Κατά την ιδίαν πεδινήν οδόν μίαν ώραν προβαίνοντες (απὸ το Βόλο), ερχόμεθα εις τα Λεχώνια. Αυτά κείνται επί μιας με χωράφια, αμπέλους, κήπους νεραντζίων, κίτρων και άλλων διαφόρων οπωρίμων δέντρων φυτευμένης πεδιάδος...

(Νεωτάτη της Θεσσαλίας Χωρογραφία-Ιωάννης Αναστασίου Λεονάρδος, 1836)

Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η ! Μπορείτε να αντιγράφετε κείμενα κ.ά. από το ιστολόγιο. Αυτό, ΔΕΝ αποκλείει αναφορά στην ΠΗΓΗ. - Φωτογραφίες άλλων να μην ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ - Ιδιωτικά αρχεία να ΜΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.

Παρασκευή 27 Ιουνίου 2014

Πηλιορείτικα παρατσούκλια

Παρατσούκλια – Σουσούμια
(σούμ(ν)ια στο πηλιορείτικο ιδίωμα)  
Τα παρατσούκλια (παρωνύμια-προσωνύμια) έχουν μεγάλη διάδοση σ’ όλη την Ελλάδα. Στα πηλιορείτικα χωριά ακόμα περισσότερο!  Είναι αμέτρητα! Δεν υπήρχε σχεδόν κανένας χωρίς παρατσούκλι!
Αυτά χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: α) τα σκωπτικά (περιπακτικά-χλευαστικά) και β) τα διακριτικά (χαρακτηριστικά– ιδιωματικά).  
Βέβαια τα «παρωνύμια» αυτά έρχονται ως τις μέρες μας από τους αρχαίους καιρούς, όταν οι Έλληνες τα είχαν καθιερώσει για σκωπτικούς λόγους και σ’ αυτά βασιζόταν σε μεγάλο μέρος κι η αρχαία τραγωδία!
Προέρχονται από τη λαϊκή φαντασία κι από ειρωνική διάθεση σε μικρές συνήθως κοινωνίες, όπου όλοι γνωρίζονται καλά μεταξύ τους.
Τα δημιουργούσαν οι χαριτολόγοι και τα «κολλούσαν» !
Γενικά οι άνθρωποι τα καθιέρωναν παλιά και για λόγους συνεννόησης μεταξύ τους. Έτσι από τις μικρές ηλικίες ακόμα οι χωριάτες …αποκτούν το παρατσούκλι τους και σε πολλές περιπτώσεις αυτό γίνεται κυριολεκτικά το όνομά τους! Κάποια παρατσούκλια μεταβιβάζονται από πατέρα σε γιο, σαν κληρονομιά ή σαν επώνυμο!
Σ’ αρκετές περιπτώσεις ο τόπος καταγωγής δίνει το παρατσούκλι, σ’ αυτόν που το φέρνει.
Πολλά απ’ τα παρατσούκλια προέρχονται από σωματικά γνωρίσματα και λέγονται «σουσούμια» (=διακριτικά γνωρίσματα του προσώπου, χαρακτηριστικά). Επίσης από ψυχικά προτερήματα κι ελαττώματα, από κινήσεις και πράξεις, καθώς κι από τυχαία περιστατικά, όπως πχ όταν κάποιος φοβήθηκε κι είπε «μανούλα μ’» του κόλλησε το παρατσούκλι «ι Μανούλας».  Κάποια παρατσούκλια προέρχονται από το επάγγελμα του ανθρώπου ή συγγενή του, καθώς αυτά σε περίπτωση συνωνυμίας ξεχωρίζουν το άλλο άτομο.
Παρατσούκλια όμως προέρχονται από παρομοιώσεις με ζώα, πουλιά, ψάρια. 
Πρέπει να σημειώσουμε, πως πολλές φορές παρατσούκλια δίνονταν και σ’ άψυχα ή ζώα. πχ κουλουβρέχτ’ς: η μικρή βάρκα που μπάζει εύκολα νερά και βρέχει τον καθισμένο ψαρά, κουλουβός: συνήθως ο σκύλος με κομμένη ουρά, νταλακουνέρ’: το νερό που δεν ξεδιψά, σκληρό με άλατα, κουλουσούρτ'ς: το τρενάκι του Πηλίου κ.ά.
Ενδεικτικά, κάποια απ’ τα πηλιορείτικα παρατσούκλια είναι τα παρακάτω(*):
