Κατά την ιδίαν πεδινήν οδόν μίαν ώραν προβαίνοντες (απὸ το Βόλο), ερχόμεθα εις τα Λεχώνια. Αυτά κείνται επί μιας με χωράφια, αμπέλους, κήπους νεραντζίων, κίτρων και άλλων διαφόρων οπωρίμων δέντρων φυτευμένης πεδιάδος...

(Νεωτάτη της Θεσσαλίας Χωρογραφία-Ιωάννης Αναστασίου Λεονάρδος, 1836)

Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η ! Μπορείτε να αντιγράφετε κείμενα κ.ά. από το ιστολόγιο. Αυτό, ΔΕΝ αποκλείει αναφορά στην ΠΗΓΗ. - Φωτογραφίες άλλων να μην ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ - Ιδιωτικά αρχεία να ΜΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Γερμανός. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Γερμανός. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2013

Ο δεσπότης Γερμανός - Νέος Απόστολος

Μια ακόμα "ιστορία" με το δεσπότη...
Η εκκλησία έπεσε απ' τους σεισμούς το 1955
Λίγα χρόνια μετά την ενθρόνισή του στο Βόλο, ο δεσπότης άρχισε την οικοδόμηση του μητροπολιτικού Μεγάρου στην παραλία (σήμερα Βλαχάβα-Δημητριάδος *) . Εκεί σκέφτηκε να οικοδομήσει και μια εκκλησία. Την έκτισε και την αφιέρωσε στον Άγιο Απόστολο το Νέο.
Η Επισκοπή είναι το δεύτερο κτήριο από δεξιά με την μάντρα και τον ιστό. 
Ακριβώς πίσω φαίνεται το εκκλησάκι.
Η εικόνα είναι απόκομμα και μεγέθυνση από καρτποστάλ του Στουρνάρα 

