Μια παλιά πρωτοχρονιάτικη γιορτή!

Λίγο μετά την είσοδό μας στην καινούρια χρονιά και τις ευχέςακόμη  να δίνουν και να παίρνουν, θεώρησα καθήκον να θυμηθούμε πάλι την Αθηνά Καλαμακιώτη (ΕΔΩ), τιμώντας την προσφορά της στα παιδιά και συνολικά τη λιγόχρονη αλλά σημαντικότατη δράση της, στα προπολεμικά Άνω Λεχώνια.

Παραθέτω την πριν από 70 χρόνια, αυτούσια  πρωτοσέλιδη ανταπόκριση του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ της 4ης Ιανουαρίου 1934 (ανταποκριτής είναι ο λεχωνίτης Δημοσθένης Νικ. Αγραφιώτης), με την ελπίδα κάποτε να βρεθούν άνθρωποι να τιμήσουν τη μνήμη της με μια εκδήλωση. Ίσως τότε να υπάρξουν και μιμητές της! 

Αθηνά Καλαμακιώτη (2)

(Συνέχεια από ΕΔΩ)

Η Αθηνά Καλαμακιώτη (το γένος Σέκερη) αγαπούσε  πολύ και την Ελλάδα. Την περίοδο του Ελληνοϊταλικού πολέμου και της Κατοχής, ήταν παρούσα με διάφορες δραστηριότητες προσφοράς και πατριωτισμού, σαν καλή Ελληνίδα.

Η Αθ. Καλαμακιώτη προσφέρει μαζί με άλλους Λεχωνίτες
 στον αγώνα του 19410-41
(ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 1-1-1941)

Ειδικά την περίοδο της Κατοχής ήταν αυτή που έπαιρνε μέρος σε οργανώσεις της ΕΠΟΝ, στην οργάνωση συσιτίων, σε ομιλίες για την τόνωση του πατριωτικού αισθήματος κλπ.

Άγνωστες πτυχές Κατοχής και Αντίστασης, 1941-44
Iστορική έρευνα για το νομό Μαγνησίας

Όμως η κατάσταση πήρε, ως γνωστόν, άλλο δρόμο στην περιοχή μας και σ’ ολόκληρη την Ελλάδα και η Αθηνά  Καλαμακιώτου, η σπουδαία αυτή γυναίκα, έφυγε βιαστικά και οριστικά. Κι ευτυχώς, γιατί ήταν στο στόχαστρο των ΕΑΣΑΔιτών και Γερμανοτσολιάδων για την αντιστασιακή της δράση. Έτσι –καθώς λέγεται-  μετά από προτροπή-υπόδειξη κάποιου Λεχωνίτη, που μάλλον ανήκε στον ΕΑΣΑΔ, διέφυγε κρυφά στην Αθήνα, όπου και κρύφτηκε. Εκεί αυτή η πλούσια αστή Ελληνίδα δυστύχησε! Ήταν ώρες που δεν είχε να φάει! Κι αυτό γιατί απ' την Αίγυπτο που είχε κάποια περιουσία και ζούσε η αδελφή της Αυρηλία στέλνοντάς της χρήματα, αυτό έπαψε.Τότε ζήτησε(;) τη βοήθεια γνωστών και ο Λεχωνίτης Νίκος Δημόπουλος της έστειλε στην Αθήνα λάδι και αλεύρι! 
Πίσω δεν ξαναγύρισε ποτέ! 

Όμως υπάρχει παρακάτω, μια επιστολή της  (1 Δεκεμβρίου 1944) σε λεχωνίτες φίλους της,  ανθρώπους  που παλιότερα είχε συνεργαστεί. Εκεί φαίνεται η νοσταλγία της, η αγάπη της για το συνάνθρωπο, για τον τόπο: 

Αγαπητοί μου,

Ενόμιζα πως δεν θα με λησμονούσατε σε τέτοιες ώρες που περάσαμε και περνούμε και όμως, με λησμονήσατε.