Αλουή (η): αυτός που είναι πικρόχολος (από το φυτό αλόη, με πικρή την γεύση των φύλλων). 
Αλ’πός-ού(ο-η): αυτός που είναι παμπόνηρος
Αλμπάν’ς: αυτός που έχει σχέση με το επάγγελμα του πεταλωτή (=αλμπάνης)
Αλμπανέζους: αυτός που καταγόταν  απ’ την Αλβανία.
Αμπάς : (ο)  αυτός που φορούσε μάλλινα χοντροϋφασμένα ρούχα, σκουτιά.
Άσουτους (ο): αυτός που κάνει ασωτίες.
Βινιαμίν (ο): ο μικρότερος απ' τα πολλά άρρενα αδέλφια.
Βόμπρας (ο): αυτός που είναι μικροκαμωμένος κι άσχημος.  
Γαλιάντρας(ο)  : αυτός που λέει πολλά, φλύαρος.
Γιάναρους (ο), Γιουργάρας, κλπ : Ο Γιάννης, ο Γιώργος κ.ά. με ογκώδη σωματότυπο.
Γιλαδάρ’ς (ο): αυτός που έβοσκε ή είχε γελάδια.
Γιρμανός (ο): αυτός που ήξερε τη γερμανική γλώσσα. Συνήθως το έπαιρναν οι επιστρέψαντες αιχμάλωτοι του Γκαίρλιτς.
Γκαϊδός(ο): αυτός που ήταν αλλοίθωρος, στραβός.  
Γκιέκας(ο)  : αυτός που δούλευε σκληρά, όπως οι Γκέκηδες Αλβανοί.
Γουμαρόγαλος (ο): αυτός που στη βρεφική ηλικία του ήπια γάλα γαϊδούρας.
Ζούνους (ο): αυτός που στριφογυρίζει, γυροφέρνει και δεν απομακρύνεται.
Ζύγρα (η): αυτός που γινόταν ενοχλητικός.
Ι Βλάχους: αυτός που μετανάστευσε στο Πήλιο, κυρίως από το εσωτερικό της Θεσσαλίας, αλλά και κάθε ξένος. (Βλαχομαχαλάς=Άλλη Μεριά Βόλου)
Ι Γιάνν’ς τ’ Γληγόρ’: ο Γιάννης που έχει πατέρα το Γρηγόρη σε αντιδιαστολή με άλλον Γιάννη  συνεπώνυμο, πιθανά εξάδελφο. 
Ι Γιάνν’ς τ’ς Μαριώς (ο) : ο Γιάννης που έχει μητέρα τη Μαρία.
Κ’δούνας (ο): αυτός που έχει μεγάλο κεφάλι σαν κουδούνα.
Καζαμίας(ο)  : αυτός  που ήταν  μικροβιβλιοπώλης.
Καλόερους (ο) : αυτός που είχε κάποιον συγγενή καλόγερο ή κάποτε ήταν καλόγερος.
Καναβός(ο): αυτός που δεν είχε φωνή ή δεν τα κατάφερνε καλά στη δουλειά.
Καούνης (ο): αυτός που ήταν φαλακρός
Καραΐσκους(ο) : αυτός που έχει μουστάκι σαν του Καραϊσκάκη.
Κάργας(ο): αυτός που έκανε τον παλικαρά.
Καρεζ’νός(ο): αυτός που ήταν πεισματάρης.
Κατράνης (ο): αυτός που είναι μελαμψός ή κατάμαυρος.
Κατρέλιας(ο) –Κατρέλου (η), Κατρελής(ο): αυτός/ή που μικρός/ή κατουριόταν συχνά.
Κατσιαπρόκους (ο): αυτός που είναι ζωηρός- αεικίνητος και μικρόσωμος. (από το ομώνυμο εργαλείο του τσαγκάρη)
Κικίμπας (ο): αυτός που είναι βραδύγλωσσος, τραυλός, τσευδός.
Κλανίκας (ο): αυτός που φοβάται.
Κλιάρ’ς (ο): αυτός που έχει μεγάλη κοιλιά.
Κ'λόχειρους (ι): αυτός που είχε κομμένο χέρι (συνήθως από δυναμίτη στο Ανατ. Πήλιο).
Κουκκ’νόκωλους (ο): αυτός που έχει κόκκινο πρόσωπο.
Κόκκινους(ο) : αυτός που έχει στο πρόσωπο κόκκινο σημάδι ή ο κοκκινοτρίχης.
Κούκλας (ο): αυτός που ήταν όμορφο μωρό.
Κουλουκ’θάς(ο) -Κουκουκ’θού (η): αυτός που μοιάζει με κολοκύθι ή λέει άνοστα αστεία.
Κουτέτσους (ο): αυτός που ήταν …κλεφτοκοτάς.
Κουτσουγιώργ’ς, Κουτσουγιάνν’ς (ο) κλπ: σύνθετο από κάποιον χωλό-κουτσό άντρα.
Κουτσουφίτ’ς (ο): αυτός που είχε κάποιο αυτί κομμένο.