και τη σελίδα του φίλου Αντώνη Ζ.  "Η Μαγνησία Στο Πέρασμα Του Χρόνου" 
(ΕΔΩ) κι (ΕΔΩ)
 Για να έχει εισοδήματα ο ναΐσκος και η Επισκοπή, θεώρησε καλό να φέρει την αγία κάρα απ’ τον Ναό του Αγίου που βρίσκεται στο πηλιορείτικο χωριό του Αϊ-Λαυρέντη. Εξάλλου γι’ αυτό οικοδομήθηκε. Από χρόνια πριν το προσπαθούσε, αλλά έβρισκε τους χωριάτες απέναντί του. 
Είναι γνωστό πως την εποχή εκείνη ο επίσκοπος, οι ιερείς, οι ψάλτες και νεωκόροι αμείβονταν απ' τους πιστούς. Είναι επίσης γνωστό πως το προσκύνημα του Νέου, έφερνε πολλά εισοδήματα στο χωριό, αφού ο Άγιος συγκεντρώνει κάθε χρόνο πάμπολλους προσκυνητές απ’ το Πήλιο κι όλη τη Θεσσαλία.    
(σημ. Στο στόχαστρό του μπήκαν κάποια στιγμή και τα κτήματα του παλιού μοναστηριού του Αγίου Λαυρεντίου, χωρίς αποτέλεσμα. Πάντα η αντίδραση των κατοίκων και των τοπικών αρχόντων ήταν σθεναρή και δεν κατάφερνε να τα καρπωθεί.)
Την προηγούμενη χρονιά (1930) ο μητροπολίτης εκβίαζε διαρκώς τους Αγιολαυρεντίτες για την άρνησή τους και τιμωρώντας τους, έβαλε την εκκλησία-προσκύνημα του Νέου σε «αργία».
Ο  δραστήριος Πρόεδρος του χωριού και Πρόεδρος του Συνδέσμου Κοινοτήτων Πηλίου που εκπροσωπούσε τα 38 χωριά, μεγαλοκτηματίας Γεώρ. Χρυσοχοϊδης, κατάφερε μετά από χρόνια και με τη βοήθεια του βουλευτή Αλέξ. Κασσαβέτη, να λύσει οριστικά το ζήτημα του προσκυνήματος.  Ψηφίστηκε Νόμος που έλυσε το πρόβλημα και απέκλεισε τις αξιώσεις του δεσπότη. Έτσι όλη η διαχείριση ο ναού πέρασε στο Κοινοτικό Συμβούλιο του Αϊ-Λαυρέντη. Αυτό διόριζε και μισθοδοτούσε ιερείς, ψάλτες κ.ά προσωπικό κι εκμεταλλευόταν την περιουσία του, χωρίς την επισκοπική μεσολάβηση.
Τούτο καθόλου δεν άρεσε στο δεσπότη, που είδε πως τα σχέδιά του ματαιώθηκαν χάνοντας την εποπτεία στο προσκύνημα, αλλά περισσότερο πως έχασε την πολύχρονη μάχη κι αυτό δεν ήταν μάλλον της δικής του …ιδιοσυγκρασίας!
Αντέδρασε αμέσως και με τρόπο άκρως «χριστιανικό»! Αρχικά μέσω του δικηγόρου Νικ. Γάτσου, προσπάθησε να πείσει τον πρόεδρο Χρυσοχοΐδη, πως έχει έγγραφο απ’ την ιερά Σύνοδο που θεωρεί το Νόμο αντισυνταγματικό και αν ο πρόεδρος δεν μεσολαβήσει για την αλλαγή του, η εκκλησία του Νέου δεν θα λειτουργήσει! Επέμενε να διώξει ως και τη νεωκόρο! (Τα ίδια έλεγε κι έκανε και στο ζήτημα των «Ψαλτικών» το 1908! (ΕΔΩ)
Ο Πρόεδρος βέβαια του απάντησε, πως δεν γίνεται να παραβεί το Νόμο κι αν θέλει ο Επίσκοπος συνδιαλλαγή, πρέπει να συμμορφωθεί κι ίδιος με το διάταγμα! Εκτός αυτού ως Πρόεδρος του Συνδέσμου, μετά από διαμαρτυρίες τριών Κοινοτήτων, έστειλε μια εγκύκλιο προς όλες τις Κοινότητες, ζητώντας να πληροφορηθει αν έχουν διοικητικές διαφορές και ποιες με την Επισκοπή.
Αμέσως ο δεσπότης έβαλε μπροστά το "γκαγκστερικό" του σχέδιο για βίαιο πειθαναγκασμό:  Άνθρωπός του, συνάντησε αρχικά  τον Ιούνιο του 1931, τον Πρόεδρο στο δρόμο και του είπε να μην ενοχλεί το δεσπότη κ.ά. Αργότερα το Σεπτέμβριο, πάλι άνθρωποι  του δεσπότη τον οδήγησαν σε βολιώτικο καφενείο, για να του «μιλήσουν». Κάποιος του απέσπασε κι ένα χρηματικό ποσό! Μετά τον απήγαγαν οδηγώντας και απειλώντας τον με όπλο, στην Επισκοπή. Εκεί ο δεσπότης θέλοντας να τον συνετίσει, τον απείλησε, παρουσία Γερουσιαστή, δικηγόρων κι άλλων ατόμων. Μάλιστα, του είχε έτοιμη για υπογραφή και …δήλωση!
Να και κάποια «άγια» λόγια, απ’ τις «παραινέσεις» του δεσπότη:
(Όλη η ιστορία είναι γραμμένη με λεπτομέρειες στις βολιώτικες εφημερίδες του Οκτωβρίου 1931).
Παρακάτω η αθηναϊκή  εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ της 9ης Οκτ. 1931, γράφει -μαζί με τα σχόλιά της- περιληπτικά:
Το συμβάν έγινε γνωστό αμέσως στην Αθήνα κι ο Πρωθυπουργός Βενιζέλος «εξέφρασεν την αγανάκτησίν του»!
Ο Γ. Χρυσοχοΐδης παραιτήθηκε από Πρόεδρος του Συνδέσμου Κοινοτήτων Πηλίου κι άρχισαν τα συλλαλητήρια εναντίον του δεσπότη στα χωριά. Οι Αγιολαυρεντίτες πρωτοστάτησαν κι επιδόθηκαν ψηφίσματα προς το Νομάρχη, το Υπουργείο Θρησκευμάτων και την Ιερά Σύνοδο. Το ίδιο έκανε μετά από συνεδρίαση κι ο Σύνδ. Κοινοτήτων Πηλίου, παρόλες τις κομματικές διαφορές μεταξύ των Προέδρων. Ο δεσπότης εντωμεταξύ αντεπιτίθεται με μηνύσεις κατά των κατοίκων του Αγ. Λαυρεντίου για …συκοφαντία!
Επόμενο ήταν γι’ αυτό το θλιβερό γεγονός να επιληφθεί η δικαιοσύνη. Ο τότε εισαγγελέας άρχισε ανακρίσεις για να εξακριβώσει την αλήθεια. Το αποτέλεσμα ήταν να καταδειχτεί ο δεσπότης ως κύριος οργανωτής και υποκινητής του εκβιασμού, της απαγωγής και της απειλής με όπλο και να παραπεμφθεί για παραπέρα ανάκριση στο Εφετείο Λαρίσης.

