Η Επανάσταση στο Πήλιο (1) Ημερολόγιο

Ημερολόγιο επαναστατικών γεγονότων  στο Πήλιο(1821-23)

ΤΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΑ ΣΥΜΒΑΝΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821-27 
ΣΤΟ ΠΗΛΙΟ

(Καταγραφή από τον Ζωσιμά Εσφιγμενίτη στο περιοδικό ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ - Μάιος 1894 και αντιγραφή από το Νικ. Γιαννόπουλο)

1821

29 Απριλίου ημέρα Τρίτη:

Μεταφορά πολυτίμων κινητών πραγμάτων από Λεχωνίων και Άνω Βώλον εις το φρούριον του Βώλου υπό των Τούρκων, φόβου ένεκα.

1 Μαΐου ημέρα Κυριακή:

Ανάγνωσις μετά την θείαν λειτουργίαν των προσφάτως σταλέντων επιστολών της «Φιλικής Εταιρίας»  εν Μηλέαις υπό του Ανθίμου Γάζη έμπροσθεν των μεμυημένων τα μυστήρια της  Εταιρίας.

2 Μαΐου ημέρα Δευτέρα:

Ανάγνωσις των ιδίων επιστολών υπό του Ανθίμου Γαζή εν Μακρυνίτση έμπροσθεν του Χατζηρήγα και άλλων μεμευημένων.

4 Μαΐου ημέρα Τετάρτη:

Μετάβασις του Ανθίμου Γαζή εις Τρίκερι και εκφώνησις λογιδρίου υπό του ιδίου υπέρ της Ελευθερίας.

5 Μαΐου ημέρα Πέμπτη:

Εμφάνισις προς τα παράλια των Τρικέρων και του Αλμυρού πλοίων τινών Υδραίων και Σπετσιωτών.

6 Μαΐου ημέρα Παρασκευή:

Κήρυξις της Επαναστάσεως εν Τρικέροις.

7 Μαΐου ημέρα Σάββατο:

Έναρξις της Επαναστάσεως του Πηλίου υπό την αρχηγίαν του Κυριακού Βασδέκη.

8 Μαΐου ημέρα Κυριακή:

Φόνος 600 Τούρκων εν Λεχωνίοις υπό των Πηλιορειτών και τραυματισμός του αρχηγού Κυριακού Βασδέκη.

9 Μαΐου ημέρα Δευτέρα:

Διανομή των αιχμαλώτων Τούρκων των Λεχωνίων υπό των κατοίκων του Αγίου Λαυρεντίου και του Αγίου Γεωργίου.

10 Μαΐου ημέρα Τρίτη:

Πολιορκία του φρουρίου του Βώλου και τραυματισμός του αρχηγού  Κοντονίκου Βασδέκη.

11 Μαΐου ημέρα Τετάρτη:

Πολιορκία του Βελεστίνου υπό των Πηλιορειτών όντων υπό την αρχηγίαν του Παναγ. Βασδέκη.

12 Μαΐου ημέρα Πέμπτη:

Καταδίωξις των Ελλήνων υπό των εν Βελεστίνω Τούρκων εν τω χωρίω Αγίου Γεωργίου του Βελεστίνου.

13 Μαΐου ημέρα Παρασκευή:

Σφαγή των κατοίκων χριστιανών του Βελεστίνου υπό των Τούρκων.

15 Μαΐου ημέρα Κυριακή:

Μάχη εν τη θέσει Μηλούνα  ανατολικώς και πλησίον των Λεχωνίων.

1 Ιουνίου ημέρα Τετάρτη:
Οι Μηλιώται απέστειλαν προς τον πασάν Δράμαλην διαμένοντα εν Λεχωνίοις, δύο πληρεξουσίους.

19 Ιουνίου ημέρα Κυριακή: 
Ο Μεχμέτ πασάς Δράμαλης απολύει τους δύο πληρεξουσίους Μηλιώτας εκ Μηλίνης, αφού παρέλαβεν άλλους δύο ομήρους.

1822

13 Απριλίου ημέρα Πέμπτη:

Έλευσις εις Θεσσαλίαν Καρατάσου, Δουμπιώτου και Γάτσου.

1823

1 Μαΐου ημέρα Τρίτη :

Αναχώρησις των Αγιολαυρεντιτών από του χωρίου των εις Τρίκερι φόβου ένεκεν.

3 Μαΐου ημέρα Πέμπτη:

Καταστροφή και πυρπόλησις των χωρίων Αγίου Λαυρεντίου, Αγίου Γεωργίου, Πινακατών και Βυζίτσης

7 Μαΐου ημέρα Δευτέρα:

Μάχη εν Λιθοκάστρω και υποχώρησις των Ελλήνων εν Αλατά.