Κρητικός (ο): ο καταγόμενος απ’ την Κρήτη. (Η μαζική εισβολή Κρητών στο Πήλιο έγινε στα χρόνια του Ελ.Βενζέλου)
Κ'ρούπας (ο) : αυτός που έχει μεγάλο κεφάλι, ή σπασμένο όπως το σταμνί , κουρούπι.
Κωλουφαγούρας (ο): αυτός που δεν στέκεται σε μια θέση ακίνητος.
Μαγκαφάς (ο): αυτός που είναι μαγκούφης, δύστροπος, κακομοίρης ή αχαΐρευτος.
Μαλλιαρουκάπανους (ο): ο παπάς ή ο μουσάτος (καπάν'= πηγούνι.
Μανιά (η): αυτός που φαίνεται γηρασμένος
Μαύρους (ι): αυτός που ήταν μελαμψός.
Μόλ’τσας (ο): αυτός που επίσης προσκολλιέται σαν μόλ’τσα(=σκώρος)
Μπάκακας (ο): αυτός που έχει μάτια πεταγμένα ή πίνει πολύ νερό.
Μπαλαμούτ’ς (ο): αυτός που λέει ψέματα.
Μπούκλας (ο): ο κατσαρομάλλης
Νιαούρ’ς(ο): αυτός που είχε φωνή σαν νιαούρισμα γάτας ή μιμούνταν τη γάτα.
Νικουλάρας (ο): ο Νίκος που είναι μεγαλύτερος σε όγκο, από κάποιον άλλον Νίκο.
Νίτσας(ο): παρατσούκλι που προέρχεται από το όνομα Νίτσα <Ελενίτσα, της μάνας κάποιου.
Ντάγκας(ο): αυτός που είναι ψηλόσωμος.
Νταής(ο): αυτός που έκανε τον παλικαρά.
Νταλακιάρ’ς (ο)  : αυτός που δεν χορταίνει νερό, ή μένει σε περιοχή άνυδρη όπου υπάρχει έλλειψη νερού.
Ντέτσ'κας (ο): αυτός που είναι πεισματάρης.
Ξ’λουπειτίναρου (το): συνήθως η πολύ λεπτή γυναίκα.
Οπαλάκιας (ο): αυτός που όταν καθόταν, έλεγε «όπαλακια»
Παλάβρας(ο): αυτός που ήταν πολύ ζωηρός κι έκανε τρέλες.
Παπαρδέλας ης (ο): αυτός που είναι φλύαρος κι αερολογεί.
Πατούνης (ο): αυτός που έχει κάποιο σημάδι στις πατούσες ή στα πόδια.
Πατσιούρ’ς: αυτός που είναι πλατυμέτωπος.
Πέταβρου (το): ο πολύ αδύνατος που μοιάζει με λεπτή σανίδα.
Πικραγγ'ριά (η): αυτός που είναι κακός, «πικρός» όπως το ομώνυμο φυτό. 
Πίν’ς (ο): αυτός που τα πίνει.
Πλιεμουνιάρ’ς(ο): αυτός που είχε φυματίωση.
Πουρτουφόλας (ο): αυτός που είχε «μεγάλο» πορτοφόλι, πλούσιος. Επίσης κι ο πορτοφολάς.
Σατράπ’ς  (ο): αυτός που φέρνεται σκληρά.
Σιαντέρας (ο): αυτός που ήταν ογκώδης κι άσχημος (σαν τέρας).
Σίμης(ο): από τα παλιά βολιώτικα μακαρόνια ΣΙΜΙ.
Σκ’λιάς (ο): αυτός που μοιάζει με σκύλο ή βρωμά σαν σκύλος.
Σκανταλίδ (το): αυτός που είναι μικρόσωμος, αεικίνητος και σκανταλιάρης.
Σπάγγους (ο) : ο άνθρωπος που είναι τσιγκούνης.
Τζιάμπας (ο): αυτός που την «έβγαζε» τζάμπα.
Τζιριμές  (ο):  αυτός που είναι ζημιάρης και πληρώνει ή ο δύστροπος.
Τζουίνας (ο): αυτός που μικρούλης ήταν λεπτός σαν σωλήνας(>τζουίνας).
Τράγους(ι): όπως Μαλλιαρουκάπανους , παπάς ή μουσάτος.
Τρεύλιας: (ο)   αυτός που τραυλίζει.
Τσιμπλιάρ’ς (ο): αυτός που έχει τσίμπλες στα μάτια, αλλά και το λυχνάρι.
Τσίρλιας(ο): αυτός που είχε ή έχει διαρκή διάρροια.
Τσίρους(ο): αυτός που είναι λεπτός κι αδύνατος, σαν το αποξηραμένο ψάρι.
Τσίτζιρας(ο): αυτός που είναι αδύνατος, ισχνός.
Χάχας(ο): αυτός που χαχανίζει ή έχει μείνει με το στόμα ανοιχτό.
Χιέσιας (ι): αυτός που είναι φοβητσιάρης .
Ψειριάρ’ς (ο) : αυτός που είχε ψείρες.
Ψείρου (ι) : αυτός που προσκολλάται κάπου.