Τέλος,
ένα ευτράπελο γεγονός που συνέβη (;) τα χρόνια αυτά και λεγότανε ως ανέκδοτο στα χωριά για το δεσπότη. Η πρόθεσή του να πάρει στο Βόλο την κάρα του αγίου Αποστόλου -Νέου στο νεόδμητο ομώνυμο εκκλησάκι, αναστάτωσε τον Άγιο Λαυρέντιο.  Άρα και δικαιολογημένες οι αντιδράσεις:
Τότε, κάποιος Αγιολαυρεντίτης απ’ αυτούς που κατέβαιναν με τα ζώα τους στην πόλη, ήταν καβάλα στο γάιδαρό του και πήγαινε πέρα- δώθε μπροστά απ’ το δρόμο του Επισκοπικού Μεγάρου που ήταν στην παραλία, στην ίδια θέση που σήμερα είναι ένα μητροπολιτικό κτήριο και ο ναΐσκος του Αγ. Αποστόλου. Τότε εκεί μπροστά ήταν κι η στάση «Επισκοπή» του ατμοκίνητου βολιώτικου τράμ.
Ο χωρικός είχε "του λ'τάρ' " και χτυπούσε στα καπούλια το γάιδαρο, προτρέποντας και φωνάζοντας:
 -Ούσ(ι) Γι(ε)ρμανέ, ούσ(ι) Γι(ε)ρμανέ!*
Πάνω κάτω, πέρα δώθε ο χωρικός στο δρόμο επόμενο ήταν να γίνει αντιληπτός από τους ευρισκόμενους στο Επισκοπείο. Τότε βγαίνει έξω ο αρχιερατικός και τον παρατηρεί:
-Διατί υβρίζεις τον Επίσκοπον;
-Ιγώ, δε βρίζου κανι(έ)ναν Πίσκουπου. Του γουμάρι μ’ φανάζου, να προυχουρέσ’!
-Μα εσύ φωνάζεις, Γερμανέ!
-Δηλαδής, πώς έπρι(ε)πι να λέου του γουμάρ’ για ν’ ακούσ’; Γιάνν’;  Γι(ε)ρμανό τ’ ουνουμάζ’νι, Γι(ε)ρμανό του φανάζου!
 *[ούς(ι) ή ούτσκ ή ίτσκ=προτροπή σε γάιδαρο να προχωρήσει]
 -------------------------------
Άλλο παρεμφερές ευτράπελο γεγονός που διαδραματίστηκε (;) την εποχή της επισκοπείας Γερμανού, ήταν το εξής:
Κάποιος παπάς καθαιρεμένος απ’ το δεσπότη,-κι ήταν τότε αρκετοί αυτοί που για διάφορους λόγους «ξύριζε» ή έβαζε «σε αργία» ο επίσκοπος- περνούσε πάνω στο γάιδαρό του μπροστά απ’ την επισκοπή. Κι αυτός –λένε-προέτρεπε το ζώο του με την ίδια πρόγκα, «Ουγκ, Γερμανέ!» 
Τον άκουσε ο δεσπότης και βγήκε στο μπαλκόνι.
-Τι λες εσύ, εκεί;
-Τίποτα, δέσποτα, το γάιδαρο φωνάζω!»
Τότε ο δεσπότης διέκρινε στο σαμάρι του γαϊδάρου κρεμασμένο ένα πολύ μεγάλο ψάρι.
-Τι έχεις εκεί κρεμασμένο;
-Ψάρι, δέσποτα!
-Φέρ’ το πάνω!
Το πηγαίνει ο πρώην παπάς το ψάρι κι δεσπότης του λέει:
-Συγχωρεμένος! Τράβα κι άνοιξε την εκκλησία!
Ίσως αυτά να είναι «τραβηγμένες» ιστορίες. Δεν παύουν όμως να έχουν δόση αλήθειας. Ειδικά, αν δούμε την δήλωση του ίδιου του δεσπότη για τα δώρα προς τους επισκόπους:
(*)   Σήμερα στην ίδια θέση υπάρχει κτήριο που παλιότερα ήταν το οικοτροφείο Θηλέων της Μητρόπολης , Βρεφονηπιακός κλπ. Στη νοτιοανατολική γωνία υπάρχει το νέο εκκλησάκι του Αγ. Αποστόλου του Νέου. 

Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2013

Ο δεσπότης Γερμανός- Ανταρσία

Η ανταρσία του Δημητριάδος Γερμανού και του Αμβρόσιου Λαρίσης
Η πολιτική με τους εκπροσώπους της, ήταν …αδύνατο να μην είναι ανάμεσα στις ενέργειές του για την πραγματοποίηση των στόχων του, αφού ο σκοπός όλα τα καθαγιάζει! 
Βρισκόμαστε στα 1909. Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος αναλαμβάνει τα ηνία του κράτους, μετά το κίνημα στο Γουδί στις 15 Αυγούστου και την απομάκρυνση του πρωθυπουργού Δημητρίου Ράλλη και βάζει πρωθυπουργούς πρώτα τον Κυριακούλη Π. Μαυρομιχάλη και μετά το Στέφανο Δραγούμη. Αυτοί κρίθηκαν «ανεπαρκείς» για τις δύσκολες καταστάσεις της Ελλάδας και στο τέλος Δεκεμβρίου, φώναξαν τον Ελευθέριο Βενιζέλο απ’ την Κρήτη.  Αυτός ανέλαβε την πρωθυπουργία και η υπόλοιπη Ιστορία είναι γνωστή.
Ο δεσπότης Γερμανός  ακολουθεί και στηρίζει τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο για λόγους καθαρά προσωπικούς. Πίστεψε πως θα βοηθηθεί απ’ αυτούς στις βλέψεις του …προς την Αρχιεπισκοπή Αθηνών, αφού ο τότε Αρχιεπίσκοπος Θεόκλητος ήταν ακραιφνής βασιλικός κι οι στρατιωτικοί αντιβασιλικοί-βενιζελικοί! Έψαχνε να βρει την ευκαιρία να δημιουργήσει τη δική του ομάδα, αντιδρώντας στην ιερά Σύνοδο και στον πρόεδρό της. 
Τότε ο υπέργηρος δεσπότης Λαρίσης Αμβρόσιος (Κασαράς), που ήταν υπόδικος στο Συνοδικό δικαστήριο γιατί είπε διάφορα για τον Πατριάρχη, για τους Ρώσους και τον Πανσλαυισμό και το κυριότερο γιατί χειροτονούσε με το «αζημίωτο», κλήθηκε αρκετές φορές να πάει σε απολογία. Μέλος κι αυτός του Στρατιωτικού Συνδέσμου, δεν πήγαινε.  
Ο Σουρής σχολιάζοντας με στίχους, του αφιέρωσε ολόκληρο ποίημα:
Αποσπάσματα από το δισέλιδο ποίημα
Με την επίσκεψη του Γερμανού στη Λάρισα και την προτροπή του, ήρθε στο Βόλο ο Λαρίσης, σε επίσκεψη με κάθε επισημότητα. Έδωσε συνέντευξη σε εφημερίδα και δέχτηκε στο Βόλο το κοινό. 
Σε συλλείτουργο στην εκκλησία της Ανάληψης στις 15 Νοεμβρίου, δεν μνημονεύουν την ιερά Σύνοδο, κίνηση ανταρσίας κατά τα εκκλησιαστικά.
Ο Γερμανός σε συνέντευξή του στην «Πανθεσσαλική» που αναδημοσιεύεται και σ’ αθηναϊκά φύλλα, καταφέρεται κατά της Συνόδου και του Αρχιεπισκόπου.
 Η Σύνοδος στέλνει σε Λάρισα και Βόλο ανακριτή (Έξαρχο) για να εξετάσει του «λόγου το αληθές». Ο Αμβρόσιος παραδέχεται τις ενέργειές του κι αργότερα με δύο συνοδικά Δικαστήρια κρίνεται και καθαιρείται.
Όμως ο Γερμανός λέει πως για λόγους εκδίκησης γίνεται η δίωξη. Ζήτησε άδεια για την Αθήνα και δεν του δόθηκε. 
εφημ. ΕΣΤΙΑ 15-12-1909
εφημερίδα ΕΣΤΙΑ 18-11-1909
Πίστευε, πως ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος θα τον στήριζε.
εφημ. ΧΡΟΝΟΣ 18-11-1909
 Κι όταν αυτό δεν έγινε, άλλαξε τακτική. Στο συνοδικό Δικαστήριο έφερε με εξαναγκασμό ψευδομάρτυρες βολιώτες ιερείς και άτομα απ’ το Στρατ. Σύνδεσμο και βλέποντας πως πάει κι ίδιος για καθαίρεση, αναιρεί στη συνέντευξή του τα όσα έλεγε!
Η ιερά Σύνοδος μετά και την καθαίρεση του Αμβρόσιου και μη θέλοντας να το προχωρήσει, τον αθώωσε το Νοέμβριο του1911. Χαρακτηριστικό είναι πως μόνον ο ανακριτής επίσκοπος ψήφισε υπέρ της ποινής!

