Το τρενάκι του Πηλίου

Στη Γορίτσα 1904 

Εγκαίνια στα Άνω Λεχώνια -1895

   

Εγκαίνια στις Μηλιές. 
(Εκδήλωση μπροστά στη Μηλιώτικη Σχολή) -1903

 Η ιδέα για μια νέα γραμμή που θα εξυπηρετούσε αρχικά τα χωριά του δυτικού Πηλίου και μετέπειτα θα προχωρούσε ως τη Τσαγκαράδα και τη Ζαγορά ήταν του Μαύρου Γορδάτου Έλληνα τραπεζίτη της Κων-πολης.

 Οι σιδηρόδρομοι της Θεσσαλίας στην προσπάθειά τους να αυξήσουν τα έσοδά τους, αποφάσισαν (1892) να κατασκευάσουν αυτήν τη σιδηροδρομική γραμμή. Έτσι το Μάιο του 1893, υπόγραψαν σύμβαση με το Δημόσιο και την ιταλική εταιρία Ev. De Chirico & Co, για να γίνει η γραμμή από το Βόλο ως τα Άνω Λεχώνια. Οι εργασίες κατασκευής της γραμμής άρχισαν το 1894 και μπήκε σε λειτουργία στις 12 Οκτωβρίου 1895. Γενικός μηχανικός ήταν ο Εβαρέστο ντε Κίρικο, πατέρας του γνωστού Ιταλού γλύπτη και ζωγράφου Τζιόρτζιο ντε Κίρικο.

Μετά από μερικά χρόνια η γραμμή αποδείχτηκε επικερδής. Το 1900 προκειμένου να γίνει πιο ωφέλιμη, υπογράφτηκε άλλη σύμβαση για προέκταση ως τις Μηλιές. Δημιουργήθηκε έτσι μια γραμμή συνολικού μήκους 28 χλμ. (12,5χλμ ως Άνω Λεχώνια και 15,5χλμ περίπου από Άνω Λεχώνια ως τις Μηλιές).

Το 1903 οι εργασίες κατασκευής προέκτασης τελείωσαν και δόθηκε σε κυκλοφορία. (Στη βιβλιοθήκη των Μηλεών υπάρχει η ιστορική φωτογραφία των εγκαινίων).

Στα τέλη του χειμώνα του 1903 μετά από κακοκαιρία και μεγάλες ζημιές στο δίκτυο η κυκλοφορία διακόπηκε ως το Μάιο το1904. έτσι εκτός από τα έργα αποκατάστασης αυτών των ζημιών, έγιναν κι άλλα συμπληρωματικά.

Το τμήμα της γραμμής Βόλου –Λεχωνίων έγινε εύκολα, με την κατασκευή δύο γεφυρών: του Αναύρου στο Βόλου και του Βρύχωνα, ( είναι η πρώτη γέφυρα στην Ελλάδα που φτιάχτηκε με οπλισμένο σκυρόδεμα-μπετόν) στα Κάτω Λεχώνια.

Το τμήμα της γραμμής Άνω Λεχωνίων –Μηλεών ήταν πολύ δύσκολο αφού κατασκευάστηκαν : επτά πέτρινες γέφυρες μονότοξες, τρίτοξες και μία πεντάτοξη, καθώς και μια μεταλλική, δύο σήραγγες κ.ά.

     Οι σταθμοί Αγριάς και Άνω Λεχωνίων ήταν όμορφα χτίσματα και λειτουργικοί. Οι σεισμοί όμως τους καταστρέψανε και τελευταία ξαναχτίστηκαν στην ίδια μορφή. Ο σταθμός των Λεχωνίων είναι ένα πανέμορφο διώροφο κτίριο με ξύλινα χαγιάτια, νεοκλασικού ρυθμού.