8 Μαΐου ημέρα Τρίτη:

Η αιματηρά και φρικαλέα σφαγή, η τρομερά αιχμαλωσία και η καταστρεπτική πυρπόλησις της εσχάτης και ακρινής του Πηλίου κωμοπόλεως, Προμυρίου.

14 Μαΐου ημέρα Δευτέρα:

Μάχη αντικρύ του νησιδίου Αλατάν εν η εφονεύθησαν υπέρ τους 700 Τούρκους. Έλλην δε ουδείς.

16 Μαΐου ημέρα Τετάρτη:

Σφαγή 280 Τούρκων κλεισθέντων εν τω ξερονησίω «Αλατά» και αιχμαλωσία τριών προκρίτων Τούρκων, ους έπεμψαν οι Έλληνες εις Σκίαθον.

19 Μαΐου ημέρα Σάββατο:
Μάχη εν τη θέσει Γατζέα της περιφέρειας του Αγ. Γεωργίου. Θάνατος 10 Τούρκων. Κυρίευσις δύο αιχμαλώτων Τούρκων και ενός πυροβόλου υπό των Ελλήνων επαναστατών.

27 Ιουνίου ημέρα Τετάρτη:

Διάλυσις του εν Τρικέροις στρατοπέδου των Ελλήνων.

11 Οκτωβρίου ημέρα Πέμπτη: 
Ναυμαχία εν τω λιμένι Βόλου και νίκη του Ελληνικού στόλου κατά του Τουρκικού.

1824
21 Ιουνίου ημέρα Σάββατο:
 Οι εν Πτελεώ και Παλαιοκάστρω των Ψαρών Έλληνες θέσαντες εις πυρ τας πυριτιδαποθήκας συνετάφησαν μετά πολυαρίθμων Τούρκων.

1827
17 Φεβρουαρίου ημέρα Πέμπτη: 
Μυστικόν συμβούλιον εν τη μονή του Αγίου Λαυρεντίου υπό των προκρίτων των 24 χωρίων του Πηλίου, προς υπεράσπισιν και εξασφάλισιν του τόπου ουχί μόνον από των Τούρκων αλλά και από των ληστών. Εις το συμβούλιον παρέστησαν και τρεις απεσταλμένοι εκ της επαρχίας Αγυιάς. 

29 Απριλίου ημέρα 
Ναυμαχία του ελληνικού με την "Καρτερίαν" και τεσσάρων άλλων πλοίων υπό τον Άστγγα και σύλληψις οκτώ τουρκικών πλοίων. Βομβαρδισμός του φρουρίου Βόλου.

5 Νοεμβρίου ημέρα Σάββατο: 
Εκστρατεία των Ελλήνων εις Βόλον και αποχώρησις αυτών την 19ην Νοεμβρίου, ως εκ της ελεύσεως νέων Τουρκικών στρατευμάτων.

Πριτς Μαρτάκη μ’

Κάποτε, έλεγαν οι παλιοί, ήταν μια φτωχιά γρια που είχε τρεις προβατίνες. Επειδή έκανε πολύ κρύο και γεννήσανε και οι προβατίνες, προσπαθούσε η γρια να ζεσταθεί και να ζεστάνει και τ’ αρνάκια της. Ο Μάρτης, ως «γδάρτ’ς κι παλουκουκάφτ’ς» έκανε παλιόκαιρο με παγωνιές και κρύα. Τελικά η γρια τα κατάφερε και ξεχειμώνιασε καίγοντας όλα τα ξύλα της. Από εκεί βγήκε η φράση: «Πριτς Μαρτάκη μ’, τα ξιχ’μώνιασα τ’ αρνάκια μ’».

Τα έθιμα του Μάρτη:

1. Τα παιδιά έδεναν στον καρπό ή στο δάκτυλο του χεριού τους, τη γνωστή σ’ όλην την Ελλάδα, ασπροκόκκινη στριφτή κλωστή, το «Μάρτ’». Τον είχαν φορεμένο για σαράντα μέρες. Μετά τον έβγαζαν και τον κρεμούσαν σε τριανταφυλλιά για να γίνουν  τα τριαντάφυλλα και να μην μαυρίσουν, όπως και τα πρόσωπα των παιδιών απ’ τον ανοιξιάτικο ήλιο.
2. Δεν έκοβαν ξύλα γιατί θα τα «φάει του σαράκι».
3. Δεν έφτιαχναν πίτες από κολοκύθα.
4. Δεν άφηναν τις κολοκύθες μέσα στο σπίτι, γιατί φοβούνταν πως θα πάθαιναν «θερμασιά».
5. Μαζεύανε τα «φουκαλίδια» και τα σκορπίζανε σε κάποιο σταυροδρόμι.