Το συμπέρασμα απ’ τα γεγονότα αυτά είναι πως ο Γερμανός συνηθισμένος στις μηχανορραφίες κι έχοντας δείξει σε πολλές περιπτώσεις ότι δεν «ορρωδεί προ ουδενός» μετέρχεται κάθε μέσο για να πετύχει το σκοπό του. Ακόμη και την «τιμή»! 

Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2013

Ο δεσπότης Γερμανός -καθηγητές

Για το Παρθεναγωγείο και τα «Αθεϊκά» έχουν γραφτεί πολλά, οπότε διαβάστε τις ντόπιες μελέτες του βολιώτη πανεπιστημιακού Χαράλαμπου Χαρίτου:
1.  Το Παρθεναγωγείο του Βόλου, Α΄& Β΄τόμοι, Χαρ. Χαρίτου, έκδοση  Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Αθήνα 1989 [υπάρχει ολόκληρο (ΕΔΩ)]
2.  Χαρ. Χαρίτου, Ο ρόλος της Πην. Χριστάκου, στη διαμόρφωση
κατηγορίας εναντίον του Παρθεναγωγείου Βόλου, Αρχείο Θεσσαλικών Με-
λετών, τ. Ε'.
3.   Χαρ. Χαρίτου, Πηνελόπη Χριστάκου : προσωπογραφία μιας λησμονημένης εκπαιδευτικού,   Αρχείο Θεσσαλικών ΜελετώνΕκπαιδευτικά. Τ.20,1990.


