Συνεταιρισμοί

Οι παλιότεροι Συνεταιρισμοί της Μαγνησίας

1)  Τέλος του 1900- αρχή 1901 ιδρύθηκε το «Μετοχικόν Γεωργικόν Ταμείον Αλμυρού» (Μετοχικός Σύλλογος). Ήταν ο πρώτος «συνεταιρισμός» στον τόπο μας, τύπος σωματείου αφού δεν υπήρχε τότε νομοθεσία για συνεταιρισμούς. Είχε αρχικά 35 γεωργούς μέλη και η συμ-μετοχή ήταν σε σιτάρι! Στα 1910 είχε 87 μέλη. Μεγάλη εξέλιξη ήταν στα 1911, η αγορά 2 αλωνιστικών μηχανών, καταπληκτικό συνεταιριστικό κατόρθωμα!, Στα 1914 τα μέλη έγιναν 160. 
Με το ΦΕΚ 118/1.4.1915 γίνεται «Γεωργικός Πιστωτικός Συνεταιρισμός Αλμυρού» Συν. ΠΕ.

2)  Με το ΦΕΚ Α΄ 163/2-7-1911 ιδρύθηκε ο «Κτηματικός Σύλλογος Βυζίτσης» Χείρων ο Κένταυρος. Σκοπός του η προαγωγή της γεωργίας, η σύσταση αγροκηπίου, η τόνωση της κτηματικής πίστεως, η γεωργική μόρφωση κλπ.

3)  Στις 17-9-1915 ιδρύθηκε ο «Συνεταιρισμός  πωλήσεως οπωρών Λεχωνίων Καραμβασίου» Συν. Π.Ε. (γνωστός ως ΣΠΟΛΚ) (ΕΔΩ),  με τιμή μετοχής δρχ 40,  διπλάσια ευθύνη και μέλη 98.  

4)  Στις 27-10-1916 «Συνεταιρισμός πωλήσεως γεωργικών προϊόντων Ζαγοράς» Συν. Π.Ε., με τιμή μετοχής δρχ 100,  ευθύνη δεκαπλάσια και μέλη 199. Φέτος αισίως γιορτάζει τα 100χρονα από τη ίδρυσή του!

5)  Στις 9-3-1916 ιδρύθηκε ο «Γεωργικός Πιστωτικός Συνεταιρισμός Σούρπης» Συν. Π.Ε., με μερίδα δρχ 100 και μέλη 50.

6)  Πριν το νόμο 602/1915 του Βενιζέλου «Περί Συνεταιρισμών» ιδρύθηκαν επίσης ο «Συνεταιρισμός Αγίου Γεωργίου Φερών» και ο  «Μετοχικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Σκιάθου». 

Σ.Π.Ο.Λ.Κ (3)

Συνεταιρισμός Πωλήσεως Οπωρών Λεχωνίων - Καραμπασίου (3)

(ΘΕΣΣΑΛΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, Βόλος 20-3-1927 - Το Πήλιο από οικονομικής απόψεως -Συνεταιριστική κίνησις)

"Εν τω Πηλίω τω 1915 ιδρύθη ο συνεταιρισμός πωλήσεως οπωρών Λεχωνίων -Καραμπασίου, ο οποίος έχει να επιδείξη και την μεγαλυτέραν δράσιν. Ένεκα της ανωμάλου καταστάσεως αι εργασίαι του συνεταιρισμού, ήρχισαν κατά το 1919. Είναι συνεταιρισμός περιορισμένης ευθύνης (μέχρι του τετραπλασίου). Αριθμεί 130 συνεταίρους καλύπτοντας 1926 συνεταιρικάς μερίδας. Κατέχει ιδιόκτητον εργοστάσιον κονσερβοποιΐας αξίας 3.000.000 δραχμών. Διά την ίδρυσιν του εργοστασίου αυτού, ήλθεν συνεπίκουρος και η Εθνική Τράπεζα δια παροχής δανείου 2.200.000 δραχ. Απασχολεί 60 εργάτας και εργάτιδας, η δε παραγωγή του υπερέβη τω 1925 τα 150.000 χιλιόγραμμα".

"ΛΑΪΚΗ ΦΩΝΗ" Βόλος 3-10-1934

Η "εκποίηση" της περιουσίας του Συνεταιρισμού δεν άργησε να έρθει. Παρακάτω δημοσίευση στη βολιώτικη ΣΗΜΑΙΑ της  30-9-1928:

Και το τέλος...σε άρθρο του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ στις 11-11-1928:

Σ.Π.Ο.Λ.Κ.(2)

Ίδρυση συνεταιρισμού ΣΠΟΛΚ

ΦΕΚ30/Ε/1917: Το καταστατικό ίδρυσης του Συνεταιρισμού το 1915.

 Η πρώτη και η τελευταία σελίδα -από τις δώδεκα συνολικά- παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Ειδικά η τελευταία όπου αναφέρονται τα ονόματα των συνεταιριστών παραγωγών από τον Άγιο Βλάση και τα  Άνω και Κάτω Λεχώνια.

(Από το αρχείο του Λεχωνίτη Νικ. Μαστρογιάννη)

Σ.Π.Ο.Λ.Κ.(1)

Συνεταιρισμός Πωλήσεως Οπωρών Λεχωνίων - Καραμπασίου (Σ.Π.Ο.Λ.Κ.)