Ο παιδίατρος Γ. Καραγιαννόπουλος

Τα Λεχώνια είναι γνωστό, πως είναι ένα χωριό που πάντα έβγαζε και βγάζει μορφωμένους ανθρώπους, μεταξύ αυτών και γιατρούς.

Οι γνωστές οικογένειες γιατρών -όλες σχεδόν με καταγωγή τον Άγιο Βλάσιο, ήταν των Αλπάκη, Τσακνάκη, Καψαλά, Αντωνόπουλου, Σταματόπουλου κ.ά. 

Μια άλλη οικογένεια με δυο αδέλφια γιατρούς ήταν του  Καραγιαννόπουλου ή Καραγιάννη. Ήταν παιδιά του δημοδιδασκάλου Δημητρίου Καραγιαννόπουλου που αγόρασε τον πύργο Σουλεϊμάν (ΕΔΩ)  . 

Εφημερίδα ΛΑΪΚΗ ΦΩΝΗ 1929

Ο Γεώργιος γεννήθηκε στα 1892 στα Άνω Λεχώνια και τελείωσε το Γυμνάσιο Βόλου με άριστα. Αμέσως γράφτηκε στην Ιατρική Αθηνών όπου και αποφοίτησε. 

Η αγάπη του για την παιδιατρική τον οδήγησε στη Βιέννη κοντά στον φημισμένο καθηγητή Pirquet, όπου και ειδικεύεται. (δες κι ΕΔΩ) 

Επανερχόμενος στο Βόλο προσφέρει τις παιδιατρικές του γνώσεις στα βλαστάρια του Βόλου, αλλά και την ιατρική επιστήμη σ’ όποιον είχε ανάγκη βοήθειας. Ήταν ο πρόδρομος των ειδικών παιδίατρων στο Βόλο, και άμισθος γιατρός του Βρεφικού Σταθμού της πόλης. Ήταν πολύ μορφωμένος και αγαπητός. Είχε μεγάλη επιστημονική και κοινωνική δράση.

Να τι λέει γι’ αυτόν ο πρώην συμμαθητής του και μετέπειτα συνάδελφός του παθολόγος Απ. Πυργιαλής:

 Σε εφημερίδες της εποχής βρίσκουμε διάφορα άρθρα του και διαλέξεις  που έδινε στην πόλη. Όμως το πέρασμά του ήταν σύντομο, αφού αρρώστησε από πολιομυελίτιδα (που ίσως κόλλησε από τα παιδιά) ή κι από την επάρατη και πέθανε από γρίπη στο Βερολίνο στις 26-2-1931, όπου είχε πάει για θεραπεία. Ήταν πάντα ευαίσθητη η υγεία του. 

Δεν είχε δημιουργήσει οικογένεια.

Πέθανε σε κλινική του Βερολίνου στα χέρια κάποιας καλής νοσοκόμας που τον φρόντισε σαν καλή μητέρα, όπως έγραφε λίγο πριν στους γονείς του, γι’ αυτό να μην στεναχωριούνται. Στους φίλους του επίσης, είχε στείλει γράμμα που τους αποχαιρετούσε και λυπόταν που δεν θα τους ξανάβλεπε! 

       Ο άλλος γιος ο Ιωάννης, γιατρός γενικής ιατρικής(παθολόγος) , με σπουδές στην Αθήνα, είχε έδρα του τον Άγιο Βλάσιο-Καραμπάσι- αλλά επισκεπτόταν και ασθενείς στον Άγιο Γεώργιο και στα Λεχώνια όπου και έμενε. Σύζυγο είχε τη Μαρία Δημητρίου Τσακνάκη με την οποία απόκτησαν τέσσερα παιδιά (Μελπομένη, Δημήτριος, Άρης, Θάλεια). 

Όμως κι ο Ιωάννης σε ηλικία 52 ετών το 1941, απεβίωσε από καρκίνο του πνεύμονος. (Ίσως την ίδια αρρώστια με τον αδελφό του!)

Παρακάτω εφημερίδες της εποχής με δημοσιεύσεις που αφορούσαν τον παιδίατρο Γεώρ. Καραγιαννόπουλο:

Εφημερίδα ΛΑΪΚΗ ΦΩΝΗ 1-3-1931

Τ’ Αϊ Θουδώρ’

Έθιμα «τ’ Αϊ Θουδώρ’»

Το Σάββατο της «Καθαρουβδουμάδας» του Αγίου Θεοδώρου, παραμονή της Κυριακής της Ορθοδοξίας, παλιά, στα Λεχώνια και στα γύρω χωριά  υπήρχαν κάποια έθιμα:

1. Οι γυναίκες δεν κάνουν «τ’ς δ’λειές τ’ σπιτχιού» γιατί η μέρα είναι αφιερωμένη «στ’ς ψ’χές». Έτσι ετοιμάζουν τα κόλλυβα και επισκέπτονται το νεκροταφείο όπου ανάβουν τα καντήλια των νεκρών.

2. Την Παρασκευή παραμονή «τ’ Αϊ Θουδώρ’», οι κοπέλες έπαιρναν «διαβασμένα» από τον παπά, κόλλυβα από τρεις νιόπαντρες Μαρίες. Αυτό το «σ’τάρ’» που το είχαν μοιράσει οι ίδιες οι Μαρίες, τα κορίτσια το έβαζαν «τόριχναν» κάτω από το μαξιλάρι τους για τρεις μέρες για να δουν το γαμπρό.

Λέγανε και την ευχή : «Άγιε Θόδουρε μ’, βόηθα μ’, να βρω τ’ν   τύχη μ’». Γι’ αυτό και το έθιμο λεγόταν «του ρίξ’μου τ’ς τύχ’ς».

3. Στα αυλάκια που περνούσε το νερό για πότισμα, και ήταν κοντά στο σπίτι κάποιου ανύπαντρου κοριτσιού, τα κορίτσια έφτιαχναν «γιοφύρια» με καλάμια για να «πιράσ’ ι γαμπρός».

4. Τα ανύπαντρα πάντα κορίτσια, γέμιζαν ένα καζάνι με νερό για να «καθριφτ’στεί ι γαμπρός». Έτσι, νόμιζαν, θα έβλεπαν τη μορφή του γαμπρού που θα πήγαινε να τα ζητήσει σε γάμο.

Λεωφορείο στα Λεχώνια!

Εκτός της σιδηροδρομικής συγκοινωνίας μεταξύ Βόλου -Λεχωνίων που άρχισε στα 1895, συγκοινωνία οδική με την πόλη του Βόλου και άλλα χωριά δεν υπήρχε. 

Αμαξιτή οδός υπήρχε παράπλευρα της γραμμής του τρένου. Κυκλοφορούσαν σ' αυτήν μόνον κάρα και άμαξες. Η διάνοιξή της μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου, άρχισε να φέρνει κάποια αυτοκίνητα στο χωριό, αλλά με δυσκολία. Στα 1930 έγιναν κάποια έργα διαπλάτυνσης και στα 1934 άρχισε η συγκοινωνία.

 Αυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που τα Άνω Λεχώνια αύξησαν τότε τον πληθυσμό τους, αφού ήταν κόμβος συγκοινωνιακός, βασικά με τα χωριά της περιοχής, που βρίσκονται πάνω απ' αυτά. Η πρόσβαση των κατοίκων στην πόλη έγινε εύκολη και αρκετοί πηγαινοέρχονταν καθημερινά, για εργασία σ' αυτήν.

(Για τους αυτοκινητόδρομους δες ΕΔΩ)

Εφημερίδα ΛΑΪΚΗ ΦΩΝΗ
Βόλος 4-3-1934

Στα νεότερα χρόνια, μέσα στη δεκαετία του '70, τα Άνω Λεχώνια ενώθηκαν με αστική γραμμή με την πόλη του Βόλου. Ως τότε υπήρχαν τα "πράσινα" που εκτός από τα τοπικά δρομολόγιά τους, πήγαιναν στα χωριά και περνούσαν κι απ' εδώ.

Αυτή αρχικά έφτανε ως τα ψυγεία Αγριάς κι αμέσως ήρθε στο χωριό και στα Πλατανίδια. Είναι η γραμμή Νο 5. 

Σήμερα έχει πυκνά δρομολόγια, κάθε 20λεπτο. Ένα λεωφορείο κάθε ώρα το χειμώνα, πηγαίνει στα Πλατανίδια και τα υπόλοιπα ανεβαίνουν στο τέρμα. (στροφή κοντά στο πρώην παγοποιείο και στο αρχοντικό Κασσιόπουλου) 

Το καλοκαίρι  και αντίστοιχα ένα τάνει στο τέρμα και δύο δρομολόγια εξυπηρετούν τους "λουόμενους" στα παραλιακά Πλατανίδια.