Σας συγχωρώ. Να μη μου γράψετε είναι βαρύ, αλλά όχι και ασυγχώρητο. Το λογαριάζω γι’ απλή απουσία. Το νου σας μόνο μη μεταβληθή η απουσία σε λιποταξία και αφήνοντας το βάθρο μας που είναι ιερό και ακλόνητο και αναλλοίωτο, γλυστρήσετε ανύποπτοι σε χιονοτοπιά- και η ευγενική προσπάθεια πάθη στη βάση της. Εγώ, βρίσκομαι αδιάλειπτα κοντά σας. Και, πάντα βρίσκομαι στη θέση μου που τόσο καλά έχετε γνωρίση όσοι από σας το θελήσατε- πάντα ανέπαφη, πάντα πιστή, πάντα αισιόδοξη.

Εύχομαι να σας ξαναδώ, αλλά κανείς δεν το ξέρει. Και απ’ όλα πρώτα, εύχομαι να στάθηκε το κεφάλι ψηλά πάντα, και τα πόδια, στέρεα στο έδαφος, με Κριτή αδέκαστο των σημερινών πράξεων την Αύριον. Κριτήν, που πρέπει  να είναι ο κύριος γνώμων κάθε στιγμής και ενέργειας μας, και που ιδιαίτατα είναι θρονιασμένος μέσα στην λεσχούλα μας- που επί του παρόντος εγκατεστάθη στην ψυχή των μελών της.

Αυτά σας παραγγέλλω -και ότι ούτε μια στιγμή έφυγα από κοντά σας. Μη με διώξτε, για να μην κλάψτε αύριον.

Στα Λεχώνια, δεν μου είναι εύκολο να ξέρω πότε θα επιστρέψω. Τώρα, πιστεύω να πεταχθώ στην Αίγυπτο για 2 μήνες. Ύστερα θα μου πήτε εσείς γιατί απουσιάσατε, και θα τα ξαναπούμε.

Σ’ όλους τους αγαπητούς μου στέλλω τον εγκάρδιο ασπασμό μου, εκφράζοντας την θερμή ευχή γρήγορα να ξανανταμώσουμε, όπως ποθούμε.

Δική σας η μεγάλη μου Αγάπη

Α. Καλαμακιώτου (υπογραφή)

Μεταξά 21-Αθήναι

(Αρχείο Νικ. Μαστρογιάννη)

Αυτή ήταν η Κυρία Αθηνά Καλαμακιώτου.

Το σπίτι της μετά την Απελευθέρωση πουλήθηκε. Αργότερα με τους σεισμούς έπαθε ζημιές και έμεινε μόνον το ισόγειο που τίποτε δε θυμίζει την παλιά αίγλη του και το μόνο που μένει στους παλιούς Λεχωνίτες, είναι η θύμησή της και η φράση «Του σπίτ’ τ’ς Καλαμακιώτινας».

Αθηνά Καλαμακιώτη (1)

Αθηνά Καλαμακιώτη: Μια φωτεινή ακτίνα στα παλιά Λεχώνια

Η Αθηνά Καλαμακιώτη ή Καλαμακιώτου, υπήρξε μία σπουδαία αστή κυρία και πρότυπο υπόδειγμα προσφοράς -πάντα εθελοντικής- στα παιδιά του χωριού και στον τόπο μας. Η Αθ. Καλαμακιώτη ήταν μια «λογία» με καταγωγή από την Αίγυπτο, σύζυγος του Βάσου Καλαμακιώτη, δικηγόρου και εμπορευόμενου, επίσης στην Αίγυπτο, αλλά και στην Αθήνα. Ο ίδιος είχε έδρα του και το χωριό. Ήρθε στα Άνω Λεχώνια -πότε ακριβώς δεν ξέρουμε- και αγόρασε την έπαυλη του Αλέξανδρου Τοπάλη, που βρισκόταν στο πάνω μέρος του χωριού και δίπλα στο μετέπειτα παραποτάμιο εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού, τότε μύλος του Κοκοσλή. Σ’ αυτό το σπίτι φιλοξενήθηκε για λίγο, στις 21 Ιουλίου 1902, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας τότε, Αλ. Ζαΐμης.