Στα 1915 και με αφορμή το Νόμο 602/1915 του Βενιζέλου «Περί συνεταιρισμών», στα Άνω Λεχώνια, κάποιοι άνθρωποι-παραγωγοί, που είχαν στο νου τους την πρόοδο και την οικονομική ανάπτυξη του χωριού και της ευρύτερης περιοχής, οργανώθηκαν και δημιούργησαν τον συνεταιρισμό ΣΠΟΛΚ. 
Όμως φαίνεται από το δημοσίευμα της αθηναϊκής εφημερίδας ΑΛΗΘΕΙΑ της 31-8-1908,πως προϋπήρχε η ιδέα:
«Εσχάτως ο θερμουργός δήμαρχός των κ. Ν. Παπαποστόλου, [...] συνέλαβε το μεγαλουργόν σχέδιον να ιδρύση, βιομηχανίαν προς κατασκευήν ζαχαροπήκτων οπωρών με κέντρον  τα Λεχώνια.

Η ρηξηκέλευτος ιδέα ανεβλήθη όμως ένεκα των πάντοτε αναφαινομένων ατύχως εις τας περιστάσεις ταύτας εμποδίων.»

Έτσι με Νόμο ΦΕΚ 30/18-3-1917 ξεκίνησε τις εργασίες του ο παραγωγικός συνεταιρισμός.
Η ακριβής ονομασία του ήταν: "Συνεταιρισμός Πωλήσεως οπωρών Λεχωνίων Καραμπασίου Συν-Π-Ε" (Περιορισμένης Ευθύνης).
Η μερίδα έιχε τιμή 40δρχ και τα συνεταιρισμένα μέλη ήταν αρχικά 98 στις 17-9-1915 που εγκρίθηκε η δημιουργία του ΣΠΟΛΚ.

Ήταν ένα πρότυπο για την περιοχή και όλη την Ελλάδα, αφού τα προϊόντα που παρήγαγαν οι γεωργοί της περιοχής και ειδικά οι Λεχωνίτες (Άνω & Κάτω) κι οι Καραμπασιώτες (Αγιοβλασίτες), τα διακινούσε σε μεγάλο βαθμό ο συνεταιρισμός τους, με την επεξεργασία και στη συνέχεια το εμπόριο, εντός και εκτός Ελλάδος και κυρίως στην Αίγυπτο.

Στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου  που δημιουργήθηκε στα οικήματα Κοκοσλή στη ρεματιά. που ήταν ο μύλος, έγινε η μονάδα κομπόστας, ζαχαρόπηκτων(=ζελέ-φρουί γλασέ). Επίσης μαρμελάδας, γλυκών κουταλιού, χυμών, αλλά και λαχανικών. Ακόμη επεξεργαζόταν και κονσερβοποιούσε ελιές.

 Όλα αυτά τα έφτιαχναν οι ντόπιοι εργαζόμενοι, με την επίβλεψη βεβαίως των ειδικών που υπήρχαν. 
Το εμπόριο γινόταν από τα Πλατανίδια (σκάλα  ή μαγαζιά και scala Likonia το μεσαίωνα) με ιδιόκτητο φορτηγό καράβι της εποχής, που τότε ναυπηγήθηκε, με το όνομα «Λεχώνια».
Τα προϊόντα πωλούνταν στο πρατήριο του Συνεταιρισμού στο Βόλο καθώς και σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Με το ίδιο καράβι έφταναν ως την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου που πωλούνταν από τους αντιπρωσώπους, αλλά κι απ' όλα τα εδωδιμοπωλεία. 

 Ο συνεταιρισμός αρχικά και για μια δεκαετία πήγαινε καλά. Στα 1928 άρχισαν τα οικονομικά προβλήματα εξαιτίας της παγκόσμιας κρίσης. Ο συνεταιρισμός βγήκε σε πλειστηριασμό και διαλύθηκε μετά το οικονομικό κραχ του 1929. Το καΐκι πουλήθηκε στον αγριώτη Παντ. Αθανασιάδη και κουβαλούσε κυρίως φρούτα.

Έχει μείνει όμως στην ιστορία της Μαγνησίας και του χωριού, ως μια καλή εμπειρία της συνεργασίας των αγροτών της εύφορης περιοχής μας. Επίσης έχει μείνει και η Μαρίκα Κοκοσλή ως η πρώτη γυναίκα που αναμίχτηκε στα κοινά και ήταν η ψυχή της οργάνωσής του.

[Οι ετικέτες των δοχείων-συσκευασιών, το επιστολόχαρτο και ο κατάλογος των προϊόντων, είναι από το αρχείο του λεχωνίτη συλλέκτη Ν. Μαστρογιάννη. 
(Απαγορεύεται η αντιγραφή τους)] 
Τον ευχαριστώ ιδιαίτερα.

 

Κατάλογος προϊόντων ΣΠΟΛΚ 
[αρχείο Νικ. Μαστρογιάννη (να μην αντιγαρφεί)]

Κομπόστα κεράσι- ετικέτα συσκευασίας

Κομπόστα βερύκοκο-ετικέτα

Μαρμελάδα σταφύλι- ετικέτα

Μαρμελάδα ροδάκινο -ετικέτα 

Μαρμελάδα πορτοκάλι -ετικέτα

Γλυκό τριφτό κυδώνι -ετικέτα

Μαρμελάδα κορόμηλο-ετικέτα

Μαρμελάδα μήλο -ετικέτα

Καταχώρηση- διαφήμιση σε τοπική εφημερίδα

Και μια απόφαση του Δημ. Συμβουλίου Δ. Βόλου, σχετική με τον ΣΠΟΛΚ: 

Αποδοχή του αιτήματος του Γεωργίου Λιβανού, προέδρου της Εταιρείας Ζακχαρόπηκτων του Συνεταιρισμού παραγωγής οπωρών Λεχωνίων - Καραμβασίου, για παραχώρηση του δημοτικού οδοστρωτήρα με σκοπό τη μεταφορά ενός ατμολέβητα στο εργοστάσιο των Λεχωνίων.

(αντιγραφή από Αρχείο ΔΗΚΙ)

Και η ...εκκαθάριση: