκέμβριο του 1930 και 2.000 τρεις μέρες πριν το θάνατό του. (Σκεφτείτε πως τότε η λίρα είχε 280 δρχ περίπου)
Πέθανε άτεκνος στις 2 Απριλίου 1931, από καρκίνο του προστάτη σε ηλικία 75 ετών.  Η κηδεία του έγινε πάνδημη την επόμενη στις 10.30΄ στον Άγ. Νικόλαο και λόγους έβγαλαν ο τότε πρόεδρος του Ιδρύματος Αθανάσιος Φιλιππάκης και φίλος του ευεργέτη και ο καθηγητής Σπυρίδων Διαμαντόπουλος μέλος του συμβουλίου. Παραβρέθηκαν οι αρχές του Βόλου και πλήθος κόσμου.  
Στο παλιό νεκροταφείο Βόλου βρίσκεται ο τάφος του, με μνημείο-στήλη του γλύπτη Νικόλα που στην επιγραφή στο υπόβαθρο γράφει: ΤΟ ΟΡΦΑΝΟΤΡΟΦΕΙΟΝ ΒΟΛΟΥ ΕΙΣ ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΕΥΕΡΓΕΤΗΝ ΑΘΑΝ. ΜΥΛΩΝΟΠΟΥΛΟΝ.
Το μνημείο-στήλη.
(Από το βιβλίο της Βασ. Γιασιράνη-Κυρίτση "Ιστορίες ζωής και θανάτου...")
Το Ίδρυμα και σωστά, τον ανακήρυξε σε μέγα ευεργέτη, αφού ήταν ο μεγαλύτερος Βολιώτης που τότε έκανε αγαθοεργίες και έστησε την προτομή του στον αύλειο χώρο του, μετά από απόφαση των μελών του Διοικητικού του Συμβουλίου.
Η προτομή έγινε με δαπάνη του και εκτελέστηκε από τη Βολιώτισσα γλύπτρια Καίτη Τσολάκη, κόρη του τότε καθηγητή του Ελληνικού σχολείου Κοντογεωργίου, Βασιλείου Τσολάκη. Η γλύπτρια είχε γνωρίσει τον «παππού των ορφανών» όπως τον αποκαλούσαν και είχε σχεδιάσει τη μορφή του εκ του φυσικού. Έτσι απέδωσε και στην προτομή ακριβώς τα χαρακτηριστικά του. Στ' αριστερά του βάθρου αναφέρεται το όνομά της.
Η προτομή είναι στημένη σε βάθρο και στα δεξιά της εισόδου του Ιδρύματος.  
Κλείνοντας, ας δούμε ένα απόσπασμα του επικήδειου από τον καθηγητή Διαμαντόπουλο, σαν επίλογο αλλά και δίδαγμα.(*)    
ΠΗΓΕΣ:
-Εφημερίδες Βόλου ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, ΛΑΪΚΗ ΦΩΝΗ, ΘΕΣΣΑΛΙΑ - Απρίλιος 1931
-«ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ» Γιασιράνη-Κυρίτση Βασιλεία, ΩΡΕΣ 1996

(*) Πιστεύω, πως έχει τον τρόπο του ο καθένας μας -ακόμη κι αυτές τις δύσκολες εποχές- να βοηθά το ίδρυμα. 
π.χ. Υπάρχουν σε διάφορα σημεία της πόλης κουμπαράδες ή κάνοντας μια κλήση στο τηλέφωνο-γραμμή στήριξης κλπ  κλπ

Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2016

Ο ενοριακός Ναός του Αγ. Αθανασίου (2)


Χρόνια Πολλά στους συμπατριώτες/ισσες και σ' αυτές/ούς που γιορτάζουν!
Συνεχίζοντας την προηγούμενη χθεσινή δημοσίευση Ο ενοριακός Ναός του Αγ. Αθανασίου (1), σήμερα θα δούμε φωτογραφίες στον περίβολο του Ναού από διάφορες εποχές. 
Όλες είναι από το αρχείο του "φιλίστορος" Λεχωνίτη Νίκου Μαστρογιάννη. 
Τον ευχαριστώ πολύ που τις δημοσιοποιεί για να τις δούμε όλοι -παλιόι και νέοι- και να δούμε την ιστορία του ναού. Ίσως όμως να γνωρίσουμε κάποιους συγγενείς ή γνωστούς συγχωριανούς! 
(Οι φωτογραφίες του Νικ. Μαστρογιάννη να μην ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ) 
Μοναδική φωτογραφία (περίπου 1925-30  )με το Ναό -παράπηγμα πριν
αρχίσει η οικοδόμηση του υπάρχοντος. Βρισκόταν πίσω από την σημερινή εκκλησία.
Στην είσοδό του η "Χρήσταινα". Ήταν μια γραφική γυναίκα  που ζούσε
σε παράπηγμα παραδίπλα από τον πύργο Καραγιαννόπουλου.
Πάντα ντυνόταν γιορτινά με καπέλα, "κοσμήματα" και στολίδια.
 Έμεινε στην ιστορία ως "Σαλοχρήσταινα" και ζωντανό "αντι-παράδειγμα"
των γυναικών και κοριτσιών ως προς τον στολισμό τους.
Γνωστή ήταν η προτροπή:
"Βγάνε τα σαλά απ' φόρεσες γιατί μοιάζεις με τ' Σαλοχρήσταινα"!!
1939. Μπροστά στον Αϊ-Θανάση τα παιδιά των Άνω Λεχωνίων
με στολές της Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας, Προσκόπων
και παιδιών μικρότερων με τα γιορτινά τους ρούχα.
Ο Ναός πριν χτιστεί το "Ρολόι" αλλά και ο πρόναος.
Τότε πρόναος ήταν το ξύλινο κουβούκλιο.
Είναι πρόσφατα χτισμένος όμως, ο περίβολος. 

Στο παγκάκι ο παπα-Θεοφάνης.
Μετά το χτίσιμο των εξωραϊστικών έργων στο προαύλιο.
Κάτοικοι και μαστόροι με τον παπα-Θεοφάνη και δίπλα του την παπαδιά.
Λεχωνίτισσες κυρίες πλένουν την είσοδο του περίβολου
 μετά τα έργα εξωραϊσμού.
Το τοιχίο έχει κτιστεί, ο περίβολος εξωραίστηκε
και οι Λεχωνίτες/τισσες ποζάρουν στο φακό με τον παπά τους!!
Περιφορά εικόνας στη γιορτή του Αγ. Αθανασίου, αρχές δεκαετίας 1960.
Μπροστά ο επίτροπος Στέφ. Μαστρογιάννης, παπαδάκι Κων. Τέρπος,
αριστερά ο ψάλτης Νικ. Καλλικάτζαρος, δεξιά ο παπα-Θεοφάνης
και πίσω απ' το διάκο ο αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Καζανάκης-
σήμερα επίσκοπος Βελεστίνου.
Πίσω ακριβώς οι υπόλοιποι επίτροποι Ιωαν. Γεωργούδης, Γρηγ. Κομνηνάκης,.
 
Πανήγυρη Αγ. Αθανασίου στις 18-1-1968. Ο δεσπότης Δημητριάδος
Δαμασκηνός (Χατζόπουλος) ,ο παπα-Θεφάνης Τσιλιώνης
και άλλοι Λεχωνίτες και Λεχωνίτισσες.
Οι επίτροποι του Αγ. Αθανασίου Γιώρ. Βαΐτσης και Στέφ. Μαστρογιάννης
 επί το έργον στα 1970! Στο δρόμο απέναντι από τον Κήπο Μουρογιάννη
πηγαίνουν στα καφενεία όπου από πολλούς θαμώνες
θα ζητηθεί ο οβολός! 
Για το τέλος η παρακάτω φωτογραφία στη νότια εξώθυρα του Ναού. Στο μάρμαρο "Αφιέρωμα  Σοφοκλέους Αλπάκη" δεν υπάρχει σήμερα κι η πόρτα έχει αλλαχτεί. Τα  μαθητούδια είναι Βολιωτάκια σε εκδρομή στο χωριό, μετά το Πάσχα. Τσουγκρίζουν αυγά και το σπιτικό κολατσιό τους είναι πάνω στην πετσέτα!!! Εξαιρετική!