(*) Εσείς μπορείτε να συμπληρώσετε, όσα ακόμη παρατσούκλια ξέρετε!
Πηγές:
-     ΠΗΛΙΟΡΕΙΤΙΚΑ ΚΑΙ ΒΟΛΙΩΤΙΚΑ ΑΝΘΡΩΠΩΝΥΜΙΑ, Κ. Λιάπης, Βόλος, Μάρτιος 2015, σελ. 272.
-     Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΗΛΙΟΥ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ, Γιώργος Θωμάς,    ΩΡΕΣ 1996.
-     ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ ΤΟΥ ΠΗΛΙΟΥ, Κώστας Λιάπης, Βόλος 1996.
-      ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙΑ -Ημερολόγιον της μεγάλης Ελλάδος 1922- σελ 111, Εκδόσεις Ι. Ν.     ΣΙΔΕΡΗΣ, Αθήναι.
-      Διηγήσεις, εμπειρίες.

Δευτέρα 23 Ιουνίου 2014

Τ΄ Αϊ-Γιαννιού του Κλήδονα

Οι προλήψεις γενικά, είναι ένα είδος θρησκείας και είναι βαθιά ριζωμένες στο λαό μας, από τα αρχαία χρόνια. Ντυμένες βέβαια με τη χριστιανική διδασκαλία, έγιναν μέρος της θρησκευτικής ζωής (κανόνες και έθιμα). 
Έτσι μεταφέρεται αυτή η «πίστη»  μέχρι και σήμερα, ως έθιμο ή εκδήλωση θρησκευτικού χαρακτήρα.
Στις 24 Ιουνίου, γνωρίζουμε, πως η εκκλησία μας γιορτάζει το «Γενέθλιον του Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου». 
Γιατί όμως ο Αϊ-Γιάννης σχετίστηκε με τον αρχαίο Κλήδονα;
1. Επειδή είναι «προφήτης». Το ίδιο και «αι μαντείαι των Κληδόνων», είδος  προφητειών.
2. Από την παρετυμολογία  του ονόματος  του «Αϊ-Γιάννη», που θα φέρει την υγεία. Δηλ. θα μας «γιάνει»- θεραπεύσει!  (πρβλ.  ρίζα, ριζικό-ρύζι στους γάμους).
3. Επειδή ο άγιος είναι «φύλαξ και σωτήρ παντός κακού»,  η μέρα της γιορτής των  γενέθλιων του, θεωρήθηκε πηγή ευδαιμονίας και νέας τύχης και συνδέθηκε με τα τυχαία «ωφελήματα»!
Την ίδια μέρα λόγω «θερινού ηλιοστασίου» κι όχι μόνον, είναι ή τουλάχιστον ήταν και μεγάλη γιορτή των προλήψεων και εθίμων του Κλήδονα! 
Για τον «Κλήδονα» και τα έθιμά του έχουν γραφτεί από τους ειδήμονες, πάρα πολλά (*).