Παρακάτω θα γνωρίσουμε δυο φιλόλογους καθηγητές, πρόσωπα που δέχτηκαν όλην την «αγάπη» του επισκόπου Γερμανού. 
Ο πρώτος δεν είχε σχέση με το Παρθεναγωγείο, αλλά με την Αργαλαστή, όπου σχολάρχης ήταν κι ο Βάρναλης! Η δεύτερη είχε άμεση σχέση, αλλά και προηγούμενη αιτία...εξ ανακλάσεως!  
Συμεών Λαζαρίδης 
Μία άλλη περίπτωση κατασυκοφάντησης δημόσιου προσώπου απ’ τον «Πανιερώτατο» Γερμανό, αντιπρόσωπο του Θεού της Αγάπης, ήταν κι ο Συμεών Λαζαρίδης. 
Γεννημένος στο Ικόνιο, υπηρέτησε ως  σχολάρχης -καθηγητής  των Ελληνικών στην Αργαλαστή, απ’ τα 1905 και μετά.
 Κάποια Μεγάλη Παρασκευή, εξαντλημένος  από προηγούμενη πολυήμερη ασθένεια και μετά τη συμβουλή του θεράποντα γιατρού του, έβρασε στο μαγειρειό μια κότα και ήπιε την κοτόσουπα, για να στυλωθεί! Το γεγονός μαθεύτηκε στο χωριό απ’ τη μυρουδιά. Ένας τσαγκάρης, που αργότερα έγινε παπάς στο Βόλο, μαζί μ’ άλλους «ευσεβείς» Αργαλαστιώτες  πήγαν στο σπίτι του καθηγητή και βρήκαν στο τσουκάλι τη βρασμένη κότα. Τότε την πήραν και έστησαν μ’ αυτήν «ανάθεμα» στην πλατεία! Τότε βλέπετε ήταν της μόδας τα …αναθέματα αυτών που λογίζονταν εχθροί!
Στη δίκη των «Αθεϊκών»,  έγινε από το δεσπότη παρουσίαση αυτού του γεγονότος, ως τεκμηρίου …αθεΐας! Λόγω παραγραφής το Εφετείο αθώωσε τον καθηγητή!
Ο «Άγιος» Δημητριάδος όμως, μετά την ταπεινωτική γι’ αυτόν απόφαση του δικαστηρίου για το Παρθεναγωγείο, βρήκε ευκαιρία  να κατηγορήσει και πάλι τον καθηγητή. Ζήτησε απ’ το Εποπτικό συμβούλιο της Εμπορικής Σχολής Βόλου, την απόλυσή του,  όπου υπηρετούσε. Το 5μελές συμβούλιο στο οποίο ήταν ο ίδιος Πρόεδρος, αποφάσισε την παύση του, ως αποδεδειγμένος …άθεος!
Οδηγός Βόλου 1911
Αποτέλεσμα αυτής της απόλυσης ήταν η φυγή του στην Αθήνα. Εκεί δεν μπόρεσε να εργαστεί ως καθηγητής πια και φυτοζωούσε σε πλήρη φτώχεια μέχρι το θάνατό του στα 1935, που συνέπεσε χρονικά με την εκδίωξη του δεσπότη!
 Ήταν ένας ευσυνείδητος,  επαρκής  ενθουσιώδης  δάσκαλος και καλοσυνάτος, άκακος και σεμνός άνθρωπος.
Τον τίτλο του «Αγίου» τον είχε ο δεσπότης Γερμανός. Τη χάρη όμως ο ταπεινός καθηγητής Λαζαρίδης!
Πηνελόπη Χριστάκου
Κόρη του Ιωάννη (κτηματίας) και της Αικατερίνης, η μανιάτισσα Π. Χριστάκου γεννήθηκε το 1878 στην Καλαμάτα.
Το 1895 έγινε δασκάλα και συνεχίζοντας στο πανεπιστήμιο, πήρε το 1904 το διδακτορικό(=πτυχίο) της φιλολόγου κι ήταν η 5η  στη σειρά γυναίκα της Φιλοσοφικής στην Ελλάδα με πτυχίο.
Εργάστηκε αρχικά ως Δ/ντρια στο Ανώτατο Παρθεναγωγείο των Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Θεσσαλονίκης (1904-1907) και μετά έκανε μαθήματα στην Αθήνα, όπου αναγκαστικά επανήλθε για οικογενειακούς λόγους. Στη συνέχεια διδάσκει στο Ανώτερο Δημοτικό Παρθεναγωγείο του Βόλου.
 Στο Βόλο έρχεται μετά από πρόσκληση που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες για κάλυψη της θέσης.
 Έφτασε στο Α.Δ.Π. στις αρχές Σεπτεμβρίου 1910 και ανέβηκε στην έδρα δίδασκοντας  στην καινούρια Α΄τάξη, τα ιστορικοφιλολογικά μαθήματα και τα θρησκευτικά. Παρόλο που δίδαξε ελάχιστους μήνες την τρίτη χρονιά λειτουργίας του σχολείου, άφησε το στίγμα της, ως εκπαιδευτικού. Εισήγαγε στη  διδασκαλία τη δημοτική γλώσσα –αν και καθαρευουσιάνα συμπαθούσα τη δημοτική-και δίδασκε τα αρχαία ελληνικά από μετάφραση, ενώ  πήγαινε περιπάτους-εκδρομές τις μικρές μαθήτριες, πράγμα δύσκολο κι αδιανόητο για κείνη την εποχή!
Η Π. Χριστάκου όμως έμεινε στην ιστορία της εκπαίδευσης, αλλά και στην ιστορία των «Αθεϊκών» ως η αφορμή για να κλείσει το πρωτοπόρο ΑΔΠ κι ως μία εκ των κατηγορουμένων στη δίκη του Ναυπλίου το 1914.
 Στις 10 Φεβρουαρίου 1911 επισκέφτηκε -από την πίσω πόρτα το Παρθεναγωγείο ο δεσπότης Γερμανός και την αίθουσα που δίδασκε εκείνη την ώρα η φιλόλογος Χριστάκου  κι όταν πριν το είχαν επισκεφθεί εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και δημ. σύμβουλοι της πόλης χωρίς να δουν κάποιο λειτουργικό πρόβλημα, …αυτός βρήκε: Ενοχλήθηκε από το γεγονός ότι δε γινόταν πρωϊνή προσευχή στο σχολείο, καθώς και από την άρνηση της εκπαιδευτικού να φιλήσει το χέρι του, αφού η ίδια θεωρούσε τέτοιες τυπικότητες ως υποκρισία και φαρισαϊσμό. Επιπλέον ο δεσπότης  κατηγόρησε την καθηγήτρια ότι φεύγοντας απ’ το σχολείο εκείνη εκφράσθηκε με απρεπείς εκφράσεις γι’ αυτόν στις μαθήτριές της. (Σημ. Επιπλέον ο Γερμανός, ήταν υπέρμαχος της αρχαΐζουσας γλώσσας και οπαδός του γνωστού για τα "Ορεστειακά" αντιδημοτικιστή καθηγητή Γ. Μιστριώτη!)
Βέβαια, η επιλογή της συγκεκριμένης καθηγήτριας για τη «δημιουργία» του επεισοδίου δεν ήταν τυχαία. Η ίδια ήταν «γνωστή» στο δεσπότη από τη σχέση της με τον Κων-νο Παγώνη, μέγα αρχιδιάκονο του Πατριαρχείου Αλεξάνδρειας, την ίδια περίοδο που ο Γερμανός ήταν εκεί, μέγας αρχιμανδρίτης, επί Σωφρονίου. 
Ο Αρχιδ. Κ. Παγώνης ήταν υποψήφιος για Πατριάρχης Αλεξάνδρειας στα 1899 : 
Ο Παγώνης μαζί με τον εφημέριο Πορτ Σάιντ Μελέτιο Αποστολόπουλο κι άλλους, φαίνεται πως επηρέαζαν τον πατριάρχη, ο οποίος εκδίωξε τον Γερμανό μαζί με άλλους απ’ το Πατριαρχείο, λίγο πριν έρθει στο Βόλο ως ιεροκήρυκας! 
[Σημ. Αργότερα το Φλεβάρη του 1923 ο αρχιμανδρίτης Κ. Παγώνης, είναι στο τριπρόσωπο φηφοδέλτιο για την εκλογή  αρχιεπισκόπου, όπου εκλέχτηκε ο Χρυσόστομος (Παπαδόπουλος)]. 
Μετά το στημένο επεισόδιο το ΑΔΠ ανέστειλε τη λειτουργία του κι ύστερα από απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, που προκάλεσε ο δεσπότης, έκλεισε οριστικά.
Η Χριστάκου έφυγε απ’ το Βόλο και δίδαξε μέχρι το 1920 στην Ελληνογαλλική Σχολή Μεταξά στην Αθήνα.
Στα 1927 τη βρίσκουμε Δ/ντρια στο Αχιλλοπούλειο Παρθεναγωγείο Καΐρου -φαίνεται πως είχε κάποια σχέση με την Αίγυπτο- ως τα 1938, που επαναπατρίστηκε.
Έζησε τον ελληνοϊταλικό πόλεμο και την κατοχή στην Αθήνα και πέθανε μόνη το 1951.
(Διαβάστε κι ΕΔΩ)
Τέλος, ένα σχόλιο αθηναϊκής εφημερίδας μετά την απόφαση της πολύκροτης δίκης των πρωταγωνιστών του Παρθεναγωγείου Βόλου, και την "ταπείνωση" του δεσπότη και ένα απόσπασμα της μαρτυρίας του Κωστή Τοπάλη στη δίκη του Ναυπλίου, τα συνοψίζουν όλα:

Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2013

Ο δεσπότης Γερμανός -Ψαλτικά

Τα «περί νεωκόρων και ψαλτών» ή «Ψαλτικό ζήτημα»
Είμαστε στα 1908 κι ο επίσκοπος Γερμανός , επτά μήνες μετά την εκλογή του στο θρόνο της Δημητριάδος, δημιουργεί ένα θέμα που συντάραξε κι έμεινε στην ιστορία της τοπικής, αλλά και της ελλαδικής Εκκλησίας ως «Ψαλτικά».
Στα μέσα Μάρτη, ο δεσπότης διέταξε τους ιερείς της Πορταριάς να απέχουν από κάθε ιεροπραξία, με τη δικαιολογία πως το Κοινοτικό Συμβούλιο διόρισε νέο ψάλτη στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, ξέροντας πως το Κοιν. Συμβούλιο εφάρμοζε το νόμο.
Τα χρόνια εκείνα οι ψάλτες και οι νεωκόροι ήταν υπάλληλοι του δήμου. Με το νόμο περί κοινοτήτων, τα δημοτικά συμβούλια διόριζαν αυτά τα πρόσωπα της εκκλησίας. Κουμάντο βέβαια, στο διορισμό τους, έκανε ο κι εκάστοτε επίσκοπος, που είχε και τον πρώτο λόγο, αφού η σχέση δημοτικών αρχόντων (βλ. πολιτικών -ψήφων) και Επισκόπων ήταν άρρηκτη. 
Η εφημερίδα του Βόλου ΚΗΡΥΞ:  
Η Ιερά Σύνοδος υποστήριζε τους επισκόπους και στήριζε τις απόψεις τους κι οι δήμαρχοι δεν ήθελαν να απεμπολήσουν δικαιώματα για λόγους βασικά νομιμότητας, επιρροής (κι όχι μόνον εκλογικούς).
Το αποτέλεσμα αυτής της διαμάχης «περί του ποίος διορίζει ψάλτας και νεωκόρους» ήταν ο χωρισμός των κατοίκων σε υποστηρικτές των δύο απόψεων.
Ο δήμαρχος Ορμινίου (Πορταριάς) επικεφαλής του κοιν. Συμβουλίου, κλείδωσε την εκκλησία κι ο δεσπότης έστειλε τον αστυνόμο να διατάξει το άνοιγμα. Αποτέλεσμα ήταν το θέμα να πάει στο νομάρχη κι αυτός να ζητήσει τη γνώμη του υπουργείου. Η αρχική απάντηση ήταν υπέρ των δημοτικών αρχόντων και του νόμου.