Σάββατο 16 Ιανουαρίου 2016

Ο ενοριακός Ναός του Αγ. Αθανασίου (1)

Γιορτάζει μεθαύριο ο ενοριακός Ναός του Αγίου Αθανασίου στο χωριό μας, τα Άνω Λεχώνια.
Για το Ναό μας έχουμε αναφερθεί και σ’ άλλες δημοσιεύσεις παλιότερα.
Σήμερα θα δούμε το ΦΕΚ που εγκρίνει την απόφαση της τότε Κοινότητας Αγ. Γεωργίου Νηλείας, όπου παραχωρεί οικόπεδο στην παλιά ενορία των Αγ. Αναργύρων -Άνω Λεχωνίων, για να χτιστεί ο σημερινός Ναός του Αγ. Αθανασίου:
Ο νέος Ναός αντικατέστησε ως ενοριακό, τον Ναό των Αγίων Αναργύρων. 
Αρχικά λειτουργούσε σε παράπηγμα. Κτίστηκε με χρήματα που προήλθαν από γενναίες συνδρομές Λεχωνιτών, εράνους στο Βόλο και τη γύρω περιοχή.
Ακόμη και χοροεσπερίδες διοργανώθηκαν τότε για τη συγκέντρωση χρημάτων!
Αρχιτέκτονας μηχανικός ήταν ο γνωστός Δημήτριος (Μήτσος) Κασσιόπουλος, ιδιοκτήτης του γνωστού αρχοντικού.
Κτίστες ήταν  οι αδελφοί Καλλικάντζαρου και άλλοι ντόπιοι καθώς και γυροχωριανοί μαστόροι. 
Μια μαρτυρία λέει πως έχει εντοιχιστεί αρχαία μαρμάρινη πλάκα από τα ρωμαϊκά λουτρά που υπήρχαν στον ίδιο χώρο, με την επιγραφή αφιερωμένη  «ΤΗ ΥΓΙΕΙΑΙ»,  όμως γυρισμένη προς τα μέσα! 

Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2016

Πασάς και Μπέης ...Πηλιορείτες

Κωμανός - Πασάς & Κωμανός - Βέης
Σήμερα θα γνωρίσουμε δυο Πηλιορείτες επιστήμονες που έδρασαν, όπως και πολλοί άλλοι συντοπίτες, εκτός της πατρίδας. Και τα χρόνια εκείνα του 19ου και αρχών 20ου αι., ακολούθησαν το δρόμο μαζί με άλλους προς την Αίγυπτο όπου και διέπρεψαν.
Ο πρώτος παίρνοντας τον τίτλο του «Πασσά» και ο δεύτερος του «Μπέη». Ας τους γνωρίσουμε:
1.  Κωμανός Πασάς
Εξέχουσα επιστημονική φυσιογνωμία αποτελoύσε ο Αντώνιος Δ. Κωμανός -Πασσάς, που είναι σ’ εμάς τους Πηλιορείτες σχεδόν άγνωστος.
 Γεννήθηκε στη Ζαγορά στα 1852. Σπούδασε στη Γερμανία, Αυστρία, Παρίσι και αναγορεύτηκε διδάκτορας(πτυχιούχος) της Ιατρικής το 1876 στο Στρασβούργο. Με τις πρωτότυπες μελέτες του προήγαγε την ιατρική επιστήμη με πολλές βαρυσήμαντες ανακοινώσεις του.
Υπηρέτησε αρχικά σε μαιευτήριο της Πράγας και μετά σε νοσοκομεία του Παρισιού. 
Αμέσως εγκαταστάθηκε στο Κάιρο και άρχισε την εξάσκηση του επαγγέλματός του από τον  Ιανουάριο 1877 (άδεια Κυβερνήσεως).  Ήταν μέλος πολλών ευρωπαϊκών ιατρικών σωματείων και γιατρός ασφαλιστικών εταιρειών.
Το έτος 1892 ο αντιβασιλιάς της Αιγύπτου Χιλμή Αμπάς ο Β', τον προσλαμβάνει σαν ιδιαίτερο γιατρό των ανακτόρων του και αρχηγό συγχρόνως των γιατρών του πολιτικού και στρατιωτικού  οίκου του. 
Επιπρόσθετα του απονέμει αρχικά στα 1884 τον τίτλο του Μπέη και μετά και τον υψηλότατο τίτλο του Πασά, τίτλο που απονέμονταν πολύ σπάνια  σε ευρωπαίους.
Στα 1920 κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Memoires de Comanos Pacha,1920» ( Απομνημονεύματα) κάνοντας μεγάλη εντύπωση και προκαλώντας ευμενείς κριτικές των λόγιων. Επίσης θερμά ήταν τα συγχαρητήρια γνώριμών του μοναρχών της Ευρώπης.
Η ευρύτατη εγκυκλοπαιδική του μόρφωση και τα σπάνια κοινωνικά προσόντα του καθιστούσαν την παρουσία του  απαραίτητη σε κάθε επίσημη κοσμική συγκέντρωση στο Κάιρο.
Για πολλά χρόνια διετέλεσε διευθυντής του ελληνικού Νοσοκομείου Καΐρου. Εξάσκησε για πολλά χρόνια την οφθαλμολογία που την είχε σπουδάσει ιδιαιτέρα, λόγω της ζήτησης για τα οφθαλμικά προβλήματα που μάστιζαν τότε τους Αιγύπτιους, αλλά και τους κατοίκους της ερήμου.
2.  Ένας άλλος επίσης Ζαγοριανός -Μπέης αυτός- ήταν ο Αντώνιος Κωνστ. Κωμανός -Βέης.
Γεννήθηκε στα 1872. Σπούδασε στην Αθήνα και μετά κατέβηκε στο Κάιρο. Άριστος νομικός, εξασκήθηκε στη δικηγορία στο μεγάλο δικηγορικό γραφείο του επίσης Πηλιορείτη Ιωάννη Αθανασάκη και αργότερα εργάστηκε ως δικαστικός.
Αυτός μετά από μικρή εξάσκηση του επαγγέλματός του, εκτιμήθηκε δεόντως τους αρμόδιους, διορίζεται στις 20 Ιανουαρίου 1895 μόλις στα εικοσιτρία του, βοηθός Αντιεισαγγελέα, και στη συνέχεις στις 26 Μαρτίου 1900 προήχθη σε Αντιεισαγγελέα. Την 9η Ιανουαρίου 1905 διορίζεται διευθυντής της Εισαγγελικής Αρχής Μανσούρας και στις 2 Φεβρουαρίου του 1907 εγκαθίσταται στην Αλεξάνδρεια ως Εισαγγελέας στο Πρωτοδικείο της.
Εισαγγελέας του Μικτού Εφετείου προήχθη την 1η Μαρτίου 1925, θέση που διατήρησε μέχρι το 1931, οπότε αποσύρθηκε για λόγους υγείας.
Η Αιγυπτιακή Κυβέρνηση εκτίμησε την αξία και τις υπηρεσίας του Αντ. Κ. Κωμανού και απένειμε σ’ αυτόν περί το 1910 τον επίζηλο τίτλο του «Βέη».  
Επίσης ο Επιστημονικός Σύλλογος «Πτολεμαίος ο Α'» του είχε αναθέσει πριν χρόνια την Προεδρία του που ήταν πολύ επωφελής,  αφού αναδείχτηκε  αντάξιος των προσδοκιών των μελών που τον ψήφισαν.
ΠΗΓΕΣ:
- Εφημερίδα ΘΕΣΣΑΛΙΑ 
- Ημερολόγιον Σκόκου, 1900
- Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΝΕΩΤΕΡΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣ, Αθαν. Πολίτη, Αλεξάνδρεια 1928-30
- ΟΙ ΠΗΛΙΟΡΕΙΤΑΙ ΕΝ ΑΙΓΥΠΤΩ, Αποστ. Κωνσταντινίδη, Αλεξάνδρεια 1936
-  ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ-Ελληνικός πολιτισμός εν Αιγύπτω, Φερδ. Οδδή, Αλεξάνδρεια      1911.