Σήμερα σε πολλά πηλιορείτικα χωριά -αλλά κι αλλού, αφού το έθιμο είναι πανελλήνιο- αναβιώνουν τα δρώμενα της γιορτής, από διάφορους συλλόγους κυρίως, όπως πχ στις Αφέτες.
Παρακάτω, θα δούμε κάποια σχετικά κείμενα που λίγο-πολύ είναι άγνωστα.
Έτσι:
Ο γνωστός μας Ζωσιμάς Εσφιγμενίτης, στη ΦΗΜΗ του 1896, γράφει αναφερόμενος και στο έθιμο στο χωριό του:
Στο βιβλίο -σύγγραμμα της Κόμισσας Δώρας Ιστριάδος «Περί των εν τη Ανατολή γυναικών», Αθήναι 1861 γράφει πως φυλή στο Βόλγα, οι Τσερεμίσσοι, πανηγύριζαν την ίδια μέρα:
Στην Πενθέκτη Σύνοδο εν Τρούλλω, το 961μ.Χ., υπήρξε και ο «απαγορευτικός» Κανών ξε΄. Να τι λέει: 
«Τὰς ἐν ταῖς νουμηνίαις ὑπό τινων πρὸ τῶν οἰκείων ἐργαστηρίων, ἢ οἴκων ἀναπτομένας πυρκαϊάς, ἃς καὶ ὑπεράλλεσθαί τινες κατά τι ἔθος ἀρχαῖον ἐπιχειροῦσιν, ἀπὸ τοῦ παρόντος καταργηθῆναι προστάσσομεν. Ὅστις οὖν τοιοῦτόν τι πράξοι, εἰ μὲν κληρικὸς εἴη, καθαιρείσθω· εἰ δὲ λαϊκός, ἀφοριζέσθω. Γέγραπται γὰρ ἐν τῇ τετάρτῃ τῶν Βασιλειῶν· Καὶ ᾠκοδόμησε Μανασσῆς θυσιαστήριον πάσῃ τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ, ἐν ταῖς δύο αὐλαῖς οἴκου Κυρίου, καὶ διήγαγε τὰ τέκνα αὐτοῦ ἐν πυρί, καὶ ἐκλῃδονίζετο, καὶ οἰωνίζετο, καὶ ἐποίησεν ἐγγαστριμύθους, καὶ γνώστας ἐπλήθυνε, καὶ ἐπλήθυνε τοῦ ποιῆσαι τὸ πονηρὸν ἐνώπιον Κυρίου, τοῦ παροργίσαι αὐτόν.»
Οι Ζωναράς και Βαλσαμών σχολιάζουν τον παραπάνω ΞΕ΄(65ο) κανόνα:
Ο βυζαντινός φιλόσοφος, θεολόγος, «δαιμονολόγος» και νομοδιδάσκαλος του ΙΑ΄αι. Μιχαήλ Ψελλός, γράφει κάτι «διαφορετικό» για τον Κλήδονα:
Αλλά και ο άγιος Eloi (Ελουά) των Καθολικών που έζησε τον 7ο αι. έγραψε, τον παρακάτω αφορισμό, απαγορευτικό κανόνα:
Ωστόσο…
Μια άλλη πτυχή του γιορτασμού ήταν και τα «ατυχήματα» λόγω της φωτιάς. Να πώς καταγράφηκαν στα νεότερα χρόνια:
Τέλος:
Λεξιλόγιο:
συνελόντι ειπείν:  για να τα πω συνοπτικά, με λίγα λόγια, περιληπτικά, κοντολογίς (αρχαία έκφραση)
συμφυρμός: ανάμειξη, συνύπαρξη.
χρηστήρια: μαντεία, ιερεία, αλλά και χρήσιμα αντικείμενα.