Το ίδιο έγινε και σε ναούς άλλων χωριών και στον Αλμυρό ειδικά, με μεγάλη ένταση. Μπλεκονται ιερείς, κοινοτικοί, ψάλτες, πρόσφυγες της Ευξεινούπολης και οι εκατέρωθεν αδιάλλακτες ομάδες.Ο δεσπότης σπέρνει μεταξύ των πιστών διχόνοια κι οι πιστοί απηυδισμένοι, λένε πως δεν θα ξαναπατήσουν στους ναούς ή θα γίνουν τούρκοι!
  Οι τοπικές εφημερίδες καθημερινά φιλοξενούν επιστολές, απαντήσεις και ανταπαντήσεις για το θέμα:
Και τα Λεχώνια όμως δεν έμειναν απέξω:
Η Επισκοπή απαντά με την παρακάτω εγκύκλιο, που δείχνει ακριβώς το πνεύμα του Δημητριάδος:
Κάποια στιγμή με υπογραφές των «ενοριτών» και τη συναίνεση του Γερμανού, πήγε να λυθεί το ζήτημα με το διορισμό δυο ψαλτών στον Αγ. Νικόλαο Πορταριάς, που τους υπέδειξαν, ως τρίτος παράγοντας. Αλλά και πάλι δεν υπήρξε καταλαγή.  Οι ναοί της Πορταριάς έμειναν κλειστοί όλη την καλοκαιρινή περίοδο με επεισόδια μεταξύ «δεσποτικών και αντιδεσποτικών».
 Τότε ο δεσπότης άρχισε με ίντριγκες, έγγραφα, φοβέρες και συλλογή υπογραφών για να βάλει δικούς του ψάλτες και νεωκόρους  κι οι κοινοτικοί να θέλουν εφαρμογή του Νόμου. Ο διχασμός των πιστών σε πλήρη εξέλιξη κι οι ναοί κλειστοί! Κάποιες εφημερίδες υποστηρίζουν το δεσπότη: 
εφημερίδα ΣΚΡΙΠ Αθήναι 13-11-1908
Ο δεσπότης στο Βόλο, έκανε δυο μηνύσεις στους Πορταρίτες για αντιποίηση αρχής (διορισμένοι ψάλτες) και διατάραξη ησυχίας στο Ναό (Συμβούλιο)! Στην υπόθεση μπήκαν η ιερά Σύνοδος, το υπουργείο  Δικαιοσύνης, οι εισαγγελείς Εφετών και Αρείου Πάγου κι ο πταισματοδίκης Βόλου έκανε ανακρίσεις στην Πορταριά!
Στο μεταξύ, το Πλημμελειοδικείο Βόλου έβγαλε απόφαση που δικαίωσε τα κοινοτικά συμβούλια, βασισμένη στο Νομικό συμβούλιο και στις κυβερνητικές αποφάσεις.
Ο δεσπότης όμως ανένδοτος συνέχισε να ζητά τον έλεγχο και διορισμό των ψαλτών και νεωκόρων και σύμφωνα με τα λεγόμενά του:
Η διαμάχη για το ίδιο ζήτημα ξεπέρασε τα όρια της Δημητριάδος και γίνανε περίπου τα ίδια και όλη τη χρονιά, στον Πειραιά και στις μητροπόλεις Άρτας και Μαντίνειας.
Να τι γράφουν κι οι αθηναϊκές :
Το πρόβλημα δεν ήταν δυνατό να λυθεί με συναίνεση, αφού κι οι δυο πλευρές το τραβούσαν. Οι Κοινοτικοί έπρεπε να εφαρμόσουν το νόμο κι ο δεσπότης να τον ξεπεράσει! 
Κάποιες φωνές στην Αθήνα προέτρεπαν την κυβέρνηση να φτιάξει έναν νόμο που να ρυθμίζει -περιλαμβάνοντας όλες τις πτυχές- τα της ενορίας.   Κι ενώ σ’ όλες τις μητροπόλεις λύθηκε με υποχωρήσεις, εδώ στη Μητρόπολη ποτέ: Ο δεσπότης πήγε ως τον Άρειο Πάγο! 
Τελικά με το Νόμο ΓΦϞΣΤ΄(3596/1910) Περί ενοριών κλπ, έληξε το θέμα με οριστικό καθορισμό των εκκλησιαστικών προσώπων από τον εκάστοτε Επίσκοπο:
Απόκομμα ΦΕΚ 93/1910

Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2013

Ο δεσπότης Γερμανός -Σκιάθος Β΄

Ο δεσπότης Γερμανός και "Η εικόνα της Παναγίας Κουνίστρας Σκιάθου" 
(Μέρος Β΄)
Η εφημερίδα «Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ»  στις 17 Δεκεμβρίου 1908, σελ.1, -όπως αναφέρθηκε κι (ΕΔΩ)- φιλοξενεί κείμενο του σκιαθίτη κοσμοκαλόγερου Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Το κείμενο επίσης υπάρχει και στα ΑΠΑΝΤΑ του Ε΄ τόμου των εκδόσεων ΔΟΜΟΣ.  
 Είναι ένα κείμενο αναλυτικό και πάνω απ' όλα ιστορικό, που βέβαια τα ...λέει όλα:
Και η δημοσίευση τηλεγραφήματος για το γεγονός, από το ΕΜΠΡΟΣ της Αθήνας, με τα ονόματα  Σκιαθιτών και με την παράκλησή τους για διαμαρτυρία:
Οι αθηναϊκές εφημερίδες με ανταποκρίσεις και τηλεγραφήματα, είχαν αναδείξει το συμβάν. Ίσως αυτό τότε επεδίωκε ο δεσπότης Γερμανός, να είναι δηλαδή διαρκώς στην επικαιρότητα! Όμως τα γραφόμενα στην Αθήνα δεν αντικατόπτριζαν την πραγματικότητα.
Ποιος άλλος θα μπορούσε τότε να υποδείξει στις εφημερίδες τη στρέβλωση των παραγματικών γεγονότων, εκτός του Αλ. Παπαδιαμάντη; 
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης το 1909, έγραψε το παρακάτω ποίημα προς τιμήν της άγιας εικόνας της Σκιάθου. Πρωτοδημοσιεύτηκε σε διάφορα περιοδικά και υπάρχει στα "Άπαντα":

Στὴν Παναγία τὴν Κουνίστρα 
Εἰς ὅλην τὴν Χριστιανοσύνη
μία εἶναι μόνη Παναγία, ἁγνή:
Κόρη παιδίσκη, Ἁγία τῶν Ἁγίων,
χωρὶς Χριστὸν παιδὶ στὰ χέρια
καὶ τρεφομένη μὲ ἀγγέλων ἄρτον.

Κι ἐσύ, ἴσως μόνη σύ, ἡ Παναγία ἡ Κουνίστρα,
ἡ Κουνίστρα σύ·
ἐφανερώθη στῆς Σκιάθου τὸ νησί,
εἰς δένδρον πεύκου ἐπάνω καθισμένη
κι ἐκινεῖτο ἀπὸ αἰώραν τερπνήν,
ὅπως αἱ κορασίδες συνηθίζουν,
κι ἐμπρός της ἔκαιεν ἀκοίμητος κανδήλα.

Κι ἐφανερώθη, κι ὅλος ὁ λαὸς
μετὰ θυμιαμάτων καὶ λαμπάδων
ἐν θείᾳ λιτανείᾳ τὴν προέπεμψε,
κι ἐκτίσθη τότε ὡραῖος ναΐσκος λευκὸς
μὲ μάρμαρα, κι ἐστολίσθη μὲ πιατάκια,
ὡραία ἑλληνικὰ πιατάκια, τοῦ ἔθνους τοῦ ἐκλεκτοῦ
κι ὅλος ὁ ἥλιος ἔλαμπε τὸν ναόν της
κι ὅλα τὰ ἀστέρια τὴν ἐφεγγοβόλουν
καὶ ἡ σελήνη τὴν ἔλαμπε γλυκά.

Κι εἶδεν ἡ Κόρη τοῦ λαοῦ τὴν πίστιν,
εἶδε καὶ τὴν πτωχείαν κι ἐσπλαχνίσθη,
ὅπως τὸ πάλαι ὁ Υἱός της τοὺς εἶχε σπλαχνισθῆ,
ὡς πρόβατα μὴ ἔχοντα ποιμένα.
Κι ἤρχισε νὰ γιατρεύει τοὺς ἀρρώστους,
ἰάτρευσε καὶ τοὺς δαιμονισμένους,
ποὺ ἐταράττοντο φοβερά, ἅμα ἐπλησίαζον αὐτήν.
Εἰς δυὸ χονδροὺς κρίκους, εἰς τὸν τοῖχον ἐμπηγμένους,
τοὺς ἔδεναν μὲ ἁλυσσίδες διπλές.

Καὶ ἔφευγαν τὰ δαιμόνια μὲ τρόμον
στὴν χάριν τῆς πανάγνου Κόρης
μὲ τὴν νηστείαν καὶ τὴν προσευχήν.
Κι ἕνα δαιμόνιον πεῖσμον, ὀργίλον,
καθὼς ἐφυγαδεύθη μὲ κρότον πολύν,
ἔσπασε δυὸ κυπαρισσιῶν τὰς κορυφάς,
ἔξω τοῦ ναοῦ, ἐπειδὴ δὲν εἶχε παραχώρησιν
νὰ κάμει ἄλλο μεγαλείτερον κακόν.

Ἡ χάρις σου, τοῦ ἱεροῦ σου ἡ εἰρήνη,
ὦ Παναγία, Κουνίστρα μου καλή,
αὐτὴ νὰ διανέμει τὴν γαλήνη*
εἰς τὴν ψυχή μου τὴν ἁμαρτωλή.
*(Σημ. τοῦ Παπαδιαμάντη): Ἡ ἔκφρασις ἐδανείσθη ἐκ τοῦ τελευταίου τροπαρίου τοῦ εἰς τὰ Εἰσόδια Κανόνος (ἦχος δ´), οὗ ἡ ἀρχή: «διανέμοις τῶν χαρισμάτων τὴν σὴν γαλήνην, Θεοτόκε, τῇ ψυχῇ μου...».

Έτσι τελειώνει η ανεπιτυχής προσπάθεια εξαγωγής της εικόνας απ' το νησί της Σκιάθου και η περιφορά της στη Μαγνησία, "δι' ευλογίαν των πιστών και συλλογήν οβολών"!