Προσφυγιά

Σὰν νά ᾽χαν ποτὲ τελειωμὸ

τὰ πάθια κ᾿ οἱ καημοὶ τοῦ κόσμου.

(Παπαδιαμάντης-Το μοιρολόγι της φώκιας-1908)

Δεν υπάρχει σελίδα στην ελληνική Ιστορία που να μην έχει καταγράψει στις σελίδες της τέτοια προσφυγικά δράματα… Ψαρά, Μεσσολόγι, Πήλιο και ξανά Πήλιο, Ανατ. Ρωμυλία, Πόντος, Μ. Ασία, Κύπρος…

Σήμερα θα δούμε την προσφυγιά στον τόπο μας στην τουρκοκρατία:

1.   Στα 1823 μετά τον ερχομό του Κιουταχή στο Πήλιο και την καταστροφή και πυρπόληση των χωριών Αγίου Λαυρεντίου, Αγίου Γεωργίου, Πινακατών και Βυζίτσας.

Η Αγιολαυρεντίτισσα μάνα του Ζωσιμά λέει: […]  Απόψε θα φύγωμε, γιατί έρχονται οι Τούρκοι να μας κόψωνε  […] φόρτωσε πάλιν και πήγαμε στην Αγριά απάν’ στα ξημερώματα και εμπήκαμε στη βάρκα και τότες φάνηκαν οι Τούρκοι αποπέρα απ’ το μαγαζί του Χατσηρήγα και έτρεχαν και έρριχναν τουφέκια […] μπήκαμε στο καράβι κρυγιόσαμε […] και δεν ξέρω πούπήγαμε. Ύστερα από δυο μέρες βγήκαμε έξω στις Κόττες και εκάναμε πολύν καιρό εκεί και ήτανε ακρίβεια πολλή […]

(ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ, Μάιος 1896)

2.  Στα 1878 μετά την ήττα στη μάχη της Μακρινίτσας (το Μάρτιο σαν τέτοιες μέρες):

εφημερίδα ΩΡΑ, Αθήναι, 21 Μαρτίου 1878

[…] χιλιάδες γυναικόπαιδα από τα γύρω χωριά του Βόλου κατέβηκαν στα Λεχώνια, όπου εκτεθειμένα και πεινασμένα διατρέχουν τον τελευταίο κίνδυνο της σφαγής και της ατίμωσης  […]  Όχι μόνον τα Λεχώνια, αλλά και όλα τα παραλιακά  χωριά  της Μαγνησίας είναι γεμάτα έντρομων γυναικών και παιδιών που καρτερούν την εμφάνιση πλοίων των χριστιανικών δυνάμεων για τη σωτηρία τους […]