Θεοφάνεια (3)

Τώρα που τελειώνουν οι γιορτινές μέρες, είπα να θυμίσω ένα ακόμα κατόρθωμα του δεσπότη Γερμανού, καθώς και ένα «ψάλμα» ...ως επιστέγασμα των ημερών!

Το γεγονός που χαρακτήρισε τη γιορτή των Φώτων στα 1908, ήταν η απαγορευτική εγκύκλιος, του -γνωστού μας από άλλες δημοσιεύσεις για την πολιτεία του- μητροπολίτη Δημητριάδος Γερμανού.

Απαγόρευσε την εθιμική «βουτιά» στη θάλασσα από κολυμβητές, για την ανάσυρση του Σταυρού που ριχνόταν χωρίς κορδέλα, όπως γίνεται ακόμα σήμερα σε κάποια νησιά! 

Τότε ήταν συνήθεια  να γυρνάει στα σπίτια της πόλης ή του χωριού με το Σταυρό, αυτός που τον είχε πιάσει απ' τον βυθό. Αυτός τον έβαζε πάνω σ' ένα δίσκο στολίζοντάς τον με λουλούδια και οι άνθρωποι τον τον φίλευαν. Η ωφέλεια ήταν διπλή: απ' τη μια η ευλογία κι απ΄την άλλη η συλλογή των οβολών! 
Ετούτο ο δεσπότης είπε να το καταργήσει και το έκανε με εγκύκλιο. Ο ίδιος όμως, δεν κατάργησε τα «τυχερά» των ιερέων της μητρόπολής του, ούτε και τα δικά του, ούτε και το «εν Ιορδάνη» στα σπίτια! Πήγε να απαγορεύσει ένα παλιό έθιμο, που αν μη τι άλλο έδειχνε και δείχνει την ευσέβεια του λαού!   

ΘΕΣΣΑΛΙΑ 5-1-1908

ΘΕΣΣΑΛΙΑ 7-1-1908

Κι η αναγκαστική εφαρμογή της στον πρώην δήμο μας:

Στα παλιότερα χρόνια οι ασχολούμενοι με την εκκλησιαστική μουσική με βάση τα «προσόμοια»(=αρχικοί ύμνοι που όμοιά τους ψάλλονται οι επόμενοι) έφτιαχναν σατιρικά ποιήματα και τα έψαλαν όπως τους ύμνους (βλ. Παπαδιαμάντη). Αυτό- μάλλον- ήταν κατάλοιπο από τους βυζαντινούς!

Πάνω λοιπόν, στο γνωστό απολυτίκιο των Φώτων «Εν Ιορδάνη…» σε ήχο α', από παλιούς πηλιορείτες ασχολούμενους με την ψαλτική, λεγόταν και το παρακάτω προσόμοιο.

Βέβαια, ήθελε να σατιρίσει τους τότε παπάδες, που «έλεγαν τον Ιορδάνη» στα σπίτια κι έπρεπε όλοι οι χωρικοί να τους φιλέψουν: 
«-Εν Ιορδάνη, πού είν’ η μάνα σου βρε Γιάννη,
πάει στον ποταμό ρούχα για να πλύνει.
-Βρε, την καταραμένη, τέτοια μέρα πάει να πλύνει,
-Έννοια σου, παπά και θα πέσει ο παράς.
-Α, τη βλογημένη, ας είν' καλά κι ας πλένει!»