 Η σιδηροδρομική γραμμή έχει πλάτος 60 εκατοστά και είναι η μοναδική στην Ελλάδα με τέτοιο πλάτος. Στην Αγριά και στις Μηλιές το τρένο διανυκτέρευε και συντηρούνταν οι μηχανές και το τροχαίο υλικό. Οι μηχανές ήταν ατμοκίνητες και έκαιγαν κάρβουνο. Φόρτωναν κάρβουνο και νερό από το «καζάνι» στα Άνω Λεχώνια και στις Μηλιές. Αρχικά αγοράστηκαν τρεις γαλλικές μηχανές. Όταν το δίκτυο επεκτάθηκε πήραν σταδιακά άλλες πέντε  βελγικές, που πήραν τα ονόματα Βόλος, Μηλέαι, Τσαγκαράδα, Ιάσων και Πήλιον. Τα βαγόνια ήταν 14 κλειστά και 9 ανοιχτά -καλοκαιρινά- καθώς και 10 φορτάμαξες. Για κάποια χρόνια, μετά την ανακαίνιση σταθμών και γραμμής, οι συρμοί λειτουργούσαν με το παλιό τροχαίο υλικό που επισκευάστηκε από συνταξιούχους βασικά σιδηροδρομικούς και τεχνίτες του Βόλου. Όμως λόγω της δυσκολίας συντήρησής τους -εφόσον δεν υπήρχαν πια ανταλλακτικά επισκευής, αντικαταστάθηκαν -μόνον οι μηχανές κι όχι τα βαγόνια- με δύο νέες πετρελαιοκίνητες,

Το τρενάκι ως συγκοινωνία ήταν πολύτιμο για το Πήλιο και κύρια για το δυτικό. Οι άνθρωποι από τα χωριά πήγαιναν στην πόλη εύκολα -αν κι όχι γρήγορα, αφού η διαδρομή Βόλος -Μηλιές ήταν 2:15 ώρες- και μετέφεραν και τα προϊόντα τους. Έσφυζε από ζωή, κάνοντας μέχρι και επτά δρομολόγια με επιστροφή την ημέρα από το Βόλο στις Μηλιές.

Εφημερίδα ΚΗΡΥΞ του Βόλου 3-2-1912

Ακόμη και τις Αποκριές και την Πρωτομαγιά το τρενάκι αυτός ο θρυλικός «Μουτζούρης» ντυνόταν γιορτινά … Γνώρισε δόξες και μεγαλεία, λύπες και πόλεμο (1940-τότε καταστράφηκε μεγάλο μέρος τροχαίου υλικού), αλλά και την Αλίκη που γύρισε το έργο «Η δασκάλα με τα χρυσά μαλλιά»!

Στις 20 Ιουνίου 1971 έπαψε να είναι μέσο συγκοινωνίας και διέκοψε τη λειτουργία του σαν ασύμφορη αφού, η διάνοιξη αμαξιτών οδών σ’ όλο το Πήλιο -ειδικά μεταπολεμικά-  και η λύση του αυτοκινήτου, υποβίβασαν την επιβατική και εμπορική κίνηση.

Σήμερα επαναλειτουργεί –αφού πρώτα χαρακτηρίστηκε παραδοσιακό και διατηρητέο- κύρια για λόγους τουριστικούς, πολιτιστικούς, αλλά και συναισθηματικούς. Ξεκινά τα Σαββατοκύριακα και τις γιορτές, το πρωί από τα Άνω Λεχώνια και καταλήγει στις Μηλιές. Επιστρέφει  το απόγευμα.

Στην εποχή της ταχύτητας το τρενάκι  κάνοντας  μια διαδρομή 15,5 περίπου χλμ, βγαίνει μέσα από τους πίνακες του Ντε Κίρικο, απ’ τις φυλλωσιές των δέντρων, απ’ το άρωμα των λουλουδιών κι απ’ το απερίγραπτης ομορφιάς πηλιορείτικο τοπίο. Ας ταξιδέψουμε με τον «Μουντζούρη» αργά-αργά στο χώρο και στο χρόνο κι ας απολαύσουμε την ομορφιά του κόσμου. Αξίζει!

                                                                                                             (Επίσης δείτε εδώ )