(*) Διαβάστε περισσότερα κι απ’ τις πηγές:
- «ΩΡΕΣ ΤΟΥ ΠΗΛΙΟΥ»-Κ. Λιάπης
- «ΤΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΑ»- Δ. Λουκάτος- (Α΄ ΜΠΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ,    Ο  Αϊ-Γιάννης    ο Κλήδονας ή Λαμπαδάρης)
- «ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ Α΄», Ν. Πολίτης, Ἐν Ἀθήναις 1921
- «ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΘΕΙΩΝ & ΙΕΡΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ κλπ»- Γ.  Ράλλη-Μ. Ποτλή, Αθήναι 1852
- Επίσης για όλα τα Λαογραφικά του Κλήδονα (ΕΔΩ) στο ΦΙΡΙΚΙ

Σάββατο 21 Ιουνίου 2014

Πηλιορείτικη ξυλογλυπτική

Ο Κίτσος Μακρής, είναι  γνωστός στην περιοχή και στο πανελλήνιο για το σπουδαίο έργο του, αυτό της διάσωσης της ντόπιας λαϊκής τέχνης μέσω ερευνών, μελετών και συλλογών. Πολυγραφότατος, με άρθρα και βιβλία.   

Στο περιοδικό  «ΕΝ ΒΟΛΩ» τεύχος 12, Ιανουάριος-Μάρτιος 2004, υπάρχει ένα αφιέρωμα στην πηλιορείτικη ξυλογλυπτική, καθώς και στον Κ. Μακρή που τη μελέτησε διεξοδικά:

Τετάρτη 11 Ιουνίου 2014

Λιμός στο Πήλιο του 1917 (2)

Η πείνα σε Πήλιο και Βόλο στα 1917 (συνέχεια από ΕΔΩ)
Οι συνέπειες του αποκλεισμού ήταν τραγικές. Θάνατοι, υποσιτισμός, κλοπές, αναταραχές, διαδηλώσεις ήταν τα αποτελέσματα!
Στην πόλη του Βόλου αρχικά, διοργανώθηκαν συσσίτια για τον πληθυσμό στις ενορίες και μέσω του Γραφείου Επισιτισμού. Τα συσσίτια ήταν υπό την αιγίδα της …βασίλισσας!
Όλα τα δημητριακά, τα όσπρια, η ζάχαρη, το αλάτι, οι γαιάνθρακες(=πετροκάρβουνα), τα σαπούνια και το πετρέλαιο σε μικρότερο βαθμό, ήταν υπό έλεγχο. Η διανομή τους γινόταν "κατ' άτομον" και μόνο με το δελτίο. 
Τα σιτοφορτία που έρχονταν στο λιμάνι ήταν ελάχιστα και δεν επαρκούσαν να τραφεί ο πληθυσμός.
Τα δημητριακά κ.ά. προϊόντα έπρεπε να δηλωθούν, αφού τα αδήλωτα θεωρούνταν  κλεμμένα ή κρυμμένα κι οι παραβάτες τιμωρούνταν.
 Εκτός της λιμοκτονίας, υπήρξαν και οι "παράπλευρες απώλειες". Δείτε μέρος του υπομνήματος του Πανεργατικού Κινήματος Βόλου, στο βασιλιά Κων-νο:
Η αισχροκέρδεια των εμπόρων και η επικίνδυνη νοθεία ήταν πια ενδημικά φαινόμενα! 
Ένα φωτεινό παράδειγμα του αλευροβιομήχανου Λούλη -μαζί με τους ανθρωπιστικούς εράνους και τα συσσίτια μεταξύ κάποιων πλούσιων του Βόλου και των χωριών- ήταν σταγόνα στον ωκεανό της ...λιμοκτονίας.
Κι όπου υπάρχει πείνα, οι άνθρωποι δεν σκέφτονται παρά μόνον την επιβίωσή τους και "δεν ορρωδούν προ ουδενός". Οι κλοπές αγαθών για τροφή, ήταν καθημερινή υπόθεση...
Ο κάμπος της Θεσσαλίας και τα ορεινά διαμερίσματα, ήταν σε κατάσταση τραγική. Όχι μόνον από την έλλειψη δημητριακών οσπρίων και ψωμιού, αλλά και …αλατιού. 
Το αλάτι, ήταν ένα προϊόν επίσης απαραίτητο στο αλάτισμα τυριών και ελιών! Επίσης η έλλειψή του στην ενδοχώρα, είχε σαν αποτέλεσμα και τη δημιουργία βρογχοκήλης, ειδικά στις  γυναίκες (βλ. ιώδιο). Οι παλιότεροι θα θυμούνται στα ορεινά χωριά, πολλές ηλικιωμένες με βρογχοκήλη!
Η έλλειψη γαιάνθρακα είχε αποτέλεσμα την παύση των αλευρόμυλων και την κίνηση ατμομηχανών. 