 Όταν πέθανε ο  Βάσος , η Αθηνά άρχισε να ασχολείται με τα παιδιά του χωριού. Αγαπούσε πολύ τη νεολαία και σκοπός της ζωής της ήταν η προσφορά σ’ αυτήν.

Δικά της παιδιά δεν είχε. Άνοιξε το σπίτι της και το σπίτι του κήπου, όπου τα απογεύματα, τις Κυριακές και τις γιορτές, το είχε μετατρέψει σε μια κυψέλη, σ’ ένα εντευκτήριο, σ’ έναν παιδότοπο.

Το πολύβουο σμάρι των παιδιών άκουγε τις μελωδίες του πιάνου της, τραγουδούσε, έπαιξε παιχνίδια στον κήπο, συμμετείχε στις γιορτές στο σαλόνι της, έπινε τσάι μαζί της και έτρωγε γλυκά που η ίδια παρασκεύαζε!  Ο παπαγάλος της που υπάρχει και σε κάποια φωτογραφία, ήταν η μασκότ  τους! Όταν πέθανε τα παιδιά του κάνανε ...κηδεία!

Τα λεχωνίτικα κορίτσια τότε -σήμερα υπερήλικες κυρίες – πάντα θυμούνται με σεβασμό την κυρία Αθηνά! Τη θυμούνται γι' αυτά που με τον τρόπο και την αγάπη της τα δίδαξε: αγάπη στην πατρίδα, αλληλεγγύη, αλληλοβοήθεια, αλτρουϊσμό, δημοκρατία, ανοιχτό μυαλό και καρδιά!

 (Όλες οι παρακάτω φωτογραφίες είναι από τη συλλογή του λεχωνίτη Νικ. Μαστρογιάννη)

Μαρίκα Κοκοσλή με άσπρο φόρεμα
& Αθηνά Καλαμακιώτη με μαύρο μπροστά στο παλιό σχολείο.

Κορίτσια στα σκαλοπάτια της έπαυλης Καλαμακιώτη 

Μπροστά στην είσοδο της έπαυλης Καλαμακιώτη
με τον διάσημο παπαγάλο!

Αυτή η ίδια οργάνωσε πρώτη και τον προσκοπισμό στα Λεχώνια, σε μια κίνηση να συγκεντρωθούν τα παιδιά σε δραστηριότητες διαφορετικές απ’ τις συνηθισμένες. 

Εδώ θα πρέπει να ειπωθεί πως ήταν η μοναδική γυναίκα έφορος προσκόπων στην Ελλάδα. Βέβαια όταν αναγκάστηκε να συμμετέχει αυτή και τα παιδιά στην ΕΟΝ του Μεταξά πού λυπήθηκε, αλλά δεν μπορούσε να κάνει κι αλλιώς! 

Ο λεχωνίτης πρόσκοπος Γιάννης Σ.

Η Αθηνά Καλαμακιώτη ήταν μέλος της παρέας των γνωστών κυριών των Λεχωνίων, δηλαδή της Μαρίκας Κοκοσλή, της Αρ. Νικολαΐδη, των Σοφίας και Λουκίας Τοπάλη κ.ά. που ενδιαφέρονταν για τον τόπο μας.

Και ένα απόσπασμα μιας επιστολής του 1924 του άντρα της για επαγγελματικό λόγο, Βάσου Καλαμακιώτη, που δείχνει τα Α. Λεχώνια ως έδρα του, πράγμα που σημαίνει πως κατοικούσε στο χωριό πριν το 1924.

(Αρχείο Νικ. Μαστρογιάννη)