Τα τρένα ελάττωσαν τα δρομολόγια και ο τροχιόδρομος(=τραμ) του Βόλου ανέστειλε τη λειτουργία του μέχρι που ξανακινήθηκε με …καυσόξυλα!
Κι ο Αλμυρός παρόλο που ήταν κάμπος, πείνασε. Ο κοινοτάρχης του έστειλε στο βασιλιά τηλεγράφημα, παρακαλώντας για μεσολάβηση!
Τα δημητριακά του κάμπου της Θεσσαλίας, εσοδείας του 1917, μπήκαν κάτω από τον έλεγχο Γάλλων και ο σκοπός ήταν, για να μην πέσει στα χέρια του κράτους των Αθηνών η σοδειά! 
Κι η υπόλοιπη Θεσσαλία υπέφερε δραματικά. Τα ορεινά χωριά ειδικά της Ελασσόνας, Αργιθέας, Πίνδου κ.ά. ήταν στα όριά τους να αφανιστούν λόγω του λιμού. Αλλά και η Λάρισα δεν ξέφυγε...
Τέλος, το καλοκαίρι του 1917, ο αποκλεισμός σταμάτησε. Σταδιακά άρχισε κι ο επισιτισμός του βολιώτικου και πηλιορείτικου λαού, όπως κι όλης της Ελλάδας με την εκθρόνιση του βασιλιά, την κυβέρνηση ολόκληρης της χώρας υπό τον Βενιζέλο και την είσοδο της χώρας στον πόλεμο.

Επίλογος: 
α) Έγραψε ο Λένιν στις 3-6-1917, στην Πράβδα: 
«Ο βασιλιάς της Ελλάδας Κων-νος υπέγραψε το πρακτικό της παραίτησής του από τον θρόνο κάτω από την πίεση της διπλωματίας της Αντάντ . Ο καθένας ξέρει τι είδους πίεση ήταν αυτή . Πίεσαν την Ελλάδα με την πείνα , την απέκλεισαν με τα πολεμικά τους την άφησαν χωρίς ψωμί . Οι πολιτισμένοι ιμπεριαλιστές βασάνισαν τη μικρή αυτή χώρα με την πείνα , ώστε να την εξαναγκάσουν να αλλάξει πολιτική ».
β) Ο λαός της δύστυχης πατρίδας πέρασε τα πάνδεινα από τους κατά καιρούς φίλους και συμμάχους...
Πηγές:
- ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ, τομ. 14ος

- Αναμνήσεις εκ της ιστορικής διαφωνιας βασιλέως Κων-νου & Ελευθερίου Βενιζέλου, 

  Κων. Ζαβιτζιάνου, τομ. 1ος, Αθήναι 1946
- Εφημερίδες
- Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΪ-ΓΙΩΡΓΗΣ ΤΟΥ ΠΗΛΙΟΥ, Κ. Λιάπης, Βόλος 1994

ΥΓ 1: (18-6-2014)
Ευχαριστώ, τον καλο φίλο Αντώνη Ζ. που διατηρεί το ιστολόγιο 
http://volosmagnisia.wordpress.com/ 
και λογαριασμό στο fb
https://www.facebook.com/MagnesiaStoPerasmaTouChronou/photos_stream
για τις συνεχείς παραπομπές-αναφορές του στις αναρτήσεις. 
Για σχετικές με το θέμα φωτογραφίες δείτε : (ΕΔΩ) κι  (ΕΔΩ)

ΥΓ 2: (19-6-2015)
Στο FB ο φίλος Αντώνης Ζ. και στο "ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ", συνέχισε με ένα εξαιρετικό ντοκουμέντο από την Αργαλαστή! Διαβάστε το οπωσδήποτε ! (ΕΔΩ)